معاون سازمان محيط زيست:زون بندي هاي حساس در آشوراده دست نخورده مي ماند

به گزارش ايرنا از پايگاه اطلاع رساني سازمان حفاظت محيط زيست، احمد علي كيخا در واكنش به برخي اظهارنظرها درخصوص تفاهم نامه گردشگري طبيعي در جزيره آشوراده افزود: مطابق نقشه زون بندي جزيره آشوراده، هيچ گونه جانمايي و فعاليت گردشگري در محدوده زون هاي امن (حساس) و سپر(بافر) آبي و خاكي جزيره امكان پذير نيست.

وي با اشاره به طرح برخي ابهامات در رسانه ها درباره جزيره آشوراده گفت: بدون آشنا ساختن جامعه با ارزش هاي حفاظتي محيط هاي طبيعي امكان حفاظت از اين منابع اكولوژيك و زيستگاهي فراهم نخواهد شد.

كيخا اظهار كرد: مدت هاست كه ثابت شده است شيوه هاي قديمي و تك بعدي حفاظت از محيط هاي طبيعي كارايي لازم را ندارد؛ بلكه بايد فرصت آشنايي جوامع با ارزش هاي اين مناطق فراهم شود تا علاقمندي و حساسيت جامعه به حفظ اين ارزش ها به وجود آيد.

وي ادامه داد: هدف اصلي از طبيعت گردي ( و نه گردشگري)، حضور طبيعت گرد در محيط طبيعي جهت آشنايي، درك ارزش هاي ذخاير اكولوژيك و آموزش نحوه رفتار با طبيعت است كه در نتيجه آن حفاظت از اين ذخاير در كنار مشاركت متقابل و كمك به معيشت جامعه محلي ايجاد خواهد شد.

* ذخيره گاه زيست كره ميانكاله اولين رامسرسايت



كيخا، پناهگاه حيات وحش و ذخيره گاه زيست كره ميانكاله را اولين رامسرسايت معرفي شده ايران در كنوانسيون بين المللي رامسر عنوان كرد و افزود: هدف اصلي از توسعه طبيعت گردي در تالاب ها به عنوان يكي از شاخص هاي مديريت خردمندانه در جهت تقويت شاخص هاي تنوع زيستي و بهبود حفاظت تالاب، ارتقاء وضعيت اقتصادي و فرهنگي جوامع بومي مطرح است.

وي اضافه كرد: بر اين اساس مي توان گفت اهداف كلان و خرد طبيعت گردي در جزيره آشوراده، حفاظت از ارزش هاي محيطي در طولاني مدت، ايجاد اشتغال، بهتر شدن سطح و كيفيت زندگي و توانائي هاي جامعه محلي، ارايه امكان بهره مندي جامعه از منطقه براي بازديد، تحقيق، آموزش و افزايش آگاهي جامعه محلي است.

كيخا با توجه به وضعيت فعلي گردشگري جزيره آشوراده خاطرنشان كرد: سازمان حفاظت محيط زيست بنا به وظيفه سازماني و در راستاي برنامه پنجم توسعه تدوين و اجراي برنامه مديريت يكپارچه زيست بومي، برنامه عملياتي حفاظت و بهره برداري پايدار از تنوع زيستي زيست بوم هاي حساس و شكننده كشور، براي مناطق چهارگانه تحت مديريت خود اقدام به مطالعه و تهيه و تدوين طرحهاي جامع مديريتي كرده است كه ضمن آن بر اساس حساسيت ها و پتانسيل هاي موجود، زون بندي هاي مشخصي در سطح مناطق جهت انجام فعاليتهاي حفاظتي، بازسازي و تفرجي در نظرگرفته شده است.

معاون سازمان حفاظت محيط زيست گفت: در طرح مديريت فعلي جزيره آشوراده سعي بر آن بوده است كه كاربري هاي پيشنهادي از نقطه نظر سازگاري و يا اثرات احتمالي بر يكديگر مورد سنجش قرار گيرد به طوري كه فعاليت هاي متعلق به يك زون خاص، ساير زون ها را به مخاطره نياندازد، از اين رو اعمال مديريت يكپارچه و اجراي همزمان برنامه هاي مديريتي زون ها (حفاظت، بازسازي و احياء) دركل جزيره، علاوه بر فعاليت طبيعت گردي مد نظر است.



