توافق بر سر آتش بس

** توافق بر سر آتش بس
نخستین دیدار رسمی «دونالد ترامپ» و «ولادیمیر پوتین» روسای‌ جمهوری آمریكا و روسیه روز گذشته به گفته خودشان در فضایی «سازنده» و «امیدواركننده» برگزار شد.
به همین دلیل از ابتدای این دیدار تا انتها آنچه به بیرون درز كرد، خبرهای جسته گریخته‌ ای بود كه از سوی بعضی مقامات شنیده می‌شد. «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه درباره این دیدار گفت: پوتین و دونالد ترامپ در مورد آتش‌بس در جنوب سوریه و نیز بحران اوكراین به توافق رسیدند.
پوتین در دیدار با «شینزو آبه» نخست‌وزیر ژاپن، نیز گفت: من گفت‌ وگوی بسیار طولانی با رییس‌جمهوری آمریكا داشتم كه طی آن مسائل بسیاری چون مساله اوكراین، سوریه، برخی از مسائل دیگر و همچنین تعدادی از مسائل دوجانبه مطرح شد؛ ما همچنین به مسائلی چون مبارزه با تروریسم و امنیت سایبری نیز پرداختیم.
روز گذشته نشست سران كشورهای گروه 20 در هامبورگ آلمان آغاز به كار كرد. دیدار دوجانبه ترامپ و پوتین نیز در حاشیه این نشست و در آلمان صورت می‌ گرفت. دیدار روسای‌ جمهوری، دو كشور در شرایطی صورت گرفت كه یك روز پیش از آن ترامپ با انتقاد تند از روسیه خواسته بود دست از حمایت ایران و دولت بشار اسد بردارد.
در این ماجرا ترامپ و همكارانش به داشتن ارتباط با روسیه و همكاری‌ های خارج از چارچوب قانونی متهم شده‌اند.
این همكاری‌ها می تواند به‌ خصوص در بحران سوریه مهم خواهد بود زیرا آمریكا تلاش می‌ كند داعش را در سوریه شكست داده و رقه پایتخت این گروه را به كمك نیروهای دموكراتیك كرد آزاد كند.
این در حالی است كه دولت سوریه و روسیه با این موضوع مخالف بوده و خواستار خروج نیروهای بیگانه از جمله آمریكایی از سوریه هستند. روسیه بارها دولت آمریكا را به حمایت از تروریست‌ها در سوریه متهم كرده است. برقراری آتش‌بس در جنوب سوریه می‌ تواند به معنای همكاری روسیه و آمریكا برای حمله به داعش باشد.
همچنین این آتش‌ بس می‌ تواند به این معنا باشد كه از برخوردهای احتمالی بین نیروی هوایی روسیه و آمریكا در خاك سوریه در آینده جلوگیری خواهد شد و تركیه نیز قادر به عملی كردن تهدیدهای خود علیه كردها نخواهد شد.

** چهار چالش نظام بانكی
چالش های نظام بانكی كه مورد بازبینی و اصلاح از سوی بانك مركزی قرار گرفت:
1- كاهش نیافتن نرخ سود بانكی متناسب با كاهش نرخ تورم به دلیل معضل جریان نقدی بانك ها ناشی از وجود دارایی های منجمد
2- معضلات سه لایه ای نظام بانكی مشتمل بر مسائل ساختاری و نهادی، معضل كاهش درآمدزایی دارایی های بانك ها و معضل جریان نقد بانك ها.
3- فازبندی برنامه اصلاح نظام بانكی شامل بهبود وضعیت سلامت نظام بانكی، تقویت نقش نظارتی و قدرت سیاست گذاری پولی بانك مركزی در فاز نخست و برنامه كامل اصلاح ساختاری- نهادی نظام بانكی و حل معضل تنگنای اعتباری در فاز دوم.
4- در فاز اول بانك مركزی به منظور تخفیف معضل جریان نقدی بانك ها، پیشنهاد مدیریت فعالانه در بازار بین بانكی، تعدیل نسبت سپرده قانونی بانك های تجاری، دسته بندی بانك ها و نظارت بر رفتار بانك های مشكل دار، حل و فصل مطالبات غیر جاری، انتظام بخشی بازار پول با ساماندهی موسسات غیر مجاز، افزایش سرمایه بانك ها، ادغام، اصلاح و انحلال بانك ها و ارتقای نظارت موثر بر فعالیت های بانك ها را ارایه كرد.

