شعار هر ایرانی یك پیكان ، شكاف طبقاتی را بیشتر كرد

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا، « از پیكان تا پراید » فراز و فرود عنوان نشستی بود كه با حضور «ناصر فكوهی » استاد دانشگاه تهران ، مدیر انجمن انسان‌شناسی و فرهنگ سخنرانی در پژوهشگاه فرهنگ ، هنر و ارتباطات برگزار شد .
فكوهی عنوان كرد : در دورانی كه شعار پیكان داده می شد ، طبقه متوسط ضعیف و به سمت طبقه پایین حركت كرده و سطح این خودرو پایین آمد و در نهایت پیكان از یك خودرو آرمانی تبدیل به وسیله ای برای مسافر كشی شد و پروژه شكست خورد.
وی تصریح كرد : پروژه پیكان با شعار هر ایرانی یك پیكان ، پیشینه ای غربی از كشورهای آلمان و آمریكا داشت و هدف آن عرضه در میان طبقه متوسط جامعه بود .
این استاد دانشگاه تهران یادآور شد: زمانی كه به طبقه ای از جامعه امكاناتی ارائه می شود و سپس این امكانات به دلیل توزیع توسعه نابرابر و عدم پیشرفت جامعه گرفته می شود، آن طبقه منابعی مثل سابق ندارد اما هنوز رفتارهای پر توقع و اشرافی سابق را دارد بنابراین عذاب می كشند.
وی افزود: این رفتار اجتماعی عرضه پیكان در میان قشر متوسط و سقوط آن را به دلیل عدم پیشرفت یكنواخت اجتماعی نشان می دهد.
« مشكل شكل گیری یك طبقه متوسط بدون برنامه ریزی است كه رفتار های جدیدی در آنها بدون وجود ابزار و منابع ایجاد می شود و در زمانی كه دوران طلایی تمام شده و درآمدها از بین رفته باز هم رفتارها پر توقع است.»
به گفته این استاد دانشگاه ، موتوریزه شدن در یك سیستم نابرابر اجتماعی باعث عدم پیشرفت و آسیب و تغییر رفتاری در جامعه می شود.
وی عنوان كرد : اتومبیل به دلیل تبدیل شدن به شكل خارجی موقعیت اجتماعی به یكی از بزرگترین آسیب های اجتماعی تبدیل شده است.
مدیر انجمن انسان شناسی و فرهنگ با اشاره به اینكه تمام جوامع دارای سیستم طبقه بندی بوده اند، گفت: وقتی وارد سیستم های بزرگ مثل كشور ایران و چین می شوید، طبقه بندی صحیحی وجود ندارد و افراد آن جامعه نمی توانند در یك سطح باشند. زیرا اختلاف توزیع درآمدی وجود دارد و باید به برابری رسیده و میزان درآمد اجتماعی برابر باشد.
فكوهی افزود: خودرو و اتومبیل شاخص بیرونی برای تشخیص طبقه متوسط است كه نشان دهنده قدرت خرید مردم است، مناسبات محیط و زمان را تغییر داده و حس استقلال به فرد می دهد.
وی ادامه داد: بیشتر كشورهای پیشرفته مردم را به كاهش استفاده از خودرو شخصی ترغیب كرده و آنها را به سمت استفاده از خودروهای عمومی ترغیب می كنند و هرچه كشوری از تكنولوژی بالاتری برخوردار باشد مردم آن كمتر از خودرو استفاده می كنند ، سوئد یك نمونه از این نوع كشورها است .
فكوهی با بیان اینكه حجم طبقه متوسط جامعه شاخص اصلی توسعه و نشان دهنده میزان پیشرفت آن كشور است، افزود: نابرابری در سال 55 با موتوریزه شدن جامعه و ظهور پیكان به عنوان شاخصی برای تشخیص طبقه متوسط ایجاد شد.
به اعتقاد وی ، میزان جمعیت طبقه متوسط نشان می دهد افراد با تحرك اجتماعی چه مقدار پیشرفت كرده اند.
استاد دانشگاه تهران اظهار كرد: طبقه متوسط در میانگین درآمدی از رشد 1.5 درصد بالاتر و پایین تر از این میزان طبقه فقیر قرار دارد.
وی ادامه داد: سیاست درست یك كشور در طبقه متوسط خود را نشان می دهد. در زمان قبل انقلاب سیاست كشور توجه به اشرافی گری بوده و توجهی به جمعیت متوسط نشده بود حتی به فكر تخریب این طبقه نیز بوده اند.
فكوهی افزود: هر مقدار سیستم یك كشور فاسد و زورگو باشد، سیستم اجتماعی طبقه متوسط كوچك و طبقه فقیر بزرگ تر و باعث ظهور یك قشر نوكیسه ها می شود كه این موقعیت برای هر كشوری خطرناك است.
به گفته وی ، كشورهای جهان سوم در تشكیل طبقه متوسط شكست خورده و به دلیل كمبود این این قشر پیشرفت كمی داشته اند.
وی با اشاره به دو مدل بالن و ساعت شنی در توصیف طبقه بندی اجتماعی مردم، گفت: مدل ساعت شنی جوامع در حال توسعه را به خوبی تشریح می كند.در این مدل طبقه مرفه و پایین بزرگ بوده و طبقه متوسط كوچك است.
فكوهی گفت: مدل ساخت طبقه در ایران از سال 1330 تا 1357 با اشاره به سبك زندگی غربی شكل گرفت.
وی همچنین اظهار كرد: تلاش برای ایجاد طبقه متوسط در ایران در طول 50 سال اخیرعمدتا ایدئولوژیك، سیاست محورانه و ابزاری بوده و بدون توجه به موقعیت های واقعی، مادی و ذهنی جامعه انجام گرفته است.
این استاد دانشگاه اظهار كرد: ایجاد طبقه متوسط به دلیل ضعف ساختارهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در توزیع در آمد، مبارزه با كاهش فساد ، كاهش نابرابری و هم در تعریف سبك های زندگی طبقه متوسط با شكست مواجه شده است.
وی در این زمینه افزود: طبقه متوسط درآمدی ، فرهنگی و اجتماعی به وجود آمده اما به شدت ناپایدار و شكننده و زیر فشار و در موقعیت انفعال است.
این استاد دانشگاه تهران پس از نمایش فیلم پیكان اثر «كامران شیردل » گفت: این فیلم ابتدا دهه 50 كشور را نشان می دهد، در زمانی كه توهم و تحلیل در اوج بوده و ایران شاهد افزایش شدید درآمدهای نفتی است.
**9465**1601**