شادمانه ای متفاوت در افغانستان

به گزارش ایرنا، مردم افغانستان از جمله نوجوانان كه با حضور آمریكا در سال 2001 تازه متولد شده بودند و اكنون نوجوان هستند تجربه امنیت و آرامش را نداشته اند و همواره در مناسبت های مختلف مجبور بودند كه از ترس انتحار و انفجار در منازل خود باقی بمانند، اما امسال اجازه یافتن به دشت و صحرا بروند.
حضور خانواده ها در مراكز تفریحی و تردد خودروها در جاده های ییلاقی و صدای خنده و شادی كودكان در بوستان ها و شهر بازی ها از تصاویری نادر بود كه طی سه روز گذشته از تعطیلات عید در افغانستان مشاهده شد.
دولت افغانستان پس از 14 خرداد ماه جاری كه علمای افغانستان خواستار آتش بس شده بودند، تصمیم گرفت یكطرفه از 27 ماه مبارك رمضان تا پنج روز بعد از عید آتش بس با طالبان برقرار كند.
دو روز بعد از دولت گروه طالبان نیز با انتشار اطلاعیه ای از تصمیم خود برای آتش بس در 3 روز تعطیلات عیدفطر خبر دادند.
جمعه گذشته در افغانستان عید بود و شنبه و یكشنبه این هفته آتش بس دو طرفه عملی شد و گروه طالبان با توجه به این فرصت در شهرهای مهم افغانستان و استان های دیگر در مناطق تحت كنترل دولت وارد شدند و از جمله در كابل، قندهار، هرات، زابل، غور، هلمند، ننگرهار و ارزگان با استقبال گرم مردم یا برخی از مقامات بلند پایه دولت مواجه شدند.
آتش بس سبب شد كه رفتارهای كم سابقه از مردم افغانستان در این تعطیلات عید فطر مشاهده شود و آنها با خاطر آسوده و بدور از ترس و نگرانی از انتحار و انفجار به آیین های جشن عید بپردازند.
حتی شماری از افغان ها از این فرصت استفاده كردند و برای دیدار اقوام بدون دغدغه از كمین طالبان به استان های همجوار سفر كردند.
یكی از مهمترین آداب عیدفطر در افغانستان دید و بازدید اقوام و حلالیت طلبیدن از یكدیگر است كه آتش بس سبب شد مناظری از حلالیت طلبی بین مردم، اعضای طالبان و نیروهای دولتی دیده شود.
در جریان این دید و بازدیدهای نیروهای دو طرف درگیر با مردم آنچه بیشترین محور گفت وگو قرار می گرفت نیاز به صلح و ضرورت تداوم آتش بس بود و افغان ها در روزهای عید ضمن ابراز خوشحالی و شادمانی از امید به تداوم آتش بس سخن گفتند.
آنچه از تغییر رفتار به علت شرایط جدید در افغانستان گزارش شد در كابل بعنوان پایتخت این كشور تجلی بیشتری داشت و در سد تفریحی «قرغه» كه در غرب این شهر واقع است و همچنین شهر بازی های كابل بر خلاف سال ها و اعیاد گذشته مملو از جمعیت بود.
به نظر می رسد سپری شدن عید بدون حادثه خونین در مناطق مختلف افغانستان برای مردم حس تازه ای بود كه شاید مطالبه جدی برای مشاركت در تحقق صلح را عمق بیشتری ببخشد.
نسل جدید كه هیچ سابقه ذهنی از شكل زندگی در فضای امن را نداشت برای اولین بار آرامشی برآمده از آتش بس موقت را تجربه كرد و طبیعی است این تغییر ذائقه چه در میان مردم و چه در میان جنگجویان دو طرف می تواند، عطفی در تغییر رفتار مبتنی بر دانش نو باشد.
با نزدیك شدن زمان آتش بس دو طرفه هم مردم و هم اغلب نیروهای دولتی شماری از اعضای طالبان خواستار تمدید زمان آتش بس شدند كه دولت وحدت ملی در همین راستا به این خواسته ها توجه كرد و آتش بس یك جانبه خود را 10 روز دیگر تمدید كرد.
