تابانيوز: احياي هويت خوزستاني

هويت اجتماعي پديده اي سيال است كه همسو با تحولات اجتماعي دچار تغيير و دگرگوني شده و حد و مرزها و تعاريفي كه اعضاي جامعه در طول تاريخ براي معرفي خود و تماير بخشي از ديگري بر مي گزيند، يكسان و ثابت باقي نمي ماند.
اين امر به خصوص در جهان مدرن كه در آن از يك سو كاهش محدوديت ها و موانع ارتباطي، مرزهاي فرهنگي را تضعيف نموده و از سوي ديگر منابع جديدي براي تعريف هويت ايجاد نموده است، كاملا هويداست.
در جهان مدرن تصور اوليه بر اين بود كه مدرنيته با ترويج ارزش هاي جهانشمول زمينه ساز حذف هويت هاي بومي و محلي خواهد شد و هويتي يكپارچه و همگون را بر جهان حاكم خواهد نمود. اگر چه مي توان نوعي همگوني فرهنگي ناشي از سيطره و نفوذ مدرنيته را در سرتاسر جهان نشان داد، اما همزمان نمودهايي از تداوم و رشد هويت هاي ملي، بومي، مذهبي، قومي، محلي و … هم قابل مشاهده است.
نظام سياسي و فرهنگي يك كشور كه به دنبال حفظ يكپارچگي اجتماعي و تماميت ارضي است، بايد با عنايت به اهميت هويت جمعي در ايجاد نظم و همبستگي اجتماعي، در برهه هاي مختلف درك و تلقي خود از هويت را تغيير داده و تعريف متناسب با وضعيت و شرايط جامعه ارائه دهد. هنگامي كه جامعه در وضعيت عادي و نرمال قرار دارد، بايد فضاي بيش تري به تفاوت ها و تمايزهاي اجتماعي داده شود و زمينه براي ظهور هويت هاي محلي و قومي در صورتي كه تعارضي با هويت ملي جامعه نداشته باشد فراهم آورد.
برعكس هنگامي كه جامعه با مشكلات و معضلاتي از جمله كاهش تعلق و همبستگي اجتماعي روبروست، بايد بر جنبه هاي هويت عام و مشترك هويت كه زمينه پيوند آحاد جامعه را فراهم مي آورد تاكيد بيش تري صورت گيرد.
خوزستان به عنوان استاني كه از نظر تنوع فرهنگي و قومي ويژگي هاي يك كشور را داراست، امروزه با رشد پديده اي به نام قوميت گرايي مواجه است.
قوميت گرايي، هويت خوزستاني را كه تركيبي از هويت هاي مختلف فرهنگي و قومي بوده و در دوران جديد به دليل تحولات عميق اجتماعي و فرهنگي از مولفه ها و ويژگي هاي خاص خود برخوردار بوده است، تضعيف نموده است.
سيطره هويت قومي بر هويت خوزستاني به مثابه ي بخشي از هويت ايراني در استان سبب شده است كه به جاي پيگيري مطالبات استاني، منافع قومي، آن هم در جهت منافع گروهي خاص بيش تر مطرح شده و استاني با اين ميزان از منابع و امكانات در چنين وضعيت نامناسبي قرار بگيرد.
همان طور كه بيان شد تعاريف و حد و مرزهاي هويتي از سياليت برخوردار بوده و ريشه در شرايط اجتماعي دارند. در شرايط كنوني با وجود قوميت گرايي در استان بيش از پيش نيازمند تقويت و پررنگ شدن هويت خوزستاني هستيم.
اين هويت را كه در تاريخ معاصر ايران نقش پررنگي در تحولات جامعه داشته است و مردم خوزستان در دوران هايي نظير جنگ هشت ساله خود را ذيل چنين هويتي تعريف نموده اند، بايد احيا كرد. احياي هويت خوزستان نسبت مستقيمي با مسئله توسعه در استان دارد، چرا كه چنين هويتي كه همه مردم خوزستان را حول منافع مشترك جمعي كند، سبب مي شود كه مردم استان به وضعيت پيرامون خود بيش تر حساس بوده و منافع جمعي را بر منافع قومي و گروهي خود ترجيح دهند.
اما احياي هويت خوزستاني نيازمند تدوين مجموعه اي از سياست گذاري ها و اقدامات عملي از سطح كلان تا سطح خرد مي باشد. در وهله اول بايد مسئولين ارشد استاني نسبت به گروه هايي كه مطالبات قومي را برجسته مي كنند حساس بوده و چنين مطالباتي را تنها ابزاري براي رسيدن به منافع شخصي در نظر گيرند.
در سطح فرهنگي و اجتماعي لازم است كه با شناسايي مولفه ها و ويژگي هاي هويت خوزستاني، نهادهايي هم چون آموزش و پرورش، صدا و سيما، سازمان هاي مردم نهاد و… از طريق چاپ كتب آموزشي، برگزاري مسابقات فرهنگي و ورزشي و تهيه برنامه هاي مختلف تلويزيوني هويت خوزستاني را برجسته و نهادينه كنند. اقدامات انجام شده در اين ارتباط بايد به گونه اي باشد كه شهرونداني خوزستاني بيش از هر چيز خود را يك خوزستاني بدانند و دغدغه ها و مطالبات خود را تنها در اين چارجوب مطرح نمايند.
9887/6064