بانك مركزی اعلام كرد: تعمیق تدریجی بازار بین‌بانكی ریالی

به گزارش روز جمعه ایرنا از بانك مركزی، بازار بین‌بانكی ریالی در ایران در تیرماه سال 1387 بر اساس سیاست‌های پولی و اعتباری كشور و مطابق با ماده 34 بسته سیاستی- نظارتی سیستم بانكی در این سال، برای انجام معاملات عمده بین بانك‌ها راه‌اندازی شد.
هدف از راه‌اندازی و توسعه فعالیت این بازار، تقویت مدیریت نقدینگی بانك‌ها و تسهیل تامین مالی منابع مورد نیاز بانك‌ها در كوتاه‌مدت، برقراری انضباط پولی مناسب بانكی و اجرای مؤثرتر سیاست های پولی كشور بوده است.
بانك مركزی به عنوان تنظیم‌كننده بازار، همه امور مربوط به برنامه‌ ریزی، سازماندهی، هماهنگی، تدوین مقررات، نظارت، كنترل و تسویه معاملات را برعهده داشته و برای اعمال سیاست‌های پولی در بازار شركت می كند.
همچنین، حمایت از نرخ سودی مشخص توسط بانك مركزی از طریق مداخله در بازار، بر حسب شرایط بازار و مقتضیات سیاست پولی و اعتباری انجام می شود.
در سال‌های فعالیت، بازار بین بانكی ریالی از استقبال قابل قبول شبكه بانكی برخوردار بوده است.
تعداد اعضای فعال در بازار بین بانكی از 10 بانك در سال 1387 به 30 بانك و موسسه اعتباری در 9 ماهه نخست 1396 رسیده است و با افزایش تدریجی عمق بازار، معاملات بازار بین‌بانكی ریالی - كه شامل سپرده‌گذاری (سپرده‌پذیری) اعضای بازار نزد (از) یكدیگر است- نیز از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است به طوری كه معاملات بازار با افزایش بیش از 1847 برابری، از 17 فقره در سال 1387 به بیش از 31 هزار فقره در سال 1395 رسید، تعداد معاملات بازار بین‌بانكی ریالی در 9 ماهه ابتدایی سال 1396 نیز معادل 27 هزار و 500 فقره است.
براساس آخرین آمار موجود، متوسط ارزش روزانه معاملات بازار بین‌بانكی ریالی با افزایش قابل توجهی از 15.7 میلیارد ریال در سال 1387 به 107 هزار میلیارد ریال در سال 1395 رسید كه با ادامه این روند، متوسط ارزش روزانه معاملات بازار در 9 ماهه ابتدایی سال 1396 به 180 هزار میلیارد ریال افزایش یافته است.
بر طبق اطلاعات مندرج نرخ سود موزون بازار بین‌بانكی ریالی از 21.1 درصد در سال 1387 به 14.4 درصد در سال 1389 كاهش یافت و در ادامه به دلیل وجود تنگنای اعتباری بانك‌ها، نرخ سود با روندی افزایشی به 27.1 درصد در سال 1393 رسید.
لیكن در سال‌های اخیر با مداخله موثر بانك مركزی در بازار بین‌بانكی ریالی، روند نرخ سود بازار با كاهش مواجه شده است.
با مدیریت فعالانه نقدینگی بازار (سپرده‌گذاری‌های صریح و ضمنی بانك مركزی در بازار) و همچنین اقدام هایی نظیر كاهش نسبت سپرده قانونی و اعمال سیاست‌ تبدیل اضافه ‌برداشت برخی از بانك‌ها و موسسات اعتباری به خطوط اعتباری و قرارداد سپرده‌گذاری در بازار، نرخ سود بازار بین‌بانكی ریالی با روندی كاهشی مواجه شده و از 27.1 درصد در سال 1393 به 18.6 درصد در سال 1395 كاهش یافته و در ادامه به 18.9 درصد در 9 ماهه ابتدایی سال 1396 رسیده است.
همان گونه كه خلاصه عملكرد بازار بین‌بانكی ریالی كشور در 9 ماهه اول سال 1396 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نشان می دهد، در این دوره، تعداد و متوسط ارزش روزانه كل معاملات انجام شده بازار به ترتیب با 14.8 و 49.9 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به رقم 27 هزار وو 463 فقره با متوسط ارزش روزانه 180 هزار میلیارد ریال رسیده است.
بررسی معاملات بازار در 9 ماهه آغازین سال 1396 به تفكیك سررسید معاملات بیانگر آن است كه 98.1 درصد از ارزش معاملات مربوط به معاملات یك‌شبه است كه با فلسفه تأمین مالی كوتاه‌مدت بازار بین‌بانكی سازگار است.
نرخ سود موزون بازار بین‌بانكی ریالی در 9 ماهه ابتدایی سال 1396 معادل 18.9 درصد است كه با تداوم سیاست‌های تسهیل اعتباری، این نرخ به 18.1 درصد در آذرماه امسال كاهش یافته است.
تحلیل نرخ سود موزون ماهانه بازار بین‌بانكی ریالی در مقاطع ماهانه بیانگر آن است كه روند افزایشی نرخ سود موزون - كه به‌خصوص از ماه‌های پایانی سال گذشته آغاز شده بود- از مردادماه معكوس شده و با روند نزولی این نرخ به 18.1 درصد در آذرماه امسال رسیده است مضاف ‌بر این‌كه كمترین پراكندگی نرخ‌های سود در 9 ماهه نخست امسال مربوط به چهار ماه منتهی به آذر است.
در مجموع، تعمیق تدریجی و گسترش ابعاد بازار بین‌بانكی ریالی در كنار حضور موثر بانك مركزی و مدیریت فعالانه نرخ سود بازار (به‌خصوص در سال‌های اخیر)، اهمیت نقش بازار بین‌بانكی ریالی در تامین مالی كوتاه‌مدت بانك‌ها را دوچندان كرده است.
امید است با هدایت كامل انجام مبادلات بازار به سامانه مبادله‌گری بازار بین‌بانكی ریالی، (بانك مركزی با هدف پایش لحظه‌ای مبادلات بازار بین‌بانكی ریالی و حذف شوك‌های نقدینگی تاثیرگذار بر نرخ سود بازار و همچنین سهولت انجام مبادلات بازار بین بانكی ریالی، سامانه مبادله‌گری بازار بین‌بانكی ریالی را در سال 1395 طراحی و راه‌اندازی كرده است) و همچنین ارتقای خدمات این سامانه نظیر اتصال آن به سامانه ساتنا، شاهد گسترش نقش بازار بین‌بانكی ریالی در تسهیل تامین مالی كوتاه‌مدت شبكه بانكی كشور باشیم.
اخبار اقتصادی ایرنا در تلگرام: IRNAeco@
اقتصام*2078*1055
خبرنگار: محمدمهدی بهرامی*انتشار: زینب كارگر