نوای محرومیت از این سورنا شنیده می شود

بخش سورنای شهرستان رستم در غرب استان فارس آن قدر دور افتاده و دور از دیدگان بوده كه گویا در چهار دهه گذشته از قلم افتاده، نسلی كه امروز در این بخش به دور از تحصیل و امكانات بزرگ شده اند و وارثان محرومیت مطلق پدران خود هستند و گویا منجی نداشته اند و نخواهند داشت.

**دختران بازمانده از تحصیل
اینجا گركوشك،روستایی از توابع بخش سورنای شهرستان رستم واقع در دورافتاده ترین و محرومترین منطقه استان فارس است كه به دلیل سخت گذر بودن و نداشتن مسیر دسترسی مناسب حتی زباله هایشان نیز جمع آوری نمی شود و اهالی برای بهبود شرایط بهداشتی منطقه ناچار هستند كه زباله ها را بار الاغ كنند و در درون غاری در دامنه كوه مجاور روستا بریزند.
دختركان آنها نیز به دلیل نبود مدرسه در مقطع تحصیلی متوسطه اول و دوم همگی از تحصیل بازمانده و خانه نشین شده اند.
وضعیت در این منطقه به اندازه ای بغرنج است كه گویا خود ساكنان نیز پی برده اند كه فریاد آنها دیگر به جایی نخواهد رسید و به گفته خودشان سكوت اختیار كرده اند.
110 روستا و آبادی در بخش سورنای شهرستان رستم قرار دارد كه به گفته بخشدار این منطقه حدود 70 درصد از این روستاها دچار محرومیت مطلق هستند.
اما گركوشك سیمای بكر و اصالت روستایی خود را حفظ كرده و بافت آن برای بازدید چند روزه زیبا و دیدنی است ولی برای زندگی در این منطقه بسیار محروم و جامانده از توسعه، مناسب نیست.
در یكی از روزهای پاییزی سال 97 به همراه مسئولان كمیته امداد فارس كه برنامه سفر را تدارك دیده بودند و چند نفر از خبرنگاران و یك عكاس خبری راهی سفری یك روزه به مناطق محروم شهرستان رستم شدیم.
بعد از گذشت حدود دو ساعت و نیم از زمان حركت از شیراز، به شهر مصیری مركز شهرستان رستم رسیدیم و در مقابل فرمانداری این شهر توقف كردیم.

** یك خیابان، چندین معضل
پیاده رو مقابل فرمانداری شهرستان رستم را با انباشت زباله و مسیری خاكی و پر از خار و خاشاك دیدیم.
كابل های انتقال برق كه بعضا در محل های اتصال، بدون روكش ایمنی و از ستون برق مقابل فرمانداری به پایین آویزان شده بودند از دیگر مشاهدات ما بود.
خبرنگاران پرسیدند اگر وضعیت مقابل ساختمان فرمانداری این است پس باید نظاره گر صحنه های بدتری باشیم.
در ادامه این سفر به همراه برخی از مسئولان شهرستان رستم از میان تنها خیابان شهر مصیری رد شدیم.
نبود ساماندهی معابر،نصب بی ضابطه تابلوهای فروشگاهی و نبودن نظم در رانندگی و پارك وسایل نقلیه در این تك خیابان دیده می شد.
راهی بخش سرنای شهرستان رستم شدیم.
بعد از گذشت حدود دو ساعت و طی كردن مسیری سخت گذر و پر پیچ و خم كوهستانی و البته بسیار زیبا به لحاظ بهره مندی از مناظر طبیعی و همچنین طی كردن جاده ای خاكی با شیب تند در دامنه كوه سرانجام به یكی از دور افتاده ترین روستاهای این شهرستان در مرز استان فارس و كهگیلویه و بویراحمد رسیدیم.
با پیاده شدن از خودرو و دیدن روستای گركوشك ذوقی ناشی از دیدن تصاویری بكر و بومی این منطقه، همه همسفران را فراگرفت كه كمتر از یكساعت دوام داشت زیرا با شنیدن گلایه های اهالی و مشاهده محرومیت مطلق ساكنین این منطقه كام همگان تلخ شد.

