افتضاح

طبعاً در بسياري از شبكه‌هاي تلويزيوني آمريكايي، بلافاصله پس از پايان پوشش زنده نشست خبري، انتقادها توسط خبرنگاران و اولين كارشناس‌ها آغاز شد؛ اما موج واكنش‌ها اين بار فراتر از اين بود. كارشناسان سياست خارجي و نشريات مختلف، از تحليل‌هاي جدي تا كاريكاتورهايشان، اين كنفرانس و با تعميم، اين ديدار را ناتواني و تسليم ترامپ در مقابل پوتين ديدند.

در داخل آمريكا، واكنش منفي از سوي دمكرات‌ها غافلگيركننده نبود اما سياستمداران جمهوري‌خواه، حتي آنهايي كه به همكاري با ترامپ و هواداري از او شناخته مي‌شوند نيز به شكلي بي‌سابقه در مقابل صحبت‌هاي ترامپ موضع گرفتند. قابل‌توجه‌ترين واكنش از دن كوتس، مقام ارشد اطلاعاتي آمريكا و مدير اداره اطلاعات و امنيت ملي آمريكا بود كه با انتشار بيانيه‌اي قاطعانه از جامعه تحت مديريتش در مقابل اظهارات رئيس‌جمهور و در رد آن، حمايت كرد: «... ما [جامعه اطلاعاتي و امنيتي آمريكا] در ارزيابي‌هايمان از دخالت روسيه در انتخابات 2016 و تلاش‌هاي مداوم و گسترده آن‌ها براي تعضعيف دمكراسي‌مان صريح بوده ايم و به ارائه اطلاعات عيني و بدون روتوش در حمايت از امنيت ملي‌مان ادامه خواهيم داد.»

رسانه‌هاي مختلف از نقاط مختلف و با سياست‌هاي مختلف، در قضاوت خود از ترامپ به هم نزديك بودند. گاردين واكنش به اظهارات ترامپ را با ذكر عبارت «خيانت» پوشش داد، عبارتي كه در توصيف عملكرد ترامپ در هلسينكي، فقط توسط گاردين به كار نرفت. Financia- Times «دفاع ترامپ از پوتين» در مسئله دخالت در انتخابات را تيتر كرد. لو موند فرانسه، ترامپ را بهترين متحد پوتين خواند. Handelsblatدر آلمان اين ديدار را «نشست اتوكرات‌ها» خواند و Die Welآلمان هم نوشت «ترامپ كار پوتين را آسان كرد».

در پرتغال Publico معتقد بود پوتين چيزي كه ترامپ مي‌خواست را به او داد و ترامپ در مقابل امتيازات بسيار بيشتري به پوتين داد. Negocios اذعان پوتين به تمايلش به پيروزي ترامپ را تيتر كرد. در فنلاندي كه به عنوان ميزبان، چشم‌هاي جهانيان را به خود داشت، Kauppalehti تيتري رفت كه دنيا به سادگي بخواند: «ترامپ 0 – پوتين 1». در خود آمريكا، نيويورك تايمز از حمله ترامپ در كنار پوتين به اطلاعات نهادهاي امنيتي سال 2016 گفت. وال استريت جورنال، زيرسوال‌بردن اصل دخالت روسيه در انتخابات توسط ترامپ (و علي‌رغم تاكيدات مقامات آمريكايي) تيتر كرد.

رسانه‌هاي زرد هم اين سوژه را به سوژه اصلي خود تبديل كردند. نيويورك پست، از آغوش باز ترامپ براي پوتين نوشت كه هيچ بدي در او نمي‌بيند، اما نيويورك ديلي نيوز تعارف را كنار گذاشت و با كاريكاتوري تند و تيتر «خيانت آشكار» تكليف خود را مشخص كرد. ديلي ميرور در بريتانيا هم رسما ترامپ را «سگ پوتين» خواند.

