مهار ملخ‌ها در جنوب، حشره‌ای كه طوفان به پا می‌كند

به گزارش ایرنا، ملخ های صحرایی كه تعداد آنها به میلیون ها نمونه می رسد، حضور ترسناكی در برخی استان های جنوبی نظیر بوشهر، هرمزگان، سیستان وبلوچستان، خوزستان، كرمان و شیراز كه برخی از آنها منبع تامین نیازهای كشاورزی و باغی كشور در این ایام (اواخر زمستان و اوایل بهار) محسوب می شوند، داشتند.
این حشره بعد ازطی هزاران كیلومتر از عربستان به خلیج ‌فارس و سپس ایران رسیدند، حضور و هجوم ترسناك آنها درجنوب كشور برخی از این مناطق و مزارع را از جمله در هرمزگان به لوكیشن مناسبی برای ساخت فیلم های هیجان‌انگیز از رویارویی انسان با ملخ‌ها تبدیل كرده است شبیه فیلم‌های هالیوودی كه می‌شود در آن نبردهای تخیلی با حشره‌های عجیب و غریب ‌زمینی و فضایی‌ را تماشا كرد.
اما این لوكیشن هیجان‌انگیز سینمایی می‌تواند دردسرهایی بزرگ برای كشاورزان و باغداران و حتی دامپرورانی ایجاد كند كه زحمتشان یك شبه با خیل عظیم این جهنده‌های كوچك به باد می‌رود، نخستین گزارش‌ها در این باره از استان هرمزگان بود استانی كه بنا بر اعلام سازمان حفظ نباتات كشور با بیشترین تراكم و در برخی مناطق آلوده با تراكمی در حدود 500 ملخ در هر متر‌ مربع مورد حمله قرار گرفت و به فاصله اندكی، اما دیده شدن ملخ‌ها در سیستان بلوچستان ،كرمان ،بوشهر، خوزستان و در مناطقی از فارس هم مخابره شد.
بر اساس اعلام مسئولان، برای مبارزه و جلوگیری از بروز خسارت جدی به مزارع كشاورزی ناشی از شیوع این آفت، نیاز به حداقل بیش از120 میلیارد ریال نقدینگی است كه از ستاد مدیریت بحران درخواست شده است در صورت تامین این رقم می توان با این میهمان ناخوانده مبارزه ای اساسی داشت و از گسترش آن جلوگیری كرد.
سازمان خوارو بار كشاورزی ملل متحد(فائو) نیز در گزارش خود آورده است:برخی ازگروه‌های ملخ صحرایی به سمت عربستان حركت كرده و درماه مارس درآنجا تخم‌ گذاری كردند،سپس به سمت جنوب غرب آسیا حركت كرده و گروه‌های بزرگتر تشكیل داده و گیاهان زراعی، باغی و حتی علف های هرز را می خورند، این نوع ملخ قدرت پرواز بسیار زیادی دارد و در یك شبانه‎ روز می‎ تواند تا 150 كیلومتر پرواز كند.
این نوع از ملخ ها در مسیر عبور خود با تغذیه از سبزینه های مختلف ازجمله جنگل ها، باغهای میوه، علوفه، غلات، صیفی و مراتع را از بین می برند و با توجه به قدرت تخریبی بالایی كه دارند باعث قحطی در منطقه نیز می شوند.
همچنین ملخ صحرایی می تواند 6 تا 20 ساعت بدون وقفه با سرعت وزش باد 12 تا 120 كیلومتر برساعت پرواز كند.
به گفته «محمدرضا درگاهی رئیس سازمان حفظ نباتات كشور عملیات مبارزه با ملخ صحرایی در 38 هزار هكتار از اراضی 6 استان جنوبی كشور اجرایی شد.
وی با بیان این كه هجوم این تعداد ملخ به زمین‌های كشاورزی در 40 سال گذشته بی سابقه بوده است ، افزود: 200 هزار هكتار زمین كشاورزی در معرض خطر قرار دارند كه تاكنون در 38 هزار هكتار مبارزه جدی انجام شده و خطر از بین رفته است.
وی بااشاره به اینكه این آفات بسیار خطرناك است و اگر كنترل نشوند امنیت غذایی را تهدید می‌كند، یادآورشد: وظیفه مبارزه با ملخ بر عهده دولت است و در این شش استان اعلام آماده باش و اقدامات برای دفع آفت انجام شده است، ولی اعتبار لازم برای قوت گرفتن این فعالیت‌ها كه بالغ بر 10 میلیارد تومان است باید تامین شود.
