نخبگان مازندرانی درباره چالش‌های چند وجهی دریای خزر به رئیس جمهور چه می گویند

به گزارش خبرنگار ایرنا، ایجاد چالش در زیرساخت‌ها، کاربری‌های اقتصادی، اجتماعی، اختلال در روند فعالیت بنادر و دریانوردی، صید و صیادی، خشک شدن ذخایر آبی وابسته به دریای خزر مانند تالاب‌ها و خلیج‌ها، افزایش عرصه ساحل، دخل و تصرف انسانی به حریم دریا و اثرات منفی بر آبخوان‌های ساحلی از جمله اثرات عقب‌نشینی و کاهش تراز سطح دریای خزر است.

نخبگان دانشگاهی و صاحبنظران بر این باورند که کاهش تراز آب دریای خزر به تجارت دریایی در شمال ایران آسیب وارد می‌کند و استمرار روند کاهشی تراز آب دریای خزر تهدیدی جدی بر صادرات و واردات بین کشورهای حاشیه خزر محسوب می‌شود. البته کارشناسان آسیب‌های موجود را برای روسیه با توجه به عمق کم ساحل خزر در این کشور که بین چهار تا پنج متر است بیشتر می‌دانند.

چهره ها و نخبگان دانشگاهی یکی از جدی ترین آسیبی که در پی کاهش تراز آب دریای خزر برای کشورهای منطقه به ویژه ایران مطرح می‌کنند، تهدید بر تجارت دریایی و تبادلات اقتصادی است.

با توجه به این رخداد طبیعی به تاکید کارشناسان ضرورت دارد در گام نخست به اهمیت موضوع حفاظت از حریم و بستر دریا و گام بعدی ضرورت دارد مسوولان دست اندکار نسبت به پیامد های ناشی از این پدیده توجه جدی و برنامه ریزی اصولی و اساسی داشته باشند.

به اعتقاد نخبگان دانشگاهی تبعات پسروی آب دریای خزر علاوه بر این که اثر گذاری منفی بر ابعاد اقتصادی و تجارت دریایی و گردشگری، چالش زیست محیطی زیادی را به همراه داشته و دارد، نمونه بارز این پیامد کاهش سطح آبی تالاب میانکاله است. به باور کارشناسان پسروی آب خزر که زمینه ساز کاهش سطح آبی تالاب های بزرگ همانند میانکاله سال گذشته باعث شده تا در ۱۶ سال اخیر مهاجرت پرندگان به مازندران حدود ۷۰ درصد کاهش یابد.

بررسی های کارشناسان حفاظت محیط زیست و مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر نشان می دهد که تداوم خشکسالی، کاهش نزولات جوی و نوسانات سطح آب دریای خزر و از طرف دیگر مهار آبهای سطحی در حوضه آبریز بالادست، سبب گسترش خشکی تالاب میانکاله از غرب به شرق به حدود ۳۰ درصد از سطح تالاب برابر با ۱۵هزار هکتار رسیده است.

از آن جایی که استان مازندران دارای سه بندر مهم تجاری و اقتصادی است و سالانه حجم زیادی از کالاهای اساسی کشور از این بنادر وارد و صادر می شود و از طرفی اسکله مهم صید و صیادی کیلگا در بابلسر نقش مهمی در اقتصاد شیلاتی استان دارد، پسروی و کاهش تراز آب دریای خزر از دغدغه های جدی این بخش از فعالیت اقتصادی محسوب می شود.

طبق بررسی های صورت گرفته و اظهارات کارشناسان بنادر و شیلات استان اگرچه تا کنون اثر منفی بر فعالیت های بندری و شیلاتی نگذاشته است، اما تدابیر برای گذر از این چالش های مورد تاکید است.