حتي فاكس‌نيوز، رسانه آمريكايي كه بين رسانه‌هاي برجسته، همواره نزديك‌ترين مواضع را به ترامپ دارد، نتوانست عملكرد او در اين نشست را تحمل كند. از پيش از نشست، برايان كيلميد از مجريان برنامه محبوب ترامپ، Fox & Friends توييت ترامپ را كه علت رابطه بد آمريكا و روسيه را «حماقت و بلاهت ايالات متحده» خوانده بود، «مسخره» خواند و آن را توهيني به دولت‌هاي قبل ديد كه نبايد پيش از نشست مطرح مي‌شد؛ اما پس از كنفرانس خبري بود كه خبرنگاران و كارشناسان اين شبكه حامي ترامپ، آن روي خود را نشان دادند: بريت هيوم، از تحليلگران ارشد اين شبكه نوشت كه ترامپ فراتر از خودش را نمي‌بيند. جان رابرتز، خبرنگار ارشد كاخ سفيد اين شبكه با ادبياتي تند از بهمن واكنش‌هاي منفي جمهوري‌خواهان و كوتس كه بر سر ترامپ مي‌ريزد گفت. ابي هانتسمن، ديگر مجري Fox & Friends نوشت: «هيچ مذاكره‌اي ارزش آن را ندارد كه مردم و كشور خودت را فدا كني.»

در پخش تلويزيوني، شدت واكنش‌ها از توييتر كمتر بود اما باز هم بسيارمنفي‌تر از پوشش معمول اين شبكه از ترامپ. فورچون مي‌نويسد كه بيشتر كساني كه روي آنتن رفتند، «مبهوت» به نظر مي‌آمدند. برت بير، از مجريان اين شبكه عملكرد ترامپ را «سورئال» خواند. در Fox Business Network، نيل كاوتو، نشست خبري ترامپ را «مشمئزكننده» خواند.

او معتقد بود پوتين توانست كاري كند كه ترامپ «هر دروغي» را كه پوتين درباره مسئله انتخابات گفت باور كند. تريش ريگان، همكار او معتقد بود ترامپ «بايد از ما [آمريكايي‌ها] دفاع مي‌كرد». او عملكرد «افتضاح» ترامپ را «ضدوطن» خواند. جك كين، ژنرال بازنشسته و از تحليلگران امنيت ملي فاكس به ريگان گفت عملكرد ترامپ «شوكه‌كننده و نااميدكننده» بود.

البته بايد گفت كه در همين شبكه، هاوارد كورتز كه معمولاً موضع ميانه‌اي مي‌گيرد، در اين باره هم در جايگاه خود ايستاد اما عملكرد كورتز در مصاحبه‌اش با پوتين، تاثير خود را گذاشت. بسياري از رسانه‌ها معتقد بودند كورتز با پرسش و تاكيد بر مسئله دخالت روسيه و ديگر مسائل، بهتر از ترامپ كشور را نمايندگي كرده است. شايد تنها كسي كه از ترامپ حمايت كرد، حامي قاطع و هميشگي او، شان هنيتي بود كه در مقابل منتقدين محافظه‌كار ترامپ ايستاد و گفت آن‌ها توانايي رهبري ندارند. هنيتي مصاحبه‌اي هم با ترامپ داشت كه در آن نيز به تعريف از او پرداخت و از مواضع او در رد دخالت روسيه حمايت كرد.

شدت واكنش‌ها در مواضع سياسيون آمريكا هم نشان مي‌داد كه ترامپ يك افتضاح تمام‌عيار را به نمايش گذاشته است، مخصوصاً وقتي انتقادات از سوي جمهوري‌خواهاني مطرح مي‌شد كه معمولا از انتقاد از ترامپ پرهيز مي‌كنند. پل رايان، رئيس مجلس نمايندگان، دخالت روسيه در انتخابات را غيرقابل‌پرسش و انكار دانست و گفت روسيه «به تلاش براي تضعيف دمكراسي، اينجا [در آمريكا] در سراسر جهان ادامه مي‌دهد.» رايان كه دخالت روسيه را نه‌فقط نظر نهادهاي اطلاعاتي و امنيتي كه قضاوت كميته اطلاعات مجلس نمايندگان خواند، گفت رئيس‌جمهور بايد توجه كند كه «روسيه هم‌پيمان ما نيست».

