وداع تئاتر با آموزگار فروتن

به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري، «پرويز تأييدي» معلم، مدرس، مترجم، كارگردان و پيشكسوت تئاتر واپسين روز تابستان امسال و در سن 81 سالگي از دنيا رفت. وي يكي از بنيانگذاران تئاتر تلويزيوني يا تله تئاتر و نيز فيلم تئاتر در ايران بود.

** ابتداي راه هنرمندي
تأييدي كه متولد 1316 در تهران بود، در نمايش هاي دوره كودكي استعدادهايش را به ديگران نماياند و پس از شروع فعاليت هاي هنري در مقطع ابتدايي و دبيرستان، اين علاقه را در دانشگاه دنبال كرد.
وي كه فارغ التحصيل سينما از آلمان بود، فعاليت هنري خود را به صورتي حرفه اي و با كارگرداني، نويسندگي و بازيگري براي تئاترهاي تلويزيوني شروع كرد. تدريس در دانشكده هاي هنرهاي دراماتيك و سوره فعاليت هاي بعدي وي در زمينه تخصصي تئاتر است.

** دوران آموختن و آموزش
يكي از نقاط عطف زندگي حرفه اي تأييدي را مي توان شاگردي ديويدسن آمريكايي دانست كه براي آموزگاري كلاس هاي بازيگري انجمن ايران و آمريكا به ايران آمد و تأييدي، الفباي بازگيري به سياق استانيسلاوسكي را از او فرا گرفت؛ سياقي كه بعدها بسيار به كار تأييدي آمد و استفاده و تلاش براي ياد دادن آن به دانشجويان و هنرجويان تئاتر، رسالت و عمده علت شهرت تأييدي دردنياي بازيگري و تئاتر شد.
نقطه قوت فعاليت هاي تخصصي هنري و حرفه اي وي را مي توان در ترجمه هاي كاربردي و درخشانش در باب آثار نويسندگان و نمايش نامه نويسان مشهور جهان، علي الخصوص استانيسلاوسكي ديد. «كنستانتين سرگئي استانيسلاوسكي» بازيگر و مدير تئاتر روسي بود كه عمده شهرتش را از تأثير بر فنون بازيگري و ابداع «متد اكتينگ» مبتني بر تمرين خوب به دست آورد. آثار وي به زبانهاي مختلفي ترجمه شده و مورد استفاده قرار گرفته است.
برجسته ترين نقش تئاتريِ تأييدي در نمايش «پدر» اثر «آگوست استرينبرگ» بود كه بعدها باكارهايي چون «زيباي بي اعتنا» و «آخرين نوار كراپ» دنبال شد.
از جمله آثار ترجمه شده وي مي توان به «شبهاي كابريا» از «فدريكو فليني»، «سكون» از «اينگمار برگمان»، «توده هيزم» و «پليكان» از «آگوست استريندبرگ»، «فرشته آبي» از «يوزف فون اشترنبرگ» و «همشهري كين» از «اورسون ولز» اشاره كرد.
ترجمه كتاب «كار هنرپيشه بر نقش» و تاليف كتاب «تئوري استانيسلاوسكي در پرورش هنر» آغازگر راهي نوين در آشنايي بازيگران تئاتر ايران با يكي از اسلوب هاي برجسته بازيگري بود.

** روزهاي خوب گذشته
«رضا بنفشه خواه» بازيگر و مدرس بازيگري يكي از دوستان تأييدي بود كه پس از درگذشت وي در گفت وگو با ايرنا گفت: از نزديك مي شناختمش، هنرمندي بسيار ارزنده بود كه خدمات شايسته اي را در زمينه تئاتر به جامعه ارائه كرد. من و ايشان در آموزشگاهي بين سالهاي 1354 و 1355 همزمان تدريس مي كرديم. تأييدي تعداد زيادي تئاتر روي صحنه برده بود و در دانشگاه شاگردان بسيار خوبي را تعليم داد. هم در زمينه كارگرداني تئاتر، هم در ترجمه و هم استادي دانشگاه مشغول و موفق بود و حتي يك فيلم سينمايي هم ساخته بود.
به گفته اين هنرمند كهنه كار تأييدي شيوه استانسيلاوسكي را كه مصطفي و مهين اسكويي در هنركده آزاد هنرپيشگي آناهيتا آغاز كرده بودند و من خودم شاگرد ايشان بودم، تدريس كرد و ادامه داد.ترجمه هاي ايشان ترجمه هاي خوبي بودند و خيلي از پيروان و هنرمنداني كه هنرجو و شاگردش بودند، اينها را خوانده و استفاده كرده بودند.
بنفشه خواه در پاسخ به اين سوال كه ايشان به رغم كثرت سالهاي فعاليت و برخورداري از كيفيت كار، چرا كمتر شناخته شده بود، به ايرنا گفت: چون از نظر من آدم متظاهري نبود، آدمي بود كه كار خودش را انجام مي داد و كاري به كار كسي نداشت. در واقع نمي خواست به آن صورت مطرح باشد. يعني تظاهر نمي كرد و خودش بود. كار خودش را مي كرد، تدريس مي كرد، كتاب مي خواند و ترجمه مي كرد.
وي افزود: به نظر من يكي از برتري ها و محسنات ايشان برخوردشان با شاگردان و همكاران بود كه بسيار متواضعانه بود.
پژوهشم**س.ب**9279