بقعه 500 ساله سيدمحسن مشعشعي در خوزستان تخريب شد

رئيس انجمن دوستداران ميراث فرهنگي تيري سه شنبه در گفت وگو با ايرنا از تخريب كامل بناي تاريخي آرامگاه «سيد محسن» خبر داد و گفت: آرامگاه اين امامزاده علاوه بر ارزش مذهبي، ارزش تاريخي نيز داشته و مربوط به يكي از حاكمان سلسله مشعشعيان بوده كه نخستين حكومت شيعه در جهان به شمار مي رود.
احمدجعفري ماجد با انتقاد از اداره ميراث فرهنگي دشت آزادگان اظهار داشت: با وجود قدمت 500 ساله و پيگيري دوستداران ميراث فرهنگي، اين بنا هنوز ثبت فهرست آثار ملي تاريخي نشده بود، و اين مساله مشكلاتي را در حفاظت از اين اثر بوجود آورده بود، البته اين نمي تواند بهانه اي براي تخريب بنا باشد، زيرا اثر تاريخي مشهود بوده و هيچكس مجاز به تخريب آن نبوده است.
«سيد محسن» يا «المحسن» كه ارج و قرب بسياري ميان مردم حميديه و دشت آزادگان دارد، از نوادگان امام موسي كاظم (ع) است. به باور فعالان ميراث فرهنگي خوزستان، او همان «سلطان محسن مشعشعي» سومين حاكم مشعشعيان است.

*مركز فرهنگي هنري، بجاي نيم قرن ميراث
عضو شوراي روستاي شريعتي (سيد عباس) از توابع دشت آزادگان نيز در گفت وگو با ايرنا تخريب بقعه «سيد محسن» در اين روستا را تاييد كرد و گفت: اين بنا قديمي بوده، به همين دليل براي ساخت يك مركز فرهنگي هنري نوساز آن را تخريب كرديم.
مهدي عبيات افزود: مجوز تخريب اين بنا را از ميراث فرهنگي و ساير سازمان هاي مرتبط دريافت كرده ايم.
وي تصريح كرد: اين بقعه ثبت ميراث فرهنگي نشده و از نظر ما نيز اين بنا تاريخي نبوده و تنها يكي از ديوارها ارزش تاريخي داشته كه به دليل تصميمي كه براي بازسازي بنا گرفتيم امكان حفظ اين ديوار هم نبود.
عبيات اضافه كرد: چند نوبت به ميراث فرهنگي دشت آزادگان و حميديه براي ثبت اين بنا مراجعه كرديم اما موفق به ثبت اين بنا نشديم و با توجه به قدمت ساختمان، ادامه اين وضع ممكن نبود.
به گفته وي، بناي بقعه به جز قبر، كاملا تخريب شده است.
عبيات با بيان اينكه اعتبار مورد نياز بازسازي اين بنا توسط خيران جمع آوري شده است، گفت: يكي از نوادگان امامزاده از عراق آمده و هزينه بازسازي آن را تقبل كرده، خيران روستا نيز كمك هاي خود را به اين مبلغ اضافه كرده اند.

*حركت لاك پشتي ثبت ميراث
رئيس اداره ميراث فرهنگي دشت آزادگان نيز، دادن مجوز براي تخريب آرامگاه سيد محسن مشعشعي را تكذيب كرد و گفت: هيچگونه استعلامي از اين اداره براي تخريب اين بنا انجام نشده است.
علي عبياوي با بيان اينكه آرامگاه سيد محسن در حدود 500 سال قدمت داشته و مربوط به يكي از حاكمان مشعشعيان است، افزود: پرونده اين بنا در اداره ميراث فرهنگي وجود داشته اما هنوز ثبت نشده بود.
اداره ميراث دشت آزادگان 10 سال است كه تاسيس شده و در حال حاضر هيچ كارمندي ندارد. عبياوي حدود 20 روز پيش به عنوان رئيس اداره ميراث فرهنگي دشت آزادگان و هويزه، از آموزش و پرورش به اين اداره منتقل شده است.
وي درباره ميزان خسارت وارد شده به اين بقعه تاريخي، اظهار داشت: عصر امروز خبر تخريب بنا را شنيدم و هنوز از محل بازديد نكرده ام.
عبياوي اضافه كرد: ميراث در ثبت آثار تاريخي اين شهرستان به كندي عمل كرده و با وجود داشتن آثار با ارزش، اين منطقه فاقد اثر ثبت شده ميراثي و تاريخي است.
اين سومين اثر تاريخي در خوزستان است كه در يك ماه گذشته تخريب مي شود. ابتدا بخشي از كوشك حميديه به دليل باران هاي شديد و عدم مرمت تخريب شده بود، بعد از آن و در روزهاي اخير تپه هاي باستاني شوش براي ساخت زيرگذر توسط شهرداري گودبرداري شد و اكنون بقعه تاريخي 500 ساله با خاك يكسان شده است.
پرونده اين اثر در اداره كل ميراث فرهنگي خوزستان، به نام امام زاده محسن مشعشعي و زمان ساخت بقعه دوره صفوي و قرون متاخر اسلامي است. بر اين اساس آرامگاه از نظر معماري (گنبدخانه، پيش ورودي و تزئينات داخلي طاق نما و طاقچه ها) از اهميت تاريخي برخوردار است اما به دليل اينكه جزو بقاع متبركه بوده هيچگاه در اولويت ثبت در فهرست تاريخي قرار نگرفته بود.
عادل نصر، فعال و دوستدار ميراث فرهنگي معتقد است: «محسن مشعشعي» معروف به «سلطان محسن» يا «سيد محسن» از سه جهت ارزش ميراثي دارد. بناي باقيمانده به عنوان بقعه كه داراي سبك معماري دوره مشعشيان است، همچنين شخصيت او به عنوان رهبر طريقت مشعشعي و شخصيت او به عنوان حاكم منطقه اهميت دارند.
به گفته او، محسن مشعشعي بعد از پدرش محمد بن فلاح (مؤسس سلسله مشعشعيان) و برادرش مولا علي، به حكومت مي رسد (سال 870 تا 905 هجري قمري). مورخاني مانند «غياثي» و «سيد علي بن سيد عبدالله» در كتاب «الرحلة المكية» و «احمد كسروي» نيز به نقل از آن دو مي گويند كه قلمرو محسن شامل خوزستان، دهدشت، كهگيلويه، تمام بنادر خليج فارس، از بغداد تا بصره و القطيف عربستان و به گفته برخي بخشي از كرمانشاه بوده است. محسن در واقع يك حاكم و رهبر شيعي بوده كه قبل از صفويان به همگن سازي مذهبي در مناطق تحت نفوذش پرداخت. او نه تنها حاكم منطقه بلكه رهبر معنوي مشعشيان و تنها حاكمي از اين سلسله است كه قبرش بر جاي مانده است. او همچنين شهر حويزه المحسنية، المالكية و قيصرية را بوجود آورده بود.

9754/6002