درگاهی بابیان اینكه هم اكنون این مشكل كنترل شده و در صورت تامین اعتبار و اقدامات صورت گرفته این آفت با حداقل خسارت دفع می‌شود ،گفت: تا كنون آسیب جدی به زمین‌های كشاورزی وارد نشده، ولی مبارزه با این آفت باید گسترش یابد چرا كه 125 هزار میلیارد تومان ارزش ریالی محصولاتی است كه در خطر قرار دارند.
وی افزود: در برابر این رقم، مبلغ مورد نیاز برای مبارزه با این آفت بسیار ناچیز است و پیش بینی می‌شود كه در صورت انجام حمایت‌های لازم تا آخر تیرماه این آفت دفع شود.

** هجوم بی امان ملخ های صحرایی به مراتع جنوب سیستان و بلوچستان
ملخ های صحرایی از اسفند سال گذشته بخش قابل توجه ای از مراتع جنوب سیستان و بلوچستان را مورد هجوم قرار دادند كه مقابله جدی با موج جدید حمله این ملخ ها به منطقه نیازمند تخصیص سریع اعتبارات ملی و استانی است.
هم اینك در بیش از 200 هزار هكتار از زمین های كشاورزی سیستان و بلوچستان محصولات زراعی و در 80 هزار هكتار از باغ های استان انواع میوه های گرمسیری، نیمه گرمسیری و سردسیری تولید می شود كه بهترین تغذیه برای ملخ های صحرایی محسوب می شوند.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: 13 هزار و 20 هكتار از مراتع شهرستانهای كنارك، چابهار، قصرقند، نیكشهر و دلگان علیه ملخ صحرایی سمپاشی شده است.
غلام حیدر زورقی اظهار داشت: با توجه به آخرین گزارش ارسالی از سازمان خواروبار كشاورزی(فائو) مبنی بر هجوم دسته های ملخ از استان های دیگر به سیستان و بلوچستان مبارزه با این آفت از 13 اسفند پارسال در این استان آغاز شد.
وی افزود: پنج هزار و 970 هكتار از سطح سمپاشی شده مراتع در جنوب سیستان و بلوچستان به ملخ بالغ و هفت هزار و 50 هكتار به پوره (بچه ملخ) اختصاص داشت.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی سیستان و بلوچستان افزود: بیشترین سطح مبارزه با ملخ صحرایی با هفت هزار و 440هكتار به كنارك اختصاص دارد.
وی افزود: همچنین تاكنون مبارزه با ملخ صحرایی علاوه بر كنارك در سطح 100 هكتار از مراتع نیكشهر، هزار و 400 هكتار قصرقند، سه هزار و 780 هكتار چابهار و 300 هكتار دلگان انجام شده است.
زورقی افزود: از آنجایی كه بر اساس اعلام سازمان خواربار و كشاورزی ملل متحد (فائو) مرحله بعدی حمله ملخ به سیستان و بلوچستان از اردیبشهت ماه جاری در راه است دیده بانی و مبارزه با ملخ صحرایی با جدیت همچنان ادامه دارد.
وی از حمله ملخ های صحرایی به مزارع كشاورزی به عنوان تهدیدی برای امنیت غذایی نام برد و افزود: اگر در مبارزه با این آفت خطرناك غفلتی انجام شود امنیت اقتصادی را كه از اركان امنیت ملی است تهدید می كند.

** ملخ های صحرایی به اراضی كشاورزی فارس وارد نشده است
مدیر حفط نباتات سازمان جهاد كشاورزی فارس گفت: ملخ های صحرایی كه به برخی مناطق این استان هجوم آورده اند هنوز به اراضی كشاورزی وارد نشده و مبارزه با آنها در اراضی منابع طبیعی در حال انجام است.
حمید دبیری با تشریح آخرین وضعیت هجوم ملخ های صحرایی(دریایی) به استان فارس اضافه كرد: بیش از هزار و 200 هكتار از اراضی منابع طبیعی استان فارس مورد سم پاشی قرار گرفته و مبارزه با این آفت كشاورزی كه یكی از خطرناك ترین آفت های شناخته شده در این حوزه است در فارس همچنان ادامه دارد.