ميچ مك‌كانل، رهبر جمهوري‌خواهان سنا بدون انتقاد مستقيم از ترامپ، تاكيد كرد كه «تماماً ارزيابي جامعه اطلاعاتي و امنيتي‌مان را باور دارم». تري گاودي، از جمهوري‌خواهان حامي ترامپ در مجلس نمايندگان كه هفته گذشته در جلسه جنجالي با مامور اف‌بي‌آي او را بابت مخالفت و اقدام عليه ترامپ به باد انتقاد گرفته بود، تصريح كرد كه روسيه را متحد آمريكا نمي‌داند. او گفت اميدوار است، مايك پومپئو، دن كوتس، نيكي هيلي، كريس ري رئيس اف‌بي‌آي، جف سشنز و ديگران خواهند توانست اين پيام را به ترامپ بدهند كه مي‌شوند بدون تضعيف پيروزي انتخاباتي ترامپ در 2016، دخالت روسيه در اين انتخابات را پذيرفت.

پيت كينگ، ديگر جمهوري‌خواه مجلس نمايندگان، از موضع نهادهاي اطلاعاتي و امنيتي حمايت كرد و همراهي ترامپ با پوتين را «اشتباه» خواند و گفت بايد فورا اين اشتباه اصلاح شود. نيوت گينگريچ، رئيس سابق مجلس نمايندگان و از حاميان ترامپ حرف‌هاي ترامپ را «جدي‌ترين اشتباه دوران رياست‌جمهوري‌اش» خواند. ليز چني، ديگر نماينده جمهوري‌خواه كنگره گفت از اظهارات ترامپ عميقاً آشفته و نگران است: «روسيه تهديدي جدي براي امنيت ملي ماست.»

سناتور اورين هچ از ديگر حاميان ترامپ هم با بيانيه‌اي از نهادهاي امنيتي آمريكا حمايت كرد و دفاع از دمكراسي آمريكا را از وظايف همه، شامل رئيس‌جمهور، خواند: «روسيه در انتخابات ما دخالت كرده است. آژانس‌هاي ارشد اطلاعاتي ما در اين مسئله اتفاق نظر دارند.» والتر جونز ديگر نماينده جمهوري‌خواه كه «در عمرش هرگز چنين نااميد» نشده بود، «روح ريگان» را «خشمگين» دانست. گزارش‌هاي رسانه‌هايي مثل سي‌ان‌ان حاكي از اين است كه كاركنان كاخ سفيد نيز در بهت، آشفتگي و سردرگمي به سر مي‌برند. در ميان سياستمداران نيز البته كسي مثل رند پالِ ليبرتارين، موضعي شبيه هنيتي داشت و موج انتقادات را به خاطر مخالفت با شخص ترامپ دانست.

فهرست سياستمداران جمهوري‌خواه و رسانه‌هاي جهاني كه از اين ديدار به اشكال مختلف انتقاد كردند، همچنان ادامه دارد. اين تازه بدون توجه به مواضع دمكرات‌ها به عنوان اعضاي حزب مخالف است. درباره آينده روابط آمريكا و روسيه و تاثيرات آن بر روابط آمريكا با ديگر كشورها، بحث بسيار است اما آنچه مشخص است اينكه در برخورد مستقيم، ترامپ در مقابل پوتين آنچنان ضعف نشان داده كه دنيا را به استهزاء واداشته و هم‌حزبي‌هاي رئيس‌جمهور را هم جدا نگران و آشفته كرده است، هم‌حزبي‌هايي كه حالا، مثل اعضاي حزب مخالف، مطمئن نيستند منافع ملي آمريكا در دستان رئيس‌جمهور جنجالي‌شان، چندان جاي امني داشته باشند.

*منبع: روزنامه همدلي؛ 1397،4،27
**گروه اطلاع رساني**2059**2002