این نوشتار در ادامه می افزاید: تركیه و عربستان تا همین اواخر دارای روابط بسیار نزدیك و خوبی بودند ولی مدتی است كه تركیه از عربستان سعودی فاصله گرفته و این رابطه دچار شكاف و گسستگی عمیقی شده است و عربستان سعودی و تركیه دیگر متحد منطقه‌ای یكدیگر به شمار نمی‌روند.
در بیان اختلافات تركیه و عربستان سعودی می‌توان به مسائل بسیار زیادی چه درگذشته و چه در زمان حال اشاره كرد. هریك از كشورهای تركیه و عربستان به خاطر رسمی بودن مذهب سنی در كشورهایشان و داشتن اكثریت سنی در داخل كشور (تركیه دارای پیشینه امپراتوری عثمانی نیز هست) از گذشته‌های خیلی دور سعی دارند تا به جهانیان این‌گونه نشان بدهند كه كشور آن‌ها رهبری اهل تسنن را در جهان اسلام بر عهده دارد.
عربستان سعودی و تركیه همواره سعی كرده‌اند روابط خود را در عرصه بین‌الملل عادی جلوه دهند و شاید سرپوشی بر اختلافات دیرینه خود بگذارند. البته اختلافات این دو كشور جدای از ادعای رهبری جهان اهل سنت ریشه ایدئولوژیكی هم دارد؛ چراكه عربستان مهد اسلام سلفی و افراطی است، در حالی ترك‌ها شافعی مذهب‌اند. بنابراین تركیه همیشه نگران فعالیت‌های مذهبی عربستان در منطقه بوده و آن را چالشی علیه امنیت ملی خود تصور می‌نماید.
در عرصه جهانی و بین‌المللی عربستان سعودی همواره از حمایت سیاسی آمریكا برخوردار بوده و همین حمایت همه‌جانبه غرب از عربستان از عوامل اختلاف زا به شمار می‌آمده است. ترك‌ها همواره باور داشته‌اند كه غرب قصد ندارد تركیه را به‌عنوان رهبر جهان اسلام قبول كند و ترجیح می‌دهد با حمایت از سعودی‌ها از دلارهای نفتی و سرشار آن‌ها برای پیشبرد سیاست‌های خود در منطقه سود ببرد . البته ترك‌ها فكر می‌كردند كه باروی كار آمدن دولت جدید در امریكا می‌توانند با آن در مورد مسائل حساس و مهم منطقه‌ای به توافق برسند؛ ولی سفر ترامپ به منطقه خلیج‌فارس و عربستان سعودی و امضاء قرارداد خرید تسلیحات نظامی عربستان سعودی از آمریكا به ارزش 480 میلیارد دلار، تمامی معادلات و پیش‌بینی‌های دولتمردان ترك را بر هم زد.
سابقه تركیه در حمایت از جماعت اخوان المسلمین مصر كه سرسختانه‌ترین دشمن سعودی در منطقه است و حمایت همه‌جانبه آنكارا از دوحه در بحران اخیر كه با صدور مجوز مجلس تركیه جنبه نظامی به خود گرفت و تركیه چندین پایگاه در این كشور ایجاد نمود، باعث تعمیق هرچه بیشتر اختلافات شد. البته رجب طیب اردوغان در سفر به عربستان سعودی و در دیدار با مقامات این كشور سعی كرد خود را یك میانجی بی‌طرف نشان بدهد و اعلام كرد كه حمایت تركیه از قطر جبهه‌گیری علیه هیچ كشوری نیست ولی باز عربستانی‌ها و رسانه‌های آل سعود مواضع تندی علیه تركیه اتخاذ كردند.
در ماه‌های اخیر نیز شبكه‌های عربی و دیگر رسانه‌های وابسته به آل سعود با دعوت از شخصیت‌های كرد مخالف دولت تركیه ، این كشور را مورد حملات شدید و انتقاد خود قراردادند .در همین راستا مشاور رئیس‌جمهور تركیه در امور اقتصادی در اظهارنظری گفت: عربستان كشوری قبیله‌ای است و به‌صورت قبیله‌ای اداره می‌شود و امیدوار است به‌زودی بهار عربی در این كشور اتفاق بیفتد .
تجهیز نیروهای كرد اقلیم خودمختار كردستان عراق به سلاح‌های سنگین در مرزهای تركیه ، بی‌اعتنایی آمریكا به اعتراضات تركیه و حمایت هم‌زمان عربستان سعودی از مخالفان و نیروهای مسلح مخالف دولت اردوغان در تركیه و اقلیم كردستان عراق ، باعث به وجود آمدن چالش‌ها نگرانی‌های جدید امنیتی برای دولت اردوغان گردید. رفتار خصمانه عربستان در قبال معارضان مسلح كردِ دولت تركیه ،حمایت سعودی‌ها از آن‌ها و درنتیجه به خطر افتادن امنیت و ثبات در مرزهای تركیه و امنیت داخلی آن، تركیه را بر آن داشته است تا به فكر ایجاد یك بلوك و ائتلاف تازه‌ای در جهت حفظ امنیت و منافع كشور خود باشد.