وی در خصوص اقدامات صورت گرفته در مقابله با این آفت كشاورزی نیز بیان كرد: علاوه بر سم پاشی اراضی منابع طبیعی در شهرستان داراب بیش از 150 هكتار از اراضی منابع طبیعی طی سه پرواز هواپیمای سم پاش، سمپاشی شده است.
دبیری با اشاره به این كه سه شهرستان داراب، زرین دشت و لامرد بیش از سایر شهرستان های استان با هجوم ملخ ها مواجه اند تاكید كرد: رصد و مقابله با ملخ های صحرایی در شهرستان هایی كه بیشتر با این آفت مواجه شده اند در حال انجام است البته به سایر شهرستان ها همچون فراشبند ، مهر ، ممسنی ، كازرون و رستم نیز هشدارهایی در خصوص مقابله با ملخ صحرایی داده شده است.
او در خصوص نقاط مرزی استان فارس با استان هرمزگان نیز اظهار داشت: با توجه به این كه شرایط در استان هرمزگان شرایط مساعدی گزارش نشده از این رو شاهد تشدید مراقب ، رصد و پایش اراضی در نقاط مرزی استان فارس با هرمزگان هستیم تا شاهد كمترین خسارت به اراضی استان فارس باشیم.
ملخ‌های زرد رنگ صحرایی (دریایی)، گروهی از ملخ‌های پرنده هستند كه بزرگی آنها به 15سانتی‌متر می رسد و در زمره مضرترین آفات نباتی به شمار می آیند.
شهرستان های های لامرد ، داراب و زرین دشت به ترتیب در فاصله 374 ،225 و 272 كیلومتری جنوب و شرق مركز استان قرار دارند.

** سمپاشی بیش از 20 هزار هكتار از زمین های كشاورزی هرمزگان
كار مبارزه با دسته های ملخ بالدار صحرایی در هرمزگان با استفاده از هشت دستگاه سم پاش وانتی ، 12دستگاه سم پاش دستی و 2فروند هواپیمای مخصوص سم پاشی درحال انجام است و بیش از 20 هزار هكتار از زمین های كشاورزی استان توسط سازمان جهاد كشاورزی سمپاشی شده است.
وجود اولین دسته ملخ های مهاجر صحرایی دریایی در هرمزگان چهارم بهمن ماه پارسال (1397هجری خورشیدی) در بندرنخیلو از توابع بندرلنگه درغرب این استان گزارش شد.
این ملخ ها به علت نبود بارش و غذای كافی در سواحل دریای سرخ و عربستان به مناطق مختلف از جمله یمن، عمان و ایران (از طریق آبهای خلیج فارس) مهاجرت كرده اند كه سازمان فائو هشدار مهاجرت آنها را از قبل به تعدادی از كشورها داده بود.
دومین گزارش از ورود این آفت به هرمزگان دوم اسفندماه سال گذشته از بخش سندرك میناب واقع در شرق این استان( درفاصله 450كیلومتری ازكانون اول دربندرلنگه) دریافت شد كه نشان می دهد ملخ های صحرایی باعبور از كشور عمان، دریای عمان و سواحل مكران وارد خاك ما شده اند.
'وسعت زمین های كشاورزی هرمزگان 259هزار هكتار با تولید سالانه دو میلیون و 300هزارتن محصول زراعی و باغی اعلام شده كه بیشترین آن به میزان یك میلیون و 650 هزار تن شامل سبزی و صیفی خارج از فصل می شود كه بهترین تغذیه برای ملخ های صحرایی محسوب می شوند.
به گفته علیرضا صفا ایسینی مدیركل مدیریت بحران استانداری هرمزگان سمپاشی بیش از 20 هزار هكتار از زمین های كشاورزی استان به وسیله دو فروند هواپیما، سمپاش های خودرویی و به صورت دستی انجام شده و همچنان ادامه دارد.
وی افزود: به منظور سهولت در امر سمپاشی هوایی به غیر از فرودگاه های استان ، شش فرودگاه سیار نیز در مناطق مختلف استان هرمزگان آماده سازی شده است.
وی با بیان اینكه هجوم ملخ ها مختص استان هرمزگان نیست، گفت: ورود این ملخ ها از شبه جزیره عربستان (شامل كشور‌های عربستان، امارات و عمان) به داخل كشور و از جزیره لاوان به استان صورت گرفته و در حال حاضر برخی مناطق هرمزگان درگیر آن هستند و اینكه می گویند ملخ ها از حاجی آباد وارد بندرعباس می شوند، واقعیت ندارد.

