ايران؛ امن‌ترين جاي خاورميانه براي مسيحيان

در ادامه اين مطلب مي خوانيم: سنت‌ها‏ي كريسمس دربرگيرنده نصب تصوير سنتي تولد مسيح، تزئين درخت كريسمس و تبادل هديه و كارت تبريك و حضور بابانوئل در شب عيد كريسمس است و محورهاي اين عيد بر ترويج حسن نيت، بخشندگي، مهرباني و گردهمايي‌ها‏ي خانوادگي استوار است.كريسمس به صورت سنتي روز 25 دسامبر برگزار مي‏شود، اما برخي كليساهاي ارتدكس شرقي روز 7 ژانويه را به عنوان كريسمس جشن مي‏گيرند كه با 25 دسامبر در تقويم جوليان يكسان است.

اين تاريخها تنها سنتي بوده و به نظر نمي‏رسد تاريخ حقيقي تولد مسيح چنين روزي بوده باشد.كريسمس در بسياري از كشورهاي سراسر جهان جشن گرفته مي‏شود و اين امر به چگونگي پراكندگي مسيحيان و فرهنگ غربي و تركيب آن با جشن‌ها‏ي زمستاني ارتباط دارد.

خبرگزاري فرانسه در يادداشتي به مناسبت فرارسيدن كريسمس به امنيت ايران – تهران- در دريايي از خشونت در خاورميانه پرداخته است.به گزارش شفقنا، خبرگزاري فرانسه در اين يادداشت تاكيد مي‏كند كه ايران هم اكنون امن ترين جاي خاورميانه براي مسيحيان است و اين اقليت مي‏تواند به راحتي و بدون هيچ دغدغه اي به فكر برگزاري مراسم عيد خود باشد.

حامد داووديان از ارامنه تهران به خبرنگار AFP مي‏گويد هرگز از سوي مقامات حكومت اسلامي ‏ايران مسئله اي براي آنان بوجود نيامده و آنان در كمال امنيت در حال زندگي و بزرگ كردن بچه‌ها‏ي خود هستند؛ داووديان مي‏گويد ما 400 سال است در ايران زندگي مي‏كنيم و در كنار مسلمانان در هنگام حمله عراق جنگيده‌ايم و كشته داده‌ايم و كسي هم تابه حال به ما متعرض نشده است.

خبرگزاري فرانسه مي‏نويسد بر طبق فرامين آيت‌الله خميني در ابتداي انقلاب، همه مسيحيان- ارامنه و آشوري‌ها‏- در كنار يهوديان و زرتشتيان با حقوق يكسان با مسلمانان زندگي مي‏كنند.رمزي گرمو اسقف اعظم خليفه گري آشوري كلداني كاتوليك ايران مي‏گويد ترافيك تهران سنگين است و عيد هم در ايران روز كاري است اما ما خوشحاليم و خداوند متعال را شكر مي‏كنيم چون در كشوري زندگي مي‏كنيم كه در دريايي از خشونت و جنگ، آرام است.

**25 دسامبر، از ميلاد ميترا تا ميلاد مسيح
فاروق صديق در بريستول پست مي‏نويسد: بسياري از مسلمانان بر اين باورند كه 25 دسامبر ميلاد حضرت عيسي مسيح (ع) نيست بلكه به طور تاريخي 25 دسامبر روزي است كه در آيين مهرپرستي ايران باستان به مناسبت ميلاد ميترا، پسر خدا جشني برپا مي‏شده و حتي بسياري از تشريفات مسيحيان امروزي در عيد كريسمس به طور قابل توجهي مشابه همان آيين باستاني است.

تا آنجا كه حتي درخت كريسمس نيز بخشي از همان تشريفات قلمداد مي‏شود. به گزارش سرويس ترجمه شفقنا زندگي به نقل از «Bristol Post»، عيسي مسيح (ع) خود در مقابل اينگونه انديشه‌ها‏ كه حاصل آن برگزاري جشنواره‌ها‏ي زمستاني سرمايه دارمآبانه همچون جشن‌ها‏‏ي كريسمسي كه امروزه برگزار مي‏شود، ايستاده و مبارزه كرده است. حتي بسياري از مسيحيان امروزي از اين مسئله غمگين و در رنجند.

