تعاونگر واقعي كيست؟

در ادامه اين يادداشت مي خوانيم: اين واژه را بهانه قرار ‌مي‌دهيم و برداشت خودم را از يك تعاونگر واقعي طرح‌ مي‌كنم تا در معرض‌نظر دوستان و همكاران عزيز در سراسر كشور قرار گيرد و با نظرات تكميلي و اصلاحي آنرا مورد نقد و اصلاح قرار‌دهند.
** انواع تعاونگر
تعاونگران را به تعبيري مي‌توان به دو دسته تقسيم ‌كرد: 1- تعاونگراني كه مستقيماً در تعاوني ها، اتحاديه‌ها و اتاق هاي تعاون مشغول كار و خدمت هستند. 2- تعاونگراني كه در مسئوليت‌هاي دولتي در قالب مدير، كارشناس و كارمند مستقيم يا غير‌مستقيم در بخش‌هاي مرتبط با حوزه تعاون مشغول به‌خدمت ‌هستند.
‌با ذكر ويژگي‌هاي هر يك از اين دو گروه به اين مهم تأكيد‌ مي‌نمايم كه اگر اين دو گروه فرهنگ، روحيه، اخلاق و رفتار تعاونگري ‌داشته ‌باشند، حتماً و بدون هيچ شكي بخش تعاون در كشور متحول‌ خواهد ‌شد و اگر اين ويژگي‌ها كمرنگ شود، به همان ميزان بخش ضعيف ‌مي‌شود و اگر خداي نكرده به عكس خود تبديل ‌شوند بخش به سمت انحراف، اضمحلال و نابودي پيش ‌خواهد ‌رفت.
‌اما ويژگي هاي تعاونگران از گروه اول: بديهي ‌است كه در اين گروه به هر عضو تعاوني، هر عضو هيئت‌مديره يا مدير‌عامل يا بازرسي در يك تعاوني يا يك اتحاديه استاني يا سراسري يا اتاق استان و اتاق ايران مي‌توان تعاونگر خطاب‌كرد.
كما اينكه در جهادسازندگي سابق به هر عضو يا نيروي انساني يا مديري در جهاد از دهستان تا مركز جهادگر لقب مي‌دادند، ويژگي هاي مورد انتظار كه نوعاً در مستندات بين‌المللي تعاون نيز مورد تأكيد واقع‌شده يا بارها در همايش‌ها و نشست‌ها، مقالات و كتب محدود تعاون در كشورمان به آنها اشاره شده عبارتند از :
1- صداقت : تعاونگران عضو يك مجموعه به عنوان يك باور و اعتقاد جمعي و اصل اساسي بايد بپذيرند كه در روابط في‌مابين و هر گونه اقدامي كه انجام ‌مي‌دهند يا هر سخني در جلسات و نشست‌هاي مديريتي مي‌گويند يا در تنظيم، تدوين و ارائه گزارش ها بايد اصل صداقت را رعايت كنند و از هر گونه سخن و كلام نادرست، خلاف واقع و دروغ به شدت بپرهيزند تا از اين طريق اعتماد را بر جمع خود حاكم ‌نمايند. تا اعضاي يك مجموعه تعاوني به حرف ها و وعده‌هاي يكديگر اعتماد كنند و خيلي راحت بتوانند با‌هم و با تعاوني هاي بيروني كاركنند، بدون اينكه كمترين نگراني يا شبهه‌اي در بينشان پيش‌آيد. پس در همه تعاوني‌ها و اتحاديه‌ها در انتخاب اعضاي هيأت‌مديره و مدير‌عامل خود بايد به اين اصل توجه لازم نمايند و كساني كه به صداقت، راستي و درستي شهرت دارند و البته در كنارش ويژگي‌هاي ديگر را هم دارند،‌ رأي ‌بدهند.
در هر نهادي كه صداقت و راستي حاكم باشد. سرعت و كيفيت انجام كارها افزايش ‌مي‌يابد. تخلف، سوء‌استفاده و حيف و ميل كاهش‌ مي‌يابد.
2- مشاركت و همكاري : در تعاوني ها پيش از هر‌چيز بايد روح تعاون، همكاري و روحيه -كار جمعي حاكم‌ باشد .
هيئت‌مديره‌ها با اطلاع‌رساني به موقع مسائل‌ تعاوني به اعضا، ارائه گزارش و طرح نيازها بايد زمينه همكاري و مشاركت را در تعاوني توسعه دهند. در تعاوني ها همه بايد احساس مسئوليت‌ كنند و نسبت به سرنوشت تعاوني‌شان دل‌نگران‌ باشند و تعاوني را از خود بدانند، روند پيشرفت كارها و طرح هاي تعاوني را رصد كنند، بدون شك و بر اساس مطالعات و بررسي هاي به‌عمل‌آمده، يكي از خصوصيات و مشخصه‌هاي يك تعاوني خوب و كارآمد وجود جو همكاري و فضاي هماهنگي بين اعضاء با مديريت و بين اعضاء هيئت‌مديره و مدير‌عامل است.