** گركوشك، افتاده در گوشه
روستای گركوشك دور افتاده ترین روستای شهرستان رستم و در منطقه ای كوهستانی واقع شده كه مسیر دسترسی به این روستا سخت است و حدود هشت كیلومتر مانده به این روستا جاده ای خاكی و سنگلاخی است كه این عامل شرایط اهالی این منطقه را دشوارتر كرده است.
كوهزاد سینایی پور یكی از ساكنان روستای گركوشك بخش سورناس شهرستان رستم به خبرنگار ایرنا گفت: این روستا در منطقه پشت كوه ممسنی قرار دارد و از ابتدایی ترین امكانات اولیه زندگی نظیر لوله كشی آب و گاز محروم است.
او با اشاره به اینكه اهالی این محل از خدمات اولیه مورد نیاز زندگی تنها برق دارند ، افزود: جمع آوری نشدن زباله در این روستا مشكلات بهداشتی زیادی ایجاد كرده و اهالی بناچار خودشان پسماند و زباله ها را با الاغ به درون غاری در دامنه كوه تخلیه می كنند.
اغلب اهالی این روستا با استفاده از چوب و سنگ، سازه های بسیار ناایمن را كه در بسیاری موارد حتی از ملاط در ساخت آن استفاده نشده به عنوان منزل مسكونی استفاده می كنند و بام آنها اغلب با استفاده از پلاستیك و ورق های حلبی پوشانده شده كه زلزله ای با ریشتر كم قادر است طومار این روستا را در هم بپیچد.
سینایی پور در ادامه صحبت های خود كه به درد دل شباهت بیشتری دارد می گوید: بنیاد مسكن مبلغ 20 میلیون تسهیلات برای ساخت خانه به اهالی این منطقه می دهد كه تاكنون حدود هشت خانواده از مجموع حدود 100 خانوار ساكن در این روستا از این وام استفاده كرده اند.
وی دلیل استقبال كم ساكنان برای ساخت منازل ایمن جدید با استفاده از تسهیلات را اینگونه توضیح داد: با توجه به افزایش قیمت مصالح خصوصا در ماه های اخیر رقم مذكور كفاف ساخت خانه را نمی دهد و در حال حاضر نیز همان افرادی هم كه وام دریافت كرده اند به دلیل افزایش قیمت مصالح خانه ها را نیمه كاره رها كرده اند و قادر به تكمیل آن نیستند.
سینایی پور جمعیت این روستا را بیش از 600 نفر عنوان كرد و گفت: به دلیل از كار افتادگی و مشكلات ناشی از آن ،خود و خانواده ام تحت پوشش كمیته امداد قرار داریم و سال گذشته مبلغ 10 میلیون تومان از این نهاد وام دریافت كردیم كه در پی آن مستمری ماهانه ای كه از این نهاد در گذشته دریافت می كردیم قطع شد.

** سقف های لرزان
او اضافه كرد: این منطقه كوهستانی است و بارندگی و سرما خصوصا در فصل زمستان زیاد است و با توجه به وجود خانه های ناایمن در این روستا در اغلب موارد با هر بارندگی سقف خانه ها چكه كرده و یا بر سر خانوارها فرود می آید.
وی با اشاره به اینكه برای جلوگیری از نفوذ آب باران به داخل منازل اهالی این روستا اغلب تنها با استفاده از نایلون سقف خانه های خود را عایق كرده اند گفت:ما ساكنان روستای گركوشك فریادرسی نداریم كه حتی یك جاده تا این روستا احداث كنند و در حال حاضر تنها تا فاصله حدود هفت و نیم كیلومتری این روستا جاده آسفالت وجود دارد.
سینایی پور اظهار داشت: آب رسانی به این روستا صورت گرفته اما هنوز لوله كشی به خانه ساكنان انجام نشده و همچنین به دلیل فرسوده بودن تاسیسات پمپاژ آب به این منطقه از پایین دست در اغلب موارد آبی كه در یك نقطه این روستا در دسترس عموم وجود دارد قطع است.
او گفت: شغل اغلب اهالی این روستا كشت گندم و جو و دامداری است كه به دلیل كاهش بارندگی ها در سالهای اخیر اغلب با زیان مواجه شده اند و درآمد حاصله نیز تنها كفاف تامین خوراك دام های اهالی را می دهد و سازمان جهاد كشاورزی تاكنون خسارتی در این مورد نداده است.
وی با اشاره به وجود تنها یك مدرسه در این روستا در مقطع دبستان افزود:به دلیل نبود مدرسه در مقاطع متوسطه اول و دوم ، تمام دختران و اغلب دانش آموزان پسر ترك تحصیل كرده اند و تنها بعضی از دانش آموزان پسر برای ادامه تحصیل به روستاهای اطراف كه فاصله زیادی از این روستا دارند، می روند.
او ادامه داد: پسران دانش آموز برای رفتن به مدرسه در روستاهای دیگر با مشكل جدی روبه رو هستند چون مسیر دسترسی به این روستا خاكی و ناهموار است و خودرویی وجود ندارد كه آنها را به مدرسه برساند و به همین دلیل عموما علیرغم خطرات فراوان ناشی از جاده پر پیچ و خم كوهستانی با موتورسیكلت به مدرسه می روند كه در روزهای بارانی از رفتن به مدرسه باز می مانند.
وی با گلایه از نبود امكانات آموزشی و تحصیل برای كودكان و نوجوانان این روستا گفت: تنها هشت پسر دانش آموز در روستای گركوشك وجود دارد كه به تحصیل در دوره متوسطه در روستاهای اطراف مشغول هستند و مابقی به دلیل عدم توانایی در رفتن به مدرسه از تحصیل بازمانده اند.