سازمان فضایی ایران نیز با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای وضعیت سطح آب دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان را بررسی و کاهش سطح آب این دریا را تایید کرد. مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر نیز بر اساس آمار از کاهش ۲ متری سطح آب این دریا از سال ۱۳۷۵ تا کنون خبر داد و اعلام کرده که فقط در سال گذشته سطح آب این دریا ۲۶ سانتی‌متر کاهش یافته است.

بر اساس مطالعه صورت گرفته در سال ٢٠١٧ مشخص شد که آب خزر تا سال ٢٠۵٠ پسروی خواهد داشت و این پسروی بنا به گفته کارشناسان به علت تغییرات اقلیمی است که احتمال افزایش هم دارد در حالی که حدود ۵۰ درصد پسروی دریایی خزر به سرعت تبخیر آب در آن بر می گردد و در صورتی این روند با این سرعت ادامه یابد ٢٠ تا ٢۵ درصد مساحت خزر در بخش شمالی که سواحل روسیه را شامل می شود، کاهش خواهد داشت.

تغییرات محسوس خط ساحل با پسروی آب دریای خزر

رییس مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر با بیان اینکه از سال ۱۳۷۵ سطح آب دریای خزر با روند غالب کاهشی مواجه بوده و متوسط در ۱۵ سال اخیر سالیانه ۱۰ سانتی متر کاهش یافته است، گفت: همواره شاهد نوسانات آب و پیشروی و پسروی آب دریاچه بزرگ در دنیا هستیم.

سید معصومه بنی هاشمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اظهار این که سواحل شمال کشور به طول بیش از ۸۰۰ کیلومتر تحت تاثیر این تغییر سطح آب با تبعات متنوعی مواجه می شود، افزود : افزایش دما، روند کاهش بارش و کاهش میزان آورد رودخانه ها از مهم ترین عوامل کاهش سطح آب خزر به ویژه در سال های اخیر محسوب می شوند و در پسروی قابل توجه دریا در چند سال ها اخیر بیشترین نقش را دارند.

رییس مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر این دریا را به عنوان ‌بزرگترین دریاچه‌ جهان‌ و کانون‌ استراتژیک‌ میان ‌قاره ‌آسیا و ‌اروپا توصیف کرد و بیان داشت: خزر اهمیت ‌ویژه‌ای ‌در ‌منطقه و بین ‌کشورهای ‌حاشیه ‌آن دارد که ‌با تغییرات ‌سطح ‌آب‌ و ‌نوسانات ‌آن، اثرات ‌متنوعی‌ بر ‌مناطق ‌ساحلی ‌پیرامون خود می گذارد. ‌

بنی‌هاشمی ویژگی ‌نوسانی ‌تراز ‌آب ‌دریای ‌خزر ‌به عنوان ‌یکی از ‌پدیده‌های ‌خاص ‌این‌ پهنه ‌آبی را ‌بیش ‌از هر ‌چیز ‌تابع‌ شرایط ‌اقلیمی ‌وعوامل‌ مؤثر بر ‌مؤلفه‌های‌ بیلان آبی در ‌پهنه‌ وسیع ‌حوضه‌ آبریز آن دانست و ادامه داد: در این‌ میان، ‌ کشورهای ‌قزاقستان، ‌روسیه، ‌آذربایجان، ‌ترکمنستان ‌و ‌ایران‌ به عنوان ‌کشورهای ‌ساحلی، از ‌نوسانات ‌تراز ‌آب‌ خزر ‌بر سواحل مشرف ‌به ‌خود ‌تأثیر می‌پذیرند ‌و ‌بر اساس شرایط‌ مورفولوژی ‌این‌ دریا، ‌ بیشترین ‌تاثیر کاهش‌ یا افزایش‌ ترازآب، ‌سواحل ‌شمال ‌و جنوب شرقی ‌خزر ‌را ‌تحت‌ تاثیر قرار ‌می‌دهد.

