به گزارش ايرنا از ستاد توسعه فناوري نانو، سرطان تخمدان يكي از مرگبارترين بيماري هاي زنان در سراسر جهان است. در حال حاضر به دليل نبود علايم ويژه، همراه با عدم وجود روش هاي غربالگري قابل اطمينان، اين بيماري يكي از سخت‌ترين سرطان ها براي تشخيص زودهنگام است.
به گفته عبدالله سليمي عضو هيات علمي گروه شيمي تجزيه دانشگاه كردستان، هدف از انجام اين كار، دستيابي به روشي با حساسيت و گزينش پذيري بالا براي تشخيص اين بيماري در مراحل اوليه ابتلا بوده است.
سليمي در معرفي آپتاحسگر طراحي شده گفت: «در اين كار تحقيقاتي تلاش شده است تا براي آشكارسازي بدون نياز به برچسب و اندازه‌گيري آنتي ژن اختصاصي سرطان تخمدان 125 (CA125)، در برابر ساير آنتي ژن‌هاي مشابه موجود در محيط سرم خون، يك آپتاحسگر بسيار حساس و انعطاف پذير مبتني بر ترانزيستور اثر ميدان طراحي شده و مورد بررسي قرار گيرد. اين آپتاحسگر از نانو ورقه هاي اكسيد گرافن احيا شده بر روي فيلم پليمر انعطاف پذيري از جنس پلي متيل متااكريلات ساخته شده است.»
وي در ادامه عنوان كرد: «همچنين سعي شده است كه حساسيت آپتاحسگر در حدي باشد كه بتوان غلظت آنتي ژن توليد شده در نمونه هاي سرطاني را در مقادير بسيار كم و در محدوده خطي وسيع اندازه گيري كرد؛ زيرا هر چه سرطان زودتر تشخيص داده شود، برنامه هاي درماني و جلوگيري از انتشار آن موفقيت آميزتر خواهد بود.»
به گفته سليمي، طبق نتايج حاصل شده، اين آپتاحسگر، تشخيص سريع نشانگر مرتبط با سرطان تخمدان را با دقت و حساسيت بالا در مراحل اوليه ابتلا امكان پذير مي كند . در واقع، آپتاحسگر پيشنهادي، قابليت اندازه‌گيري در محدوده خطي گسترده و حد تشخيص پاييني داشته است. همچنين كارايي آن براي آناليز اين نشانگر سرطاني در نمونه هاي باليني و مايعات بيولوژيكي مورد ارزيابي قرار گرفته است.
سليمي درباره آزمون هاي صورت گرفته براي بررسي ويژگي ها و تاييد كارايي آپتاحسگر طراحي شده عنوان كرد: «خواص سطح آپتاحسگر با استفاده از ميكروسكوپ الكتروني روبشي، ميكروسكوپ انتقال الكتروني و ميكروسكوپ نيروي اتمي مشخص شده است. همچنين پس از بررسي آزمايشگاهي زيست حسگر ساخته شده، صحت نتايج به‌دست آمده براي اندازگيري آنتي ژن CA125 در نمونه‌هاي سرم خون حاوي اين آنتي ژن، نتايج به‌دست آمده از زيست حسگر پيشنهادي با نتايج به‌دست آمده از روش استاندارد ELISA مقايسه و صحت نتايج تاييد شد.»
به گفته اين محقق، در ساخت اين آپتاحسگر از نانو لوله هاي كربن براي افزايش مساحت سطح و قرارگيري آپتامر روي سطح زيست حسگر و نهايتا افزايش حساسيت استفاده شده است. همچنين، از نانو ورقه هاي اكسيد گرافن احيا شده به عنوان كانال ترانزيستور اثر ميدان استفاده شده است. يكي از مزاياي استفاده از ترانزيستورهاي اثر ميدان الكتروشيميايي به عنوان حسگر، قابليت طراحي آنها در ابعاد كوچك است.
وي افزود: استفاده از نانو ورقه هاي گرافن كوچك سازي ابعاد ترانزيستور را بيش از پيش امكان‌پذير مي كند تا بتوان آرايه حسگر و سيستم پردازش سيگنال را روي تراشه هاي كوچك طراحي كرد، بنابراين با اين روش مي‌توان سيستم‌هاي ميكروآناليز قابل حملي را براي اندازه‌گيري آنتي ژن در محل بافت آلوده شده و بدون نمونه‌برداري از بافت‌هاي سرطاني انجام داد.
اين تحقيقات حاصل تلاش هاي دكتر عبدالله سليمي عضو هيات علمي دانشگاه كردستان و دكتر سميرا منصوري مجد دانش آموخته مقطع دكتري دانشگاه كردستان است.
نتايج اين پژوهش در شماره ويژه مجله Analytica Chimica Acta چاپ شده است.
علمي 9014** 1418
تهران - ايرنا - محققان دانشگاه كردستان موفق به ساخت آزمايشگاهي آپتاحسگري شده‌اند كه مي‌تواند بروز سرطان تخمدان را در مراحل ابتدايي و تنها از طريق بررسي نمونه خون افراد تشخيص دهد. اين آپتاحسگر، طراحي ساده‌اي داشته و از دقت و صحت عملكرد بالايي برخوردار است.