شكست مناسبات فرا آتلانتیكی در قبال ایران

«توماس والاشِك» در گزارش خود برای كارنگی می نویسد: واشنگتن هنوز استحكام پیوندهای میان پاریس و برلین درباره برجام و عمق اختلاف ها میان اروپا و آمریكا بر سر موضوع ثبات در خاورمیانه را دست كم می گیرد.
بسیاری از مواضع این هفته مقام های سیاسی در واشنگتن نشان می دهد كه برخی از مقام های رسمی آمریكا با سه پیام مشخص بزودی راهی اروپا خواهند شد: نخست اینكه به اروپایی ها تاكید كنند كه از پیش به شما هشدار داده شده بود كه ترامپ مصمم به كشتن برجام است. دوم، آمریكا تلاش برای كمرنگ كردن تحریم ها علیه ایران را تحمل نخواهد كرد. سوم، واشنگتن مایل است در چارچوب شروط اعلامی پمپئو با شما بر سر یك توافق فراگیر همكاری كند.
گزارش می افزاید: منظور از پیام نخست آن است كه مخالفت اروپایی ها با خروج آمریكا از برجام را، اقدامی بی حاصل و نادرست قلمداد كند. اما نكته این است كه آمریكا عمق و ماهیت اقدام های متقابل اروپا را درك نمی كند؛ پدیده ای كه بسیار فراتر از اختلاف های ملموس بر سر چگونگی محدودسازی هسته ای ایران است.
همچنین برجام، از یك ارزش نمادین برای بسیاری از اروپایی ها برخوردار است: این توافق نماد یك پیشرفت برای اتحادیه اروپا در حوزه دیپلماسی است، زیرا دیرزمانی است خود را بعنوان یك قدرت نوظهور جهانی می دید و سرانجام توانست یك مشكل جهانی را حل و فصل كند.
از این زاویه، خروج آمریكا نه تنها وضعیت خاورمیانه را آشفته تر می كند بلكه اروپا را نیز از یك دستاورد ممتاز محروم می سازد.این همان موضوعی است كه واشنگتن به خوبی درك نمی كند؛ جایی كه مقام های رسمی تاكید می كنند كه از میزان و گستره دفاع اروپا از برجام، غافلگیر شده اند.
گزارش ادامه می دهد: مخالفت اروپا با تصمیم ترامپ، خشم فزاینده طرف آمریكایی را برمی انگیزد. پمپئو در سخنرانی ضد برجامی خود، تلاش های اروپا برای پایبند نگه داشتن ایران به برجام را ناشی از منفعت طلبی قلمداد می كند.
ایران در سال 2017 میلادی حدود 0.6 درصد از كل صادرات اتحادیه اروپایی را به خود اختصاص داده بود. اهمیت این تجارت در حفظ ایران در برجام است.
عزم اروپا برای حفظ پیوندهای تجاری، و عزم آمریكا برای رویارویی با اروپا در این زمینه، نشان می دهد كه در كوتاه مدت، مناسبات فرآتلانتیكی تضعیف خواهد شد. برای نخستین بار از زمان بحران سوئز، آمریكا و قدرت های اروپایی درصدد تضعیف یكدیگر در منطقه ای كانونی هستند. ما در جغرافیای ناشناخته قرار داریم. اما آیا آمریكا می داند از چه ابزارهایی برای واكنش به اروپا استفاده كند؟.
مواضعی كه در واشنگتن درباره گزینه های 'تحریم هسته ای' شنیده می شود، همچون تحریم بانك های مركزی اروپایی عملا نشانگر آنست كه دولت ترامپ تا چه اندازه دستش از گزینه های مناسب خالی است.
همچنین این احتمال وجود دارد كه صرفنظر از هر رفتاری در واشنگتن، تهران به همراه چین، روسیه و اروپا در برجام باقی می ماند تا آمریكا را بعنوان طرف منزوی نشان دهد. هرچند با عملی شدن تهدید آمریكا در تحمیل تحریم های اقتصادی ایران، احساسات ضدآمریكایی احتمالا ایران را وادار می كند كه از توافق خارج شود و آمریكا سیاست «تغییر رژیم» را پیگیری كند.