اما آنچه كه اهميت دارد اين واقعيت است كه براي مسيحيان ديندار، كريسمس حقيقتا به معناي ميلاد حضرت عيسي (ع) است و اين همان فرصتي است كه ما مسلمانان مي‏بايست از آن استفاده كرده، با مسيحيان همراه شويم و با بهره‌گيري از آنچه كه ما پيروان دو مذهب بزرگ الهي را به هم متصل مي‏كند، در جهت اتحاد با يكديگر بكوشيم.مسلمانان به اين حقيقت اعتقاد دارند كه حضرت عيسي (ع) به طرزي معجزه آسا و بدون پدر به وجود آمد تا نشانه اي براي بشريت باشد.

مسلمانان اين ميلاد معجزه آسا را با خلقت حضرت آدم (ع) مقايسه مي‏كنند كه خداوند فرمود «باش» و اينگونه شد!در قرآن كريم، عناوين بسيار مباركي به حضرت عيسي (ع) اعطا شده و وي بسيار مورد تكريم قرار گرفته است. عناويني همچون «مسيح»، «روح خدا»، «واژه خدا»، «پيامبر» و «رسول». مسلمانان بر اين باورند كه عيسي مسيح (ع) به بهشت عروج كرده است و پيش از پايان جهان رجعت نمود و ضدمسيح را شكست خواهد داد.مسلمانان همچنين به معجزات بسيار حضرت مسيح (ع) كه بيمار و نابينا را شفا مي‏داد، مردگان را در چندين مورد زنده كرد ايمان دارند.

از معجزات حضرت عيسي (ع) در نزد مسلمانان اين اعجاز است كه وي روزي مقداري خاك رس برداشت و با آن پرنده‌اي ساخت؛ سپس در آن دميد و آن پرنده زنده شد و پرواز كرد. اين‌ها‏ حقايقي هستند كه در قرآن كريم آمده است، بنابراين ايمان به اين حقايق به معناي ايمان به خداوند و اسلام است و اگر كسي آنها را انكار كرده و يا ترديد كند، از اسلام خروج كرده است.

سند ديگر بر دوستي و لزوم اتحاد پيروان اسلام و مسيحيت متن عهدنامه به جامانده از پيامبر اسلام (ص) مبني بر رابطه‏ مسلمانان و مسيحيان است كه در سوم محرم سال دوم هجري توسط ايشان در مسجد النبي انشاء گرديد، به قلم حضرت علي (ع) نگارش شد و به مهر شخص پيامبر اكرم (ص) رسيد. در ادامه به بازخواني بخشي از اين عهدنامه مي‏پردازيم:
« به نام خداوند بخشنده مهربان
اين عهدي است كه محمد بن عبدالله، فرستاده خدا، براي تمام مسيحيان نوشته است.
اين نامه‌اي است كه آن را محمد بن عبدالله، براي همه مردم نوشته است، تا آنان را بشارت دهد و انذار كند...

تا براي مردم بر خدا بعد از نبي حجتي نباشد، و خداوند عزيز و حكيم است.
اين نامه را نوشت براي اهل ملت او، و براي هر كس كه در مشرق يا مغرب زمين، مسيحي است، دور باشد يا نزديك، عرب فصيح باشد يا عجم، شناخته شده باشد يا ناشناخته.

اين نامه عهدي است براي آنان، و هر كس عهدِ در آن را بشكند و با آن مخالفت كند و از آنچه امر شده تعدي كند، همانا عهد خدا را شكسته و ميثاق خدا را نقض كرده و دين خدا را مسخره كرده و او مستوجب لعنت است، چه از حاكمان باشد يا مسلمانان مومن...

براي مسيحيان است، آنچه براي من، نزديكان من، ملت من و طرفداران من است.
مثل اين است كه آنان رعيت و اهل ذمّه من هستند. ما هرگونه اذيت كردن آنان را منع مي‏كنيم...

هيچ اسقفي لازم نيست اسقفيت خود را تغيير دهد. هيچ راهبي لازم نيست كه از راهبيت خود دست كشد. هر‌كس در صومعه هست، بماند. هر‌كس در گردش است، بگردد. هيچ بنايي از كليساها و محل تجارت آنان نبايد خراب شود، و هيچ چيز از مال كليساها نبايد در بناي مسجد و منازل مسلمانان وارد شود.