**یك روستا،یك مدرسه، یك معلم
پارسا الوندی و بنیامین سینایی پور دانش آموزان مقطع دبستان روستای گركوشك هستند كه به خبرنگار ایرنا می گویند: مدرسه ما پنج دانش آموز پسر و شش دانش آموز دختر دارد كه همگی در تنها مدرسه گركوشك مشغول به تحصیل در مقطع ابتدایی هستند و تنها یك معلم به نام سید مصطفی انصاری داریم كه همه كاره این مدرسه است.
به گفته اهالی این روستا تنها خدمات عمومی گركوشك برق رسانی است كه آن هم در زمان بارندگی ها به وفور برای مدت های طولانی و بعضا تا روزهای متوالی قطع می شود.

**مصائب حاج بی بی
پیرزنی معروف به حاج بی بی در این روستا به تنهایی زندگی می كند، او به خبرنگار ایرنا می گوید: سالها است كه تحت پوشش حمایتی كمیته امداد قرار دارم اما این نهاد اعلام كرده كه چون تحت پوشش كمیته امداد یاسوج هستم برای ساخت مسكن ایمن به من كمكی نخواهد كرد.
حاج بی بی با لهجه محلی صحبت می كند كه فهمیدن آن كمی مشكل است اما از بین صحبت های او می توان فهمید كه گلایه های بسیاری نسبت به كم توجهی به مردم و اهالی این روستا دارد.

** وامی كه منجر به قطع مستمری می شود
نوری علی پور یكی دیگر از اهالی روستای گركوشك است كه مشكلی شبیه بسیاری دیگر از اهالی این روستا دارد و می گوید كه بعد از گرفتن وام از كمیته امداد، مستمری را كه این نهاد به صورت ماهانه به حساب آنها واریز می كرده قطع شده است كه مدیركل كمیته امداد فارس قول مساعد برای پرداخت مجدد مستمری ماهانه و همچنین تخصیص سبد كالا به اغلب آنها داد.

**خانه ناتمام نیكو
مهناز نیكو معروف به نیكو خصالی یكی از اهالی گركوشك به خبرنگار ایرنا می گوید: نداشتن مسكن ایمن مشكل اصلی اهالی این روستا است بگونه ای كه اكنون خانه های قریب به اتفاق ساكنین گركوشك در مقابل باران،برف، طوفان و زلزله ایمن نیست و با كوچكترین بارندگی مشكلات جدی برای مردم این منطقه ایجاد می شود.
او كه به همراه خواهر و چهار دختر خود در یك منزل زندگی می كنند و شوهرش فوت كرده می گوید: با دریافت تسهیلات كمیته امداد، پس انداز خودم و كمك خیرین اقدام به ساخت خانه كردم كه با توجه به گرانی مصالح ساختمانی ظرف ماه های گذشته دیگر بودجه ای برای تكمیل آن ندارم كه امیدوارم كمكی به من و خانواده ام شود كه كار ساخت خانه به اتمام برسد.

