مردم در رسانه ها دنبال چه مطالبي هستند؟ - علي حبيبي*

بي ترديد رسانه ها و مطبوعات وقتي جذاب و ديدني خواهند بود كه مخاطبان بخشي از مطالب مرتبط با مسائل و مشكلات خود و جامعه را در آن مشاهده كنند و براي تهيه و مطالعه آن از خود تمايل نشان دهند.
برخي رسانه ها به خاطر ناديده گرفتن تقاضاها، مطالبات و خواسته هاي مردم، هر روز با كاهش شمار مخاطب روبرو مي شوند و بعضا در آستانه تعطيلي قرار مي گيرند.
براساس آمار، بيش از 90درصد مطالب روزنامه ها را اخبار تشكيل مي دهد كه غالبا مصاحبه يا پوشش خبر مسئولان بوده و كاملا نظر مخاطبان در آن وجود ندارد.
معمولا در برخي از روزنامه ها ستوني براي خوانندگان در نظر گرفته مي شود كه مخاطبان مي توانند مسائل و مشكلات خود را در اين ستون مطرح كنند.
اين ستون ها معمولا در صفحات مناسب روزنامه پيش بيني نمي شود و هر چند برخي از مشكلات مردمي در آن مطرح مي شود اما ممكن است دست اندركاران ذيربط به خيلي از همين سئوالات و تقاضاها نيز پاسخ ندهند.
ايجاد چنين ستون هايي هر چند بجا و خوب است اما كافي نيست، زيرا نمي توان همه مشكلات را در آن بازگو كرد و مسئولان ذيربط نيز به آن پاسخ دهند.
مطبوعات و رسانه ها به دليل تاكيد بيش از حد به خبر، معمولا به عمق و ريشه بسياري از مسائل روز جامعه اشاره نمي كنند و اگر هم به صورت پراكنده مي پردازند، كافي نيست.
مطالب رسانه ها با تحليل، موشكافي و همچنين ريشه يابي مسائل جامعه فاصله دارد و چون بيشتر به انتشار خبر خام تمايل نشان مي دهند، از انعكاس چنين مطالبي غفلت مي كنند.
رويكرد روزنامه ها به انعكاس چنين مطالبي به چند دليل است كه نداشتن نيروي انساني متخصص، كمبود نيرو، دوري از چالش با مسئولان، خودسانسوري و... از جمله آن ها است.
در زمان حاضر با ايجاد خبرگزاري ها و رسانه هاي متعدد در كشور، انبوه اطلاعات و اخبار در فضاي مجازي و رسانه هاي سنتي و رسمي منتشر مي شود كه بيشتر آنها تقريبا محتواي يكساني دارند.
رسانه هاي ياد شده كمتر به تحليل و ارزيابي مسائل جامعه مي پردازند و اگر هم بپردازند علمي نيست و پراكندگي مطالب نيز تاثيرگذاري آنها را با كاهش روبرو كرده است.
براي اثرگذاري بيشتر رسانه ها در جامعه بايد به نكات زير توجه كرد:
1- رسانه ها بايد مسائل اصلي جامعه را شناسايي و نسبت به انعكاس آن و همچنين بيان راهكارها و پيشنهادات لازم اقدام كنند.
2- بايد در انعكاس مطالب به مسائل مردمي بيشتر تمايل نشان داده شود و به صورت واقعي به انعكاس آن پرداخت.
3- انتقادات در رسانه بايد منصفانه و به دور از پيش داوري باشد. نقد منصفانه مورد توجه همه قرار مي گيرد و در اين صورت همه مسئولان و همه مردم از ذينعفان آن خواهند بود.
4- مطالب بايد با واژه هاي درخور و شايسته به نگارش در آيد تا اثرگذاري آن بيشتر شود.
5- حجم زيادي از تحليل ها، يادداشت ها و مقاله هاي روزنامه ها و رسانه هاي كشور از سوي مسئولان و دست اندركاران تهيه مي شود كه غالبا يكطرفه به مسائل پرداخته مي شود در حالي كه بايد روزنامه نگاران و خبرنگاران چنين مطالبي را تهيه كنند.
6- روزنامه نگاران و خبرنگاران معمولا در بطن جامعه حضور دارند و از اين رو با مسائل مختلف جامعه از نزديك در ارتباط هستند بنابراين بهتر مي توانند مسائل را ريشه يابي، ارزيابي و مطرح كنند.
7- در زمان حاضر آموزش ها و تجربيات برخي از فعالان رسانه ها به حدي نيست كه بتوانند به راحتي مقاله، تحليل و يادداشت بنويسند كه لزوم ارائه آموزش و انجام كارهاي تجربي در اين زمينه ضروري به نظر مي رسد.
8- عمقي نشدن مطالب رسانه ها و مطبوعات ما تا ميزان زيادي به مسائل مالي اين رسانه ها بر مي گردد كه در نتيجه با كاهش درآمد خبرنگاران و روزنامه نگاران به عنوان مغز متفكر رسانه، ممكن است انگيزه آنان براي ارائه كارهاي فاخرتر كمتر شود.
9- جامعه ما اكنون با بسياري از آسيب هاي اجتماعي از جمله اعتياد، حاشيه نشيني، فقر، بي خانماني، كودكان كار، طلاق و... مواجه است كه هركدام از اينها نيازمند ارزيابي درست است كه اين مورد مي تواند يكي از مهمترين فعاليت رسانه ها باشد.
10- متاسفانه رسانه ها به صورت ريشه اي به جنبه هاي مختلف آسيب هاي اجتماعي نمي پردازند و معمولا بيشتر مطالب داستان سرايي بوده و به صورت تك بعدي به مسائل پرداخته مي شود.
11- ارائه تك بعدي اين مسائل باعث مي شود كه مساله حالت احساسي به خود بگيرد كه معمولا همراه با سياه نمايي است در حالي كه در اين نوع از مطالب هرگز نمي توان به صورت ريشه اي به ماجرا پرداخت.
12- رسانه ها در كنار ارائه مطالب احساسي بايد به سمت تهيه مقاله هاي عمقي حركت كنند تا ضمن ريشه يابي مساله، به ارائه راهكار براي رفع مشكل بپردازند.
به هرحال مطبوعات و رسانه هاي سنتي و رسمي در عصر ظهور شبكه هاي اجتماعي در صورتي مي توانند مثل گذشته به فعاليت موثر خود ادامه دهند كه بيشتر به انعكاس مطالب مورد نياز مخاطبان بپردازند و با ريشه يابي مسائل، به مطالب خود عمق ببخشند.
--------------------------------------------------------------------
**دبير سرويس اجتماعي ايرنا

اجتمام**1569**1021
انتشار: حسين نوروزيان