كانادا به‌ خاطر توقف گفت ‌وگوها با ايران ضرر مي‌كند

همان طور كه مي دانيد هفته گذشته، اتاوا گفت‌ وگوهاي مربوط به از سرگيري روابط با ايران را متوقف و اميدها براي بازگشايي سفارتخانه ها به يأس مبدل شد.« قانون» براي بررسي اين موضوع با سيد داوود صالحي، سفير پيشين ايران در اسپانيا، گفت‌وگويي انجام داده كه در ادامه از نظر مي گذرد:

** سرآغاز تيرگي روابط ايران و كانادا چه بود؟
با توجه به اهميت جمهوري اسلامي ايران در منطقه غرب آسيا و به عنوان كشوري نفت ‌خيز و كشوري كه داراي وسعت و نيروي انساني بالا و يك انقلاب عظيمي كه مورد احترام همه كشورهاي بوده و هست، متاسفانه بعضي از دشمنان مشترك پس از پيروزي انقلاب اسلامي همواره سعي مي‌كردند روابط ما با كشورهاي مهمي مانند كانادا را تحت شعاع قرار دهند و آن را تيره كنند.البته بايد عرض كنيم كه ما بعد از انقلاب اسلامي آقاي دكتر عادلي و لواساني به عنوان سفير كه افرادي قوي و قابل احترام بودند، به شمال آمريكا يعني كانادا فرستاديم. البته روابط ما با كانادا روابط حسنه بود و روابط اقتصادي و دانشگاهي داشتيم.مي توان گفت كانادا دومين سرزمين وسيع جهان محسوب مي شود و سرتاسر همسايه شمالي ايالت متحده را در بر مي‌گيرد.

يك سرزمين با 9970 كيلومتر مربع وسعت و آب و هوايي سرد و سخت و يخبندان، مقداري شرايط زيست محيطي را دشوار كرده اما به هر صورت به عنوان يك كشور بسيار قابل توسعه از نظر كشاورزي و صادرات روابط بسيار خوبي را با كانادا داشتيم.
از نظر سيستم مذهبي كشور كانادا بسياري از مذاهب مانند كاتوليك، اسلام و ... را دارد.

** با توجه به اينكه نخست وزير كانادا بعد ازتوافق هسته اي ايران (برجام)اعلام آمادگي براي برقراري روابط ديپلماتيك با تهران كرده بود وحتي يكي از وعده هاي انتخاباتي ترودو، ازسرگيري روابط با ايران بود؛دليل اين اقدام يعني قطع روابط با ايران چيست؟

كانادا از كشورهاي وابسته به امپراتوري انگليس و ملكه انگليس به شمار مي رود. بنابراين بخشي از روابط ما با كانادا هم مي‌توانداز چنين ساختارسياسي تاثير پذير باشد.
البته متوجه هستيم كه كانادا در مورد مسائلي كه به عنوان حقوق بشر گفته مي شود، متاسفانه متاثر از فشارهاي سياسي است. در صورتي كه حقوق بشر در ايران از نظر دموكراسي و آزادي بيان تحولات چشمگيري را بعد از پيروزي انقلاب اسلامي داشته است. احترام به انسان، احترام به حقوق زن، احترام به حقوق اقليت ها كه خيلي از اقليت ها در كشورما داراي كليسا هستند و در حقيقت آداب و رسوم مخصوص به خود را به راحتي برگزار مي كنند و انجام مي‌دهند .

زرتشتي ها و بسياري از اقليت ها در مسائل مربوط به تفكرات خودشان مورد احترام جمهوري اسلامي، وزارت خارجه و وزارت كشور و بسياري از نهادهاي كشور است. نهاد حقوق بشر در حقوق در قوه قضاييه داريم. كشورما به دنبال ارتقاي كيفيت حقوق بشر است، تا جايي كه به هر صورت معاونان باتجربه و كارداني مانند آقاي لاريجاني را در سمت حقوق بشر در قوه قضاييه داريم و مشمول اين هستند كه حقوق بشر را ارتقا بدهند و اگر مشكلي وجود دارد در تمام كشورها اين‌طور مشكلات وجود دارد.

كشورهايي مانند آمريكا مي خواهند شرايطي را به وجود آورند كه ايران هراسي و سياه نمايي كنند.مجلس شوراي اسلامي هميشه در رأس امور اين موضوع بوده است كه كميسيون حقوق بشر در مسائل اجتماعي به مسائل مربوط به زنان و اقليت‌ها احترام بگذارد و قوانين پيشرفته‌اي كه مورد تاييد سازمان ملل و حقوق بشر جهاني بوده است، وضع كند. متاسفانه در بسياري از مجامع بين المللي اسراييل و آمريكايي ها حق وتو دارند و سعي مي كنند حقوق اصلي مردم ايران را ناديده بگيرند.

يك ‌سري اتهامات واهي را به ايران وارد مي‌كنند كه از از صداقت خارج است.ما بعد از انقلاب در چند نوبت با دولت كانادا روابط قوي داشتيم.حتي سفارت ايران دركانادا، اولين سفارتخانه‌اي بود كه در كانادا و جهان مجهز به سيستم آي ‌تي شد و حتي سفير كشور ايران در كانادا در دانشگاه هاي اين كشور به تدريس مي‌پرداخت. ما رييس كل بانك مركزي را به عنوان سفير به آن كشور فرستاديم. شرايط اقتصادي و روابط به طور فوق ‌العاده رعايت شد. متاسفانه برخي دولت‌ هاي كانادا و دولت فعلي با توجه به اخبار موجود و سياست‌هاي پاندولي كه در پيش گرفته‌اند، نمي‌توان به آينده روابط خوشبين بود.