هيئت‌مديره تعاوني ها، اتحاديه‌ها و اتاق ها بايد بپذيرند كه از لحظه انتخاب بايد با رفاقت، صميميت و همدلي با هم كار‌ كنند و به يكديگر در پيشبرد امور تعاون كمك نمايند و مدير‌عاملي كه خود انتخاب ‌مي كنند مورد حمايت قرار‌ دهند و مديرعامل هم هماهنگ و همراه با هيئت‌مديره و البته شاداب، با نشاط و سالم‌ كار كند.
3- نظارت و كنترل اعضاء و شفافيت در امور تعاوني ها : ‌از ويژگي هاي مثبت و قابل توجه در تعاوني ها اين‌است كه اعضاء نسبت به سرنوشت تعاوني احساس مسئوليت دارند، و با حضور مؤثر و غير‌تشريفاتي در مجامع عملكرد هيئت‌مديره را مورد نقدو بررسي قرار ‌مي‌دهند، متقابلاً انتظار ‌دارند كه هيئت‌مديره و مدير‌عامل نيز كاملاً شفاف باشند و نهادي نظارت پذير باشند.
اگر تعاوني به طور منظم گزارش عملكرد و اقدامات خود را به صورت ماهانه يا سه ماه يك بار يا حداقل شش ماه يك بار به طور كامل به اطلاع همه اعضاء و ذي نفعان خود برساند. به طور طبيعي از هر گونه تخلف يا سوء استفاده‌اي ممانعت مي‌شود و علاوه بر آن زمينه همكاري تخصصي‌تر اعضاء را با خودشان فراهم‌ مي‌كنند.
اخيراً از يكي از تعاوني هاي فعال و نمونه بازديد ‌داشتم كه در ورودي دفتر‌شان در تابلوي خلاصه گزارش ماهانه تعاوني را براي رؤيت عموم نصب‌كرده ‌بودند و اين كار آرامش خوبي را بر تعاوني‌ حاكم مي‌كرد.
4- مسئوليت پذيري اجتماعي : همه تعاونگران مي‌دانند كه تعاوني يك بنگاه اقتصادي‌– اجتماعي ‌است و در همه امور و اقداماتش علاوه بر اينكه به منافع تعاوني براي اعضاء و سهامداران توجه‌مي‌كند بايد توجه‌ كند كه در هيچ طرح و پروژه‌اي به آحاد جامعه ضرر وارد نشود، هيچ كار غير‌قانوني را انجام ندهد، نسبت به نيازها و مشكلات مردم بي‌تفاوت نباشد.
نسبت به محيط‌زيست حساس باشد با اجراي طرح هاي مفيد و مؤثر در بهبود شرايط شهر و روستاي خود به ويژه در مناطق محروم، رفع فقر و محروميت محيط خود و ايجاد‌اشتغال تلاش نمايد. در هر حال همه اعضاء نسبت به تعالي، پيشرفت تعاوني و جامعه خود را مسئول بدانند. ‌بديهي‌است كه كليه تعاوني هايي كه اين ويژگي‌ها را در خود توسعه و تقويت نمايند، اعضاء و مديران آنها به جد بر اجرا و رعايت آن‌ها اصرار ورزند، قطعاً مسير رشد و تعالي رونق اقتصادي و اجتماعي را خواهند ‌پيمود و اگر بخش غالب تعاوني ها اين توجه را ‌داشته باشند مي‌توان اميدوار ‌بود كه دولت و جامعه هم با تعاونگران و تعاوني ها همراه و همدل مي‌شوند و بخش تعاون به بخش بزرگي از اهداف خود نايل ‌مي‌شوند.
‌لازم به ذكر و تأكيد ‌است كه هر چه اندازه تعاوني بزرگ تر، تعداد اعضاء، شاغلين و سرمايه آن بيشتر ‌باشد؛ نقش و رسالتش در اين حوزه بيشتر ‌است و البته اتحاديه‌ها و اتاق‌ها كه جمع وسيعي از تعاوني ها را بايد تحت‌نظارت، حمايت و هدايت خويش ‌داشته‌ باشند نه تنها بايد در رعايت اين اصول و مشخصه‌ها حساس تر و متعهدتر ‌باشند، بلكه بايد الگويي براي همه تعاوني‌ها و تعاونگران باشند، قطعاً استاني‌كه اتاق فعال، هماهنگ، همراه و كارآمدي داشته ‌باشد، نسبت به تعاوني ها و اعضاي خود با انگيزه، علاقه و تعهد بالاتري انجام‌وظيفه مي‌نمايد و آن استان نيز تعاوني‌هاي موفق‌تر مي‌خواهد. همينطور اتحاديه‌ها مي‌توانند با عملكرد خوب، مثبت و پر‌تحرك خود، تعاوني هاي عضو را شاداب و اميدوار سازد.
*منبع: روزنامه تفاهم، 10 بهمن 1394
**گروه اطلاع رساني**9117**9131