كاشتن بذردوستي:انتخابات تركيه از نگاهي ديگر

در اين يادداشت آمده است: حزب عدالت و توسعه در اولين سال هزاره سوم از درون شكاف هاي عميق اجتماعي، سياسي و اقتصادي جامعه تركيه سر برآورد. با رشد و تقويت يك طبقه اقتصادي و اجتماعي متوسط در تركيه كه همزمان با سياست هاي باز اقتصادي تورگوت اوزال از سال هاي اول دهه هشتاد ميلادي ظهور كرده بود تركيه در زمينه سياسي نيز شاهد تحولات سياسي عميقي در نيمه دوم دهه 90 ميلادي شد.
فشارهاي نظام لائيك و كماليست هاي اين كشور كه حاضر نبودند كانون قدرت سياسي و اقتصادي را به ديگران واگذار كنند كشور را در بحران اقتصادي و سياسي عميقي فرو برد و موجب نارضايتي شديد مردم گرديد. در شرايطي كه كماليست ها به هيچ عنوان تغيير شرايط موجود را برنمي تافتند حزب عدالت و توسعه از درون شكاف هاي عميق اجتماعي تركيه سر برآورد و با ارائه چهره اي متفاوت و بر تن كردن جامه اي نو تحت عنوان 'محافظه كار دموكرات' وارد كارزار سياست در تركيه شد و سعي كرد با فاصله گرفتن از گرايشات ايدئولوژيك و با اتخاذ سياستي عمل گرايانه، سياست ها و برنامه هاي خود را در قالب احزاب فراگير در تركيه به مورد اجرا در آورد.
توجه و تاكيد جدي بر انتظارات و اولويت هاي راي دهندگان و پرهيز از سياست ها و اقدامات افراطي از مشخصه هاي بارز اين حزب درآن سال ها بود. اولويت دادن به مسائل اقتصادي و در پيش گرفتن سياست اقتصادي نئوليبراليستي متكي بر بازار آزاد تاكيد بر سياست پيوستن به اتحاديه اروپايي و تعقيب روند گشايش سياسي، فرهنگي و اجتماعي براي همه اقليت هاي قومي و مذهبي تركيه به همراه اتخاذ سياست 'صفر مشكل' در سياست خارجي و گسترش روابط و همكاري هاي دوستانه با همسايگان از جمله ايران و عراق و سوريه، موجب اقبال فراوان به اين حزب در داخل و خارج تركيه گرديد. بطوري كه اين حزب يكه تاز همه انتخابات برگزار شده در تركيه تا سال 2011 در اين كشور بود و با وجود فراز و نشيب هاي فراوان در عرصه سياست داخلي و مقاومت نهادهاي كماليستي، حكومت تك حزبي عدالت و توسعه با كسب موفقيت هاي چشگير اقتصادي در داخل و برقراري روابط دوستانه و سازنده با بسياري از كشورها به ويژه همسايگان خود در خارج، توانست اقتدار بلامنازع خود را در تركيه استمرار بخشد و آرام آرام همه سنگرهاي مخالفين سرسخت داخلي يكي پس از ديگري به تسخير حزب عدالت و توسعه درآمد.
با تضعيف مخالفين حزب عدالت و توسعه در داخل و پيروزي قاطع اين حزب در انتخابات سراسري تركيه در سال 2011 كه براي سومين بار پياپي صورت مي گرفت و نيز تغيير شرايط منطقه متعاقب تحولات سياسي در برخي كشورهاي خاورميانه و شمال آفريقا كه تحليلگران و رسانه هاي تركيه نيز همانند رسانه هاي غربي از آن به 'بهار عربي' ياد مي كنند، تغييرات تدريجي در سياست هاي داخلي و خارجي تركيه نيز نمايان گرديد. اتخاذ سياست هاي اقتدارگرايانه در داخل و فاصله گرفتن از سياست هاي فراگير در عرصه هاي فرهنگي، سياسي و اقتصادي و چرخش در سياست خارجي تركيه كه در همراهي با سياست هاي آمريكا و هم پيمانانش در منطقه نمايان شد، هزينه هاي فراواني را براي مردم مسلمان تركيه به بار آورد كه اوج آن در سياست نادرست دولت برآمده ازحزب عدالت و توسعه در قبال مساله سوريه بود (سياستي كه به باور نويسنده با تاييد و تحريك آمريكا صورت گرفت و دو هدف شيطاني را تعقيب مي كرد اول تامين امنيت بيشتر براي رژيم صهيونيستي متعاقب رشد بيداري اسلامي در منطقه و دوم ممانعت از قدرت گرفتن بيشتر حزب عدالت و توسعه در داخل و خارج تركيه).
