به گزارش روز سه شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا مستقر در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران، نشست «ویرایش در كتابهای عمومی-آموزشی» در بخش ناشران آموزشی نمایشگاه كتاب توسط انجمن ویراستاران برگزار شد.
در این نشست هومن عباس‌پور با بیان این بحث كه ویرایش كتابهای ناشران عمومی و ناشران آموزشی باید تفكیك شود، گفت: در متون ناشران عمومی معمولا پیش می‌‌آید كه ویراستار آن را با متن اصلی مقابله كند، در حالی كه در نشر آموزشی چنین نیست.
نایب رئیس هیات مدیره انجمن صنفی ویراستاران افزود: در نشر عمومی، ناشران در پذیرش اثر از ویراستار كمك نمی‌گیرند و معمولا خود ناشر اثر را انتخاب می‌‌كند و این نقصی است كه در نشر عمومی به چشم می‌خورد. البته منظور از ویراستار كسی نیست كه رسم‌الخط را درست می‌‌كند بلكه تاكید بر ویراستار به عنوان یك مشاور است.
عباس‌پور ادامه داد: در نشر عمومی، ویراستار در پایان كار وارد میشود در حالی كه باید از ابتدا و در حین كار حضور داشته باشد، ویراستار می‌‌تواند شكل و تعداد فصول و حتی در برخی موارد عنوان كتاب را مشخص كند.
وی تاكید كرد: در بین ناشران عمومی شیوه‌نامه مشخصی در رابطه با ویراستاری وجود ندارد. بسیاری از ناشران عمومی نمی‌دانند ویرایش چیست حتی كلمه ویرایش در سال‌‌های اخیر به شكل غلط مترادف با ویراست نیز به كار رفته است. ملاك پذیرش اثر در بین ناشران عمومی ملاك علمی نیست، این در حالی است كه ناشر با یك ویراستارِ مشاور می‌‌تواند اثری خوب تولید كند.
** داشتن حداقل سواد، لازمه ویراستاری كتاب درسی
جعفر ربانی درباره ویراستاری ناشران آموزشی گفت: كتابهای آموزشی را می‌‌توان به دو دسته كتابهای آموزش عمومی و كتابهای رسمی آموزشی كه در آموزش و پرورش منتشر میشود، تقسیم كرد.
این ویراستار پیشكسوت با اشاره به اهمیت كتاب درسی گفت: این كتابها با بیشترین تیراژ در كشور منتشر می‌‌شوند. این كتابها باید طوری نوشته شوند كه مراتب آموزش در مدارس گام به گام طی شود و دانش‌آموزان آن را فرا گیرند.
ربانی با بیان اینكه كتاب درسی كتابی است كه سندیت آموزشی دارد، ادامه داد: هرچند ویراستاری این كتابها سهل و ممتنع است اما ویراستار كتاب درسی باید حداقل سواد لازم برای ویراستاری را داشته باشد. این مساله در كتاب درسی یكی از ضروریات است.
وی تاكید كرد: در كتابهای درسی باید نثری قابل فهم برای دانش‌آموزان در نظر گرفت. از سال‌‌های ابتدایی تا دیپلم، دانش‌آموزان به‌تدریج ریزش می‌‌كنند و اگر كتابها ویرایش درستی نداشته باشند اثر آن آموزشِ غلط، باقی خواهد ماند.
ربانی در پایان صحبت‌‌های خود گفت: یكی از مشكلات دائمی كتاب درسی این است كه نتوانسته چنین مطلبی را به دانش‌آموز انتقال دهد.
** تنها 5 علامت سجاوندی در كتابهای درسی وجود دارد
شهنام دادگستر با اشاره به مشكلات ویراستاری و خوانش در جامعه ما گفت: مشكلات ویراستاری و خوانش در جامعه به مدارس بستگی دارد. در تمام كتابهای درسی فقط 5 علامت از علایم سجاوندی آموزش داده شده است. آنچه گفته شده هم در سال‌‌های بالاتر رو به افول می‌‌رود. چینش مطالب هر درس و استفاده از متون درست و موردنیاز، مهمترین كار ویرایش است، تمام این مسایل باعث گریز دانش‌آموزان از كتاب و به‌ویژه ادبیات میشود.
دادگستر ادامه داد: نكات غلطی در كتابها وجود دارد كه ناشران آموزشی نیز براساس آنها كتابهای خود را شكل می‌‌دهند.
این ویراستار در ادامه با بیان یك راه حل گفت: پیوند سازمان رسمی ناشران آموزشی و انجمن ویراستاران می‌‌تواند نجات بخش وضعیت كنونی باشند. بحث ویرایش باید ابتدا از اجزا و علائم سجاوندی آموزش داده شود و در آغاز دوره دوم تحصیلی دوباره تكرار شود.
وی با بیان این مطلب كه فرایند آموزش كنونی در انتها به فاجعه‌ای چون كنكور ختم میشود، گفت: تصحیح دیرهنگام كتاب درسی مانند زهری است كه در جان دانش‌آموز ریخته شده اما قابل درمان نیست. در حوزه كتابهای درسی نكته مهم، ویرایش ساختاری و پلكانی دیدن موضوع است.
دادگستر در پایان صحبت‌‌های خود گفت: ویراستاران ما اساسا كتابخوان نیستند. كسی كه در سال 20 تا 30 هزار صفحه كتاب نخواند نمی‌تواند ویراستار باشد. ما باید به یك شیوه‌نامه مشترك برای بحث ویراستاری در كتابهای درسی دست پیدا كنیم.
سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران با شعار «خواندن توانستن است» از 4 تا 14 اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی (ره) برگزار میشود.
فراهنگ**9211**1355**3009
تهران- ایرنا- نایب رئیس هیات مدیره انجمن صنفی ویراستاران با اشاره به فقدان شیوه‌نامه مشخص در رابطه با ویراستاری بین ناشران عمومی گفت: بسیاری از ناشران عمومی نمی‌دانند ویرایش چیست حتی كلمه ویرایش در سال‌‌های اخیر به شكل غلط مترادف با ویراست نیز به كار رفته است.