وی با اشاره به روند نوسانات تراز آب دریای خزر از زمان احداث نخستین ایستگاه ترازسنجی در منطقه باکو در سال ۱۸۳۷ تا پایان سال ۲۰۲۲، آن را نمایانگر تغییرات و شتاب نوسانی متنوع عنوان کرد و گفت: عوامل‌ اقلیمی ‌و ‌اثر آن بر ‌میزان ورودی ‌رودخانه‌ها ‌و ‌نیز ‌افزایش ‌تبخیر و ‌در ‌دوره‌هایی‌ نیز ‌دخل‌ و ‌تصرف‌های ‌انسانی ‌و مدیریت‌ منابع‌ آب‌ رودخانه‌های‌ مهم ‌به‌ ویژه رودخانه ‌ولگا و ‌احداث ‌سدهای‌ متعدد ‌روی ‌این ‌رودخانه موجب ‌تغییرات‌ شدید ‌تراز ‌آب خزر شده است.

وی ادامه داد: بررسی ها نشان می دهد که تغییرات حوزه اقلیمی با افزایش دما و کاهش بارندگی سبب شد تا میزان سطح آب طی سال ۲۰۲۲ حدود سه برابر متوسط سال های اخیر کاهش یابد و این کاهش در سال گذشته معادل ۱۱۰ میلیارد متر مکعب بیلان منفی در دریا خزر می باشد.

رییس مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر مستقر در ساری با بیان این که در سواحل جنوبی دریای خزر که از آستارا در استان گیلان در امداد مازندران و تا گرگان در استان گلستان ۱۴ ایستگاه ثابت پایش آب و خط ساحلی وجود دارد، گفت که داده های این ایستگا بسیار مهم و اساسی هستند.

بنی هاشمی با توضیح این که هشت ایستگاه ثابت پایش دریای خزر در استان مازندران وجود دارد، ادامه داد: بیشترین جابجایی خط ساحلی شمال ایران را در منطقه مرکز و شرق مازندران شاهد هستیم.

وی گفت: طبق بررسی ها از داده های ایستگاه های پایش مازندران به طور متوسط شاهد ۴۰ متر پسروی آب و تغییرات خط ساحل در این مناطق از ساحل از سال ۹۳ تا ۱۴۰۰ بوده است.

وی با بیان این که براساس ارزیابی های صورت گرفته سطح آب دریای خزر خود از سال ۱۹۹۵، اکنون به کمترین میزان طی ۳۰ سال اخیر رسید، اضافه کرد: دلیل اصلی این کاهش سطح آب ناشی از کم شدن آب ورودی رودخانه ولگاگراد به عنوان تامین کننده حدود ۸۰ درصد از آب ورودی به دریای خزر است.

افزایش دو دهم درجه ای هوای دریای خزر

دکتر بنی هاشمی افزایش میانگین دمای سطح آب دریای خزر را از دیگر دلایل در کاهش سطح آب این دریا اعلام کرد و اظهارداشت : بررسی کارشناسی نشان می دهد که در یک چشم انداز بلند مدت کاهش سطح تراز آب دریای خزر به دلیل تغییر اقلیم و تبخیر آب، ولو با نوسان سالانه همچنان ادامه خواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد : با این روند باید هر گونه تاسیساتی که در حاشیه دریای خزر به دلیل پسروی در کشورهای ذینع از جمله ایران به خصوص استان مازندران که از لحاظ جمعیتی بالاترین تراکم جمعیتی را در بین استان های شمالی کشور دارد، براساس اطلاعات دقیقی باشد که از مراکز تخصصی دریافت می شود.

رییس مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر افزود : پسروی دریای خزر نباید به عنوان آزاد سازی دریا و فرصتی برای ساخت تاسیسات و تجهیز امکانات تلقی شود، چرا که این بخش بستر دریاست و هر آن احتمال پیشروی آب دریای خزر و بازپس گیری این بستر وجود دارد.