رویكرد تغییر رژیم، سیاستی است كه پایتخت های اروپایی بر سر آن با آمریكا اختلاف نظر دارند و اینكه پمپئو این روزها تاكید می كند كه واشنگتن به دنبال تغییر رژیم در ایران نیست، با این هدف انجام می شود تا حمایت اروپا را به دست آورد.
آمریكا در بلندمدت احتمالا موفق می شود كه اروپا را با دو گزینه روبه رو ساخته است: واشنگتن یا هیچ توافقی با ایران را نمی پذیرد یا اروپا باید كمك كند تا در چارچوب خطوطی كه آمریكا ترسیم كرده، توافق تازه ای بدست آید.
اما اختلاف های بنیادین درباره اینكه چه كسی مقصر بی ثباتی در خاورمیانه است، هرگونه همكاری در آینده را با خطر روبه رو ساخته است. بیشتر كشورهای اروپایی، روسیه، ایران (البته با میزان گسترده تر)، عربستان سعودی، امارات و (رژیم) اسراییل را مقصر می دانند.
آمریكا بر این باور است كه شیفتگی اروپا به برجام، چشمان پایتخت های اروپا را بر روی جاه طلبی های منطقه ای تهران می بندد. آمریكا، تنها ایران را مقصر می داند و (رژیم) اسراییل و كشورهای عرب را متحدان نزدیك خود می شمارد. در حالی كه پمپئو، فهرستی طولانی از درخواست های آمریكا را روی میز ایران گذاشته، پاریس و برلین بر این باورند كه بدون یك مذاكره گسترده امنیتی كه دربردارنده امتیازاتی از طرف تل آویو و دولت های عربی برای ایران باشد، هیچ پیشرفتی به دست نخواهد آمد.
به نظر می رسد كه ایالات متحده، آمادگی ندارد كه سیاست های خود را با چنین راهبردی سازگار كند و پیگیری یك 'توافق نهایی' برای حل و فصل منازعه در خاورمیانه، واشنگتن را به (رژیم) اسراییل نزدیك و نزدیكتر می كند.
با توجه به این اختلاف هاست كه چشم انداز مناسبات فراآتلانتیكی، در آینده نزدیك طوفانی باشد و اكنون امكان بازیابی آن وجود ندارد. یك پیشرفت در پرونده كره شمالی می تواند دلایلی را در اختیار اروپایی ها قرار دهد تا بدگمانی خود به رویكرد فشار حداكثری ترامپ علیه ایران را زیر سوال ببرند، هرچند بیشتر ناظران سیاسی بر این باورند كه پیونگ یانگ در پی رسیدن به منافع اقتصادی است بی آنكه در عمل به خلع سلاح هسته ای تن دهد.
اگر دیپلماسی آمریكا در كره شمالی به مشكل روبه رو شود، بیشتر اروپایی ها نتیجه خواهند گرفت كه ترامپ توافق هسته ای ایران را، كه با دشواری به دست آمده و كارآیی مناسبی دارد، در برابر هیچ از دست داده است.

لینك اصلی مقاله:
https://carnegieeurope.eu/strategiceurope/76442?utm_source=rssemail&utm_medium=email&mkt_tok=eyJpIjoiTVdaak5XWm1OemswWXpoaCIsInQiOiIwU1k3SUY3Z1NrVDFibjZsUnJ6b29LSEd6THBUaVNVbHR1Vm1IVXpNVzV0MjROUG1uWUFIamw0dncwbnZMMXBUMldHRUU0R1dhZ2JRYzczQmlWbDBibStRZUhvN0loMmd3QlZlcWtONElycHdEUnFXd1NVbDh4TDZZSVppV3N6MiJ9
پژوهشم**1194**2040