در فراسوي اميد

در ادامه اين گزارش مي خوانيم: سرآمد همه آشوب‌ ها اما «دونالد ترامپ» رئيس‌ جمهوري آمريكا بود؛ كسي كه در ميان بهت و ناباوري همگان قدم در كاخ سفيد گذاشت و يك ‌تنه مناسبات و گفتمان جهاني را به طرزي نااميدكننده تغيير داد و سالي را كه گذشت به يكي از بديُمن‌ ترين سال‌هاي اخير آمريكايي ‌ها بدل كرد. سرتق بازي‌ هاي ترامپ اما به نفع چيني ‌ها تمام شد و آنها نه‌ تنها جايگاه خود را به عنوان قدرت دوم جهان تثبيت كردند، بلكه گامي بلند در جهت ابرقدرتي جهان برداشتند. اگر تا پايان سال ٩٤ آمريكا و چين، قدرت‌هاي بزرگ جهاني بودند و روسيه براي سال ‌ها به اغما رفته بود، در سال گذشته تمامي اين معادلات بر هم ريخت و روس‌ ها به پاي ثابت و تأثيرگذار مناسبات منطقه‌ اي تبديل شدند. روسيه در رتبه‌ بندي قدرت نظامي در سال ٢٠١٦ هم پيشرفت خوبي داشت و «ولاديمير پوتين»، رئيس‌ جمهوري روسيه توانست كشور را از سقوط اقتصادي و باتلاق نظامي بيرون بكشد.

اما اروپايي‌ ها مانند شهروندان ايالات متحده روزهاي هولناكي را سپري كردند؛ از «برگزيت» مي ‌توان به عنوان بزرگ ‌ترين ناكامي قاره سبز نام برد. شوك سرازيرشدن مهاجران به مرزهاي اروپايي هم معادلات را در اين منطقه از جهان بر هم ريخت. هرچند در ابتداي اين هجوم، قدرت آلمان يكباره افزايش يافت اما رفته‌ رفته با آشكار شدن اختلافات در زمينه نوع سهميه‌ بندي پذيرش پناهندگان در كشورهاي اروپايي، قدرت و نفوذ آلمان در بين كشورهاي اروپايي رنگ باخت.

اوضاع كشوري كه يك پايش در اروپاست و پاي ديگرش در آسيا هم چندان سروساماني نداشت؛ وقوع كودتا در تركيه يكي از مهم‌ ترين اتفاق‌ هاي سال گذشته بود كه نه ‌تنها سياست داخلي اين كشور را تحت ‌تأثير قرار داد، بلكه باعث تغيير نقش آنكارا در مناسبات منطقه ‌اي شد. در پي اين كودتا بود كه ناگهان شاهد نزديكي تركيه با روسيه و سپس ورود جنگ ‌افزارهاي تركيه به سوريه شديم. اهالي خاورميانه در سالي كه گذشت آن‌ چنان روزهاي خونين و سياهي را سپري كردند كه نمي‌ توان چشم‌ انداز اميدواركننده ‌اي براي پايان آن متصور شد و بي‌ ترديد ترور نقطه مشترك تمامي اين رويدادها بود. موفقيت حملات عليه داعش براي ريشه‌ كن‌ كردن آنها در «موصل» و «رقه» جزء مهم‌ ترين رويدادهاي سال آينده خواهد بود؛ هرچند شكست يا به بن ‌بست رسيدن استرات‍ژي‌ هاي جهاني، داعش را به قدرتي منطقه‌ اي تبديل خواهد كرد تا روزنه‌هاي اميد براي نابودي اين گروه تروريستي براي هميشه از بين برود.

داعش هنوز و پس از چهار سال در عراق و روسيه يكه ‌تازي مي‌ كند و در آن سوي جهان هم راست ‌هاي افراطي با يكديگر متحد شده‌ اند تا در نبود جايگزيني شايسته، به پايه‌ هاي لرزان دموكراسي حمله كنند و در صورت توان، نظمي نوين را پايه ‌گذاري كنند. اين البته سناريويي با نگاهي بدبينانه است، اما چگونه مي ‌توان در بن‌ بست كنوني از اميد دم زد.

*منبع: روزنامه شرق، 1396.1.1
** گروه اطلاع رساني**9128**2002** انتشاردهنده: فاطمه قناد قرصي