* حفاظت، بازسازي و ساماندهي طبيعت گردي محور برنامه هاي آشوراده



كيخا با تاكيد بر برنامه هاي پيش بيني شده براي جزيره آشوراده گفت: برنامه هاي پيش بيني شده براي اين جزيره در سه محور مديريت و حفاظت از زيستگاه ، بازسازي نقاط آسيب ديده و تخريب يافته و ساماندهي طبيعت گردي پايدار خلاصه ميشود كه در هرمورد مجموعه اي از فعاليت ها قابل تعريف است.

وي در تشريح يكي از زون هاي طبيعت گردي آشوراده گفت: يكي از زون ها در حال حاضر محل استقرار روستاي آشوراده، تاسيسات شيلات، بنياد مسكن، مراكز خدماتي روستايي مانند مسجد، قهوه خانه، مغازه، اسكله پهلوگيري قايق ها، رستوران و اردوگاه تابستاني آموزش وپرورش است.

وي افزود: در اين خصوص طبق بند3 تفاهمنامه مورد بحث، با توجه به لزوم لحاظ نكردن الزامات سازمان حفاظت محيط زيست، ضرورت تعيين تكليف وضعيت حقوقي اراضي موجود توسط دولت به منظور اجراي فعاليت هاي منطبق با اين زون، مورد تاكيد قرار گرفته است.

كيخا افزود: در اين راستا ضمن بازسازي و بهسازي ابنيه و امكانات واحدهاي موجود در محدوده زون و با توجه به ملاحظات زيست محيطي لازم الاجرا، احداث بازارچه هاي سنتي كوچك مقياس (واحدهاي عرضه محصولات بومي و سنتي منطقه) مورد نظر است، همچنين هتل مورد اشاره با توجه به رعايت ملاحظات زيست محيط ، صرفا در قالب يك مركز بازديد كنندگان متناسب با ظرفيت گردشگري جزيره و با ساختار و معماري وابسته به طبيعت (اكولاژ) در محدوده اين زون قابل اجرا خواهد بود.

معاون محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست در خصوص زون طبيعت گردي گسترده آشوراده نيز گفت: اين زون از منتهي اليه غربي زون طبيعت گردي تيپ دو تا بخش شرقي زون سپر خشكي جزيره ادامه داشته كه مطابق برنامه طرح مديريت آشوراده، اين زون صرفا مختص انجام فعاليت هاي طبيعت گردي گسترده نظير پياده روي، عكاسي، پرنده نگري، اسب سواري و دوچرخه سواري است.



* تفرج متمركز در بندر تركمن و بندر گز



كيخا گفت: تنها سازه هاي قابل احداث در اين زون شامل آلاچيق هاي سبك جهت استراحت طبيعت گردان، سرويس هاي بهداشتي سپتيكي، كانكس هاي كوچك ارايه دهنده خدمات اوليه گردشگري و مراكز ارائه دهنده خدمات گردشگري نظير دوچرخه سواري و اسب سواري است.

وي افزود: همچنين انجام تمام ورزش هاي آبي و امثال آن با در نظر گرفتن ملاحظات زيست محيطي صرفا در قالب استفاده از وسايل غيرموتوري و غيرآلاينده و در محدوده مورد نظر سازمان حفاظت محيط زيست قابل انجام است.

وي با اشاره به سازه هاي مربوط به تفرج متمركز افزود: استقرار تمام سازه ها و ساخت و سازهاي منطبق با اصول تفرج متمركز مانند هتل ها و ساير مراكز اقامتي پرظرفيت، بازارچه ها و مراكز تجاري، پاركينگ وسايط نقليه و ساير تفريح هاي مكانيزه ساحلي دريايي، صرفا در ناحيه پشتيبان طبيعت گردي در ساحل بندر تركمن يا بندر گز و يا حتي بهشهر كه به لحاظ محروميت زدايي، اشتغالزايي جامعه محلي و تقويت و توسعه زيرساخت هاي موجود نيز در اولويت بالايي قرار دارند در نظر گرفته شده است.

معاون محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست ادامه داد: بر اساس بند 4 تفاهم نامه مورد بحث، هرگونه سرمايه گذار حقيقي يا حقوقي بهره بردار، موظف به همكاري با سازمان حفاظت محيط زيست در جهت اجراي تدابير و برنامه هاي حفاظتي و احيايي مورد نظر در كل سطح جزيره و زون هاي مختلف است به طوري كه بخشي از عوايد حاصله از گردشگري ملزم به تخصيص در طرح هاي حفاظتي جزيره براي تامين امكانات لازم است.



