تلاش خانوادگی برای حذف سم سفید از سفره‌ها و معرفی كوچك‌ترین گیاه پول‌ساز

در «دومین رویداد ملی ایده بازار خوراك و نوشیدنی» 6 ایده برگزیده از بین حدود 70 طرح به مرحله نهایی راه یافتند و طرح‌های خود را ارائه دادند كه در نهایت، سه ایده به‌عنوان ایده‌های برتر انتخاب شدند.

بخش عمده‌ حاضران، نماینده شركت‌ها و كارخانه‌های صنایع غذایی و سرمایه‌گذاران این بخش بودند و پس از هر ارائه، پرسش و پاسخ و مذاكرات اولیه بین ارائه‌دهندگان و فعالان بخش تولید شكل می‌گرفت. صاحبان هر سه ایده برتر در گفت‌وگو با خبرنگار ایرناپلاس، فرصت به‌وجود آمده برای ارتباط با صنعت و استقبال آن‌ها از ایده‌هایشان را رضایت‌بخش ارزیابی كردند.

**ایده‌بازار چیست؟

صنعت، با مسائل و مشكلات حل‌نشده‌ زیادی مواجه است و هزینه تحقیق و توسعه برای شركت‌های كوچك، بالاست. زمانی، دبیر علمی رویداد، با نام بردن از این دو چالش، ایده‌بازار را واحد تحقیق و توسعه‌ای به وسعت ایران توصیف كرد و افزود: فلسفه ایده‌پردازی در دانشگاه امیركبیر، كمك به بخش تحقیق و توسعه صنایع است، ما مسائل صنایع را دریافت می‌كنیم و راه‌حل‌های مبتنی بر علم و تجربه ارائه می‌دهیم.

**توصیه قدیمی‌های خوراكی و نوشیدنی به تازه‌واردها

در این رویداد علاوه بر انتخاب ایده‌های برگزیده، نمایندگان شركت‌های موفق صنایع غذایی و سازمان غذا و دارو چالش‌ها، ظرفیت‌ها و فرصت‌های پیش روی صنعت خوراك و نوشیدنی را بررسی كردند و تجربه‌ها و توصیه‌های خود را با علاقه‌مندان این صنعت به اشتراك گذاشتند.

توجه به رشته‌های بین‌رشته‌ای و محصولات فراسودمند كه ارزش‌ افزوده بالایی دارند یكی از این توصیه‌ها بود. همچنین توجه به نیاز بازار برای ارزش‌آفرینی از دیگر تجاربی بود كه به اشتراك گذاشته شد. به‌عنوان مثال الویه‌های آماده مصرف و سس‌های تك‌نفره زمانی در ایران تولید شدند كه به دلیل مشكلات بهداشتی و رواج برخی بیماری‌ها، عرضه دست‌ساز این محصولات توسط وزارت بهداشت ممنوع اعلام شد.

توصیه دیگر توجه به ذائقه‌سنجی پیش از تولید انبوه و نیز پاسخ به 3 سؤال كلیدی در باره جایگاه محصول در بازار بود: محصول برای چه كسی، كجا و چگونه عرضه می‌شود؟

توصیه دیگر، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را مخاطب قرار می‌دهد و از آن‌ها می‌خواهد با واژه «فارغ‌التحصیل» خداحافظی كنند. درواقع ایده‌های زیادی در صنایع غذایی وجود دارد اما ویژگی‌های فردی كه می‌خواهد این ایده را پرورش دهد از خودِ ایده مهم‌ترند این فرد باید همیشه در حال مطالعه، یادگیری و به‌روزرسانی اطلاعات خود باشد.

**حذف سم سفید از سفره‌‌ها

خانواده مهدی‌زاده كه ایده‌ای برای حذف شكر یا به قول خودشان سم سفید از سفره‌ها ارائه دادند، رتبه اول این رویداد را كسب كردند. دختر خانواده در مقابل حضار «شیرین‌كننده گیاهی كم‌كالری جایگزین شكر» را كه بر پایه گیاه استویا است معرفی می‌كرد و پدر، به سؤالات پاسخ می‌داد.

آقای مهدی‌زاده به فرصت‌های صرفه‌جویی ارزی ناشی از تولید داخلی این محصول اشاره كرد و گفت: محصول تولید داخل از نمونه چینی و آمریكایی ارزان‌تر است و در صورت ترویج این محصول، نیاز كشور به واردات شكر نیز كاهش خواهد یافت.