** ویژگی های یك وزیر امورخارجه در دنیای امروز
در سالیان دور، وقتی دیپلمات‌ها از طرف دولت‌های‌ شان برای انجام مذاكره با یك دولت متخاصم یا یك دولت متحد به خارج از كشور اعزام می‌شدند، معمولا دستورالعملی كه از طرف پایتخت به آن‌ها داده می‌شد حاوی نكاتی كلی در باب منافع ملی و نكاتی در مورد چشم‌ انداز و اهداف بلندمدت كشورشان بود.
علت اینكه دستورالعمل دولت‌ها به هیات‌های مذاكره‌كننده آنچنان دقیق و موشكافانه نبود، عمدتا به فاصله میان پایتخت مبداء و مكان مذاكرات مربوط می‌شد.
از این رو، دولت‌ها پیش از اعزام دیپلمات‌ها، صرفا كلیاتی در مورد منافع ملی و اهداف بلندمدت خود به هیات مذاكره‌ كننده تفهیم می‌كردند و به آن‌ها برای انجام گفت‌ وگو با طرف مقابل اختیارات تام می‌دادند. در نتیجه، معاهدات و متونی كه در انتهای مذاكرات حاصل می‌شد - و به تبع، روابطی كه میان كشورها در چنین فضایی تنظیم می‌شد - عمدتا متاثر و متناسب با همین شرایط شكل می‌گرفت.
اما امروز، ماهیت مذاكرات بین‌المللی و میزان دقت و حساسیت طرفین بر سر تك تك واژگان در پروسه مذاكره به شدت تغییر كرده است، و این امر به نوبه خود بر جنس، دقت و كیفیت روابط میان كشورها - و حتی بر مناسبات ژئوپولیتیك و سیاسی - تاثیرات بسزایی گذاشته است.
امروز شاهدیم كه آقایان ظریف و عراقچی با اصرار بر تغییر تنها یك واژه در قطعنامه شورای امنیت و با درج یك قید در یك جمله آن، عملا برنامه موشكی ایران را از زیر ضرب این نهاد امنیتی بین‌المللی خارج می‌كنند و این پدیده - یعنی تغییر معادلات و توازن قدرت یا خلع سلاح یك كشور از طریق تغییر تنها یك واژه در متن معاهده - در اعصار گذشته چندان قابل تصور نبود.
به عبارت دیگر، دنیای امروز دنیایی است كه همه كشورها را نیازمند به مدیرانی می‌كند كه هم فضای جدید را درك كنند، هم با مولفه‌ها و زبان تخصصی جدید در صحنه سیاست خارجه آشنا باشند، هم با تحولات سریع و ابزار جدید همگام باشند.
به بیان دقیق‌تر، امروز كسی می‌تواند وزیر امور خارجه باشد كه مولفه‌های دوران گذار را به درستی شناسایی كند و مطابق آن برای كشور برنامه‌ریزی نماید؛ «جریان‌شناسی» بداند و از رویكردهای كلی‌نگر، تك‌ بعدی، شعاری و غیر اصولی فاصله بگیرد.
شناسایی قوانین داخلی كشورهای مهم، را بشناسد، درك از ارتباط ارگانیك میان نظام داخلی آن‌ها و نظام بین‌المللی، اختیارات نهادهای داخلی سایر كشورها را بداند، در اختیار داشتن نبض افكار عمومی و استفاده صحیحی از رسانه‌ها و شبكه‌های اجتماعی، شناسایی و تامین نیازهای دستگاه دیپلماسی، از خصوصیات یك وزیر امورخارجه است.
در واقع، می‌توان گفت كه دنیای امروز تخصص‌ و كاردانی وزیر امور خارجه - با كیفیتی كه ذكر شد - به مثابه یك مزیت نسبی و یك امتیاز راهبردی است كه نباید به راحتی از آن گذشت یا غافل شد.

