رژيم سعودي؛ ديوار بلند بين ترامپ و كنگره

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار ايرنا، جمال خاشقچي براي ثبت ازدواج خود به كنسولگري سعودي در واشنگتن مراجعه مي كند اما سفير اين رژيم كه برادر محمد بن سلمان وليعهد سعودي است او را به كنسولگري اين كشور در استانبول تركيه رهنمون مي شود.
اين روزنامه نگار و ستون نويس واشنگتن پست، بدون اطلاع از نقشه شومي كه برايش كشيده اند، روانه استانبول مي شود و در دهم مهرماه پس از مراجعه به كنسولگري كه يك محل ديپلماتيك و زير مجموعه وزارت خارجه سعودي است، به شكل فجيعي به قتل مي رسد كه تا اين زمان، جسد يا مكان جسد وي معلوم نشده است.
اين مساله در كنار ساير موضوعاتي كه حكومت سعودي در حمايت از القاعده، جنگ يمن و صدور افراطي گري داشته است، نمايندگان كنگره آمريكا را بر آن داشت تا حدود 120 روز پيش قانوني را تصويب كنند و از رئيس جمهوري بخواهند گزارشي از روند تحقيقات به دست آمده در اين زمينه ارائه كند تا در صورت لزوم مشمول قانون مگنتيسكاي و تحريم هاي حقوق بشري قرار گيرد.
اين درخواست ها و تصويب قوانين، ارتباطي به حزب خاصي ندارد و عمده آنها به صورت دو حزبي به تصويب رسيده است اما در زمان پايان يافتن اين مهلت، ترامپ عكس العمل خاصي نشان نداد و گفته مي شود وزارت خارجه اين كشور تنها يك گزارش فرماليته را به كنگره ارائه كرده است.
ترامپ كه از ابتداي حضور خود در كاخ سفيد، نظر خاصي به حاكمان سعودي داشت و نخستين سفر خارجي را هم به اين كشور انجام داد، آرزوهاي بلندي را در ذهن خود پروانده بود كه حركت به سوي قرارداد 400 ميليارد دلاري، پرداخت هزينه حضور نيروهاي نظامي آمريكا در منطقه، معامله قرن و مقابله با ايران از آن جمله است.
سه سال بمباران بي وقفه مردم فقير و مستضعف يمن از سوي سعودي ها هم، ترامپ را ناراحت نكرد و باعث نشد سلاح هايش را به آنها نفروشد. بلكه برعكس او بسيار علاقمندي به اين كار نشان داد و با تداوم اتهام زني به ايران و سركوب انصار الله يمن كه خواست آنها برگزاري انتخابات عادلانه و شفاف در كشورشان و برگزيده شدن يك نظام مردم سالارانه بود، مشوق خريد بيشتر اين سلاح هاي ساخت آمريكا شد.
اما با كشته شدن خاشقچي كه يك روزنامه نگار بود و سعودي ها سعي در كتمان اين جنايت بزرگ داشتند، روابط سعودي ها دچار تزلزل شد. ترامپ براي جمع كردن اين بحران كه مي رفت مشروعيت وليعهد خودكامه رياض را درهم بپيچد، مايك پمپئو وزير خارجه خود را به سرعت راهي رياض كرد.
پمپئو در حالي كه عواطف جهان نسبت به اين رويداد جريحه دار بود، بن سلمان را در آغوش كشيد و هنگام برگشت هم مبلغ 100 ميليون دلار كه مشخص نبود در چه قالبي است، دريافت كرد و براي ترامپ به ارمغان آورد.
فشار افكار عمومي بيشتر و بيشتر شد تا جايي كه جينا هاسپل رئيس سازمان سيا به تركيه رفت و شواهد و قرائن موجود را دريافت كرد و به واشنگتن آورد. او در جلسات خصوصي با ترامپ اطلاعات به دست آمده را تبادل كرد اما ترامپ هيچ گاه حاضر نشد، اين اطلاعات منتشر شود و لحظه اي از حمايت خود از سعودي ها دست برنداشت.
اما رسانه ها گوشه هايي از اين گزارش را به دست آوردند و منتشر كردند كه نشان مي داد بن سلمان در اين ماجرا دخالت مستقيم داشته و به دستور او اين قتل انجام شده است.
آمريكا مجبور شد براي كاهش فشار افكار عمومي، 17 نفر از آنهايي كه گفته مي شود عوامل اجراي اين دستور بوده اند را تحت تحريم قرار دهد اما خواست مردم جهان و همچنين نمايندگان كنگره اين نبود. آنها به دنبال عامل اصلي اين جنايت بودند و از ترامپ مي خواستند كه او را به آنها معرفي كنند.
مهلت 120 روزه كنگره به ترامپ در روز جمعه به اتمام مي رسيد و درست در همين روز هم عادل الجبير كه اين روزها متاثر از قتل خاشقچي كه در مكان تحت مديريت او انجام شده است به وزير مشاور در امور بين الملل تغيير يافته است، در واشنگتن به سر مي برد.
