به گزارش ایرنا، معمولا اولین مرحله سرطان روده بزرگ، ایجاد تومورهای كوچك خوش خیم به نام پولیپ های آدنوماتوز است كه در دیواره داخلی روده بزرگ تشكیل می شوند. ممكن است این پولیپ ها به سرطان بدخیم تبدیل شوند. سلول های سرطانی می توانند از طریق سیستم گردش خون و لنف در سراسر بدن گسترش یابند و سبب متاستاز شوند.
مهمترین روش غربالگری سرطان روده بزرگ كولونوسكوپی است. در این روش یك لوله بلند كه در سر آن یك لامپ و دوربین كوچك تعبیه شده است، وارد روده شده و پزشك را قادر به بررسی تمام بافت روده می كند. در صورت وجود پولیپ، مقداری از آن نمونه برداری شده و برای آزمایش های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می شود. آزمایش خون و مدفوع دو روش غیر تهاجمی دیگر برای تشخیص سرطان هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران روز یكشنبه در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار كرد كه معمولا سرطان روده بزرگ پس از 50 سالگی بروز پیدا می كند اما افرادی كه دارای سابقه فامیلی بیماری روده ای یا این سرطان هستند، ممكن است مستعد سرطان در سنین پایین تر هم باشند.
دكترمحمد امانی بر لزوم آگاهی مردم به خصوص افراد بالای 50 سال از این بیماری تاكید كرد و گفت: افراد بالای 50 سال باید علائم این بیماری را بدانند و در صورت مشاهده آنها حتما به پزشك مراجعه كنند.
وی تغییر در اجابت مزاج و خون در مدفوع را مهمترین علامت این بیماری اعلام كرد و گفت: گاه علامت این بیماری فقط تغییر اجابت مزاج است و این مورد در سنین بالا به خصوص بالای 50 سال می تواند علامت خطر باشد كه باید مورد توجه قرار گیرد.
امانی ادامه داد كه كاهش می تواند وزن علامت دیگر این بیماری باشد، به عبارت دیگر، حالت پیشرفته بیماری سرطان روده بزرگ می تواند دچار كاهش وزن یا انسداد روده شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران بیان كرد: علامت دیگر این بیماری ممكن است درد شكم باشد، اما حدود 20 درصد مبتلایان به این بیماری دچار درد شكم می شوند.
وی اظهار كرد: در صورتی كه افراد بالای 50 سال یا مردان در هر سنینی دچار كم خونی شوند، باید روده بزرگ این افراد توسط پزشكان متخصص مورد بررسی قرار گیرد.
به گفته دكتر امانی، افرادی كه دارای پولیپ (توده خوش خیم) هستند، معمولا علامت واضحی ندارند. این افراد ممكن است 5 تا 6 سال پولیپ داشته و حتی این پولیپ در حال تبدیل به سرطان باشد اما فرد هیچ علامتی نداشته باشد.
** چاقی، بی تحركی و مصرف سیگار در ابتلا به سرطان روده بزرگ نقش دارند
وی با اشاره به اینكه مصرف سیگار و تریاك در بروز سرطان روده بزرگ نقش موثری دارند، اظهار كرد: افزایش وزن، چاقی و بی تحركی هم از عواملی هستند كه در بروز این بیماری نقش مهم دارند.
امانی گفت: مصرف گوشت قرمز زیاد یا پرچربی می تواند به عنوان عامل خطر این بیماری باشد. بهتر است در طول هفته حداقل 4 تا 5 روز از گوشت سفید مانند مرغ و ماهی مصرف شود و حداكثر یك یا دو روز از گوشت قرمز استفاده شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران بیان كرد: مصرف الكل هم در ایجاد سرطان روده بزرگ نقش دارد و می تواند سبب افزایش آن شود.