** آغاز دور دوم مبارزه با پوره های ملخ صحرایی در بوشهر
دور دوم مبارزه با پوره های ملخ صحرایی براساس جدول زمانبندی ابلاغ و در 9 كانون آلوده كه درمرحله دوم 12 هزار هكتار بوده در استان بوشهر آغاز شد.
براساس پایش ها كانون های آلوده در استان بوشهر شامل شهرستان های تنگستان، دشتستان، دیلم، دشتی، دیر و گناوه است كه سمپاشی این مناطق تا 10 اردیبهشت ادامه دارد و دور سوم سمپاشی ها براساس شرایط و نیاز در دستور كار قرار می گیرد.
به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی استان بوشهر ، براساس پیش بینی ها 20 هزار هكتار از مناطق مختلف استان بوشهر به عنوان مناطق آلوده شناسایی شده كه از این میزان در مرحله نخست كه از اول بهمن آغاز شد 2هزار و 100 هكتار، مرحله دوم (پوره ها) 12 هزارهكتار و مابقی سمپاشی در صورت نیاز در مرحله سوم براساس پیش بینی ها كه با هجوم ملخ های بالغ مهاجر روبرو خواهیم شد، انجام می شود.
خسرو عمرانی یادآورشد: با بسیج همه امكانات، ستاد بحران در همه شهرستان ها فعال و اطلاع رسانی لازم به مردم و كشاورزان دراین زمینه انجام شده و همه چیز در استان تحت كنترل و در دست پیگیری و اقدام است.
وی بابیان اینكه بوشهر از استان های پیشرو در مبارزه با ملخ صحرایی است، گفت: با توجه به اینكه ورود نخستین گروه ملخ ها به استان بوشهر از اول بهمن گزارش شد 36 گروه ردیاب در این استان تشكیل و همه امكانات برای مقابله با این آفت بسیج شد.
وی افزود: كارسمپاشی در استان بوشهر با چهار دستگاه ماشین سمپاش یو وی ال، سمپاش های زمینی و هفت باند فرودگاه و یك فروند هواپیمای سمپاش برای مقابله با این آفت دراستان مستقر شده است.
عمرانی گفت: تاكنون بیش از یكهزار و500 لیتر سم دراستان بوشهر برای سمپاشی عرصه های مختلف در فاز نخست مصرف شده است.
وی گفت: بیش از 10میلیارد ریال از محل اعتبارات ملی و استانی برای آماده سازی امكانات، خرید سمپاش ها و مصارف سم‌ها هزینه شده كه دستگاه‌های مختلف در این زمینه كمك كرده اند.
عمرانی گفت: با توجه به پیش بینی ها حضور ملخ‌ها تا پنج سال آینده در كشور ادامه دارد و باعث آسیب و ضرر می‌ شود كه باید برنامه ریزی دقیق و مدونی برای مبارزه با آنها داشته باشیم.
عمرانی گفت: این ملخ‌ها همه گیاهان سر راه خود را می‌خورند و اگر كنترل نشوند روزانه 200 تا 400 كیلومتر قدرت پروازی و در صورت مبارزه نكردن تا سه هزار و 500 كیلومتر قدرت جابه جایی دارند و اگر در استان بوشهر با ملخ‌ها مبارزه نشود به استان فارس و پس از آن به نقاط هجوم می‌ برند.
عمرانی اظهارداشت: در صورت تاخیر در مبارزه، پوره‌ها می‌ توانند روزانه بین چهار تا هشت كیلومتر جابه شوند به همین دلیل ملخ های بالغ در هر مكانی دیده شوند باید در مدت سه روز مبارزه انجام شود .

** زمین گیری ملخ های صحرایی در جنوب كرمان
برنامه ریزی و تمهیدات اندیشیده شده از سوی كارشناسان و مسئولان سازمان جهاد كشاورزی جنوب استان كرمان طی ماه های اخیر برای مواجهه با ملخ های صحرایی بالاخره این ملخ ها را در حوزه جاموریان زمین گیر كرد.
بدون شك جنوب كرمان، یك منبع غذایی ویژه برای این حشراتِ جان سخت به شمار می رود و اگر مسئولان استان كرمان نتوانند از پسِ كنترل این حشراتِ نابودگر برآیند، بیش از چهار و نیم میلیون تن انواع محصولات كشاورزی این خطه در خطر نابودی قرار خواهد گرفت.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزی جنوب كرمان از آمادگی كامل این سازمان برای زمین گیر كردن ملخ های صحرایی خبر داد و گفت: تمهیدات لازم برای مبارزه با ملخ های صحرایی در هفت شهرستان جنوبی استان كرمان اتخاذ شده است.