** تلویزیون اینترنتی رسانه كارساز برای دولت
دولت باید از صدا و سیما عبور كند و نباید در حوزه خبر و رسانه تنها به این رسانه متكی باشد. مروری بر عملكرد این رسانه، نشان می‌دهد كه همچنان نقاط منفی دولت در اخبار و گزارش‌ها برجسته و دستاوردها و عملكردهای مثبت، یا كمتر بیان می‌شود یا در میان اخبار منفی گم می‌شود.
با وجود چنین رویكردی، برخی پیشنهاد «عبور دولت از صدا و سیما» را یك پیشنهاد تبلیغاتی ارزیابی كردند. اما تجربه انتخابات اخیر نشان داد كه این پیشنهاد، نه تنها ممكن، بلكه اساسا عملیاتی شده است. پخش زنده سخنرانی‌ های رئیس جمهوری از طریق «اینستاگرام» بیانگر آن بود كه دولت می‌تواند و باید با استفاده از شبكه‌های اجتماعی از اتكای خود به صدا و سیما بكاهد. راه‌ اندازی این شبكه‌ها بسیار ساده است و می‌توان آنها را به شبكه‌های 8 ساعته و حتی به شبكه‌هایی با برنامه‌های 24 ساعته تبدیل كرد.
این اتفاق از این‌رو ضروری است كه اكنون همه خبرگزاری‌های دنیا یا در داخل كشور نهادهایی همچون آستان قدس، رسانه ویژه خود را دارند. یا حتی در صدا و سیما، شبكه‌هایی به برخی نهادهای همسو اختصاص داده شده در حالی كه این فرصت همچنان از دولت دریغ می‌شود.
آینده رسانه‌ها، رسانه‌های اینترنتی است و چیزی غیر از این را برای آینده رادیو و تلویزیون هم نمی‌توان متصور بود. به این ترتیب، به لحاظ فنی دولت می‌تواند بدون اتكا به صدا و سیما، چنین رسانه‌ای برای خود ایجاد كند. ضرورت اتخاذ این رویكرد، از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد كه نمی‌توان به اختصاص شبكه‌ای از سوی صدا و سیما به دولت امید داشت.
بی رغبتی این رسانه برای همراهی با دولت، در شرایطی است كه صدا و سیما خود در بحران ریزش مخاطب به سر می‌برد. امروز اگر چند برنامه «خندوانه»، «نود» یا «ماه عسل» از جدول پخش برنامه‌های این رسانه حذف شوند، دیگر این رسانه بیننده قابل توجهی نخواهد داشت.
دراین شرایط، اگر گرایش‌ها و سلایق سیاسی كنار گذاشته شود و یك شبكه ویژه تلویزیونی به دولت اختصاص یابد، قطعا مخاطبان زیادی، حتی برای صدا و سیما بدنبال خواهد داشت. این اتفاق، در شرایطی كه رسانه‌های بیگانه، گوی میدان رقابت خبری را از صدا و سیما ربوده‌اند، می‌تواند به ترمیم جایگاه این رسانه كمك كند.