** اقدامات صورت گرفته و نویدها
بخشدار سورنا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اعلام كرد: تعدادی از روستاهای این بخش به لوله كشی آب مجهز شده اند و اكنون نیز طرح انتقال آب آشامیدنی به سایر روستاها و احداث شبكه داخلی بخش سورنا در حال اجراست و حدود 85 درصد ساخت منابع ذخیره آب نیز انجام شده و تنها عملیات ساخت دو منبع ذخیره آب آشامیدنی روستای گركوشك و یكی دیگر از روستاهای این بخش هنوز باقی مانده است.
رمضان حسنی افزود: در ماه های اخیر عملیات آبرسانی از طریق لوله كشی به 17 روستای بخش سورنا با جمعیتی حدود هزار و 500 نفر انجام شده و در زمینه آبرسانی به روستای گركوشك نیز باید سیستم پمپاژ آن بهسازی و لوله كشی تا منازل اهالی این روستا انجام شود.
وی گفت: در اغلب روستاهای پایین دست این بخش زباله ها جمع آوری می شود اما در روستاهایی مانند گركوشك این خدمات هنوز ایجاد نشده چون به دلیل موقعیت این روستاها تجهیزات خاصی برای جمع آوری پسماند نیاز است كه در حال حاضر به دنبال تامین منابع آن هستیم.
بخشدار سورنا ادامه داد: با بافت فعلی بعضی از روستاهای این منطقه نظیر گركوشك جمع آوری زباله امكان پذیر نیست و باید توجه داشت كه این روستا در ارتفاع بیش از هزار و 500 متری از سطح دریا قرار دارد.
وی درباره عملیات گازرسانی به روستاهای بخش سورنا، گفت: در حال حاضر گازرسانی به سه روستای چهارطاق، بكرعلیا و كناره در این بخش انجام شده اما روستاهای بعد از این سه روستا به دلیل واقع شدن در مناطق كوهستانی هنوز عملیات گازرسانی به آن ها نشده و در پی پیگیری های صورت گرفته كارشناسان می گویند كه باید بصورت مخزنی به این روستاها گازرسانی انجام شود.
حسنی در پاسخ به سوالی درباره بهسازی منازل اهالی بخش سورنا گفت:بنیاد مسكن تسهیلات 20 میلیون تومانی و كمك بلاعوض پنج میلیون تومانی برای ساخت خانه در این مناطق تخصیص داده و كسانی كه تحت پوشش كمیته امداد هستند می توانند علیرغم این اعتبارات از وام 10 میلیون تومانی نیز استفاده كنند علاوه بر این دولت نیز كمك هایی را برای آوار برداری انجام می دهد.
او اظهار داشت: با توجه به افزایش قیمت مصالح درخواست كرده ایم كه اعتبارات حوزه مسكن روستاییان افزایش پیدا كند و مدیر كل كمیته امداد فارس نیز قول مساعدی درباره افزایش دو برابری حمایت ها از مددجویان تحت پوشش خود تا سقف 20 میلیون تومان داده است.

** محرومیت مطلق
بخشدار سورنا با بیان این مطلب كه این منطقه در محرومیت مطلق قرار دارد افزود: اهالی اغلب روستاهای این بخش به جز سخت گذر بودن راه از نبود امكانات اولیه زندگی نیز رنج می برند.
وی وضعیت ایمنی منازل مسكونی روستای گركوشك را به نسبت بعضی روستاهای دیگر این بخش مانند تنگ گجستان مناسب تر توصیف كرد و اظهار داشت: بخش سورنای شهرستان رستم 110 روستا و آبادی دارد كه بین 60 تا 80 درصد این روستاها در اوج محرومیت قرار دارند.
حسنی گفت: منبع تامین درآمد اغلب اهالی این منطقه دامداری و كشاورزی بوده كه اكنون با گسترش خشكسالی این پیشه ها رو به تعطیلی است.

