طنزپرداز شهیر تبریزی درگذشت

به گزارش ایرنا، منصور خانلو از طنز پردازان بزرگ معاصر ایران است كه عمر پر بهایش را در كتابخانه زیست و از همانجا نیز بازنشسته شد.
مرحوم خانلو متولد سال 1326 در شهر مراغه و اصلیت خانوادگیش از شهر هشترود بود؛ او در رشته هنرهای زیبا تحصیل كرده بود و در مورد تحصیل و رشته اش می گفت:
'آن زمان ها نقاش كم بود، امّا ماشاالله امروزه دیگر همه نقاش شده اند؛ همدیگر را رنگ می كنند و میلیون ها عایدشان می شود'.
این هنرمند فقید طنزپرداز از سال 1350 شمسی كه به عنوان كتابدار استخدام شد، در مخزن كتابخانه ی تربیت تبریز تربیت یافت، رشد و نمو كرد و در همان جا بزرگ شد.
خانلو، انسان ظریفی بود كه نكته سنجی خود را در یادداشت های طنزخود آشكار كرده است؛ او بسیارعلاقه مند به كارش بود وضمن این كه بسیارمی خواند و می نوشت، علاقه ی وافری داشت كه در همه ی مراجعین به كتابخانه، اشتیاق به كتاب را وسعت بخشد.
از جملات زیبایی كه از او نقل شده، این است كه 'فرقی نمی كند ،دریایی بی كران باشی، یا بركه ای كوچك. زلال كه باشی خورشید در تو می درخشد.'
مرحوم خانلو با همین فلسفه زیست و در بركه ای كوچك زلال ماند و خورشید در وجودش درخشید.
او انسانی بود منیع الطبع و پای بند به ارزش های انسانی و می گفت: 'طلا فلزی است كه فاسد نمی شود ، اما خیلی ها را فاسد می كند. محك طلا آتش است و محك انسان طلا'.
این طنزپرداز فقید تبریزی، شعری با عنوان وصیت نامه(آخرین طنز) سروده است كه نمایانگر عمق شخصیت والای او و كارنامه ی زندگی او است:
'وصیت نامه'
'وصیت می كنم بعد از وفاتم
هر آن چه مانده باقی از حیاتم
ببُرّید از تنم بیرون در آرید
كف دست طلب كاران گذارید!
كنون كه ساعت ترك زمین است
تمام حاصل عمرم همین است!
كه چون شعر و ادب بوده است كارم
جز این سرمایه ای دیگر ندارم
من عمری زیستم با دست خالی
نكردم ناكسان را...
از اوضاع زمانم می سرودم
مدیحت گوی هر ابله نبودم
به خار و خس گل و سنبل نگفتم
به عرعر نغمه ی بلبل نگفتم
نیالودم به پستی لقمه نان را
نچسبیدم دو دستی این جهان را
كه ازقانون جنگل تیشه سازم
بكش تا زنده مانی پیشه سازم
به صورت های گوناگون درآیم
كه انبان شكم را پُر نمایم
نبودم از تبار چند رویان
نگشتم كاسه لیس سود جویان
كه در توجیه نفس خود بكوشم
به هر ناحق لباس حق بپوشم
گذشت روزگاران داده ام یاد
ننامم ... را سرو آزاد
چو این سان زیستن را فرض دیدم
خودم را تا گلو در قرض دیدم
به هر حالی چه گویا و چه خاموش
نكردم دردمندان را فراموش
كنون گرچه گرفتار شبم من
همان خونین دل خندان لبم من
اگر از آن چه گفتم یاد دارید
به لبخندی دلم را شاد دارید... '
مرحوم خانلو معتقد بود 'اگر می خواهی بعد از مرگ فراموش نشوی ،یا چیزی بنویس كه ارزش خواندن داشته باشد و یا آن گونه زندگی كن كه ارزش نوشتن داشته باشد. اما یادت باشد زیاد هم به واژه ها اعتماد نكن، وقتی اوّلین حرف الفبا سرش كلاه برود، تكلیف بقیّه ی حروف معلوم است'.
در مورد عشق ازش سوال كردم و گفت :'عشق های امروزی بی نام، قابل انتقال به غیر و معاف از احساس هستند'
دعای او نیز همواره این بود كه 'خدایا دوست بدار آن هایی را كه دوستمان دارند - و نمی دانیم. و سلامت بدار آن هایی را كه دوستشان داریم - و نمی دانند'.
از كتاب های ارزشمند ی كه (به قول خودش) مرتكب شده است! عبارتند از:
- روزهایی كه بابا نان می داد
- آلبوم خنده
- بهلول می خندد...گزیده ی لطایف
- می خندم پس هستم
- با راویان اخبار
- كره ی زمین تیمارستان كرات دیگر است!
- عقاب سفید
- در خلوت شب
- خود آموز زبان آذری
- اونودولموش ماهنی(ترانه ی فراموش شده)
- بویونون بایاتی لاری(بایاتی های آذری امروز)
- 24 ساعات یوخو و آییقلیق آراسیندا (ترجمه ی آذری كتاب 24 ساعت در خواب و بیداری اثر صمد بهرنگی)
كتاب های در دست چاپ او:
- سوز سوزو گتیرر آرشین بئزی(اصطلاحات و ضرب المثل های آذری)
- فل سفیه
مرحوم خانلو در مورد طنز در ابتدای كتابِش با عنوان 'می خندم پس هستم'، می نویسد:
طنز پرسشگر است، و نه پرخاشگرو هتّاك. یك علامت سئوال بزرگ است در مهرورزی مسئولانه آدمی در تقابل با ریشه ی بیماری های اجتماعی. طنز، دقیقاً 'پنی سیلین' است: كانون دُمل های چركین را نشانه می رود، نیش می زند، به درد می آورد... تا درد اصلی را التیام بخشد.
خنده ی 'رنجنامه ی' طنز با خنده ی 'انبساط خاطر' كمدی میانه ای ندارد. خنده ی كمدی آرامش خاطر می آورد- و خنده ی طنز، آشوب در 'آرامش خاطر'می اندازد تا هر چه بیشتر به تفكّر و تعمّقش وادارد.
كمدی دلگشا است، و طنز، راهگشا...
پیكر مرحوم منصور خانلو، ساعت 10:30 امروز در وادی رحمت برگزار می شود.
518