او با مايك پمپئو و جان بولتون مشاور امنيت ملي ترامپ هم ديدار داشت و در مصاحبه روز جمعه با شبكه خبري سي بي اس وقتي از او درباره خاشقچي پرسيده شد، خيلي خونسرد گفت كه از اين اتفاق ها زياد روي مي دهد اما اين بار خيلي بزرگتر بوده است.
وقتي هم از او پرسيده شد كه جسد خاشقچي كجاست وقيحانه گفت كه دادستاني ما از تركيه درخواست اطلاعات كرده اما تا كنون پاسخي داده نشده است و در پاسخ به اين سوال كه مگر عوامل اين جنايت در بازداشت نيستند، گفت تحقيقات هنوز ادامه دارد.
مشخص نيست يافتن محل جسد مقتول پس از پنج ماه چگونه افشا نشده است و الجبير كه همه وقايع و جنايات رژيمش در يمن را به راحتي متوجه انصارالله يمن كرد، چگونه نتوانسته است، يك مساله ساده را به دست آورد و چگونه توانست در مقابل انظار جهانيان اينگونه جسورانه كتمان حقيقت كند؟
او كه هميشه تهديد كرده است راس رژيم سعودي جزو خط قرمز آنها است، اظهار اميدواري كرد روزي حقيقت مشخص شود. حقيقتي كه سيا از آن مطلع است اما كاخ سفيد هم اين يافته ها را در ميان انكارهاي شديد رياض كه متحد كليدي آمريكا به خصوص براي پيشبرد طرح معامله قرن است، متوقف كرده است.
مايكل مك كول نماينده جمهوريخواه تگزاس در مجلس نمايندگان و رئيس جمهوريخواهان در كميته امور خارجي در بيانيه اي به اين رفتار كاخ سفيد واكنش نشان داد و گفت: من از نامه اي كه از مقامات دولت در مورد قتل وحشيانه جمال خاشقچي مقاله نويس واشنگتن پست دريافت كردم، عميقا ناراحت شدم.
وي افزود: 'اين نامه الزامات' پاسخگو كردن موضوعات حقوق بشري بر اساس قانون مگنتيسكاي را برآورده نمي كند، كه توسط نامه هاي رهبران دو حزب مجلس و كميته هاي سياست خارجي مجلس و سنا در ماه اكتبر مطرح شد.
عضو ارشد كميته امور خارجي مجلس نمايندگان آمريكا ادامه داد: قتل جمال، ناخوشايند بود. درس اين رويداد وحشتناك بايد اين باشد كه هر گونه تهديد و خشونت توسط هر حكومتي عليه مخالفت هاي صلح آميز با مخالفت هاي شديد ملت هاي مسئول، مواجه شود.
مك كول اضافه كرد: هر كسي كه در اين جرم وحشتناك دخيل باشد بايد شناسايي و پاسخگو شود. هنگامي كه ايالات متحده نتواند رهبري كند، ما از تماميت خود رنج مي بريم و كساني را كه عدالت را در سراسر جهان دنبال مي كنند، رها مي كنيم.
وي از كاخ سفيد خواست بلافاصله از الزامات قانون تبعيت كند و اطلاعات لازم را به كنگره ارائه دهد.
رفتار ترامپ در ناديده گرفتن مصوبه كنگره با توجه به اينكه دمكرات ها اكثريت مجلس نمايندگان را تصاحب كرده اند و از همان ابتدا نشان دادند كه به سادگي تسليم يكجانبه گرايي هاي او نخواهند شد، مي تواند بر تمام روياهاي سياست خارجي ترامپ در قبال كشورهايي همچون عربستان سعودي، روسيه، كره شمالي و ونزوئلا تاثير جدي داشته باشد.
ضمن اين كه درباره سعودي ها علاوه بر خاشقچي، جنايت عليه بشريت در يمن هم بر اين شكاف پديد آمده افزوده است تا جايي كه دولت ترامپ را مجبور كرد به سوي پايان دادن به حمايت هاي خود در جنگ يمن برود و سعودي ها را مجبور كنند تا هرچه زودتر به اين جنگ خانمان سوز پايان دهند.
جنگي كه به واسطه اقدامات ائتلاف سعودي، هزاران غير نظامي را كشته و ده ها هزار نفر را مجروح كرده است، ميليون ها نفر را بي خانمان و ده ها ميليون نفر را در معرض بزرگترين قحطي قرن قرار داده است.
از اين رو، به نظر مي رسد حمايت دولت ترامپ از سعودي ها كه از ارتباطات شخصي از دوران فعاليت هاي انتخاباتي تا ارتباطات اقتصادي جرد كوشنر داماد و مشاور ترامپ با بن سلمان متاثر است؛ در 2 سال آينده و البته منتهي به انتخابات 2020 و سرنوشت ساز؛ به ديواري بين كاخ سفيد و كنگره تبديل خواهد شد كه برون رفت از آن به آساني نخواهد بود.
**گزارش از: محسن طاهرزاده
اروپام*1429**1485