به گزارش گروه علمی ایرنا از ساینس، نگاهی به تحقیقاتی كه در سالهای گذشته بر روی نحوه خوابیدن انجام شده گویای این است كه وقتی وضعیت و موقعیت دراز كشیدن در زمان خواب عوض میشود، نوع رویا دیدن افراد هم تغییر میكند.
برای نمونه به نظر میرسد كه نحوه دراز كشیدن و به خواب رفتن، ممكن است بر نحوه فعالیت مغز در زمان خواب تاثیر بگذارد.
مطالعهای كه در سال 2004 انجام شد، از داوطلبین خواسته شد كه بعد از خوابیدن برروی سمت راست یا سمت چپ بدن، رویاها، كابوسها و میزان شفافیت این خوابها را ثبت كنند.
نتایج این تحقیق نشان داد كه افرادی كه بر روی سمت چپ بدنشان میخوابند بسیار بیشتر از دیگر گروه خوابهای پریشان دیده بودند.
افرادی كه بر سمت راست خوابیده بودند، بیشتر امكان داشت كه خوابهایشان را به خاطر بیاورند و حس امنیت و راحتی در خوابهایشان داشته باشند.
اما هر دو گروه، كه فقط اجازه داشتند بر یك سمت بدن بخوابند، گفتند كه كیفیت خوابشان به مراتب كمتر شده است.
با آنكه این مطالعه محدودیتهای خاصی (مثل گروه كوچك شركتكنندگان) را داشت، اما محققان به این نتیجه رسیدند كه بین كیفیت خواب و نحوه دراز كشیدن ارتباطی وجود دارد چرا كه نحوه كاركرد مغز ممكن است با حالت بدن ارتباط داشته باشد.
در تحقیقی دیگری كه در دانشگاه هنگكنگ انجام شد، مطالعه رفتاری داوطلبان در زمان خواب نشان داد كه افرادی كه بر روی شكمشان میخوابند و صورتشان به سمت تخت است، بیشترین میزان رویاهای شفاف و واضح را دارند: رویاهایی مثل دیدن اجسام فضایی، حبس شدن در مكانی، تنگ آمدن نفس، نظریاتی هم وجود دارند كه میگویند اگر به صورت نشسته بخوابیم، خوابهای شفافتر و واضح تری میبینیم چرا كه به حالت بیداری نزدیكتریم. اما در حال حاضر هیچ كدام از این نظریهها در مقایس بزرگ ثابت نشده اند.
اما به غیر از نحوه دراز كشیدن، پزشكان توصیههایی برای بهتر شدن كیفیت خواب دارند مانند داشتن زمان مشخص برای خواب ، پرهیز از فعالیت های استرسزا قبل از خواب ، ورزش منظم، پرهیز از خوردن غذاهای سنگین قبل از زمان خواب، تنظیم دمای اتاق خواب و خاموش كردن وسایل الكترونیكی مانند موبایل كه ممكن است در نیمه شب شما را از خواب بیدار كند.
فرضیههای جدید، خواب را راهی برای بیان و بروز میلهای ضمیر ناهوشیار انسانها در فضایی امن و غیر واقعی تعریف میكند. شاید برای اینكه انجام آنها در دنیای واقعی ناممكن، غیر قابل قبول و حتی قابل پیگیری و غیرقانونی باشد. اما چیزی كه میدانیم این است كه حتی در سده بیست و یكم هم هنوز دانشمندان مطمئن نیستند 'چرا ما خواب میبینیم؟'.
برخی از دانشمندان فكر میكنند كه خواب دیدن به دلایل روانی در انسانها تكامل یافته است.
گروهی دیگر معتقدند كه از آنجا كه فعالیتهای عصبی زیادی در مغز، در زمان خواب و به خصوص در زمان REM در جریان است، خواب دیدن میتواند محصولی بی معنی، از این فعل و انفعالات مغزی باشد.
خواب REM زمان عمده خواب دیدن است و اگر در این زمان از خواب بیدار شوید اغلب رویاهای خود را به وضوح به یاد می آورید.
نظریه دیگری وجود دارد كه خواب را مكانیزمی برای در هم آمیختن خاطرات، حل مشكلات و دست و پنجه نرم كردن با احساسات میداند. این فرضیه، خواب دیدن را برای حفظ سلامت روانی و احساسی افراد واجب میداند.
***آیا حیوانات هم خواب میبینند
هوگو اسپیرز، یك روانشناس تجربی از دانشگاه لندن میگوید كه با آنكه واقعا مشخص نیست آیا حیوانات هم خواب میبینند یا نه، اما احتمال آن خیلی زیاد است.
اسپیرز و گروه تحقیقاتی اش دریافتند كه وقتی به موشهای آزمایشگاهی قبل از خواب غذا نشان داده میشود، مغز آنها در زمان خواب، نقشه چگونه رسیدن به غذا را طراحی میكند؛ میتوانیم بگویید كه مغز آنها راه رسیدن به غذا را در خواب میبیند.
خواب دیدن انسانها در زمان REM اتفاق می افتد و تقریبا همه پستانداران هم این مرحله از خواب را دارند.
آزمایشی كه بر روی گربهها در زمان خواب انجام شد، نشان میدهد كه آنها در زمان خواب تصاویری را میبینند و نسبت به این تصاویر واكنش نشان میدهند.
اما با همه تلاشی كه تا كنون برای پاسخ به این پدیده شگفتانگیز انجام شده، ما هنوز نمیدانیم چرا خواب میبینیم. همچنان تنها راه مطالعه خواب، پرسش از كسی است، كه خواب میبیند، بنابراین در خصوص حیوانات نمیتوان به این روش دست زد.
چیزی كه همه محققان مسائل خواب در آن همرای هستند این است كه تقریبا همه انسانها هر شب خواب میبیند؛ چه آن را به خاطر بسپارند یا نه.
به گفته دكتر جیم پاگل، مدیر مركز تحقیقات خواب در ایالت كلورادوی آمریكا، اگر ما بفهمیم كه خواب دیدن چه فایدهای برای بدن ما دارد، احتمالا میتوانیم بفهمیم كه چرا باید یك سوم زندگیمان را در خواب بگذرانیم.
علمی **1354**1440
تهران - ایرنا - دانشمندان حوزه علم خواب نمیدانند كه چرا آدمها به خواب میروند یا چرا خواب میبینند، اما تحقیقات تازه نشان میدهد كه وضعیت خوابیدن بر نحوه خوابدیدن تاثیر زیادی میگذارد.