ريزش از اصولگرايان يا پايبندي بر اصول؟

استاد اخلاق تلويزيون، حضور در رسانه را از سيماي لاريجاني آغاز كرد و به سرعت توانست در ميان عامه مردم جا باز كند. او عضو تشكيلات سياسي روحاني اصول گرايان يعني روحانيت مبارز بود؛ تشكيلاتي كه از ابتداي حيات خود، ريزش‌ هاي بسياري را تجربه كرده اما در طول بيش از يك دهه اخير، در حفظ ياران و دوستان خود كمتر از گذشته توفيق داشته است.
سيدمهدي طباطبايي كه بعد از يك دوره بيماري، حالا هفت روز است مرحوم شده، يكي از اعضاي مجموعه پرشماري است كه به تعبيري از اصولگرايان جدا شدند، با اين تفاوت كه او در سايه برخي وجوه افتراق با همفكرانش، توانست علي ‌رغم انتقادها، تا پايان عمر در جامعه روحانيت مبارز بماند. 

**حامي آيت‌الله خامنه ‌اي در برابر مقدس ‌مآب‌ها
اهل رفسنجان بود؛ همشهري آيت‌الله هاشمي رفسنجاني و همسايه چشم در چشم امام خميني در قم و شاگردان ايشان. پيش از آغاز نهضت امام، زندان را تجربه كرد. با نواب صفوي همكاري مي‌ كرد. در زندان بعد از شنيدن خبر اعدام نواب، به خاطر گريه‌هايش شكنجه مي ‌شد.
عزيمتش به مشهد، فعاليت‌هاي او را در مسير نهضت امام كليد زد و نامه‌ امام را به دست علماي خراسان مي‌ رساند.
آشنايي‌ اش با رهبر انقلاب هم به همين ايام باز مي‌ گشت. آيت‌الله خامنه‌اي حمايت‌هاي او را در جلسه منزل آقاي مجتهد خوب به خاطر دارد. هيأتي‌ها به حضور آقاي خامنه‌ اي در اين جلسه اعتراض داشتند و مي ‌گفتند خامنه‌اي با روشنفكران مشهد در ارتباط است. او تا پايان عمر هم دست از اين حمايت بر نداشت.
داماد خانواده آيت‌الله سعيدي بود. همين نسبت زمينه‌اي شد تا با اطلاع ‌رساني به امام، آغازگر افشاگري عليه كاپيتولاسيون شود.
با پيروزي انقلاب، مانع از طرح بني‌ صدر براي جمع كردن اسكناس‌ هاي عكس شاه شد، مي‌ گفت بني‌صدر با اين كار چندين ميليون پول به جيب خواهد زد.

** تبليغ در محله‌اي كه هرگز آن را ترك نكرد
در ايام نهضت، 6 سال زندان و شكنجه را تحمل كرد و بعد از پيروزي انقلاب، علاوه بر سرپرستي بنياد مستضعفان، به نمايندگي مردم مشهد در دور دوم مجلس انتخاب شد.
بعد از شهادت برادر همسرش، به جاي او امام جماعت مسجد موسي بن جعفر خيابان غياثي تهران شد و با پايان دور دوم مجلس، همه سال‌ هاي بعد را به منبر و تبليغ در بزرگراه شهيد محلاتي يا همان «آهنگ» و محله غياثي تهران، رسيدگي به امور مردم و روضه‌ خواني اباعبدالله گذراند و درس اخلاق گفت؛ كار و محله‌اي كه تا پايان عمر آن را ترك نكرد.