هر‌كس اين كار را بكند، عهد خدا را شكسته و با رسول او مخالفت ورزيده است.
بر راهبان و اسقفان، نه جزيه است نه غرامت، ومن ذمّه آنان را در هر جا كه باشند، حفظ مي‏كنم، در خشكي يا بيابان، در شرق يا غرب، در جنوب يا شمال، آنان در ذمّه و ميثاق من هستند و از هر بدي در امان‌اند و همچنين هر‌كس كه در كوه‌ها‏ يا مواضع مبارك، عبادت مي‏كند، اين گونه است و از محصول زراعتشان خراج و زكات نگيريد‏...
با آنان مگر به چيز خوب مجادله نكنيد‏...

هر‌كس با عهد خدا مخالفت ورزد و بر خلاف آن عمل كند، ميثاق خدا را مخالفت كرده و با رسول خدا مخالفت ورزيده است‏...

كسي تا دنيا زنده است نبايد به اين عهد مخالفت ورزد تا دنيا به آخر برسد.»
بسياري از اصحاب نزديك پيامبر (ص) شاهد تبيين مفاد اين عهدنامه بودند و متن آن به قلم حضرت علي (ع) نگارش شده است.اينها سخنان فصيح مردي است كه آخرين پيامبر خداوند است و امت خود را ملزم به رعايت اين عهد تا آخر دنيا نموده است.

در روزگار ما يعني زماني كه اينهمه اطلاع رساني اشتباه درباره اسلام و مسلمانان در سطح جهاني صورت مي‏گيرد و واژه‌ها‏ي آسودگي و دلداري در صداي ناهنجار سوء‌تفاهم و تنفر گم شده است، كريسمس فصل آرزوهاي خوب و بيان حسن نيت مسلمانان نسبت به همسايگان، همشهريان و دوستان مسيحي خود است و ما مسلمانان وظيفه داريم كه اين حسن نيت را گسترش داده و ما بين افراد بيشتري به اشتراك بگذاريم.

** يك روز با مسيحيان تهران
از ميان محله‌ها‏ي ارمني نشين تهران وحيديه را انتخاب مي‏كنيم، به دنبال خيابان مير حسيني مي‏گرديم همانجا كه از ابتدا تا انتهايش ارمني نشين هستند. نه خيلي سخت و نه خيلي آسان اين خيابان را پيدا مي‏كنيم. عقربه‌ها‏ي ساعت حدود يك و نيم را نشان مي‏دهد خيابان كمي‏خلوت و سوت و كور است.

تمام مغازه‌ها‏ بسته است شايد انگشت شمار مغازه‌اي را بتواني پيدا كني كه كر كره‌ها‏يش بالا باشد. هر‌چه پايين‌تر مي‏رويم كوچه‌ها‏يي كه به نام شهداي ارمني نامگذاري شدند در مقابل چشممان ظاهر مي‏شوند. به گزارش شفقنا زندگي، به دنبال كليسا هستيم، با پرس و جو از مغازه داران بالاخره كوچه اي را كه كليساي ارامنه اين محله در آنجا قرار دارد را پيدا مي‏كنيم. كليسا در اواسط كوچه‏ « مدرسه ارامنه» ساخته شده است. قبل از كليسا دبستان پسرانه نائيري كه در سال 1343 تاسيس شده و مخصوص دانش آموزان ارمني است توجه ما را به خود جلب مي‏كند، به نظر مي‏رسد مدرسه تعطيل است.

با خيالي خوش كه امروز يكشنبه است و روز كليسا مقابل در ورودي‌اش كه تيره رنگ است مي‏ايستيم. در بسته است، نگاهمان به زنگ در مي‏افتد، پس از فشردن آن صداي زني در فضاي كوچه مي‏پيچد. مي‏گوييم‌: «مي‏شود در را باز كنيد؟» و او جواب مي‏دهد : « الان كليسا تعطيل است». گويا بد موقع آمده ايم، سر ظهر است و همه جا تعطيل.از چند مغازه دار مسلمان و ارمني كه كر كره شان بالاست علت اين سوت و كوري و تعطيلي را كه مي‏پرسيم مهر تاييد به حدسيات خودمان مي‏خورد.

