سایه جنگ اقتصادی آمریكا بر رمضان سوری ها

امسال نیز در سوریه بر اساس تقویم سال 2019 ، روز دوشنبه به عنوان آخرین روز ماه شعبان و روز سه شنبه اولین روز ماه رمضان است، در همین حال برخی علما از مردم درخواست كرده اند تا عصر امروز (یكشنبه) برای رویت ماه تلاش كنند.
بحران در سوریه با وجود این كه زندگی برای مردم را نسبت به گذشته سخت كرده، ولی آنان همچنان به برخی آداب و سنن ماه مبارك رمضان پایبند هستند و به عبارتی بحران نتوانسته این موضوع را تحت الشعاع قرار دهد.
بازارهای قدیمی و سنتی مواد غذایی سوریه و سایر عطاری ها و بقالی ها این روزها مقادیر زیادی تمرهندی خشك شده را همراه با پودر شربت 'عرق سوس' ( نوعی گیاه محلی با خاصیت دارویی) و خرما در برابر محل های كسب و كار خود قرار داده و توجه مشتری ها را كه در حال گشت و گذر همراه با خانواده برای خرید ماه رمضان هستند، جلب می كنند.
مردم سوریه تمرهندی خشك را داخل آب قرار می دهند و پس از چند ساعت آن را می جوشانند و شربت حاصل از آن را هنگام افطار مصرف می كنند.
پیشتر در بین خرماهای موجود در بازارهای سوریه وجود خرمای ایرانی مضافتی برای ایرانی های رهگذر در بازار جذاب تر از سایر خرماهای بسته بندی شده محصول كشورهای عربی بود و اكنون خرما از كشورهای مختلف شمال آفریقا و خاورمیانه وارد بازارهای عربی به خصوص سوریه و لبنان می شود.
سوری ها عادت دارند تا در آستانه فرارسیدن ماه مبارك رمضان در مقابل پنجره های خود با چراغ های رنگی عبارت هایی را مانند 'الله ' ، ' رمضان كریم ' ، ' محمد (ص)' و نظایر آن نصب می كنند.
در همین حال برخی از فروشندگان و مغازه های شیرینی فروشی در محله های مختلف دمشق با استفاده از لامپ ها و كاغذهای رنگی و انواع لوازم تزیینی نسبت به آذین بندی مسیرهای عبور مردم اقدام كرده و حتی در برخی محله ها طاق نصرت نیز نصب می شود.
بر اساس یك رسم قدیمی و دیرین، قاضی شرع سوریه از مردم درخواست می كند تا در آخرین روز ماه شعبان برای رویت ماه تلاش كنند و پس از جمع آوری گزارش های اعلام شده در ارتباط با رویت ماه در صورت اثبات فرارسیدن ماه رمضان مراتب به رئیس جمهوری سوریه اعلام می كند و وی رسما با صدور اطلاعیه ای ضمن اعلام ماه مبارك رمضان آن را به همه مردم تبریك می گوید.
امسال نیز مردم از امروز برای رویت ماه تلاش می كنند تا در صورت اثبات، ماه رمضان از روز دوشنبه آغاز شود.
با اعلام آغاز ماه رمضان در سوریه ساعات كار اداره های دولتی و مراكز تابعه آنها تغییر كرده و شروع آن دیرتر و پایان آن نیز زودتر تمام می شود.
در سوریه نیز مانند كشورهای عربی رسم بر این است كه مردم در ماه مبارك رمضان بعد از صرف افطار در كوچه و بازارها حضور یافته و برخی مواقع تا سحر در مراكز تجاری و خرید پرسه می زنند.
در سال جاری با توجه به مشكل برق و كمبود آن و همچنین تحریم ورود سوخت به سوریه، دولت برای مراكز تجاری ساعت پایان كار تعیین كرده است و آنان مجبور هستند تا در ساعت 22 هر شب به فعالیت های خود پایان دهند.

** رسم سحری خوانی در شب های ماه مبارك
ماه رمضان در سوریه مانند برخی كشورهای همسایه و شامات دارای برخی تفاوت ها و وجوه مشترك در آداب و رسوم و غذاهای محلی است و یكی از این اشتراكات به خاطر نزدیكی بیش از پیش فرهنگ دو كشور لبنان و سوریه 'المسحراتی' یا 'سحرخوانی' در دو كشور است.
المسحراتی یا 'ابوطبله' هنرمندی است كه فقط در طول یك ماه مبارك رمضان در كوچه های تنگ و باریك سوریه ظاهر می شود و با خواندن برخی متون تاریخی و كهن مردم را به بیدار شدن چند ساعت قبل از سحر و صرف غذا و ذكر دعا دعوت می كند.
ابزار المسحراتی ها طبلی كوچك ، عصا و صدایی رساست كه از ادغام همه آنها صوتی پدید می آید كه روزه داران سالیان سال است كه با نام و یاد آن سر به بالین می گذارند و قبل از سحر بیدار می شوند.
با وجود پیشرفت فناوری و وجود لوازم متعدد برای بیداركردن افراد جهت صرف سحری و یا نماز و دعا، همچنان المسحراتی ها نقش خود را در جامعه سوریه دارند و در حوزه های مشخص خود سالیان سال است كه فعالیت می كنند و مردم نیز بر اساس توان و تمكن مالی خود به آنان كمك می كنند.
در همین حال برخی از این سحرخوانان هنگام عبور از كنار خانه های افراد معروف و شناخته شده، وی را با ذكر نام صدا می كند تا برای سحری بیدار شود .
'ای خوابیدگان بیدار شوید و ذكر خدا گویید' ، ' خدا را عبادت كنید ' ' برخیزید و سحری بخورید كه رمضان به دیدار شما آمده است ' از جمله عبارت ها و اذكار المسحراتی ها در سوریه است و در كنار آن نیز برخی مواقع مدح پیامبر اسلام (ص) را نیز بجا می آورند.
سحرخوانان در همین حال برای خود آداب و رسومی نیز دارند و در چند مرحله در كوچه های مسقف و تنگ و باریك محله های قدیمی سوریه به حركت در می آیند كه نوبت اول آن قبل از سحر و نوبت دوم نیز در هنگام روز برای جمع آوری كمك های مردم به آنان و در نوبت سوم نیز در اواخر ماه مبارك رمضان برای جمع آوری عیدی است كه می توان آنان را در كوچه و برزن های مناطق قدیمی سوریه مشاهده كرد.
امروزه رسم بر این شده است كه به جای غذا و انواع خوراكی ها به سحرخوانان پول می دهند چرا كه انباشت انواع غذاها در كیسه های این افراد برای آنان مشكل ساز شده و به همین خاطر پول جایگرین انواع هدیه ها به المسحراتی ها شده است .