در ماه‌های گذشته رابطه تركیه با كشورهای غربی به‌شدت متشنج شده است. اتحادیه اروپا اخیراً اعلام كرده است كه پیوستن تركیه به این اتحادیه كاملاً منتفی است و استمرار استقرار سامانه دفاع ضد موشكی پاتریوت خود در جنوب تركیه را تمدید نمی‌كند. تركیه هم در پاسخ به این رفتار اروپا و غرب تصمیم به خرید سامانه دفاع موشكی اس_400 از روسیه گرفت و قرارداد خرید این سامانه موشكی را با روسیه امضا كرد.
درنتیجه تركیه و اردوغان به این نتیجه رسید، كه منافع تركیه در كنار غرب و عربستان سعودی تأمین نمی‌شود و اگر كنار غرب و عربستان بماند با توجه به حمایت آن‌ها از تجزیه كردستان عراق و تعریف جدید آن‌ها از كشور كردستان بزرگ ، استقلال و امنیت تركیه با تهدیدات و چالش‌های جدید امنیتی و سیاسی روبرو خواهد شد و چه‌بسا بعد از عراق نوبت تركیه باشد تا طرح تجزیه آن اجرایی شود.
فلذا تركیه با روی آوردن به بلوك‌بندی جدید و قدرتمندتری در منطقه كه منافع و استقلال تركیه در آن تأمین شود و با چرخشی سریع از ائتلاف با كشور عربستان و كشورهای غربی به سمت روسیه و ایران روی آورد و وارد یك همكاری سه‌جانبه در همه سطوح با كشورهای ایران روسیه گردید. البته خبرگزاری‌های روسی هم از این تصمیم تركیه برای همكاری‌های نظامی با روسیه باروی خوش‌استقبال كردند و نوشتند كه آغاز این همكاری و بلوك‌بندی جدید در منطقه به نفع تركیه و البته به نفع روسیه در منطقه است و حاصل آن‌هم ایجاد صلح و ثبات در منطقه خواهد بود.
البته لازم به ذكر است كه تركیه در چند سال اخیر نتوانسته به هیچ‌كدام از اهدافش در منطقه و كشورهای همسایه دست پیدا بكند كه بارزترین آن‌ها اشتباهات راهبردی تركیه در كشور سوریه بوده است. دگرگونی شرایط در منطقه ، تصمیم كردها برای استقلال ، و اختلاف میان كشورهای عربی وهم پیمانان عربستان سعودی ، واگرایی بین روابط این كشورها ، باعث شده تركیه از ائتلاف عربستان سعودی ناامید بشود و در منطقه خلیج‌فارس در یك انزوا قرار گیرد.
تركیه با نزدیك شدن به روسیه و ایران و هماهنگ كردن منافع خود با این دو كشور سعی در خروج از این انزوا و بهره‌مندی كشورش از قدرت وتاثیر گذاری ایران و روسیه را دارد تا هم منافع ترك‌ها تأمین بشود و هم از حمایت دو كشور قدرتمند و قوی در مقابله با چالش‌های سیاسی-امنیتی پیش رو بهره‌مند شود.
با پایان كار گروهای تكفیری -وهابی داعش در منطقه كه تحت حمایت عربستان سعودی بودند اكنون یك ائتلاف و بلوك جدید كه قدرت وتاثیر گذاری به‌مراتب بهتر و بیشتری در منطقه دارد به وجود آمده كه همان ائتلاف ضد تروریست (ایران، روسیه، حزب‌الله لبنان) است كه می‌تواند در مقابل نقشه‌ها چالش‌های جدید امنیتی، پیش روی كشورهای منطقه كه از طرف آمریكا و اسرائیل پی‌ریزی می‌شود بایستد و مقابله كند. بنابراین تركیه هم به‌عنوان یك كشوری كه هرگز خواهان برهم خوردن امنیت و ثبات در منطقه و كشور خودش نیست سعی دارد تا به این ائتلاف قوی و تاثیرگذار نزدیك شده و امنیت خود را تضمین نماید.
*منبع: پایگاه خبری مشرق/18 مهر 96
** اول ** 1337- انتشار دهنده: خداوردی اسدی
تهران - ایرنا- پایگاه خبری مشرق در گزارشی نوشت: بررسی و رصد رسانه‌های خاورمیانه بیانگر كاهش روابط تركیه و عربستان است، به گونه‌ای كه این رابطه دچار شكاف وگسستگی عمیقی شده و سیاستمداران دو كشور به دنبال هزینه تراشی و بحران‌آفرینی برای یكدیگر هستند.