مهدی‌زاده همچنین از كاربردهای متنوع استویا صحبت كرد و گفت این محصول می‌تواند به‌عنوان شیرین‌كننده در صنایع غذایی و نیز مصرف روزانه خانوارها به‌عنوان جایگزین شكر باشد. محصولات تولیدشده بر پایه استویا برای افراد مبتلا به دیابت زیان ندارند و از طرف دیگر به‌طور غیرمستقیم هزینه‌های درمانی ناشی از مصرف شكر را كه در ایران از میانگین جهانی بالاتر است، كاهش خواهند داد.

مهدی‌زاده از استقبال كارخانه زمزم و صنایع مربوط به اسنك صبحانه از محصول خود خبر داد.

**فرصت‌های پول‌ساز كوچك‌ترین گیاه جهان

پروتئین‌های گیاهی به دلیل مزایایی كه نسبت به پروتئین‌های حیوانی دارند به طیف وسیعی از افراد جامعه توصیه می‌شوند. رتبه دوم ایده‌بازار مرتبط با این موضوع است. «عدسك آبی» با اینكه كوچك‌ترین گیاه كامل جهان است نسبت به سایر گیاهان مانند سویا و همچنین جلبك‌های اسپیرولینا و كلرلا كه امروزه در صنایع غذایی استفاده می‌شوند ارزش غذایی بیشتری دارد و افرادی كه منع مصرف گلوتن یا لاكتوز دارند نیز می‌توانند از محصولات بر پایه عدسك آبی استفاده كنند.

محمد فتاحی پس از معرفی این گیاه، از كاربردهای متنوع آن می‌گوید: ماده اولیه تولید ماكارونی و محصولات مشابه، مكمل‌های پروتئینی و سم‌زدا و در نهایت خوراك طیور و آبزیان.

فتاحی مزیت استفاده از این گیاه را كه به‌عنوان آفت شالیزارهای برنج شناخته می‌شود، كاهش هزینه‌های تولید نسبت به سایر پروتئین‌های گیاهی می‌داند. عدسك آبی را می‌توان در پایین‌دست استخرهای پرورش ماهی كشت كرد و هزینه كود را با استفاده از پسماند این استخرها كه به‌عنوان پساب‌های ارگانیك شناخته می‌شوند، كاهش داد.

عدسك آبی تاكنون در صنایع غذایی كشورمان استفاده نشده است. این گیاه علاوه بر تأثیر مثبت بر صنایع غذایی داخلی، می‌تواند فرصت مناسبی برای صادرات و ارزآوری بخش كشاورزی به همراه داشته باشد.

زر ماكارون، كارخانه سمیرا و یك هلدینگ سرمایه‌گذاری از طرح این دانشجوی كارشناسی علوم و مهندسی صنایع غذایی استقبال كردند.

**ارزش‌آفرینی از پسماند صنایع لبنی

طرح من شیركاكائو نیست! شیما طاهری در حال پذیرایی از حضار با شیركاكائوی فراسودمند این جمله را می‌گوید. طاهری كه با ایده «دسر نوشیدنی سین‌بیوتیك» در ایده‌بازار شركت و رتبه سوم را كسب كرده است نمونه اولیه فرمولاسیون پیشنهادی خود را در شیركاكائو استفاده كرده، محصولی كه در نگاه اول به نظر می‌رسد تجاری‌سازی شده باشد اما طاهری تمام مراحل تولید و بسته‌بندی را شخصاً انجام داده است.

طاهری كه دانش‌آموخته كارشناسی ارشد صنایع غذایی است در ادامه می‌گوید این ایده، نقطه‌ضعف كارخانه‌های لبنی را به نقطه قوت تبدیل می‌كند. یكی از پسماند‌های این كارخانه‌ها آب پنیر است كه معمولاً با صرف هزینه زیاد به‌صورت پودری تبدیل می‌شود یا برای صرف‌نظر از این هزینه، دورریز می‌شود كه آلاینده‌های زیادی را وارد محیط زیست می‌كند.

این طرح، امكان استفاده از آب پنیر را به‌طور مستقیم فراهم می‌كند. اما این همه ماجرا نیست. مورد دیگر استفاده هم‌زمان از باكتری‌های مفید پروبیوتیك و تركیبات پری‌بیوتیك كه غذای باكتری هستند در این فرمول است كه نتیجه آن یك محصول سین‌بیوتیك فراسودمند است.

طاهری سود ناشی از استفاده این فرمول جدید را در شرایط حداقل تولید، ماهانه یك میلیارد تومان برآورد كرد و از استقبال كارخانه پاك از این طرح خبر داد.

گزارش از مریم‌السادات علم‌الهدی

**اداره كل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**