** پراوداهای آمریكایی
نهادها شكل می‌گیرند تا كارویژه خاصی را به صحنه آورند. به ضرورت ماهیت اجتماعی، نهادها بازتاب روندها و واقعیات حاكم بر جامعه هستند. برای تداوم بقا و نافذ بودن نهادهای اجتماعی گزینه‌ ای جز این‌ كه «ربط داشتن» خود را در گستره جامعه متجلی سازند در برابر ندارند كه این نیز كاملا به قدرت تطبیق دهی آنان بستگی دارد.
یكی از اركان ممیزه یك جامعه باز، نهادی به نام رسانه است كه شان و منزلت آن از چنان سطحی برخوردار است كه در كنار سه قوه مستقل مقننه، مجریه و قضاییه كه شاكله حیات بخش جامعه مدنی هستند، رسانه به عنوان محور چهارم ترسیم شده است.
رسانه از این رو در كنار عناصر هویت بخش ساختار حكومت به عنوان یك مجموعه غیردولتی قرار گرفته كه یادآور وظایف و مسئولیت آنها باشد و مهم‌ تر از همه این كه در كنار مطلع ساختن شهروندان از واقعیات محیط اجتماعی، آنان و رهبران جامعه را در مسیر ارتقای اخلاقی و انسانی قرار دهد.
رسانه‌های جریان اصلی در اشكال گفتاری، نوشتاری و تصویری در چارچوب لنز ارزشی لیبرال حوادث، روندها و تحولات را در تمام سطوح جامعه از یك سو توصیف و از سوی دیگر تحلیل (نقد) می‌ كردند. رسانه‌ ها هر چند ارزش‌ های محافظه كارانه را مطلوب قلمداد نمی‌كردند، اما آگاهانه این مهم را پاس می‌ داشتند و اعتبار قائل بودند كه جنس اطلاع رسانی (توصیف) و تحلیل (نقد) متفاوت است.
حق شهروندان است كه مطلع شوند و وظیفه رسانه است كه رسالتی فرای روزمرگی را نیز متجلی سازد. چرا مثلا «والتر كرانكایت» مجری لیبرال اخبار شبانه یكی از مهم‌ ترین شبكه‌ های تلویزیونی برای مدت 20 سال (1981ـ1962) به عنوان «مورد اعتماد ترین فرد» در جامعه آمریكا از سوی شهروندان دو سوی طیف سیاسی مطرح می‌گشت. به قدرت رسیدن رونالد ریگان در سال 1981 به عنوان نخستین رئیس‌ جمهوری محافظه‌ كار جنبش یكه‌تاز نگاه لیبرال را در صحنه رسانه‌ ای به چالش گرفت.
مجموعه‌ های محافظه كار و روشنفكران متعلق به این نحله فكری از این تاریخ به بعد به طور یكپارچه و دائمی به بیان این نظر و ایده پرداختند كه رسانه‌ های جریان اصلی از تحریریه گرفته تا خبرنگاران در كنترل افرادی است كه دارای ارزش‌ ها و اعتقاداتی هستند كه اساسا با ایده‌های محافظه‌ كارانه در تعارض است.
با توجه به این نكته، نه‌ تنها در مقوله تحلیل و نقد ارزش‌ های لیبرال مبنا قرار می‌گیرند بلكه در قلمرو اطلاع‌ رسانی و توصیف وقایع و حوادث نیز ارزش‌ های لیبرال در نقش «صافی» ظاهر می‌شوند. ارزیابی و نقطه نظر نخبگان محافظه كار بتدریج در جامعه رسوخ كرد و دو سوی گسل سیاسی دو نگاه بشدت متفاوت را در خصوص عملكرد و رسالت رسانه‌ای به صحنه آوردند.
این چالش روشنفكرانه و ارزشی در سال 1996 عملیاتی شد و خط مشی‌های كاملا مشخص و شفاف كه هم برای شهروندان قابل رویت بود و هم نخبگان، آن را به اجبار تائید كردند و در جامعه به صحنه آمد. فاكس نیوز به عنوان یك مجموعه رسانه‌ای پا به صحنه گذاشت و از ورای لنز محافظه‌ كارانه، توصیف و تحلیل اطلاعات را در دستور كار قرار داد.
امروزه دیگر كمترین تمایزی میان وظیفه اطلاع‌ رسانی و رسالت نقد وجود دارد و آنچه مهم‌ تر از این نكته است همانا بیان صریح این مطلب است كه ضرورتی برای این تفكیك نیست و رسانه باید حتما برای خود یك موضع مشخص كند و از آن موضع چارچوب اطلاع‌ رسانی را ترسیم سازد. ویژگی جامعه آمریكایی امروزه تعداد كثیری «پراودا» است.

متن كامل مطالب بالا را می توانید در تارنمای ایرنامقاله بخوانید.

** تارنمای 'ایرنا مقاله' به نشانی http://article.irna.ir و با آدرس كانال تلگرامی @Irnaresearch با هدف اطلاع رسانی و انعكاس مقالات؛ گزارش ها؛ تحلیل های متنوع در موضوعات داخلی و خارجی ؛ به بازنشر مقالات و مطالب مهم روز ایران و جهان می پردازد.
پژوهشم**9160**2040