دیپلماسی هوشمندانه و هدفمند سیاست خارجی درسخنان رهبری

به گزارش ایرنا، سیاست خارجی بعد از امنیت ملی مهم‌ترین مسأله هر كشوری است، درك این موضوع كه دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی یك كشور با قابلیت ها و ابزارهای خود چگونه می تواند كشتی امنیت و پیشرفت را به پیش حركت دهد، خود نیاز به راهبردی منسجم و جامع دارد. رهبر معظم انقلاب به عنوان راهبر و چراغ راهنمای دیپلماسی كشور همواره بر نقش و اهمیت حوزه سیاست گذاری خارجی تاكید داشته اند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی روز شنبه در دیدار سفیران، كارداران و مسئولان وزارت امور خارجه، تأمین و حفظ منافع ملی به معنای حقیقی را هدف اصلی سیاست خارجی خواندند و با بیان بایدها و نبایدهای دیپلماسی در نظام اسلامی، افزودند: می‌توان با روحیه صحیح انقلابی و دیپلماسی هوشمندانه و هدفمند، روابط خارجی را گسترش داد و عناصر قدرت نظام را به پشتوانه‌ای برای دستاوردهای سیاسی و دیپلماسی تبدیل كرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، منافع ملی را برگرفته از سیاست‌های اصلی و ارزش‌های نظام دانستند و تأكید كردند: دستگاه دیپلماسی باید منافع ملی را حفظ و تأمین كند.
از این رو، منافع ملی به عنوان شاكله سیاست خارجی می تواند عرصه های سیاسی- امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به هم پیوند داده و با ایجاد درك مشترك میان كشورها، همكاری ها را گسترش دهد.
آنچه رهبری معظم انقلاب در سخنان روز شنبه خود بر روی آن تاكید ویژه داشتند، پیگیری یك سیاست خارجی هوشمندانه و هدفمند توسط كارگزاران سیاست خارجی است. رهبری در دیدار با سفیران و مسوولان نمایندگی های ایران در خارج از كشور، ارتباط خردمندانه، هوشمندانه، هدفمند و منطقی با جهان را برخاسته از نگاه اسلامی نظام و كاملاً منطبق با دیپلماسی ایدئولوژیك خواندند.
در این قالب، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره های مختلف، گفتمان های متفاوتی را تجربه كرده كه این گفتمان ها طیفی از آرمان گرایی تا عمل گرایی را در بر می گیرد و در دوره جدید و با روی كارآمدن دولت 'حسن روحانی' تحت عنوان گفتمان 'اعتدال گرایی' ادامه یافته است.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین در ادامه‌ تبیین بایدها و نبایدهای دیپلماسیِ نظام اسلامی، شرط لازم برای نمایندگان دیپلماسی را برخورداری از روحیه‌ی قوی و مستحكم، امید به آینده و بهره‌مندی از احساس حقانیت برشمردند و با اشاره به موضوع مهم منافع ملی، گفتند: هدف اصلی و واقعی دیپلماسی، حفظ منافع ملی است و «تعامل» یا «تقابل»، تنها روش‌هایی برای تأمین منافع ملی هستند.
بنابراین در فضای منطقه ای و بین المللی پیگیری اقتدارآمیز سیاست خارجی می تواند بخشی از مسیر تامین كننده منافع ملی باشد.
آیت الله خامنه ای سخنان رئیس ‌جمهوری در سفر اخیر به اروپا را مبنی براینكه «اگر نفت ایران صادر نشود، نفت هیچ كشوری در منطقه صادر نخواهد شد» سخنانی مهم و حاكی از سیاست و رویكرد نظام برشمردند و افزودند: وظیفه‌ی وزارت امور خارجه پیگیری جدی این‌گونه مواضع رئیس ‌جمهوری است.
به نظر می رسد كه پیگیری سیاست خارجی مقتدر و دیپلماسی قدرت ازسوی «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران بخشی ازسیاست تعامل سازنده ایران خواهد بود.