تغيير مشي حزب عدالت و توسعه و چرخش در سياست هاي داخلي و خارجي اين حزب منجر به قطبي شدن جامعه تركيه و تعميق شكاف هاي اجتماعي و سياسي در اين كشور شد و اين وضعيت هزينه هاي اقتصادي و اجتماعي فراوان به تركيه تحميل كرد و عدم تحقق وعده و وعيدهاي مكرر رهبران حزب عدالت و توسعه در موضوع سوريه موجب تنزل اعتبار آنان گرديد. نارضايتي مردم از تغيير مشي حزب حاكم بر تركيه براي اولين بار در انتخابات بهار گذشته نمايان شد. هنگامي كه پس از 13 سال، حزب عدالت و توسعه با ناكامي مواجه شد و نتوانست اعتماد مردم را براي كسب اكثريت كرسي هاي مجلس به منظور تشكيل دولت تك حزبي بدست آورد و مردم پيام نارضايتي خود را از طريق صندوق هاي راي به گوش رهبران حزب حاكم رساندند.
در فاصله انتخابات بهار گذشته وانتخاباتي كه در 10 آبان ماه برگزار شد رهبران حزب عدالت و توسعه با هوشمندي و با بهره گيري از تجربياتي كه در انتخابات دوره هاي گذشته اندوخته بودند با انجام تعديل و در پيش گيري انعطاف در سياست ها و برنامه هاي حزب تلاش كردند بار ديگر مطالبات و اولويت هاي راي دهندگان را در دستور كار خود قرار دهند و به مردم نشان دهند كه پيام آنان را دريافت كرده اند. اولويت دادن به برنامه هاي اقتصادي و رفاه مردم در بيانيه انتخاباتي و شعارهاي تبليغاتي حزب، تاكيد بر نقش امنيت و ثبات در كشور و كنار گذاشتن مشي اقتدارطلبانه و ارتباط صميمي با مردم و نيز انعطاف در سياست خارجي به ويژه در موضوع سوريه از نشانه هاي بازگشت حزب به سياست هاي فراگير بود كه موجب شد آرا از دست رفته در انتخابات گذشته بار ديگر به سبد حزب عدالت و توسعه باز گردد. به طوريكه اين امر حتي در نتيجه انتخابات در شهرها و مناطق كردنشين نيز به وضوح نمايان گرديد.
رفتار و گفتار رهبران پيروز حزب حاكم در تركيه پس از انتخابات اخير حاكي از آن است كه بنا به قول احمد داوواوغلو رييس حزب عدالت و توسعه، اين بار رهبران اين حزب پيام مردم را به خوبي درك كرده اند، هم پيام انتخابات 17 خرداد و هم پيام انتخابات 10 آبان. حضور داوواوغلو در مزار مولانا در شهر قونيه در شب اعلام نتيجه انتخابات و اظهار اين جمله كه 'امشب، شب كاشتن بذر دوستي است' و تاكيد او بر اينكه پيروزي بزرگ حزب، آنها را مغرور نخواهد كرد بلكه با تواضع و عزم بيشتر راه خود را ادامه خواهند داد و او به عنوان نخست وزير 78 ميليون نفر مردم تركيه همت خود را به تقويت دوستي و از بين بردن فضاي دو قطبي در كشورخواهد گماشت، نشانه هايي بر ادعاي فوق است.
حقيقت اين است كه ايجاد صلح و ثبات در تركيه و استمرار توسعه سياسي و اقتصادي و گسترش رفاه اجتماعي در اين كشور خواسته اصلي مردم مسلمان اين كشور است و اين همه را در گرو تقويت دوستي و همبستگي در بين مردم و نيز برقراري روابط دوستانه و برادرانه با كشورها و ملت هاي مسلمان همسايه مي دانند و حزب عدالت و توسعه در دوره هاي اول و دوم حاكميت خود كارنامه و تجربه موفقي در اين زمينه دارد. به همين دليل بود كه وقتي مردم تعديل و انعطاف در سياست ها و تغيير در شعارهاي انتخاباتي و رفتار حزب عدالت و توسعه را ديدند دوباره به اين حزب اقبال كردند و آن را بر مصدر قدرت نشاندند. اميد است بذر دوستي وعده داده شده توسط رهبر جوان و استراتژيست حزب عدالت و توسعه كه در سال هاي اخير در كوران سياست وفراز و نشيب آن تجربه هاي خوبي نيز اندوخته به زودي به بار نشيند و ثمره آن را در سياست هاي داخلي و خارجي تركيه شاهد باشيم. باشد كه ديگر بار در سايه دوستي و همكاري نزديك كشورهاي مسلمان منطقه به ويژه دو همسايه قدرتمند و صاحب نفوذ منطقه يعني ايران و تركيه به زودي صلح و آرامش در منطقه حاكم شود و بار ديگر گفتمان 'شامگن' در منطقه احيا شود.
درخت دوستي بنشان كه كام دل به بار آرد نهال دشمني بركن كه رنج شمار آرد
منبع: پايگاه اينترنتي ديپلماسي ايراني
اول**1577