** از آبادگري تا عذرخواهي اصولگرايانه از مردم
در اين ميانه يك بازگشت كوتاه به قدرت داشت، ولي دوباره از آن دست شست. در جريان انتخابات پرحاشيه مجلس هفتم، در فهرست آبادگران قرار گرفت و به عنوان نماينده مردم تهران به مجلس راه يافت. آبادگران كه از انتخابات شوراهاي دوم شهر و روستا توانسته بود براي خود اسم و رسمي دست و پا كند، ائتلافي اصولگرا بود كه در انتخابات مجلس هفتم همه 30 كرسي تهران را به خود اختصاص داد؛ ائتلافي كه با محوريت احمدي ‌نژاد شكل گرفته بود و از شهرداري تا رياست ‌جمهوري، او را حمايت كرد.
مواضع سيد مهدي در اين ايام، به ويژه در موضوعات فرهنگي گاهي باعث انتقاداتي مي ‌شد. او درباره حجاب هرچند از شيوه‌هاي تند و غير ارشادي انتقاد مي‌كرد، ولي مي‌گفت «كساني كه معتقد به رعايت حجاب نيستند از ايران بروند چرا كه اين كشور جاي بي‌ حجابي نيست».
در ابتداي شكل ‌گيري مجلس هفتم، به سراغش رفته بودند كه «يك روحاني بايد رئيس مجلس شود»، اما گفته بود من توانايي رياست ندارم. با همين استدلال هم ديگر كانديداي مجلس هشتم نشد. مي ‌گفت بعد از نمايندگي مجلس دوم، به او وزارت ارشاد هم پيشنهاد شده، ولي چون توان آن را در خود نمي ‌ديده، رد كرده است.
در مجلس هفتم، جزو منتقدان قانون ‌شكني‌هاي دولت نهم محسوب نمي‌شد. بعدها در دفاع از خود در اين باره گفت آن زمان هر حرفي بد بر داشت مي‌شد، براي همين ترجيح مي‌دادم آهسته حركت كنم. البته همان زمان هم انتقاد مي‌ كردم. زماني كه برخي انتقاد از احمدي‌ نژاد را مخالفت با رهبري قلمداد مي‌كردند من با اين نگاه مخالف بودم. حتي در جايي گفتم: مسئولان زيپ دهانشان را ببندند و بدانند هر حرفي را كجا مي‌زنند. مي‌ گفت بخاطر همين حرف‌ها از سخنراني در برخي هيأت‌ها محروم شده.

** تلويزيون و استاد اخلاق
حضور او در تلويزيون از دهه 70 آغاز شده بود؛ با شروع رياست علي لاريجاني بر صدا و سيما و رياست پور محمدي بر گروه اجتماعي شبكه يك. تا مدتي مردم او را در برنامه خانواده شبك يك مي‌ديدند اما برنامه «اين شب‌ها» با اجراي علي درستكار، يكي از مهمترين كانال‌هايي بود كه سيدمهدي طباطبايي را بيشتر به مردم شناساند و بيان مردمي و بي ‌آلايش او را در بيان مسائل ديني منتقل ‌كرد.
با پايان دوره نمايندگي بيشتر در جايگاه منتقد نشست و همين موضوع در كنار مقاطع حساس كشور در دوران رياست عزت الله ضرغامي و تصدي علي دارابي بر معاونت سيما، گاهي حضور او را در تلويزيون قبض و بسط مي‌ ‌داد.
بعدها درباره آشنايي‌اش با احمدي‌نژاد گفت كه نخستين بار او را در شهرداري ديده و طي چند جلسه صحبت متوجه شده كه او فرد عميقي نيست. مي ‌گفت احمدي‌نژاد به سخن ديگران خوب گوش نمي‌دهد و تا سخن شروع مي ‌شود، او به فكر جواب درست كردن است.
در نقد احمدي‌ نژاد بيشتر به مشكلات مردم نظر داشت و با برخي دوستان سابق احمدي ‎نژاد كه بعدها تا بهايي خواندن او پيش رفتند مخالف بود و مي‌ گفت : نه تمجيد آن روزتان اعتدال داشت و نه تنقيد امروز.
حوادث 88، زبانش را بيشتر به انتقاد از جريان اصولگرايي گشود، هر چند كه تا پايان، منتقد طرح تقلب در انتخابات بود.
شب مبعث وقتي در برنامه زنده تلويزيوني«اين شب‌ها» حضور يافت، با اشاره به استفاده احمدي‌ نژاد از شال سبز درجشن پيروزي دولت دهم، گفت: متأسفانه رئيس ‌جمهور روز بعد از انتخابات در مقابل طرفدارانش، معترضين و مخالفين خودش، مقام سيادت را مسخره كرد و اگر اين استهزا نبود بسياري از فتنه ‌ها به راه نمي ‌افتاد.
در اوج مشكلات اقتصادي مردم در سال 1390، با مردم همراه شد و از دولت خواست به آغوش ملت باز گردد. او در برنامه پارك ملت گفت : دولت بايد از مردم عذرخواهي كند. اي كاش دولت به مردم بگويد اشتباه كردم و اي كاش ما هم كه حمايت كرديم، بگوييم اشتباه كرديم.