** جاده بسته، سلامم را تو پاسخ گوی
بعد از ترك دورترین روستای بخش سورنای شهرستان رستم در مسیر بازگشت به چند زن كه مسیر را بسته و میان جاده نشسته بودند برخوردیم.
راننده، خودرو را متوقف كرد و از این زنان علت كارشان را جویا شد.
آنان گفتند فهمیدیم كه مسئولان به این منطقه آمده اند، از ناچاری اینجا نشسته ایم تا خواسته هایمان را با آنان در میان بگذاریم.
یكی از این زنان كه از اهالی روستای تاسك است در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: حدود 50 خانوار در این روستا ساكن هستند كه از ابتدایی ترین امكانات مورد نیاز زندگی بی بهره اند.
فرخ نژاد ادامه داد: آب لوله كشی تا ورودی این روستا آمده اما هنوز به داخل منازل ساكنان كشیده نشده است.
او گفت: تحت پوشش كمیته امداد هستم، وقتی برای پیگیری مطالبات و مطرح كردن مشكلات به محل كمیته امداد شهر مصیری می روم برخی مسئولان و كارمندان این نهاد حتی پاسخ سلام من را هم نمی دهند، با وجود مشكلات فراوان بارها به این نهاد مراجعه كرده ام اما متاسفانه هیچكدام از مشكلاتم برطرف نشده است.
این زن با اشاره به اینكه شوهر خود را از دست داده و با دخترانش زندگی می كند افزود: از كمترین امكانات مورد نیاز زندگی نظیر یخچال، تلویزیون و فرش محروم هستیم و اگر وام بگیرم نمی توانم اقساط آن را پرداخت كنم.
خانم فرخ نژاد ادامه داد: زمانی كه برای گرفتن كمك برای خرید یخچال به كمیته امداد شهر مصیری مراجعه كردم مسئولان مربوط می گویند اول برو یخچال بخر بعد ما به تو كمك خواهیم كرد، اگر پول كافی برای خرید یخچال داشتم كه این همه دوندگی نمی كردم.
او عنوان كرد: در حال حاضر با مستمری كمیته امداد و یارانه امرار معاش می كنم.

**تحمل سرما بدون گاز
یكی از اهالی روستای دونبیل دان یكی دیگر از روستاهای محروم این منطقه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بیش از 20 خانوار در این روستا زندگی می كنند كه با وجود سرمای زیاد این منطقه از گاز محروم هستند.
سعدالله برهان نسب با اشاره به آسفالت نشدن مسیر دسترسی از جاده اصلی تا روستای دونبیل دان افزود: این مساله باعث شده كه رسیدن به این روستا با استفاده از خودرو بسیار دشوار باشد و همچنین سیستم جمع آوری زباله نیز در این روستا وجود ندارد.

**روستاهایی بدون درمانگاه و پزشك
وی ادامه داد: در روستاهای بخش سورنا هیچ درمانگاه وجود ندارد و اگر كسی به فوریت های پزشكی نیاز داشته باشد نزدیكترین واحد اورژانس در شهر كوپن قرار دارد كه فاصله آن تا این منطقه بسیار طولانی است و به دلیل مسیر كوهستانی و سخت، رسیدن نیروهای امدادی به این محل حدود دو ساعت زمان می برد و قطعا بیماری كه نیاز فوری به پزشك و اقدامات پزشكی دارد تلف خواهد شد.
او اضافه كرد: آتش نشانی و پزشك خانواده در روستاهای این منطقه مستقر نیست و نزدیكترین پزشك خانواده نیز در روستای پرین در نزدیكی شهر كوپن واقع است كه این مساله باعث شده لطمات غیر قابل جبرانی به اهالی این مناطق وارد شود.

**تماس برای امدادرسانی كه بعد از دو روز اجابت شد
برهان نسب اظهار داشت: بارندگی های ماه گذشته باعث اتصال كابل های برق این روستا و آتش سوزی درختان شد و در پی تماس اهالی با مركز اتفاقات برق شماره 121 ماموران این ارگان بعد از دو روز به این منطقه اعزام شدند كه متاسفانه نوشدارو بعد مرگ سهراب بود و درختان زغال شده بودند.