** شب نشینی
شب نشینی در میان خانواده های سوری در طول سال پدیده رایجی است، اما این پدیده در ماه مبارك رمضان رواج بیشتری دارد.
ادارات، موسسه ها و مراكز دولتی در سوریه در ماه مبارك رمضان با یك ساعت و نیم تاخیر كار خود را آغاز می كنند.
اما در بازارها اكثر مغازه ها ساعات اولیه روز بسته هستند و نزدیك ظهر صاحبان مغازه ها از راه رسیده و كركره مغازه هایشان را بالا می كشند و هر چه كه به غروب نزدیك می شویم، بازارها شلوغ تر می شوند و رفت و آمد مردم نیز در آنها بیشتر می شود.
در ایام پایانی ماه مبارك رمضان و با نزدیك شدن به عید فطر كه یكی از مهم ترین اعیاد اسلامی در سوریه است ، حضور مردم تا سحر در خیابان ها محسوس است و آنان پس از خوردن سحری در رستوران های شهر، برای استراحت به منازل خود بازمی گردند.

** نمایشگاه های عرضه مستقیم كالا
در روزهای اخیر نیز دولت سوریه نمایشگاه های مواد غذایی را در مناطق مختلف این كشور با هدف ارایه مستقیم مایحتاج مردم در ماه مبارك رمضان دایر كرده است.
این نمایشگاه ها كه با حضور تولیدكنندگان و در مقاطعی چون ماه مبارك رمضان و اعیاد اسلامی برپا می شود، با هدف تسهیل در خرید و تنظیم بازار و رفاه حال مردم برپا می شود.
در همین حال بر اساس مشاهدات خبرنگار ایرنا در دمشق مغازه ها و فروشگاه ها مملو از مواد غذایی نظیر روغن ، برنج ، میوه و لوازم مورد نیاز مردم است .

** جنگ اقتصادی آمریكا علیه مردم روزه دار سوریه
اكنون تنها مشكل عمده كه سوریه با آن مواجه می باشد ، كمبود بنزین ، گازوییل یا به قول سوری ها 'مازوت' و فشارها و جنگ اقتصادی آمریكا علیه این كشوراست كه موجب شده تا ارزش لیره سوری در برابر دلار كاهش یافته و اكنون رقمی در حدود 540 لیره در برابر هر دلار را تجربه كند.
در همین حال با شروع ماه مبارك رمضان برخی از افراد نیز در این روزها بساط پخت نان محلی را بر روی ساج در كنار خیابان به راه انداخته و با توجه به استقبال مردم از این نان ها، می توان در محل های مختلف آنها را مشاهده كرد.

** سریال های تلویزیونی ماه رمضان در سوریه
تلویزیون سوریه نیز امسال مانند سال های گذشته سریال هایی را برای ماه مبارك رمضان نظیر 'باب الحاره ، سلاسل دهب و مسافه امان' تهیه كرده است كه بیشتر در زمینه های اجتماعی و فرهنگی است و مخاطبان خاص خود را دارد.

** افطار برخی آوارگان سوری در چادرهای اردوگاه
در همین حال نباید فراموش كرد كه در ماه مبارك رمضان امسال نیز هستند هنوز خانواده هایی كه در سوریه به خاطر نبود امنیت در برخی مناطق شمال غربی و شرقی مجبور به اقامت در اردوگاه ها و چادرهای مخصوص آوارگان هستند و باید روزه داری خود را به جای زیر سقف خانه به خاطر حضور تروریست ها در سال های اخیر و ناامن كردن این كشور در چادرها و یا اردوگاه ها در كنار كودكان خود افطار كنند.

** برنامه های فرهنگی امكان مقدسه
حرم مطهر 'حضرت رقیه' (س) و 'حضرت زینب' (س) نیز در ماه مبارك رمضان مملو از عاشقان و مشتاقان اهل بیت (ع) هستند و ویژه برنامه هایی به مناسبت ماه رمضان نظیر قرائت قرآن مجید و ایام میلاد كریم اهل بیت (ع) 'امام حسن مجتبی' (ع) و ایام شب قدر برای زایران ایرانی ،عراقی، افغان و پاكستانی و شیعیان سوری و علاقه مندان به خاندان اهل بیت (ع) تدارك دیده اند.
از داود پورصحت
خاورم*1436**1651