آنها مي‏گويند كه اعضاي اين محله از اول ظهر تا ساعت پنج بعدازظهر مغازه‌ها‏يشان را مي‏بندند. كليسا هم چند ساعتي در روز و چند ساعتي در شب باز است.مي‏خواهيم با مغازه داران صحبت كنيم و از آداب و رسوم و سبك زندگي‌شان در ايران و در كنار مسلمانان بپرسيم اما به زحمت چند نفر ارمني كه مغازه‌ها‏يشان باز است را پيدا مي‏كنيم. يكي از آنها فست فود دارد و مي‏خواهد پيك ببرد به همين دليل با دست به آن طرف خيابان و به يك آژانس اشاره مي‏كند و مي‏گويد : « مدير اين آژانس ارمني است و بيشتر رانندگانش هم ارمني هستند.

مي‏تواني با آنها مصاحبه كني». به سمت آژانس «ساسون»مي‏رويم. نماي بيروني آژانس كاملا قديمي‏ است و آدم را به دوران دهه 50 مي‏برد. در را بافشار باز مي‏كنيم و داخل مي‏شويم، به مسئولي كه پشت پيشخوان ايستاده توضيح مي‏دهيم كه چه كسي هستيم، انگار كه تمايلي نداشته باشد به اتاق كناري مي‏رود و به زبان ارمني با كسي صحبت مي‏كند، از ميان حرف‌ها‏يش فقط كلمه «خبرنگار» را متوجه مي‏شويم.

پس از چند لحظه مرد ديگري به همراهش از اتاق بيرون مي‏آيد، قبل از اينكه دهان به حرف باز كند فكر كرديم شايد فارسي بلد نباشد يا دست و پا شكسته حرف بزند اما برخلاف تصورمان شايد از ما هم فارسي را بهتر بلد بود.رو به رويمان مي‏نشيند، نگاهمان به تصوير حضرت عيسي (ع) در بالاي سرش بر روي ديوار مي‏افتد، دوباره به او هم توضيح مي‏دهيم كه هدفمان چيست، اجازه نمي‏دهد صدايش را ضبط كنيم و مي‏گويد هر چه از حرف‌هايش فهميديم همان را بنويسيم.

55 سال دارد اما از گفتن اسمش امتناع مي‏كند،او مي‏گويد ارامنه در ايران قدمتي 500 ساله دارند و خاندانش در زمان نادر شاه از ارمنستان به ايران آورده شده‌اند.از او درباره آداب و رسومشان در شب سال نوي مسيحيت مي‏پرسيم .

مي‏گويد: در شب كريسمس همه خويشاوندان در كنار هم جمع مي‏شوند و اين شب را با هم مي‏گذرانند، بعد از آن هم تا چند روز ديد و بازديد داريم.

همچنين در تالارهاي مختلف كه از طرف وزارت ارشاد مجوز گرفتند در اين شب مراسم و جشن‌ها‏‏يي برگزار مي‏شود.او به ديگر آداب و رسومشان اشاره مي‏كند و مي‏گويد: ما از 40 روز مانده به عيد پاك كه روز رستاخير مسيح است روزه مي‏گيريم.اين مرد 55 ساله درباره روابطش با مسلمانان هم بيان مي‏كند: « از نظر كاري با همه در ارتباطيم و مشكلي هم نداريم و مسافرانمان هم ارمني و هم مسلمان هستند».

گفتگويمان با او تمام مي‏شود. از آژانس خارج و به سمت انتهاي خيابان حركت مي‏كنيم. بيشتر مغازه‌ها‏ ظهر را تعطيل كردند. از پوسترهاي تبليغاتي‌اي كه از جشن سال نوشان در هتل‌ها‏ و تالارها خبر مي‏دهند و بر روي شيشه بعضي از مغازه‌ها‏ چسبانده شده به خوبي مي‏توان تشخيص داد كه صاحبش ارمني است اما حيف كه كركره مغازه‌اش پايين است. آن طرف خيابان يك فست‌فودي ديگر را پيدا مي‏كنيم كه خوشبختانه صاحبش ارمني است و مشغول كار. به داخل مغازه كه كمي‏كوچك و تنگ است مي‏رويم، به صاحب اين مغازه هم خودمان را معرفي مي‏كنيم و مي‏خواهيم كه با ما كمي‏گپ بزند.