**جداولی كه هیچگاه پاكسازی نمی شود
روستاهای نزدیك به شهر مصیری مركز شهرستان رستم وضعیت بسیار بهتری نسبت به مناطق كوهستانی بخش سورنای این شهرستان داشتند اما مردم این روستاها نیز گلایه هایی را مطرح كردند.
فرداد رستمی یكی از ساكنین روستای حسین آباد بخش سورنای شهرستان رستم كه از مركز این شهرستان حدود 15 كیلومتر فاصله دارد، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: مشكل اصلی این روستا پاكسازی نشدن جداول و كانال های هدایت آبهای سطحی است به گونه ای كه در مقاطع بارندگی و خصوصا فصل زمستان و پاییز، آب از این جداول سرریز و در معابر و كوچه ها جمع می شود.
وی اضافه كرد: كانال های هدایت آبهای سطحی این روستا اغلب محل انباشت زباله است و مسدود شده كه در پی آن در زمان بارندگی مشكلات جدی برای اهالی ایجاد می كند.
وی ادامه داد: سگ های ولگرد نیز در اطراف این روستا فراوان است به گونه ای كه امنیت اهالی و خصوصا كودكان را با تاریكی شب با خطر جدی روبه رو كرده است.

**عزم جدی در ساخت منازل مددجویان كمیته امداد رستم
مدیركل كمیته امداد استان فارس در حاشیه این بازدید به خبرنگار ایرنا گفت: ساخت منازل مددجویان تحت پوشش كمیته امداد یكی از اولویت‌های این نهاد است كه با جدیت دنبال می شود و در آینده نزدیك نیز بخش عمده ای از مشكلات مددجویان مناطق محروم شهرستان رستم نظیر مسكن،جهیزیه و كمك هزینه سفر انجام خواهد شد.
محمد بذرافشان افزود: خانه هایی با همكاری كمیته امداد و خیرین نیك اندیش در این مناطق برای یتیمان و زنان سرپرست خانوار در حال ساخت است كه دو باب از این منازل، اخیرا به بهره برداری رسید.
وی ادامه داد: سفرهای شهری و روستایی مسئولان كمیته امداد برای گره گشایی در كار مددجویان انجام می شود و اگر جز این باشد بی فایده خواهد بود.
بذرافشان اظهار داشت: مددكاران كمیته امداد باید پیگیر وضعیت مددجوها باشد و مطالبات آنها را به طور جدی در سطح استان پیگیری و اعتبارات مردم مناطق محروم را جذب كنند.
وی گفت: دامنه فقر و محرومیت در شهرستان رستم بالاست و از مددكاران می خواهم كه در مسیر یاری رسانی به این قشر بكوشند.
مدیركل كمیته امداد امام خمینی (ره) استان فارس اظهار داشت: علاوه بر اعتبارات جاری در یك ماهه گذشته 22میلیارد تومان اعتبار ملی به كمیته امداد استان فارس تخصیص یافت.
وی گفت: میزان صدقات جمع آوری شده در طی هفت ماه امسال در شهرستان رستم 10 درصد افزایش نشان می دهد و بیانگر اعتماد مردم به كمیته امداد است.

** 9 هزار نفر تحت پوشش كمیته امداد در شهرستان رستم
نماینده مردم شهرستان های ممسنی و رستم نیز در حاشیه این بازدید در جمع خبرنگاران گفت: كمیته امداد در سالهای گذشته در استان فارس حركت رو به رشدی را داشته است.
مسعود گودرزی ادامه داد: حدود 9 هزار نفر در قالب چهار هزار خانواده در شهرستان رستم تحت پوشش كمیته امداد قرار دارند.
وی اضافه كرد: مهمترین نیازهای مددجویان كمیته امداد شهرستان رستم به دلیل بروز خشكسالی های پیاپی مسائل معیشتی است.
این نماینده مجلس، نیاز دیگر مددجویان كمیته امداد در این منطقه را بازسازی منازل فرسوده دانست و افزود: بیماری های صعب العلاج ،عدم تامین جهیزیه و مقاوم سازی منازل از محورهای مهم و پرتقاضای جامعه هدف كمیته امداد در شهرستان رستم است.
گودرزی اظهار داشت: روستاهای رستم اغلب محروم محسوب می شوند كه امیدوارم رفع مشكلات مردم این منطقه در دستور كار مسئولان استان قرار گیرد.
شهرستان رستم به مركزیت شهر مصیری با حدود 45 هزار نفر جمعیت در 175 كیلومتری غرب شیراز واقع و از دو بخش مركزی و سورنا تشكیل شده است.
9873 /1876
گزارش از محمدامین افشارپور