مجید فرخی افزود: یك فروند هواپیمای سمپاش و 10 دستگاه ماشین مجهز به دستگاه سم پاش در منطقه جازموریان آماده مبارزه با ملخ صحرایی است.
وی بیان كرد: با توجه به هجوم ملخ صحرایی به برخی استان های همجوار خلیج فارس و نظر به هشدار سازمان حفظ نباتات مبنی بر آمادگی كامل برای مبارزه در دشت جازموریان، با پیگیری به عمل آمده، دیده بانان و دستگاه های مبارز مستقر هستند و جای هیچگونه نگرانی نیست.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی جنوب استان كرمان نیز گفت: این ملخ ها در دسته های چند صد هزار تایی از عربستان و خلیج فارس عبور كرده و به هرمزگان آمده اند و اكنون جنوب استان های كرمان و فارس را درگیر كرده اند.
سعید برخوری با بیان اینكه تالاب جازموریان در جنوب استان كرمان یكی از میزبانان سنتی این ملخ بوده است، افزود: با توجه به خشك شدن تالاب در سال های گذشته و كمبود علوفه در این منطقه این نگرانی وجود داشت كه دسته های ملخ به مزارع و باغ های شهرستان های جنوبی هجوم ببرند.
وی تصریح كرد: تاكنون 700 هكتار از مزارع جنوب استان برای مقابله با ملخ های مهاجر سمپاشی شده و گروه های اعزامی از سازمان جهاد كشاورزی جنوب استان و وزارت جهاد كشاورزی در منطقه حضور دارند و سازمان غذا و كشاورزی ملل متحد فائو نیز در رصد و كنترل این افت با ما همكاری می كند، پس جای نگرانی نیست.

** رصد ملخ های دریایی در خرمشهر با چهار گروه در حال انجام است
مدیر جهاد كشاورزی خرمشهر گفت: چهار گروه برای پایش و رصد ملخ های دریایی در مناطق مختلف این شهرستان تشكیل شده و فعالیت می كنند.
محمد مطرودی اظهار داشت: این چهار گروه در مناطق حفارشرقی، حفارغربی، شلمچه، غرب كارون و جزیره مینو برای پایش ملخ دریایی كار خود را آغاز كردند.
وی گفت: با توجه به مشاهده ملخ دریایی به صورت انفرادی در شهرستان خرمشهر لذا شرایط به مرحله ای نرسیده كه مبارزه علیه ملخ دریایی آغاز شود و در حال حاضر این ملخ ها رصد و ردیابی می شوند.
مطرودی افزود: طبق دستور العمل جهاد كشاورزی رصد و پایش ملخ دریایی تا خرداد ماه سال 98 در استان خوزستان ادامه دارد.
گرچه این میهمانان ناخوانده در استان های هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس، هرمزگان، كرمان و سیستان و بلوچستان حضور یافته اند اما دیگر استان ها نظیر خراسان رضوی و جنوبی نیز به منظور جلوگیری از گسترش آن به استان ها كار سمپاشی را آغاز كرده اند.
وظیفه مبارزه با ملخ بر عهده دولت است و در این شش استان اعلام آماده باش و اقدامات برای دفع آفت انجام شده است، ولی اعتبار لازم برای قوت گرفتن این فعالیت‌ها كه بالغ بر 10 میلیارد تومان است باید تامین شود.
تا كنون آسیب جدی به زمین‌های كشاورزی وارد نشده، ولی مبارزه با این آفت باید گسترش یابد چرا كه 125 هزار میلیارد تومان ارزش ریالی محصولاتی است كه در خطر قرار دارند.
در برابر این رقم، مبلغ مورد نیاز برای مبارزه با این آفت بسیار ناچیز است و پیش بینی می‌شود كه در صورت انجام حمایت‌های لازم تا آخر تیرماه این آفت دفع شود.
در سال 1340 یكبار ملخ‌ها به زمین‌های كشاورزی حمله كردند كه بالغ بر 2 میلیون و 500 هزار هكتار زمین آسیب دید.
1352/
گزارش از نوشین مطلبی خواه