فعالیت نیروگاه برق نکا تحت الشعاع پسروی آب دریای خزر

کارشناسان معتقدند در صورت ادامه پسروی آب دریای خزر فعالیت این نیروگاه بزرگ برق کشور با مشکلاتی همراه خواهد شد چراکه حیات آن به آب دریا وابسته است.

مدیر عامل شرکت نیروگاه شهید سلیمی نکا پسروی آب دریای خزر را چالش بزرگ فراروی این نیروگاه ذکر کرد و گفت: اگر میزان پسروی سرعت نگیرید این واحد از محدودیت تولید خارج می‌شود.

نورالله ادیبی لایروبی کانال و حوضچه آبرسانی از جمله درخواست جدی شرکت از وزارت نیرو بوده است که با همت دولت سیزدهم به این مسئله اهتمام جدی شد و طبق برنامه‌ریزی خوشبین و امیدوار هستیم که چهار واحد نیروگاهی با لایروبی صورت گرفته کانال انتقال آب از محدودیت خارج شوند.

ادیبی با بیان این که سطح آب دریا برای نیروگاه تعیین کننده است، گفت اگر لایروبی نیز انجام شود معیار سطح حفاظت وب‌های ما مسئله مهمی است و شواهد نشان می‌دهد که امسال بتوانیم تا تحت زیادی از محدودیت خارج شویم.

این مقام مسوول، پس روی آب دریا را یکی از نگرانی‌های عمده بیان کرد و گفت: میزان پسروی طی سال‌های اخیر از ۱۰ سانتی‌متر به ۲۵ سانتی‌متر رسیده است و اگر افت سطح آب دریا امسال سرعت نگیرد نیروگاه نکا محدودیت‌های قبلی برای تولید انرژی خارج می‌شود.

وی در بخش دیگری به وابستگی نیروگاه برق نکا به آب دریا و چاه عمیق و مشکلاتی که در تامین آب از دریا وجود دارد، اشاره کرد و بیان داشت: طرح آب شیرین کن با هدف تامین آب نیروگاه برق نکا در مرحله بهره‌برداری قرار گرفته است.

ادبی با ذکر این نکته که آب دریا خزر به دلیل پسروی حدود ۲ کیلومتری، علاوه بر این که مشکلات تامین را بیشتر کرده، هزینه لایروبی حوضچه را سنگین دانست و ادامه داد: اکنون قرارداد لایروبی حوضچه های نیروگاه برق با خاتم الانبیا منعقد و شروع شده است.

مدیر عامل شرکت نیروگاه برق نکا گفت: امسال با برنامه‌ریزی انجام شده برای تامین آب، محدودیت های تولید برق در همه چهار واحد کم خواهد شد.

ادبی فیروزجایی با بیان اینکه برای حل دراز مدت تامین آب نیروگاه برق نکا باید طرح اساسی و سرمایه‌گذاری قابل توجه انجام شود، یعنی تامین آب از عمق دریا نیاز است، در عین حال توضیح داد: رطوبت و وجود نمک بالا، کارکرد تاسیسات و تجهیزات نیروگاه برق نکا را به شدت آسیب پذیر کرده است.

مدیرکل شیلات مازندران گفت: پسروی دریای خزر تاثیرات منفی و متفاوتی را برای فعالیت‌های شیلاتی از جمله طرح‌های پرورش ماهیان خاویاری در اراضی ساحلی(بااستفاده از آب دریا)، تردد شناورهای کیلکاگیر و همچنین مهاجرت ماهیان رودکوچ دریایی به مناطق بالادست رودخانه‌ها را به همراه خواهد داشت.

به گزارش ایرنا، قاسم کریم زاده دوشنبه در بازدید از مصب رودخانه بابلرود در بندر صیادی شهرستان بابلسر افزود: مصب رودخانه‌های استان که محل تلاقی دریا با رودخانه هاست، محل اصلی مهاجرت و زایشگاه تخم ریزی آبزیان بوده که دچار افت کاهش سطح آب می‌شوند.