اگرچه طالبان دیگر به تمدید آتش بس روی خوش نشان نداد و نیروهایش را برای شروع درگیری به بازگشت به سنگرهای شان فراخواند اما نباید نادیده گرفت كه امروز با تجربه تازه از آتش بس طبیعی است میان افراد طالبان هم نگاهی تازه بشیوه های ممكن برای همزیستی ایجاد شده باشد.
آنچه كه در گذشته فكر می شد كه مردم افغانستان از گروه طالبان به عنوان یك گروه تحت حمایت خارجی ها با نفرت و بدبینی یاد كننددر سه روز آتش بس ثابت نشد و در این مدت آشكار شد كه این گروه در بین مردم بدون ریشه نیستند و دیده شد كه با دسته های گل ها از طرف زنان و مردان مورد استقبال قرار گرفتند.
این استقبال نشان می داد كه طالبان نه تنها از پایگاه های اجتماعی و سیاسی در میان افغان ها برخوردارند بلكه كسانی نیز هستند كه مشتاقانه منتظر ورود و پیوستن آنها جامعه خود هستند.
البته داستان حضور طالبان در شهرها و مناطق تحت كنترل دولت همواره با خوشحالی روبرو نشد بلكه شماری از مردم نیز از این حضور گسترده طالبان در مناطق مختلف از جمله در كابل ابراز ترس كردند.
طالبان با حضورش در شهرها ضمن برافراشتن پرچم هایش و در برخی از مناطق با حمل سلاح های شان نگرانی های در ارتباط با اثر آتش بس ایجاد كردند.
و متونی در صفحات اجتماعی منتشر شد كه این شرایط را با كودتای سفید و مخملین تشبیه كردند.
تعدادی هم استدلال كردند كه دولت بدست خود فرصت را برای جابجایی افراد طالبان برای حملات بعدی در شهرهای بزرگ از جمله كابل فراهم كرده است.
دلیل این نگرانی وقتی منطقی تر جلوه كرد كه یك روز پیش از عید سعید فطر منابع امنیتی در كابل خبر دادند كه سه كانتینر حاوی انواع سلاح، مهمات و مواد منفجره را در دروازه شرقی شهر كشف و ضبط كردند در حال كه این محموله هیچ مالك مشخصی نداشت.
هرچند حس متفاوت ازعید و تجربه امنیت برای مردم افغانستان پایدار نبود چرا كه دو انفجار انتحاری در روزهای اول و سوم عید در استان «ننگرهار» در جنوب شرق این كشور به مردم یادآوری كرد كه دشمنان متعدد هستند.
مسئولیت حملات انتحاری ننگرهار را گروه تروریستی داعش برعهده گرفت كه البته گروه طالبان این حملات را مرموز خواند و خواستار دوری نیروهایش از نیروهای دولتی شد اما به هر حال كشته شدن حدود 50 نفر و زخمی شدن ده ها تن دیگر به هر شكلی كه باشد، از ضرورت انسجام و وحدت نمی كاهد.
با نزدیك شدن به ساعات پایانی روز یكشنبه سومین روز از تعطیلات عید آثار نگرانی از آغاز دوباره درگیری و حملات انتحاری و انفجار در میان مردم مشاهده شد كه مشخص ترین نماد آن كاهش محسوس حضور مردم خانواده ها در سطح شهر و اماكن تفریحی است.
دولت افغانستان اگر چه به صورت یكجانبه 10 روز دیگر بر مدت آتش بس خود افزود و طالبان هم به آن پاسخ مثبت نداد اما مردم در گفته های خود از امیدی سخن می گویند كه با فشار سربازها در هر دو جبهه به فرماندهان برای بازنگری در شیوه و رویكرد نبرد ایجاد خواهد شد.
«نجیب دانش» سخنگوی وزارت كشور افغانستان تعداد تلفات نیروهای دولتی را در روزهای عید نزدیك به صفر اعلام كرد و گفت كه پس از پایان زمان آتش بس برخی تحركاتی محدود رخ داده اما تاكنون درگیری شدیدی گزارش نشده است و مردم افغانستان امید دارند این تجربه بی سابقه باز و باز تكرار شود.
آساق*291*1104*1663**