به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، رشد شخصیتی و تحصیلی دانش آموزان پیش از هرچیز مستلزم برخورداری آنان از فضایی متعادل و هماهنگ در خانه و مدرسه است. امروزه انجمن های اولیاء و مربیان بهترین و موثرترین وسیله ارتباط میان خانه و مدرسه شمرده می شوند. از آنجا كه كودك بخش زیادی از زندگی خود را در خانه می گذرانند، معلم و مسوولان مدرسه باید از شرایط زندگی، فرهنگ و ارزش های حاكم بر آن محیط آگاهی یابند تا بتوانند آموزش و پرورش مدرسه را با استفاده از جنبه های زندگی دانش آموز و با همكاری اولیای بارور سازند.
كارشناسان مسایل آموزشی معتقدند مهمترین نقش در پرورش فكری و روانی كودك بر عهده مدرسه است و از طرف دیگر تا زمانی كه اهمیت ارتباط میان خانه و مدرسه برای اولیاء روشن نشود، نمی توان آنها را در مسایل آموزش و پرورش مشاركت داد. خانه و مدرسه زمانی رسالت آموزشی و پرورشی خود را به شكل مطلوب اجرایی می كنند كه از وظایف خویش شناخت كافی داشته باشند و نقش تربیتی خود را با بصیرت انجام دهند.
اینك 51 سال از تاسیس انجمن اولیاء و مربیا در آموزش و پرورش می گذرد و آغاز همكاری خانه و مدرسه در قالب انجمن به 1326 خورشیدی باز می گردد كه در آن مقطع شورای عالی فرهنگ تشكیل این انجمن ها را در تمامی آموزشگاه ها به همراه شرح وظایف مخصوص به خود تصویب كرد. سال ها بعد در 1346 خورشیدی انجمن اولیاء و مربیان تشكیل و به طور رسمی به ثبت رسید.
اكنون هر ساله هفته پیوند اولیا و مربیان از 24 تا 30 مهرماه به مدت یك هفته در تمامی مدارس كشور برگزار می شود و شعار سال جاری «خانواده دانا، دانش آموز توانا» تعیین شده است.
«محمد بطحایی» وزیر آموزش و پرورش به مناسبت هفته اولیا و مربیان در پیامی تاكید كرد: «هفته پیوند نماد همدلی و همراهی، مشاركت و همكاری دو نهاد اصلی تربیت یعنی خانه و مدرسه است، زیر ساخت مشاركت خانه و مدرسه برای توسعه كمی و كیفی آموزش و پرورش دانش آموزان انجمن اولیا و مربیان است، به كمك این بستر قانونمند و مبتنی بر مشاركت مشورتی، فكری و مهارتی اولیا و مربیان و تبیین نقش و جایگاه خانواده در آموزش و پرورش می‌توان در مسیر پیشرفت و توسعه علمی گام برداشت.»
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت روز پیوند اولیا و مربیان به گفت وگو با «كامیاب صدری» كارشناس مسایل آموزش و پرورش و رییس سابق انجمن اولیا و مربیان شهر تهران پرداخت و از زوایای مختلف اهداف، برنامه و كاركردهای این انجمن ها را بررسی كرد.
** انجمن اولیا و مربیان، نماد همدلی خانواده و مدرسه
حضور والدین در برگزاری انتخابات انجمن اولیا و مربیان نقش بسیار مهمی در تقویت و رشد مدارس دارد زیرا این انجمن ها می توانند در مسیر همراهی خانواده و مدرسه موثر باشند و نظام تعلیم و تربیت را به طرف توسعه و پیشرفت همه جانبه هدایت كنند. انتخابات این انجمن از 15 شهریور تا 15 مهر شروع می شود و ناظران انجمن اولیاء و مربیان مناطق مسوولیت نظارت بر حسن اجرای آن را بر عهده دارند. والدین می توانند در تصمیم گیری های آموزشی و بحث رفاهی مدارس اثر گذار باشند زیرا فرزندان آنها در مدارسی پرورش می یابند كه آنها هم بر آن نظارت دارند.
در ماده سه آیین نامه اجرایی مدارس برای مدرسه پنج ركن مدیر مدرسه، شورای اداری، انجمن اولیا و مربیان، شورای معلمان و شورای دانش آموزان در نظر گرفته شده است. بنابراین انجمن اولیا و مربیان به عنوان یكی از اركان مهم در نظام تعلیم و تربیت شناخته می شود. بر پایه قانون، مدیر مدرسه باید به وسیله اولیا و مربیان برنامه ریزی سالیانه را تنظیم كند. اگر در مدرسه ای دانش آموزان آنها به 300 تن برسد اولیای منتخب هشت تن خواهند بود كه پنج تن عضو اصلی و سه تن علی البدل هستند و در مدارس با جمعیت بیشتر به ازای هر 50 دانش‌آموز یك تن از اولیاء به اعضای اصلی اضافه می‌شوند و حداكثر اعضای اصلی منتخب در مدارسی كه بیش از 700 تن باشند، 13 تن خواهد بود.