وی ادامه داد: اداره کل شیلات مازندران با بهره گیری از مشارکت‌های مردمی به ویژه تشکل‌های صیادی و دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی و استانی، سازمان شیلات ایران، مدیریت بحران استان، فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها درصدد فراهم نمودن شرایط مناسب برای تردد شناورهای صیادی و کیلکا گیر است.

پیامدهای پس روی آب دریای خزر بر فعالیت های شیلاتی

مدیرکل شیلات مازندران گفت: پسروی دریای خزر تاثیرات منفی و متفاوتی را برای فعالیت‌های شیلاتی از جمله طرح‌های پرورش ماهیان خاویاری در اراضی ساحلی(بااستفاده از آب دریا)، تردد شناورهای کیلکاگیر و همچنین مهاجرت ماهیان رودکوچ دریایی به مناطق بالادست رودخانه‌ها را به همراه خواهد داشت.

قاسم کریم زاده افزود: مصب رودخانه‌های استان که محل تلاقی دریا با رودخانه هاست، محل اصلی مهاجرت و زایشگاه تخم ریزی آبزیان بوده که دچار افت کاهش سطح آب می‌شوند.

وی ادامه داد: اداره کل شیلات مازندران با بهره گیری از مشارکت‌های مردمی به ویژه تشکل‌های صیادی و دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی و استانی، سازمان شیلات ایران، مدیریت بحران استان، فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها درصدد فراهم نمودن شرایط مناسب برای تردد شناورهای صیادی و کیلکا گیر است.

مدیرکل شیلات مازندران گفت: در این زمینه مکاتبات و پیگیری‌های متعدد را انجام دادیم که هم اکنون یک دستگاه کاترساکشن در مصب رودخانه بابلرود در حال لایروبی مسیرها است.

کریم زاده افزود: با توجه به پیگیری‌های بعمل آمده درنظر است یک دستگاه بیل و بارج از سوی سازمان شیلات ایران پس از طی مراحل قانونی در اختیار استان قرار گیرد که امیدواریم بتوانیم زمینه لازم را برای تردد شناورهای صیادی فراهم کنیم.

چالش های بنادر مازندران ناشی از پسروی دریای خزر

مدیرکل بنادر و دریانوردی مازندران گفت : پیشگیری از آسیب های ناشی از پسروی آب دریای خزر بر تجارت حمل و نقل دریایی خطه شمال در بنادر مازندران طرح های مطالعاتی با اعتباری بالغ بر ۲ هزار میلیارد ریال از امسال در بنادر این استان آغاز شده است.

سعید کیاکجوری افزود : تحلیل های متفاوتی در باره کاهش تراز سطح آب دریای خزر از سوی کارشناسان گزارش و مطرح شده تحلیل نخست روایت شده از آنجایی که دریای خزر روندجریان آن حالت جزر و مد و سینوسی است در نهایت سطح تراز آن به ۴۰ سانتی متر می رسد منتهی تحلیل دیگر صاحب نظران آن است درنقاطی سطح تراز به ۱۸ متر هم خواهد رسید البته گزارش شده این روند تا پنج یا هفت سال آینده ادامه دارد و پس از آن دریا پیشروی می کند.

این مسوول بیان داشت : به هر شکل براساس دستورالعمل های سازمانی و اعتباراتی که در این بخش پیش یبنی و اختصاص داده شده طبق چارچوب سازمانی در زمینه لایروبی کارهای زیادی انجام گرفته کارهای کارشناسی و مطالعاتی و بخشی هم عملیاتی در بنادر این استان و بندر امیرآباد هم شروع شده است.