**پيش از اين شاهد اختلاف نسبي بين دولت و پارلمان كانادا بوديم، به نظر شما چه شد كه دست آخر دو طرف موضعي واحد گرفتند؟
همان‌ طور كه گفته شد دولت كانادا اعلام كرده بود كه روابط خوبي را با ايران از سر خواهد گرفت ولي شما مي‌بينيد كه عواملي در پارلمان كانادا با يك ديد ديگري اين را عنوان مي كنند؛بنابراين جمهوري اسلامي ايران به عنوان يك كشوري كه در توافق با ١+٥ در سطح بين المللي صداقت واعتماد سازي خود را نشان داد.

هرچند كه در رأس آن، آمريكا برخورد بسيار سخيفي با مردم كانادا داشت. ترامپ در گروه هفت كه در حقيقت مي‌توان گفت گروه هشت كه روسيه هم به آن پيوسته، ديديم كه اهانت هاي سخيفي را به مردم كانادا روا داشت. كانادايي ‌ها حتي به صورت طنز، قاب عكسي را براي ترامپ فرستادند و از خود دفاع كردند و ناراحتي خود را از اين حرف ها نشان دادند اما ايران همواره به عنوان يك عضو مهم سازمان ملل و به عنوان عضو سازمان هاي تخصصي سازمان ملل از جمله سازمان انرژي بين المللي هسته اي احترام گذاشته و در هاي مراكز هسته اي خود را براي بازرسي ‌هاي آژانس باز كرده و اجازه بازرسي داده است و همواره خود را با قوانين بين‌المللي وفق داده است.

متاسفانه آمريكايي ‌ها بحث موشك‌ ها و ايران هراسي را در دستور كارشان قرار دادند. حتي ترامپ ناخودآگاه و يكباره و يكجانبه از اين توافق خارج شدكه مغاير با نظام بين‌المللي است. رييس سياست خارجي اروپا هم به اين اقدام انتقاد و اعلام كردند كه در موضوع برجام از يكجانبه گرايي آمريكا ناراحتيم و در مسائل هسته اي و برجام از ايران پشتيباني مي‌كنيم. نه تنها اروپا بلكه روسيه و چين در اجلاس شانگهاي و در مقابل اجلاس هفت ،ديديم كه رويكردهاي مثبت و طرفدار ايران را دارند.

مي بينيم كه جنگ اقتصادي شروع شده است و خيلي از تحليلگران غربي و جهان امروز سخنراني‌هايي كرده وتاكيد مي كنند اجلاس گروه هفت، جنگ تجارت جهاني را ايجاد كرده است.بنابراين كشورها به سمت كشورهايي مايل هستند كه از نظر اقتصادي قوي باشند و كشور ايران بزرگ‌ترين منابع نفت و گاز جهان و نيروي انساني را دارد. نيروي انساني كه در بسياري از جوامع بين‌المللي حضور دارندو در كشور كانادا بسياري از متخصصان و سرمايه‌ گذاران بزرگ وتجار، ايراني‌ها هستند. وضعيت علمي كشور ما با گذشته قابل مقايسه نيست و ما مي‌توانيم روي پاي خود بايستيم.

** توقف گفت ‌وگوها چه ضرري براي كانادايي‌ها دارد؟
اصراري كه كانادايي ‌ها به عدم روابط با ايران مي‌كنند به نظر من به ضرر خودشان است. اين را هم بدانيد كه عده اي دنيا را به سمت جنگ مي كشانند. دولت كانادا در جنگ جهاني اول و دوم در كنار نيروهاي متفقين شركت كرد و در جنگ جهاني دوم و سال‌هاي بعد از جنگ و با مهاجرت صدها هزار نفر به اين كشور روبه ‌رو شد. همچنين تقسيم غربي كانادا به دو مليت فرانسوي و انگليسي يك تركيب تازه اي را به وجود آورد.در سال 1967 رييس جمهوري وقت فرانسه، يك سفر رسمي به كانادا داشت. او با نطقي در ايالت كبك با تحريك احساسات ملي فرانسوي‌ها و شعارهاي زنده باد كبك آزاد، جنجال بزرگي را به راه انداخت. حتي آثار اين سخنان هنوز باقي مانده و برطرف نشده است.

** اكنون كه روابط كانادا و آمريكا دچارم شكل شده است، چرا ايران از اين فرصت براي از سرگيري روابط با كانادا وبهبود رابطه با اين كشور استفاده نمي كند؟
بسيار سوال بجا و خوبي است. ضعف ما در همين مورد است.ما بايد از چالش هايي كه بين كشورهاي ديگر است و در در سياست هاي خارجي فرصت‌شناسي و استفاده مناسبي كنيم .ما سعي مي‌كنيم در مسائل سياست خارجي كشورهاي ديگر دخالتي نداشته باشيم.ضمن اينكه سياست‌هاي اصولي خود را معرفي مي‌كنيم ؛هيچگاه مايل نيستيم در امور كشورهاي ديگر دخالت كنيم.

*منبع: روزنامه قانون،1397،3،27
**گروه اطلاع رساني**9117**9131