** سبزی ها می توانند جلوی سرطان روده بزرگ را بگیرند
وی با اشاره به این كه سبزی و میوه حاوی آنتی اكسیدان هستند، گفت: اگر سبزی و میوه به مقدار نیاز در روز مصرف شود، می تواند جلوی تغییرات سلولی، اثرات بد سلول ها و در نهایت ایجاد سرطان را بگیرد. مصرف سبزی و میوه مناسب می تواند اثر ضد سرطانی داشته باشد؛ اما متاسفانه طبق آخرین آمار 50 درصد افراد مصرف مناسب روزانه سبزی و میوه ندارند و این موضوع می تواند عامل خطری برای آنان باشد.
فوق تخصص گوارش و كبد همچنین تاكید كرد: غذاهای آماده، پرچرب و حتی غذاهای حاوی نشاسته می تواند وزن افراد را افزایش دهد و این موضوع هم عاملی برای ابتلا به سرطان روده بزرگ است .
امانی به خانواده ها توصیه كرد كه به كودكان آموزش دهند آب به میزان لازم بنوشند، نمك كمتر استفاده كنند و از مصرف نوشابه های گازدار پرهیز كنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران افزودد: خانواده ها باید تغذیه كودكان را به سمت غذاهای سالم مانند ماهی و مرغ سوق دهند و غذاهای سالم را جایگزین غذاهای آماده و پرچرب كنند.
** مردان ایرانی بیشتر دچار سرطان روده بزرگ می شوند
وی با اشاره به اینكه سرطان روده بزرگ جزو سومین سرطان های شایع كشور است، گفت: این سرطان در مردان ایرانی مقداری بیشتر زنان است.
امانی گفت: شیوع این بیماری در استان های مختلف تقریبا یكسان است اما در برخی از سرطان ها مانند معده در برخی نواحی همچون حاشیه دریای خزر و استان اردبیل شیوع بیشتری دارد.
وی با اشاره به اینكه در مناطق شهری قطعا شیوع بیماری بیشتر است، اظهار كرد: هرچند بررسی علمی در مورد نقش آلودگی هوا در ایجاد این سرطان انجام نگرفته، اما غیر از آلودگی هوا، شهرنشینی و ماشینی شدن زندگی می تواند عامل بروز این سرطان باشد.
امانی با اشاره به اینكه سرطان روده بزرگ یكی از سرطان های قابل پیشگیری و درمان است، غربالگری را مهمترین راهكار برای پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ اعلام كرد و افزود: با این روش می توان بین 60 تا 70 درصد از ابتلا به سرطان روده بزرگ پیشگیری كرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران شناسایی بیماری در مراحل اولیه را از مهمترین ویژگی های غربالگری دانست و افزود: اگر فرد دارای پولیپ باشد به راحتی می توان آن را برداشت و فرد عمر طبیعی خود را خواهد داشت و اگر هم دچار سرطان شد در مراحل اولیه و قبل از متاستاز، بیماری قابل شناسایی و درمان است.
امانی با اشاره به این كه هرچند روش های غربالگری در حال پیشرفت است اما كلونوسكوپی هنوز مهمترین و دقیق ترین روش برای غربالگری سرطان روده بزرگ می باشد، اظهار كرد: در صورتی كه پولیپ ها با انجام كلونوسكوپی شناسایی و برداشته شود، عامل ایجاد سرطان روده بزرگ هم از بین می رود.
فوق تخصص گوارش و كبد بیان كرد: كلونوسكوپی برای افراد عادی هر 10 سال و برای افرادی كه دارای سابقه بیماری روده ای یا سرطان در اقوام درجه یك خود هستند هر 5 سال باید تكرار شود.
علمی ** 1201 **
خبرنگار: عبدالكریم جبارپور* انتشار: زهره محتشمی پور
برای اطلاع از اخبار متنوع علمی و فناوری، با كانال علمی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
irnaelm@
https://telegram.me
تهران-ایرنا- روده بزرگ آخرین بخش از سیستم گوارشی است و سرطان این اندام حاصل رشد غیرقابل كنترل سلول ها است؛ سیگار، چاقی و بی تحركی از جمله عوامل ابتلا به این بیماری محسوب می شوند.