وی اظهار کرد : از زمان عهده دار شدن این مسوولیت در ۱۰ ماه گذشته تاکنون، مهم ترین موضوعی که تردد ناوگان حمل و نقل دریایی را دچار چالش کرده بود و در دستور کار قرار گرفت، لایروبی آبراه دسترسی به حو ضچه به منظور پهلو گیری کشتی ها در بندر نوشهر و بندر فریدونکنار بود و از آن زمان عملیات لایروبی به طور مدام در چند نقطه ساحلی بنادر شروع شد و تاحدودی هم نتیجه داد اما کافی نیست.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان مازندران، گفت : نتیجه این تلاش ها منجر به آن شد کشتی هایی که در گذشته با ابخور ۳.۷ دچار مشکل بودند و توان پهلوگیری به بندر را نداشتند اما امروز با آبخور ۴.۳ وارد حوضچه بنادر این استان برای تخلیه بار پهلوگیری می کنند و هرچند تهدید عقب نشینی آب دریای خزر همچنان وجود دارد اما نسبت به دوره گذشته بهتر شده است.

کیاکجوری افزود : افزون بر این اقدامات حدود ۱۵۰ میلیارد تومان هم برای انجام عملیات لایروبی به تازگی اختصاص داده شده و تشریفات اداری برای انتخاب پیمانکار هم انجام گرفته و اگرچه پیمانکار مدتی است برای شروع کار ازخود تعلل نشان می دهد اما قرار است به زودی عملیات لایروبی با صرف حدود ۱۰۰ میلیارد تومان در منطقه ویژه بندر نوشهر با حجم عملیات ۵۰۰ متر مکعب و بقیه هم در بندر فریدونکنار فعالیت داشته باشد.

به گفته این مسوول، به طور طبیعی با انجام عملیات لایروبی در بندر نوشهر، کشتی های با تناژ بیشتری وارد حوضچه بندر نوشهر به منظور تخلیه یا بارگیری کالا می شوند به عنوان مثال در سال های گذشته اگر یک کشتی با تناژه مقدار ۲ هزار و ۵۰۰ تن وارد حوضچه بندر نوشهر می شد هم اینک حمل بار به وزن ۲ هزار و ۷۰۰ تن وارد حوضچه بندر می شود و همین عامل در افزایش میزان تخلیه و بارگیری کالا در پنج ماه گذشته تاکنون در بندر نوشهر بسیار تاثیر گذار بوده است.

سه بندر امیرآباد، فریدونکنار و نوشهر در مازندران زیرساخت‌های مهم اقتصادی و حمل‌ونقل دریایی این استان هستند که به عنوان سه لکه منطقه آزاد تجاری مازندران نیز تصویب شده‌اند و آینده اقتصاد مازندران به سرنوشت آن‌ها گره خورده است.

منطقه وِیژه اقتصادی بندر نوشهر با بیش از ۸۰ سال قدمت به گستره ۸۸ هکتار و با دارا بودن ۱۱ پست اسکله تجاری و خدماتی و تجهیزات مدرن بندری و دریایی از ظرفیت مناسبی برای تخلیه و بارگیری انواع کالاها و پذیرش کشتی‌های تجاری با ظرفیت بالغ بر ۶ هزار و ۵۰۰ تُن برخوردار است.

اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران در منطقه ویژه اقتصادی نوشهر مستقر است و بندر فریدونکنار هم زیر مجموعه این اداره کل است.

بندر فریدونکنار نیز حدود ۵۵ هکتار وسعت دارد و به عنوان نخستین بندر خصوصی شمال کشور در پی گسترش مبادلات بازرگانی با کشورهای حاشیه دریای خزر است.

این بندر از طریق جاده‌های هراز و فیروزکوه نزدیک‌ترین بندر به مرکز کشور است و عمده فعالیت آن به عنوان بندر چند منظوره در زمینه تخلیه و بارگیری فرآورده‌های نفتی، غلات و کالاهای عمومی است و با ۲ پست اسکله سالانه ظرفیت بارگیری و تخلیه حدود ۷۰۰ هزار تن کالا را دارد.