* فاز اول طرح گردشگري آشوراده بازسازي زيرساخت هاست



كيخا در خصوص فاز اول طرح گردشگري در جزيره آشوراده توضيح داد: در فاز اول طرح گردشگري در جزيره آشوراده بايد در خصوص بازسازي زيرساخت ها و احياي منابع خسارت ديده باشد همچنين به موازات انجام فعاليت هاي طبيعت گردي در فازهاي بعدي نيز اجراي برنامه هاي حفاظتي و احيايي به صورت توامان توسط سرمايه گذار ضروري و لازم الاجرا است.

وي تاكيد كرد: تعيين زون طبيعت گردي در جزيره آشوراده، به هيچ وجه معادل آنچه در تعاريف عمومي توريسم و گردشگري در ايران رايج است مانند ايجاد قطب گردشگري، گردشگري انبوه و ايجاد خدمات و تأسيسات سنگين مورد نياز آن نيست، بلكه جزيره آشوراده با توجه به هويت طبيعي و تاريخي خود مي تواند در صورت برنامه ريزي مناسب مبتني بر نتايج طرح مطالعات منطقه، به مكاني نمونه براي طبيعت گردي واقعي تبديل شود.

كيخا گفت: تفاهم نامه مورد بحث به هيچ عنوان درخصوص واگذاري عرصه و يا حتي واگذاري مديريت بهره برداري جزيره آشوراده به سرمايه گذار ورود نكرده است چرا كه طبق قانون، واگذاري عرصه و اعيان مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست به غير ممنوعيت قانوني دارد.

وي اظهار كرد: در مورد انتخاب سرمايه گذار نيز بر طبق ابلاغيه دفتر معاون اول رييس جمهوري در خصوص تاسيس منطقه گردشگري آشوراده، براي تعيين سرمايه گذار و واگذاري اجراي طرح به بخش خصوصي يا بخش دولتي، پس از اتمام كار مطالعاتي تصميم گيري خواهد شد كه در اين خصوص سازمان حفاظت محيط زيست ضوابط تخصصي ويژه اي را جهت انتخاب سرمايه گذاران واجد شرايط سرمايه گذاري در مناطق تحت مديريت به لحاظ معيارهاي فني و حقوقي لازم، در مد نظر قرار دارد.

اجراي طرح گردشگري آشوراده در منطقه حفاظت شده ميانكاله در استان گلستان در قالب تفاهم نامه اي بين دو سازمان حفاظت محيط زيست و ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري شكل گرفت اما اكنون به دليل بررسي برخي مسايلي حقوقي اجراي آن متوقف شده است.

آشوراده روستايي در مركز شبه جزيره ميانكاله در شهرستان بندرتركمن، استان گلستان است. آشوراده تنها جزيره ايراني درياي خزر است، اين جزيره در سده هاي گذشته در پي عملكرد و فعاليت گروه هاي انساني با حفر كانال از توده اصلي خشكي خود (شبه جزيره ميانكاله) جدا افتاده است.

آشوراده در سال 1354 جزو نخستين مناطق زيست كره جهان معرفي و ثبت شد، در همين حال در كنوانسيون جهاني رامسر در زمره تالاب هاي مهم دنيا قرار گرفت و سومين اهميت اين منطقه عضويت آن در پناهگاه حيات وحش است كه در تمامي ايام سال ميزبان انواع پرندگان است.

40 درصد خاويار ايران در نزديكي اين جزيره به دست مي آيد.

اين جزيره تا سال هاي پيش 1000 نفر سكنه داشت كه به مشاغل دامداري، كارگري، پيشه وري و ماهيگيري مشغول بوداند اما در سال 1372 به علت بالا آمدن سطح آب درياي خزر و رخ دادن سيل، مردم جزيره آنجا را ترك كردند و اكنون تنها كارمندان شيلات در آن ساكن هستند.

طي تفاهم نامه اي بين دو سازمان حفاظت محيط زيست و ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري قرار بود 10 درصد آن به منطقه گردشگري و توريستي تبديل شود.

9014/1440