آفتاب آمد دليل آفتاب

روزنامه ايران در يادداشتي، آورده است: ظاهراً شوراي نگهبان در حال رسيدگي به سرنوشت لوايح مربوط به FATF است و در روزهاي آينده نظر خود را خواهد داد. ولي چند نكته كليدي در اين مسأله وجود دارد كه نيازمند توجه است.

اولين مورد مربوط به مواضع مقام معظم رهبري است. بسياري از مخالفان از ابتدا اسب خود را در مخالفت با FATF بر اين اساس زين كرده بودند كه نقل قولي را از ايشان مبناي مخالفت با آن قرار داده بودند و با اين حساب به طور قطع و يقين مي‌دانستند كه اين طرح از سوي نمايندگان رد خواهد شد. ولي با خواندن متن نامه‌اي در اين زمينه از سوي رئيس مجلس، كل اين ماجرا نه تنها كنار گذاشته شد، بلكه به عاملي عكس و در جهت تصويب اين لايحه تبديل شد.

ولي نكته كليدي ماجرا جاي ديگري است. نمي‌خواهيم بگوييم كه اگر مقام رهبري با يك تصميم يا لايحه مخالف نيستند يا مخالفت علني ندارند، به معناي آن است كه آن تصميم درست است. طبعاً در چنين حالتي بايد از منظر كارشناسي و حتي سياسي به آن تصميم پرداخت و آن را نقد كرد تا در نهايت تصويب يا رد شود. ولي در صورت عدم مخالفت ايشان يك نكته مسلم و قطعي است و آن اينكه آن لايحه چه تصويب شود و چه رد، مخالفت راهبردي با آنچه كه اهداف نظام است نخواهد داشت. هنگامي كه رهبري نظام مي‌فرمايند كه تصميم در اين باره را مجلس بگيرد، طبيعي است كه هر دو حالت تأييد و رد را محتمل مي‌دانند و آماده پذيرش هر دو وضعيت هستند. طبيعي است كه در صورت تصويب مجلس، ايشان مخالفتي با آن نخواهند داشت، همچنان كه در صورت رد مخالفتي نخواهند نمود.

اگر اين نكته را بپذيريم، عمق و گستره مخالفت از سوي مخالفان پذيرفتني نيست. آنان به گونه‌اي با اين لايحه مخالفت مي‌كردند كه گويي سرنوشت انقلاب و اسلام به آن گره خورده است. لفظ خيانت را براي تصويت كنندگان آن به كار بردند، اينكه تصويب چنين چيزي را خلاف مسلمات شرعي و قانوني و انقلابي بدانند و يك بازي صفر و يك را رقم بزنند، در هيچ منطقي نمي‌گنجد. اين برخورد، تالي فاسد دارد. اگر تصويب شد، آنان درباره مواضع رهبري چه خواهند گفت؟ روشن است كه نگاه اين جماعت به رهبري و مواضع ايشان، كاملاً ابزاري است. همان طور كه يكي از آنان به صراحت اعلام كرد كه چيزي جز مخالفت با اين طرح را نمي‌پذيرد و از ولايت صرفنظر خواهد كرد!

نكته دوم به بخش ديگري از مخالفت‌هاي آنان برمي‌گردد. هرچند در ميان مخالفان افراد مؤدب و مبادي آداب هم بودند، ولي تعداد زيادي از آنان نشان دادند كه مخالفت با FATF با چه فرهنگي تقارن و همزيستي دارد. اينكه به يكي از نمايندگان صدها پيامك ناموسي زده شود و تهديد به قتل كنند، نشان مي‌دهد كه رد FATF و لوايح آن دقيقاً به نفع جماعتي است كه چنين فرهنگي دارند. فرهنگ توهين و فحش و تهديد و قتل و ارعاب. در مقابل حتي يك مورد هم ديده نشده است كه موافقان اين لوايح نسبت به كسي از مخالفان لايحه، چنين ادبياتي را به كار ببرند. فحاشي و تهديد چيزي جز اثبات نداشتن منطق و دانش نيست. مخالفت اين گروه با اين لايحه نشانه روشني از ماهيت مخالفان است. آفتاب آمد دليل آفتاب. در منطق پليس جنايي هميشه اين گزاره مطرح است كه براي پيدا كردن عامل جنايت، ببينند كه چه كسي از آن جنايت سود مي‌برد؟

در قضيه حاضر نيز بايد پذيرفت كه مخالفت يا موافقت با FATF دقيقاً به سود و زيان موافقان و مخالفان مربوط مي‌شود. كساني كه مخالف هستند، از نوعي اقتصاد رانتي، پولشويي و اقتصاد قاچاق و سياه سود مي‌برند. اين وضعيت با فرهنگ رفتاري آنان كه در قالب باندهاي مافيا و با خرده‌فرهنگ بزهكارانه است تطابق دارد. اين خرده‌فرهنگ نيز در ادبيات و رفتار و گفتار آنان خود را بازتوليد مي‌كند. در عوض موافقان اين لايحه كه طرفدار شفافيت هستند، افرادي هستند كه طرفدار نوآوري، خلاقيت و سود ناشي از توليد و خدمت هستند و با اقتصاد سياه و پولشويي ميانه‌اي ندارند. اين رفتار در تحصيلات، ادبيات گفتاري و نحوه دفاع آنان از اين لايحه بازتاب روشني پيدا كرده است. حال بايد منتظر بمانيم و ببينيم كه در نهايت كدام قشر و نگاه و طبقات پيروز اين جدال خواهند شد؟

*منبع: روزنامه ايران،1397،7،24
**گروه اطلاع رساني**1893**9131