** معترض به ميدان ‌داري حاشيه ‌نشين‌ها
به ميدان‌ داري برخي افراد كه نه در متن انقلاب و نه در حاشيه آن بودند، معترض بود.
درباره آيت‌الله مصباح يزدي كه يكي از حاميان جدي محمود احمدي ‌نژاد بود، ‌گفته بود: ايشان را فارغ از رفتارهاي سياسي مي‌ دانم؛ چون هيچ‌ گاه درسياست و در نهضت‌ها و انقلاب حضور نداشتند و هرجا هم حضور داشتند در حاشيه بودند. ايشان را از لحاظ علمي و فلسفي قبول دارم؛ ولي از لحاظ سياسي نه. ايشان انسان خوبي هستند ولي آشنايي سياسي ندارند؛ بنا بر اين وقتي وارد اين مسائل مي‌شوند براي خود مشكلاتي ايجاد مي‌كنند.
البته بعد از آن، در گفت‌ وگو با تسنيم در پاسخ به پرسشي در اين باره، عنوان كرد كه آيت‌الله مصباح را در فلسفه علامه مي‌داند و به نظرش ورود ايشان به مسائل سطح پايين به شخصيت علمي‌ شان لطمه مي ‌زند.
نوع برخوردها با سيدمحمد خاتمي را بعد از انتخابات سال 88 غلط مي‌دانست و مي ‌گفت : در حوادث 88 آقاي خاتمي فرا جناحي بود و شكستن حرمت ايشان غلط بود.

** روحاني مردم ‌دار
در انتخابات سال 92، ابتدا از نامزدي هاشمي حمايت كرد و با انتقاد از ردصلاحيت او، به جمع حاميان حسن روحاني پيوست. پس از انتخابات، در نامه‌اي به حسن روحاني، همه دغدغه‌هاي خود را با رئيس جمهور منتخب در ميان گذاشت. سيدمهدي در اين نامه، نتيجه انتخابات 92 را محصول تدبير بزرگاني چون آيت‌الله هاشمي، درايت عارف و منطق گوياي حسن روحاني دانست و نوشت : امروز بزرگترين سرمايه كشور يعني تجربه‌هايي كه دستاوردهاي علمي، حوزوي و دانشگاهي است، در حال از بين رفتن است. نگذاريد به دليل تكدر خاطر يا تنگ ‌نظري‌ هاي سال ‌هاي اخير اين سرمايه ‌ها از چرخه اجرايي و علمي كشور حذف شوند كه خسارتي جبران ‌ناپذير است. از روحاني خواست با كمك مديران لايق زندگي مردم را كه از مديريت آزمون و خطا آسيب جدي ديده نجات دهد.
سال 94 در روند تصويب برجام در مجلس، وقتي اخبار برخي اهانت ‌ها به تيم مذاكره ‌كننده به گوشش رسيد، در نامه‌اي به ابوترابي نايب رئيس مجلس، تأكيد كرد كه مسئولان دولت كنوني از زبان مقام معظم رهبري تعابير حمايتي و تأييداتي دريافت كرده‌اند و هتك حرمت آنان، مغاير با ولايتمداري است. او از ابوترابي خواست كه نمايندگان را به رعايت اخلاق دعوت كند.

** چه كسي گفت «شهيد هاشمي»؟
روند موضع‌ گيري‌هاي روحانيِ مردمي و شيرين ‌سخني كه سال‌ها پاي ثابت برنامه‌هاي ديني و اخلاقي تلويزيوني بود، كم‌ كم حضور او را چنان در رسانه ملي گاهانه كرد كه وقتي به مناسبت در گذشت آيت‌الله هاشمي رفسنجاني در تلويزيون حضور يافت، قدري تعجب برانگيز شد؛ به ويژه آنكه در سخنانش، آيت‌الله هاشمي را شهيد خواند و گفت: شهيد حتما نبايد با شمشير كشته شود، كسي كه در طلب حق باشد، شهيد است... ايشان را به اندازه چهار شهيد مي ‌دانم.
همين جملات شايد پاياني بود بر حضور سيد مهدي در تلويزيون. او بعد از آن، وارد دوره نسبتا طولاني بيماري شد و در طول دو سال اخير، بارها بستري شدن او در بيمارستان خبري شد.
با رحلت هاشمي، به حمايت‌هاي جدي خود از حسن روحاني ادامه داد.  
زماني كه در آستانه انتخابات 96، از ردصلاحيت حسن روحاني سخن به ميان آمد، واكنش نشان داد و اين اقدام را مغاير با مصالح كشور دانست.

