یك صبح گرم تابستانی در حیاط مجتمعی در الهیه تهران، جمعیتی منتظر جنازه امیرانتظام ایستاده‌اند. برخلاف رسم معمول در تشییع جنازه، خبری از شیون و زاری نیست و هر چند دقیقه یك بار، جمعیت درودگویان سخنران را تشویق می‌كنند.
یك عده سخنرانی‌های نوبتی ملی- مذهبی‌ها را گوش می‌دهند و عده‌ای دیگر گروه گروه گعده گرفته‌اند و پچ پچ سیاسی می‌كنند.
مراسم اما یك میهمان متقاوت هم دارد: سیدمصطفی تاج‌زاده از نیروهای خط امام(ره) دیروز و اصلاح‌طلب امروز كه حضورش توجه‌ها را جلب می‌كند و در گوشه‌ای به همراه همسرش می‌ایستد.
تلاش‌های همفكران او در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی بعد از تسخیر لانه جاسوسی، پای امیرانتظام سخنگوی دولت موقت و سفیر ایران در استكلهم را به دادگاه انقلاب باز كرد. بر اساس اسنادی كه آن زمان آنان به دادگاه انقلاب ارائه داده بودند، امیرانتظام به اتهام جاسوسی به حبس ابد محكوم می‌شود.
حالا قریب 40 سال بعد از حكم حبس ابد برای امیرانتظام، در حالی كه او دیگر از این دنیا رخت بسته، تاج‌زاده به مراسم تشییع جنازه‌اش آمده است. البته او پیش از آنكه دیر شود از امیرانتظام حلالیت خواسته و در مصاحبه‌ای اعلام كرده بود كه به همراه دیگر دوستانش اشتباه كرده‌اند؛ چون مدركی علیه امیرانتظام نداشتند.
اما در روز تشییع، از دانشجویان پیرو خط امام(ره) آنان كه در پرونده امیرانتظام نقش داشتند، چون ابراهیم اصغرزاده كه از او حلالیت‌طلبی كرده بودند ترجیح دادند كه نباشند.
**غائبان مراسم
البته هستند از دانشجویان دیروزی همچون عباس عبدی كه هنوز بر نظر دهه 60 خود اصرار دارند و می‌گویند حتما امیرانتظام كاری كرده بوده و باید عقوبتش را پس می‌داد. امیرانتظام در روزهای آزادی استعلاجی‌اش گفته بود عباس عبدی با شیوه‌ای نامناسب از او بازجویی كرده است. عبدی بازجو بودن خود را تكذیب كرده و محسن میردامادی دیگر دانشجوی سابق، هم بر بی‌گناهی امیرانتظام صحه گذاشته و هم بر بازجو نبودن عبدی. هرچند كه هم عبدی و هم میردامادی امروز ترجیح دادند كه نیایند.
در غیبت نقش آفرینان پرونده امیرانتظام، یارانش نطق می‌كنند و از بی‌گناهی‌اش سخن می‌گویند. محمد توسلی از فعالان سیاسی در میان جمعیت بالا می‌رود و می‌گوید: «در دادگاهی كه تشكیل شد زنده‌یاد بازرگان، ابراهیم یزدی، سحابی و بنده حضور داشتیم و بنده نیز از ایشان دفاع كردم. محمد محمدی گیلانی در پاسخ سؤالات بنده گفت كه آقای امیرانتظام در مذاكرات خود سفره دلشان را بیش از اندازه باز می‌كردند. اما ایشان در دولت موقت سال 57 طبیعتا باید طبق مبانی اصول دیپلماسی عمل می‌كرده است. اما در هیچ كدام از دادگاه‌ه‌ها دلیلی بر جاسوسی امیرانتظام مطرح نشد. همچنین دادستان وقت انقلاب نیز پرونده امیرانتظام را خدمت بازرگان آوردند و گفتند اثری از جاسوسی در آن نیست.»
**سین جیم تاج‌زاده
امروز، در نبود دانشجویان پیرو خط امام(ره)، تاج‌زاده تنها جوابگوی حاضران در مراسم تشییع امیرانتظام است. جوانان تك تك یا گروهی دورش حلقه می‌زنند و می‌پرسند چرا دوستانت نیامدند؟ چرا اینقدر با ملی- مذهبی‌ها بد بودید؟ سؤالات گاهی لحن تند دارند. مردی كه كنار تاج‌زاده ایستاده در برابر برخی پرسش‌ها، می‌گوید حالا جای این سؤالات نیست. تاج‌زاده هم جایی در پاسخ به سؤال یكی از حاضران كه به او می‌گوید «مقصران چرا نیامده‌اند؟»، می گوید: «از خودشان بپرسید كه چرا نیامده‌اند».
مراسم كه طولانی می‌شود او هم ترجیح می‌دهد كه نباشد.
در حال رفتن از او می‌خواهم درباره عدم حضور دیگر خط امامی‌ها توضیح بدهد، اما او از پاسخ دادن امتناع می‌كند. با این حال فخرالسادات محتشمی‌پور همسرش لحظه‌ای توقف می‌كند و می‌گوید: «كسانی كه امروز اینجا نیستند دلشان اینجاست. روزی كه برای دلجویی به عیادت ایشان (امیرانتظام) آمدیم، شخصیت‌های زیادی آمده بودند. عده‌ای بدون لباس روحانیت بودند كه من در ابتدای امر نشناختمشان. نمی‌خواهم نام ببرم، اما الهه خانم همسر ایشان آنها را می‌شناخت. امیرانتظام و همسرشان با خوشرویی با آنها برخورد می‌كردند و همسرشان می‌گفت با وجود اینكه اشتباه كرده‌اند، اما در خانه ما به روی همه باز است».
محتشمی‌پور می‌گوید: «بخشندگی مشی ایشان بود، شاید اگر من بودم نمی‌توانستم ببخشم اما ایشان مرد بزرگی بودند».
** خداحافظی از بهشت زهرا(س)
بیش از یك ساعت جمعیت حاضر در حیاط ، منتظر جنازه می‌مانند اما خبری نمی‌شود. پزشك معالج امیرانتظام به خبرنگار ایرنا می‌گوید: «قاضی حكم داده كه مرگ او مشكوك است. درحالی كه من به عنوان پزشك معالجش اعلام كردم كه حاضرم مهر و امضا كنم مرگ او طبیعی بوده است. او در دو سال اخیر، 20 بار در بیمارستان پارس بستری شد. روشن است كه مرگ او طبیعی بوده است. اما بالاخره او را كالبدشكافی كردند. به‌خاطر این مسائل، امكان اینكه پیكر او از منزلش طبق آیین مرسوم صورت بگیرد وجود ندارد. درحالی كه مردم از صبح زود اینجا منتظرند».
جمعیت پراكنده می‌شود. امیرانتظام بدون اینكه آخرین بار در خانه با همسرش وداع كند، در گوشه‌ای در بهشت زهرا(س) به آغوش خاك می‌رود.
گزارش از مهدی روزبهانی و فرحناز غالبی
*اداره كل اخبار چندرسانه‌ای * ایرنا پلاس**
تاج‌زاده تنها پاسخگوی سؤالات بود
جای خالی «خط امامی‌ها» در تشییع متفاوت امیرانتظام
۲۲ تیر ۱۳۹۷، ۲۰:۱۳
کد خبر:
82969661
تهران- ایرنا- جمعیتی برای بدرقه نخستین زندانی سیاسی بعد از انقلاب اسلامی آمده‌اند؛ مراسم تشییع عباس امیرانتظام مانند چهار دهه پایانی عمرش رنگ و بوی سیاسی می‌گیرد.