** چالش های پیش روی انجمن اولیاء و مربیان
تربیت از خانواده شروع و به مدرسه ختم می شود و به همین دلیل هم سویی میان مدرسه و خانواده می تواند مبنایی برای آغاز به كار انجمن های اولیا و مربیان باشد. تشكیل انجمن های اولیاء و مربیان با هدف نقش داشتن والدین در سرنوشت فرزندانشان در نظام تعلیم و تربیت به شمار می رفت اما در طول سال های گذشته نگاه به این انجمن ها مالی بوده و اعضای آنها از وظایف خود آگاه نیستند و گاهی دیده می شود كه در شورای مالی انجمن افراد نمی دانند چه میزان قدرت دارند و تا چه حد می توانند مطالبه گری كنند. این شرایط تا زمانی كه اولیا وارد مدرسه نشوند، قصد مشاركت در اداره امور نداشته باشند و مطالبه گری نكنند، ادامه دارد. انجمن های اولیا و مربیان به 2 علت از اصل وجودی خود فاصله گرفته اند؛ شركت كمرنگ خانواده ها در انتخابات انجمن و مشاركت ضعیف آنها در اداره امور مدرسه و مشكلات اداری و ساختاری آموزش و پرورش كه سبب شده است تا انجمن ها را تنها ابزاری برای نظارت مدیران مدرسه بدانند.
در همین ارتباط «امان الله قرایی مقدم» جامعه شناس وجود انجمن اولیا و مربیان را در مدارس لازم و ضروری می داند و معتقد است: برخی از خانواده ها نسبت به انجمن ها نگاه مثبتی ندارند و وجود این انجمن ها را بدون فایده می دانند زیرا تصور می كنند با فرستادن فرزند خود به مدرسه همه وظایف آموزشی و تربیتی برعهده اولیای مدرسه است و خود نباید همكاری داشته باشند. در ادامه گفت وگوی وی را از نظر می گذرانیم.
** نقش پررنگ والدین در امور پرورشی و تربیتی برای مهار آسیب های اجتماعی
با پررنگ كردن نقش والدین در امور پرورشی و تربیتی می توان بسیاری از آسیب های اجتماعی را مهار و كنترل كرد اما خانواده ها به این موضوع اهمیت نمی دهند و حاضر نیستند در طول سال تحصیلی یكبار هم به مدرسه فرزندشان سر بزنند و از وضعیت تحصیلی آنان آگاهی یابند. تقویت تعامل میان خانه و مدرسه تنها راه حل مشكلات موجود در مدرسه و دانش آموزان است كه این مهم با تقویت انجمن های اولیا و مربیان محقق می شود.
** مطالبات و پاسخگویی میان اولیا و مربیان
در تمامی كشورهای جهان آموزش و پرورش رایگان نیست و خانواده ها باید هزینه مدارس را بپردازند زیرا مدرسه ها باید به خودكفایی لازم برسند تا بتوانند خدمات بهینه ای را به دانش آموزان ارایه دهند اما در ایران مدارس تا پایان تحصیلات متوسطه به صورت رایگان به ارایه خدمات می پردازند و این مساله در قانون اساسی كشور نیز تاكید شده است و همین عاملی می شود تا برخی از والدین هیچ گونه كمكی به مدرسه فرزندان خویش نكنند و خود را مبرا از هر گونه فعالیت، كمك و حضور در مسایل مربوط به مدرسه بدانند كه این مساله به عنوان آسیب می تواند مدارس را با ضعف هایی روبرو سازد.
مدرسه باید پاسخگوی هر گونه مطالبه به جای والدین باشد البته خانواده ها نیز باید خواسته های منطقی داشته باشند تا مدرسه بتواند به نیازهای آنان پاسخ بدهد. وقتی كه والدین از مدرسه دور می شوند انجمن ها دیگر نمی توانند از اختیارات قانونی خود برای حل مسایل استفاده كنند و اینگونه عدم اطمینان و مشاركت افزایش پیدا می كند و به نوعی مدیر محوری در مدارس حاكم می شود. حضور معلمان برای تعامل بیشتر با والدین و رفع مشكلات دانش آموزان در انجمن اهمیت زیادی دارد كه باید برنامه منسجمی برای جلسات انجمن اولیا و مربیان و دیدار معلمان و والدین فراهم شود.
پژوهشم**9117**2002**9131
تهران- ایرنا- نقش انجمن اولیا و مربیان به عنوان كانون اصلی تعلیم و تربیت از اهمیت بسزایی برخوردار است. از این رو مشاركت والدین در امور مدارس با هدف ایجاد و توسعه زیرساخت ها در نظام آموزش و پرورش می تواند فرصت شكوفایی دانش آموزان این مرز و بوم را فراهم آورد.