** عباي نصيحت اصولگرايان بر دوش چه كسي خواهد نشست؟
سيد مهدي طباطبايي در آغاز دهه نهم زندگي در روز 27 ارديبهشت در اثر عفونت ريوي و در سن 82 سالگي درگذشت.
طي يك هفته‌اي كه از فقدان اين استاد اخلاق گذشت، واكنش و دريغ خوردن چهره‌ها و رسانه‌هاي اعتدالي و اصلاح ‌طلب بر اين حادثه، اگر بيشتر از طيف مقابل نباشد، كمتر نبود. بررسي مواضع جدي او نيز نوعي ريزش از جريان اصولگرا را به ذهن مي‌آورد؛ اما واقعا او از اصولگرايان بريده بود؟
رويدادهاي بعضا عجيب بيش از يك دهه اخير، برخي چون سيدمهدي طباطبايي را بر سر دو راهي پاي‌ بندي به مشي طيف غالب جريان اصولگرا يا پاي‌ بندي به آنچه خود اصول انقلاب مي‌دانستند قرار داد تا مجبور به انتخاب شوند. او در اين دو راهي، با ظرافت خاصي ضمن حفظ حريت و استقلال در موضع ‌گيري‌ها، خود را همچنان در دايره اصولگرايي تعريف مي‌كرد. همان قدر كه حساس بود تا تحت‌الشعاع اصولگرايان تندرو قرار نگيرد، نگران مصادره اصولگرايي هم بود و تأكيد داشت نبايد بگذاريم افراطيون خشونت ‌طلب، جريان اصلي اصولگرا را از آن جدا و منزوي كنند.
جالب آن كه دو چهره ديگر در كسوت استاد اخلاق نيز البته با مشي متفاوت، رويكرد كلي نسبتا مشابهي به حوادث سال‌هاي اخير داشتند؛ مرحوم آيت‌الله مجتبي تهراني كه در يكي دو سال پاياني عمرش منتقد جدي برخي رويكردها بود و آنها را صراحتا بيان كرد و آيت‌الله محمود امجد كه البته سويه سياسي تندتري نسبت به ديگران به خود گرفت.
بعد از انتخابات مجلس دهم، در حالي كه اصولگرايان را «بي‌برنامه و اسير خشونت‌هاي پايداري‌ها» خواند، به رسانه‌ها گفت: خود من جزئي از جريان اصولگرايي هستم و هيچ وقت از دايره اصولگرايي بيرون نيامده و نخواهم آمد، لكن اصولگرايي كه من ديدم آن طور كه بايد مي‌بود نبود، خيلي جاها تغيير جهت داده شده است. من كه خود را در درون اين جريان تعريف مي‌كنم وظيفه ندارم با هر تغيير جهتي كه از سوي برخي در اين جريان صورت مي‌گيرد، همراه شوم و تغير مسير دهم. ما ماشين نيستيم، درك و شعور داريم و خودمان درست را از غلط تشخيص مي دهيم.
سيدمهدي، تا پايان عمر همچون آيت‌الله هاشمي رفسنجاني، رهبر انقلاب را بي‌ نظير مي‌ دانست و هرگز اجازه نداد نقدهاي جدي‌ و مردم‌ دارانه‌اش به اوضاع، رابطه او با آيت‌الله خامنه‌ اي را خدشه‌ دار كند.
حالا در فقدان چون او و بزرگاني مانند آيت‌الله مهدوي ‌كني، چه كسي عباي نصيحت اصولگرايان را بر دوش خواهد انداخت؟
** اداره كل اخبار چند رسانه اي** ايرنا پلاس**