توپ برجام در زمين اروپا

به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري، پس از دستور «دونالد ترامپ» رئيس جمهوري آمريكا مبني بر خروج از طرح جامع اقدام مشترك، بار مسئوليت اين كشور بر دوش اتحاديه اروپا قرار گرفت؛ اتحاديه اي كه در دولت هاي قبلي آمريكا، در كنار اين كشور قرار داشت.
در شرايط كنوني پيشبرد پروژه نجات برجام يكي از مهمترين برنامه هايي است كه از سوي تروئيكاي اروپا دنبال مي شود.
در همين ارتباط بود كه حجت الاسلام «حسن روحاني» رئيس جمهوري چند روز پيش هنگام دريافت استوارنامه «رابرت مك ‌اير» سفير جديد انگليس اظهار كرد: ايران همواره براي توسعه مناسبات و حسن رابطه با كشورهاي اروپايي آماده است و اكنون پس از خروج غيرقانوني آمريكا از برجام در فرصت محدود باقي ‌مانده، توپ در زمين اروپا قرار دارد.
هر چند سه كشور بزرگ اروپايي عضو برجام شامل انگليس، فرانسه و آلمان مجدانه در پي حفظ توافق هسته اي هستند اما بسته پيشنهادي آنها باوجود رضايتبخش بودن، هنوز بدون راهكارهاي عملي و عيني است. انتظار مي رود كه اتحاديه اروپا در فرصت اندك باقي مانده تا از سرگيري تحريم هاي آمريكا به طور مشخص و واضح از سازوكارهاي قابل عملياتي شدن پرده بردارد.
دولت ترامپ نفت ايران را هدف قرار داده است تا از حجم صادرات آن بكاهد. آمريكا تلاش دارد تا صادرات روزانه بيش از 2 ميليون و نيم بشكه نفت ايران در پسابرجام را به دوران تحريم يعني كمتر از 700 هزار بشكه در روز كاهش دهد.
افزون بر انرژي، ديگر بخش هاي اقتصاد همچون تجارت خارجي، صنعت، مراوادت بانكي و... در دستور كار آمريكا قرار دارد.
در اين ميان، چشم ها به گروه 1+4 دوخته شده كه چه تصميماتي براي تامين منافع جمهوري اسلامي ايران اتخاذ خواهند كرد زيرا در صورت ناديده گرفتن منافع تهران، اميدي به همكاري ايران در چارچوب برجام وجود نخواهد داشت.
البته يك طرف قضيه به تهران بر مي گردد. جمهوري اسلامي ايران راه هاي مختلفي پيش رو دارد؛ راه هايي كه ضمن تداوم توافق هسته اي، مانع از رويارويي ايران و آمريكا مي شود. يكي از آنها رجوع و طرح دعوا به مراجع و سازمان هاي بين المللي است همانند شكايتي كه ايران اخيرا به ديوان بين المللي لاهه ارائه كرد.
به گفته تحليل گران، تداوم چنين سياست هايي، ايران را تابع مقررات بين المللي نشان داده و آمريكاي ترامپ را در مقابل نظم جهاني به تصوير خواهد كشيد.
در اين ميان اما نقش و جايگاه اتحاديه اروپا تعيين كننده است. آمريكا با خروج خود از برجام تلاش كرد رهبران بروكسل را با خود همراه كند؛ برنامه اي كه به درستي پيش نرفت.
اينك ايالات متحده ناكامي برجام را در گرو همراهي اروپا مي بيند. در همين ارتباط هفتم تير ماه «ليندسي گراهام» از سناتورهاي ارشد جمهوريخواه آمريكا در گفت‌ وگو با شبكه «فاكس نيوز» از اروپا خواست تا در فشار بر تهران با آمريكا همگام شود.
اين در حالي است كه اروپايي ها بيش از ديگر اعضاي توافق در حفظ و تداوم آن مي كوشند و شكاف ايجاد شده در دو سوي آتلانتيك، تهران را به فكر بهره گيري از آن انداخته است. در همين پيوند «محمدجواد ظريف» وزير امور خارجه كشورمان هفتم مردادماه در نخستين همايش مشترك سفيران و روساي نمايندگي ‌هاي جمهوري اسلامي در خارج از كشور با فعالان اقتصادي بخش خصوصي گفت: من خام نيستم كه بگويم ما مي ‌توانيم بين آمريكا و اروپا درگيري ايجاد كنيم. شكافي بين آنها وجود دارد كه ما بايد از آن استفاده كنيم.
حجم مبادلات اروپا و آمريكا امروزه به حدود هزار ميليارد دلار مي رسد؛ مبلغي هنگفتي كه باعث شده به رغم اختلافات كنوني، آنها همچنان به همكاري هاي گذشته خود ادامه دهند. اين حجم از روابط اقتصادي اما باعث نشده كه رهبران اروپا از دستاوردهاي برجام چشم بپوشند. آنها بيش از سود ناشي از توافقات با ايران، به اهميت نقش و جايگاه تهران در معادلات منطقه اي توجه دارند.
پژوهش**9242**1552