اول فكر مي‏كند مي‏خواهيم تصوير برداري كنيم اما وقتي خيالش راحت مي‏شود كه فقط مي‏خواهيم يادداشت برداري كنيم با كمال ميل مي‏پذيرد كه به سوالات ما پاسخ دهد.صاحب اين مغازه فست‌فود 33 ساله است و او هم اسمش را نمي‏گويد با اشاره به درخت كاجي كه نزديك رسيدن سال نو آن را برپا مي‏كنند بيان مي‏كند: درخت كاج براي ما نوعي بركت مي‏آورد.

در اصل ِآن، بايد ميوه از آن آويزان شود كه مانند هفت سين هر كدام سمبل يك چيز است اما امروزه از وسايل مصنوعي استفاده مي‏شود. 10- 15 روز مانده به سال نو درخت كاج را برپا مي‏كنيم.او نيز درباره ارتباطش با مسلمانان عنوان مي‏كند: با مسلمان‌ها‏ ارتباط خانوادگي نداريم اما دوست و همكار هستيم. در بين مشتري‌ها‏ هم عده‌اي از آنها مسلمان هستند ولي خب هستند برخي كه وقتي مي‏فهمند صاحب اين مغازه ارمني است مي‏روند اما من ناراحت نمي‏شوم.

اسقف ارامنه اصفهان و جنوب ايران: در زمانه خشونت‌ها‏ي مذهبي؛ كنيسه، كليسا و آتشكده‌ها‏ در كنار مساجد اصفهان در آرامش‌اند.

حدود چهارصد سال از زندگي مسيحيان و ارامنه در اصفهان مي‏گذرد و گواه اين موضوع كليساي وانك به عنوان قديمي‏ترين كليساي اين شهر و به عنوان سمبل همزيستي در محله جلفاي اصفهان است و نمادي از تركيب معماري ايراني و ارمني است كه هر بازديد كننده‌اي را به دليل صلح و دوستي تمام اديان الهي در كنار يكديگر در نصف جهان مبهوت خود مي‏نمايد.

به گزارش خبرنگار شفقنا زندگي، كتاب و اديان الهي از تورات تا قرآن تمام بشر با به صلح و آرامش در كنار يكديگر دعوت كرده اما متاسفانه در دنيا شاهد جنگ‌ها‏ي متعددي هستيم كه بدون توجه به اين مهم از صلح خبري نيست ولي در اصفهان اين زندگي مسالمت‌آميز به طور واقعي به تصوير كشيده است؛ به طوري كه هر گردشگري را به فكر فرو مي‏برد كه اصفهان نمادي از زندگي مسالمت اميز تمام اديان الهي است و بايد به رخ تمام جهانيان كشيده شود تا از اين شهر تاريخي و كهن پند و اندرز بگيرند.جالب‌ترين و تعجب‌انگيز‌ترين موضوعي كه حدود 400 سال پا بر جامانده و هيچ كس نمي‏تواند اين صلح و آرامش را انكار كند.

به گونه‌اي كه اين مهم يكي از ميراث ناملموس اين شهر در دنيا مطرح شده و به عنوان گرانبها‌ترين، ارزنده‌ترين ‌و ‌نادرترين ميراثي است كه دنيا در حسرت آن مانده است.بنا به گفته اسقف اعظم ارامنه اصفهان و جنوب ايران تعامل بسيار خاص و خوبي بين جامعه اديان توحيدي در اصفهان وجود دارد، به طوري كه بازديد كنندگان خارجي زماني كه به اين كليسا مي‌آيند و از هم‌زيستي مسالمت‌آميز اديان توحيدي و الهي در اصفهان باز نمي‌مانند تعجب مي‌كنند.

باب‌كن چاريان در گفت‌وگو با شفقنا زندگي، با بيان اينكه كليساي وانك مهم‌ترين جنبه‌اي كليساي ارامنه ارتودكس است، مي‏گويد: براي بسياري از افراد كه براي نخستين بار به كليسا مي‌آيند جاي تعجب دارد كه در كشور اسلامي‏ايران چنين مكاني براي جامعه مسيحيان كشور وجود دارد و تلاش‌هايي براي حفظ و نگهداري اين كليسا بسيار چشم‌گير است و بزرگترين افتخار جامعه ايراني است كه در كنار جامعه مسلمان ايران، هموطنان مسيحي به صورت آزادانه و گسترده فعاليت دارند كه جامعه ارامنه در ايران نشانگر اين است كه همه اديان الهي در ايران در صلح، آرامش و امنيت زندگي مي‌كنند.