بندر امیرآباد نیز با حدود یک‌هزار و ۳۰۰ هکتار وسعت و همچنین ۲۲۰ هکتار پس‌کرانه و دارا بودن زمین‌های پشتیبانی وسیع، زیرساخت حمل و نقل مدرن چندوجهی، اسکله رو-رو ریلی و کامیون برای ترانزیت و حمل یک‌سره کالا و همچنین دسترسی آسان به بازار مصرف کشورهای سی‌آی‌اس CIS ظرفیت فوق العاده‌ای در توسعه اقتصادی و پرش تجاری کشور دارد.

علت اصلی کاهش تراز آب خزر چیست؟

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل معتقد است که علت اصلی کاهش تراز آب خزر به خاطر بهره‌برداری کشورها در آبریز خزر نیست بلکه شرایط اقلیمی، کاهش بارش در آبریز خزر، تبخیر آب دریا و الگوی باد که رطوبت را می‌برد، علت آن است.

عزیر عابسی در توضیح بیشتر کاهش آب دریای خزر بیان کرد: دریای کاسپین به عنوان بزرگترین پیکره آبی محصور در خشکی مشخصات یک اقیانوس کوچک جدا افتاده را دارا بوده که برای سالهاست از سایر اقیانوس های دنیا جدا شده است.

وی اضافه کرد: این پهنه عظیم آبی دارای مشخصات و اکولوژی منحصر به فرد خود بوده و از منظر تاثیرات اقلیمی و اکوسیستمی به طور مستقیم در پهنه های بزرگی از کره زمین تاثیرگذار می باشد لذا به دلیل ماهیت محصور خود همانند همه دریاچه های محصور در خشکی، نوسانات تراز آب در دریای کاسپین متاثر از ورودی های آن از طریق رودخانه و خروجی های آن ناشی از تفاوت میزان بارش و تبخیر از سطح دریا است.

این استاد محیط زیست همچنین اظهار داشت که برخی از کشورها حاشیه خزر با بررسی سود و زیان و منافع مردم خود در خصوص حوزه آبریز کشور خود تصمیم می‌گیرند.

فوق دکتری مهندسی عمران- محیط زیست از آمریکا اضافه کرد: اگر روسیه به این نتیجه برسد که مصارف آبی که به خزر می‌ریزد در بالا دست فواید بیشتری برایش خواهد داشت از منافع تجارت خزر دست می‌کشد.

این چهره دانشگاهی بیان داشت: یکی از دلایلی که دریاچه ارومیه حال و روز خوشی ندارد آن است که کشاورزان در بالادست این دریاچه در حوزه آبریز کشاورزی می کنند و پول در می‌آورند و دیگر دریاچه ارومیه برای آنها اولویت نیست، بنابرین بر این اساس ماجرای کاهش تراز آب خزر هم می‌تواند همین داستان را داشته باشد.

: در طول تاریخ تعادل نداشتن بین ورودی ها و خروجی های این پیکره آبی بارها به تغییرات سریع تراز آب دریا منتهی شده است که به عنوان نمونه تنها در صده گذشته که اندازه گیری مستقیم میدانی از سوی دستگاه های مستقر در ساحل از تراز آب دریای خزر در دسترس است، طی سالهای ١٩٣٠ تا ١٩٧٨، در کمتر از ٥٠ سال کاهش ترازی به میزان ۹.۳ متر در ارتفاع آب دریای کاسپین مشاهده شده است این کاهش تراز آب از سال ١٩٧٨ تا ١٩٩٤ طی کمتر از ١٧ سال به شرایط اولیه بازگشته و نزدیک به ٤ متر افزایش یافته است.

این دکتری محیط زیست در ادامه این را هم گفت که تغییرات سریع طی کمتر از یکصد سال گذشته به خوبی ماهیت نوسانات سریع تراز آب دریای خزر را نشان می دهد. نوساناتی که مشابه آخرین تجربه آن در اواخر دهه ١٣٦٠ شمسی به خسارات عظیمی به خانه ها و تاسیسات شهری مجاور سواحل جنوبی دریا منتج شده است.