كمرمقبولا منطقه ای طبیعی و تاریخی است كه بنا به برخی گزارشها حدود 15 هزار سنگ نگاره باستانی را در خود جای داده است لذا دوستداران میراث فرهنگی، متولیان حفاظت از آثار تاریخی و حتی مردم عادی در پی محافظت و صیانت از آن هستند.
قدمت 3500 ساله برخی سنگ نگاره ها كه در پی بررسیهای اولیه كارشناسان اعلام شده نكته ظریفی است كه اولویت حفاظت از این منطقه را هرچه بیشتر و بیشتر افزایش می دهد.
تخته سنگهای آتش فشانی بكر، آثار سنگی، سنگ نوشته ها و نگاره های باستانی در كمرمقبولا در وسعت حدود پنج كیلومترمربع مضامین و نقشهای متنوعی از اشكال انسانها و حیوانات دوران پیش از تاریخ را در طرحها و اندازه های مختلف به نمایش گذاشته كه در كمتر منطقه ای از ایران چنین نقاشیها و طرحهایی قابل مشاهده است.
این سنگ نگاره ها اسرار كشف نشده فراوانی در دل خود دارند. نگاره ها یا هنرهای صخره ای، سندهای دست اولی هستند كه نمادی از هویت تاریخی هر دیار و منطقه محسوب می شوند و كهنترین آثار هنری و تاریخی به جای مانده از گذشتگان محسوب می شوند.
انسانهای گذشته به رغم سختی و فشار با نقش زدن بر دل سیاه سنگ با آفریدن چنین نقوشی با آیندگان خود سخن گفته و ارتباط برقرار كرده اند. نقوشی از قبیل شیر، بز كوهی، گاومیش و انسانهای شكارچی بر روی این سنگ نگاره ها وجود دارد كه كارشناسان آنها را به دوران نوسنگی متعلق می دانند.
وجود نقشهای متعدد شیرهای نر و ماده شاید نشان از این داشته باشد كه در ادوار كهن این دیار زیستگاه همین حیوان بوده و شرایط زیستی و آب و هوایی در گذشته های دور بسیار متفاوت از امروز بوده است و این خود از اسرار كشف نشده این سنگ نگاره چندین هزار ساله است.
نقش بزكوهی هم در باستان شناسی به معنای درخواست آب، زایندگی، فراوانی نعمت و محافظت است كه نشان می دهد شاید در ادوار كهن این محل جایگاهی مقدس جهت اجرای آئینهایی خاص بوده است.
بیشترین نقوش این سنگ نگاره ها مربوط به طرح حیوانی از جمله بز كوهی، شتر دو كوهانه، گاو كوهاندار و احتمالا یوزپلنگ است كه در میان آنها نقش درخت یا گیاه به صورتی خاص مشاهده می شود اما آنچه اهمیت دارد وجود نقوش گاو كوهاندار و شتر دوكوهانه است كه به اعتقاد باستان شناسان مملو از رمز و رازهای فراوان است.
از شگفتیهای این آثار به ظاهر ساده، داشتن شباهتهای نمادین با مضامین یكنواخت در سرزمینهای بسیار دور از هم و ادوار متفاوت است.
نقوش ساده‌ای كه در جای جای ایران با مضمونی یكنواخت می‌بینیم در قاره‌های اروپا، آفریقا، استرالیا و آمریكا هم با همین شباهت ظاهری و مضامین یكنواخت كشف شده است.
* روایتی از 40 هزار سال تاریخ
شاید در گام نخست چنین تصور شود كه ایجاد این نقوش مشترك منبعث از یك غریزه فطری است كه در تمامی انسانها مشترك است ولی با كمی تعمق در می‌یابیم نقش‌هایی كه با اشكال پیچیده و مضامین مشترك و اسرارآمیز در قاره‌های مذكور كشف شده‌اند مبتنی بر غریزه نیست بلكه از یك رویكرد دقیق و پیچیده پیروی می‌كنند.
دشت حاصلخیز توس، واقع در میان دو رشته كوه هزار مسجد و بینالود به لحاظ داشتن شرایط زیست محیطی در طول هزاران سال اقوام مختلف را به سوی خود جذب كرده و از كهنترین ایام، بستر مناسبی را برای زیستن و تداوم حیات انسان فراهم آورده است.
كشف دست‌افزارهای سنگی در میانه دشت و كناره‌های كشف‌رود متعلق به دوران پارینه سنگی زیرین، وجود غارهای باستانی و تراكم و تعدد زیستگاههای پیش از تاریخ، تاریخی و دوران اسلامی و عصر حاضر، شواهدی ارزشمند در این زمینه هستند.
در حوالی این زیستگاهها نگاره‌های صخره‌ای متعددی بر جای مانده كه می‌توان آنها را گوشه‌ای از آثار هنری و یادمانهای مردمان ساكن در این زیستگاهها قلمداد كرد.
*پارك ملی سنگ نگاره‌های كمرمقبولا
سنگ نگاره‌های موجود در طرقبه - شاندیز (بینالود) بخشی از میراث تاریخی و هویت این شهرستان را شكل می‌دهند.
این میراث قابلیت آن را دارد كه به صورت جدی به‌عنوان بزرگترین مجموعه سنگ‌نگاره‌های ایران در فهرست جهانی یونسكو به ثبت برسد چرا كه دارای بازتاب فرهنگی و ظرفیت مطالعاتی بسیاری است اما به علت وجود ساخت و سازها و نیز معادن طلا در منطقه هنوز این اتفاق نیفتاده است.
1922/7496
مشهد- ایرنا- منطقه تاریخی «كمرمقبولا» یا «شتر سنگ» در سه كیلومتری شمال شهر طرقبه و یك كیلومتری دره داغستان واقع در شمال غرب مشهد با قدمتی بیش از سه هزار سال در دل خود سنگ نگاره هایی باستانی دارد كه از منظر باستان شناسی بسیار ارزشمند هستند.