** صداقت و سادگي؛ سبك زندگي ارامنه ايران
به حوالي خيابان‌ها‏ي نظر و حكيم نظامي‏كه مي‏رسي كم كم حال و هواي شهر تغيير مي‏كند. اينجا محله جلفاست؛ جلفاي اصفهان كه قرن‌ها‏ست مسكن هموطنان ارمني ماست. در ايران پهناور ما كه مليت آن از قوميت‌ها‏ي متعدد شكل گرفته، اقليتي هستند كه قرن‌ها‏ست در كنار ديگر اقوام ايراني در اين سرزمين زندگي مي‏كنند. ارامنه ايران جمعيت اصلي مسيحيان اين كشور را تشكيل مي‏دهند و از اين رو كليساهاي ايران اغلب در مناطق ارمني‌نشين قرار دارند.

به گزارش شفقنا زندگي، جمعيت قابل توجهي از ارامنه ايران در شهر اصفهان و در منطقه جلفا، جايي كه زيباترين كليساهاي اين شهر از جمله كليساي وانك در آن قرار دارد، ساكن هستند. حضور ارامنه در اين منطقه از اصفهان سبك زندگي را در اين محلات لاجرم تحت تاثير خود قرار داده است. اگر داخل كليساي وانك يا ديگر كليساهاي اين شهر شوي شايد حتي فراموش كني كه اينجا اصفهان است، چرا كه با دنياي ديگر و بهتر بگويم با آداب و حال و هواي دين آسماني ديگري مواجه مي‏شوي.

حال و هوايي كه در هر كليساي ديگري در جهان مي‏تواني حس كني. اما اينجا هنوز هم همان اصفهان است؛ اصفهان به سبكي ديگر. در اينجا هم روح اصفهان جاريست و اين بار نقش و نگار و روح هنري و مذهبي اصفهان در كالبد ديگر به گونه‌اي جان گرفته است.
علاوه بر كليساها و ناقوس‌ها‏، سبك معماري خانه‌ها‏ كه بعضا كاشي كاري‌ها‏يي با نوشته‌ها‏ي ارمني دارند در اين محل متفاوت از ساير نقاط شهر است.

گرچه ساخت و ساز و نوسازي بسياري از اين خانه‌ها‏ را نيز تحت تاثير قرار داده است اما همان‌ها‏يي كه مانده‌اند متفاوتند و اين تفاوت در كوچه پس‌كوچه‌ها‏ي جلفاي اصفهان گاه و بي‌گاه نظر عابران را به خود جلب مي‏كند.با اين همه قدمت اين محل هنوز هم در بوي كاه گل‌ها‏، ديوارهاي قديمي‏و بلند كليساها و كوچه‌ها‏ي پيچ در پيچي كه سنگفرش سنگي آن نمايانگر پيشينه تاريخي آنهاست، قابل مشاهده است.

از شكل بيروني محله جلفا كه بگذريم، به همشهرياني مي‏رسيم كه ساكن اين محله‌اند و داراي دو ويژگي كلي‌اند يكي آنكه اصالت اجدادشان به فلات ارمنستان بازمي‏گردد و از اين رو به زبان ارمني تكلم مي‏كنند و ديگر آنكه معتقد به دين آسماني مسيحيت هستند. اين دو ويژگي پايه رفتار و شخصيت هر يك از ارامنه را شكل مي‏دهد. ارمني بودن سبكي از زندگي كه قابل لمس در اروپاي شرقي است را به خانه‌ها‏ي اين همشهريان آورده، يعني سبكي از زندگي كه بر پايه قناعت و سادگي بنيان گذارده شده است. در خانه ارامنه اصفهان كمتر از تجملات و تشريفات نشانه‌اي مي‏بيني.

اگر هم تجملاتي باشد بيشتر وابسته به نمادهاي ديني و مسيحيت است.اما در اين خانه‌ها‏ي ساده اتفاقي كه در جريان است حس قوي كمك به همنوع است. ارامنه اصفهان بسيار مشتاق و معتقد به ياري همنوعان خود هستند و مهرباني صادقانه‌اي را در برخورد و معاشرت با ايشان مي‏تواني حس كني.