در این چارچوب ما با دو موضوع بسیار مهم حفظ برجام، بسته پیشنهای اروپا و نوع رابطه با دولت ترامپ روبه رو هستیم. جمهوری اسلامی ایران پس از اعلام خروج آمریكا از برجام در 18 اردیبهشت، حفظ این توافق را در دستور كار دستگاه سیاست خارجی قرار داد. دو ماه پس از اعلام خروج آمریكا، بسته پیشنهادی اروپا دریافت شد و با برگزاری نخستین كمیسیون مشترك وزرای امور خارجه برجام بدون آمریكا، این بسته و تضمین های عینی اروپا برای عملیاتی سازی آن مورد بررسی طرف های برجامی قرار گرفت.
جمهوری اسلامی ایران و دستگاه سیاست خارجی در چارچوب منافع ملی و راهبرد تعامل سازنده تلاش می كند تا با اتحادیه اروپا بر سر تضمین های عینی اروپا به توافقی برد-برد دست یابد. رهبر معظم انقلاب نیز در بخشی از سخنان خود در جمع مسوولان نمایندگی های ایران در خارج از كشور تاكید كردند كه 'مذاكرات با اروپایی‌ها قطع نشود'.
دراین میان، یك گروه و شخص در آمریكا تلاش می كند به دلایل شخصی و نه درك درست از منافع ملی نوع نگاه خود را در چارچوب سیاست 'تغییر رژیم' بسته بندی و عرضه كند.
رهبر معظم انقلاب در این زمینه تاكید دارند: 'آمریكا با اصل نظام اسلامی مشكل اساسی و مبنایی دارد، ضمن اینكه كشورهای فراوانی در آفریقا، آسیا و آمریكای لاتین هستند كه با آمریكا رابطه دارند اما همچنان با مشكلات فراوان دست به گریبانند'.
آمریكا نشان داده كه به هیچ وجه به توافق نامه های بین المللی به عنوان یك الزام حقوقی بین المللی پایبند نیست.خروج از سه توافق نامه مهم 'سازمان همكاری های اقتصادی آسیا- پاسیفیك'، توافق 'تغییرات اقلیمی پاریس' و توافق برجام، نشان می دهد كه نمی توان به سیاست خارجی دولت ترامپ اعتماد كرد.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به بیان مكرر غیرقابل اعتماد بودن آمریكا از زبان مسئولان كشور، تاكید كردند: بنده از قدیم این نكته را خاطرنشان می‌كردم كه روی حرف و حتی امضای آمریكایی‌ها نمی‌توان حساب كرد، بنابراین مذاكره با آمریكا هیچ فایده‌ای ندارد.
همچنین حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهوری نیز روز یكشنبه در همایش روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از كشور، اظهار داشت: امروز سخن گفتن با آمریكا معنایی جز تسلیم و پایان دستاوردهای ملت ندارد.
آنچه در سخنان رهبری، رییس جمهوری و اقدامات عملی در حوزه سیاست خارجی تبلور یافته، بیانگر پیوند آرمان های انقلاب و سیاست خارجی آرمان گرا، عملگرا و واقع گرا است. در سطح نظری یك سیاست خارجی هوشمند و هدفمند دربردارنده سه عنصر خردگرایی- خردورزی، واقع‌بینی و واقع‌نگری و آرمان خواهی است كه این سه عنصر نیز بر حسب سه اصل عزت، حكمت و مصلحت تعریف و تعقیب می‌شود.
آنچه دولت روحانی در چارچوب سخنان راهبردی رهبری انقلاب باید در حوزه سیاست خارجی پیگیری كند، عقلانیت گرایی در معنای، دوری از ایجاد تنش های سیاسی، محاسبه هزینه و فایده؛ تحول گرایی در چارچوب راهبرد عدم تعهد؛ توسعه گرایی متوازن در معنای سیاست خارجی توسعه گرا و پیگیری دیپلماسی اقتصادی؛ تعامل گرایی؛ تعادل گرایی میان آرمان ها و منافع ملی؛ صلح طلبی و چندجانبه گرایی خواهد بود.
شبك**اروپام**2040**1392