** آشنايي با خوراكي‌‌ها‏ي كريسمسي ارامنه ايران
اگر آئين‌هايي مانند شب عيد نوروز، شب يلدا و ‏... خوراكي‌ها و خوردني‌هاي مخصوص خود را دارد، شب كريسمس و جشن سال نو مسيحيان هم در ميان ارامنه با شيريني‌ها، نوشيدني‌ها و غذاهاي مخصوصي جشن گرفته مي‌شود. شيريني پيروك، نان گاتا، كوكو سبزي و سبزي پلو با ماهي بعلاوه قهوه، بخشي از اين خوردني‌ها هستند.بسياري از ايرانيان بر اين تصور هستند كه ارمني‌هاي ايران هم مانند ديگر مسيحيان جهان و به خصوص آمريكايي‌ها، در شب سال نو و كريسمس و يا عيد پاك گوشت بوقلمون مي‌خورند.

اما واقعيت اين است خوردن گوشت بوقلمون همانقدر بين ارامنه مرسوم و رايج است كه بين ديگر ايرانيان.با اين حال پس خوراكي و شام رايج شب كريسمس ارامنه ايران چيست؟ پاسخ اين پرسش جالب توجه است؛ همانطور كه بين اغلب ايرانيان از گذشته رايج بوده و براي شب عيد نوروز سبزي پلو با ماهي تهيه مي‌كنند، در شب كريسمس هم شامي‏كه از آشپزخانه خانه‌هاي ارامنه بر سر سفر حاضر مي‌شود غالبأ سبزي پلو با ماهي است. البته شام كريسمسي ارامنه يك خوراكي سبزي محور ديگر هم دارد و آن كوكو سبزي است.

در پاره‌اي مواقع شام اين شب به شكل برنج، كوكوسبزي و ماهي آماده و... سرو مي‌شود. با اين حال وقتي از خود ارامنه و قديمي‌هايشان درباره اين كه چرا اين خوراكي‌ها را شب كريسمس سر سفره مي‌گذارند بپرسيد پاسخ اكثرشان «نمي‌دانم» است.«ارمني‌هاي ايران در شب كريسمس خودشان (يعني 6 ژانويه) غالباً برنج و كوكو سبزي و ماهي مي‌خورند و ما از بچگي فكر مي‌كرديم اين از سنت‌ها‏ي كريسمس است؛ تا اين كه مرزهاي ارمنستان باز شد و فهميديم اهالي آن‌جا چيزي به اسم كوكو سبزي ندارند و اين رسم ارمني‌هاي ايران است و كوكو سبزي يك غذاي ايراني است!» اين بخشي از نوشته روبرت صافاريان مستندساز و نويسنده ارمني درباره رسم‌هاي رايج كريسمس در ميان ارامنه ايران است.

شيريني‌هاي مرسوم شب كريسمس هم از گذشته تا امروز بيشتر از همه چند شيريني خاص بوده‌اند، «پيروك» و «گاتا» دو تا از شناخته‌شده‌ترين و رايج‌ترين اين شيريني‌ها و نان‌ها هستند. اين دو شيريني پيش از اين فقط در ميان ارامنه رايج بوده‌اند اما حالا سالهاست به يكي از محصولات پرفروش بيشتر شيريني‌فروشي‌هاي شهر بدل شده‌اند.

در تعريف «گاتا» گفته شده؛ نوعي نان شيريني ارمني است و بسته به محل در انواع مختلف، اشكال و اندازه‌ها‏ي متفاوت و به اين شيوه تهيه مي‌شود؛ « گاتا شيريني لايه‌اي و يكي از انواع شيريني‌هاي خشك است كه خمير آن از طريق فشار بر روي لايه‌هاي متناوبي كه كره يا مارگارين در بين آن قرار داده شده تهيه مي‌شود.

مواد تشكيل دهنده گاتا عموماً شامل آرد، شكر، روغن، تخم‌مرغ، مخمر، شير و نمك است كه لايه‌اي از مارگارين يا كره بين ورقه‌هاي نازك شده آن قرار مي‌گيرد. هنگام ورود به فر و در اثر اعمال حرارت بالا اين لايه‌ها‏ كم كم از هم متمايز شده و حالت پُف كرده و در پاره‌اي مواقع ترد به شيريني مي‎بخشند.»

منبع: روزنامه مردم سالاري، 1395.10.6
**گروه اطلاع رساني**9117**9131**انتشار دهنده: شهربانو جمعه