سوم خرداد، سالروز پیروزی عملیات بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر است. در این پیروزی، ارزش های فراوانی نقش داشت؛ از رشادت و جانبازی بگیرید تا فداكاری و وحدت فرماندهی. اما چنانكه نگارنده پیش از این، در مقاله «نقش نیروی هوایی در عملیات آزادسازی خرمشهر» (1) توضیح داده است، دو ویژگی، بیشترین تاثیر را در این پیروزی داشت:
الف – طراحی و برنامه ریزی علمی، مبتنی بر اصول و قواعد كلاسیك جنگ
ب – وحدت همه نیروهای ایران، از ارتش و سپاه و بسیج تا ژاندارمری و حتی جهاد سازندگی
پیروزی در خرمشهر، دقیقا زمانی به دست آمد كه نیروهای حزب اللهی مانند شهید صیاد شیرازی (فرمانده نیروی زمینی ارتش) و فرماندهان سپاه، طراحی و هدایت جنگ را به صورت مشترك انجام دادند و نیروهای كلاسیك، مانند تیمسار ظهیرنژاد (رییس ستاد مشترك ارتش) از این وحدت پشتیبانی كردند.
امروز دشمن بعثی به تاریخ پیوسته است و حتی یك وجب از خاك ایران در دست دشمن نیست، اما نبرد ادامه دارد. نبردِ امروز هم مانند جنگ سال 1361، تحمیلی است و این بار، دشمن به ارزش های عملیات بیت المقدس می تازد.
از نظر تئوری، اگر بتوان ارزش هایی كه باعث پیروزی یك ملت می شود را از میان برد، شكست آن ملت، آسان خواهد بود. این چیزی است كه در اصطلاح سیاسی، با قدرت نرم (soft power) امكان پذیر است.
اما قدرت نرم چیست؟ «ریچارد جاستن» قدرت نرم و قدرت سخت را اینگونه تعریف می كند: «... درحالی كه قدرت سخت، به معنای تواناییِ مجبور كردن، با كمك ارتش یا اقتدار اقتصادی به دست می آید، قدرت نرم از جاذبه های فرهنگی، آرمان های سیاسی و جذابیت سیاست های یك كشور ناشی می شود.» (2)
البته ریچارد جاستن اشاره می كند كه استفاده از قدرت نرم، به طور ذاتی، نیازمند قابلیت های اطلاعاتی است.
در جامعه ای مانند ایران شبكه های تلویزیونی و رسانه ها تنها ابزار قدرت نرم هستند. كم نیستند افرادی كه شاید واقعا خیال كنند شبكه هایی مانند BBC، بنابر یك رسالت اخلاقی یا وظیفه حرفه ای، به زبان فارسی برنامه اجرا می كنند. اما واقعیت این است كه در دنیای امروز كه بسیاری از كشورها برای مبارزه با كسری بودجه و بحران مالی، ناچار به حذف بسیاری از هزینه های ضروری خود هستند، اطلاع رسانی نمی تواند هدف اصلی باشد .
اصولا اگر هدف بریتانیا از تاسیس شبكه تلویزیونی به زبان فارسی، صرفا مبتنی بر آرمان های حرفه ای و اطلاع رسانی بود، می بایست اول شبكه 24 ساعته «ماندارین» (زبان چینی) را تاسیس می كرد؛ زیرا ماندارین، پرگویش ترین زبان جهان است. زبان های اسپانیایی، پرتغالی، فرانسوی، هندی و آلمانی هم بیش از فارسی مخاطب دارد. همچنین شمار افرادی كه با زبان ژاپنی صحبت می كنند كمابیش با زبان فارسی برابری می كند. اما BBC برای هیچیك از این زبان ها شبكه تلویزیونی 24 ساعته ندارد.
دولت انگلستان، بسیار دوست دارد كه روی افكار عمومی چینی ها و ملت های آمریكای لاتین اثرگذار باشد و اتفاقا این مناطق، از نظر اقتصادی هم برای بریتانیا مهم تر هستند، اما تمركز و برنامه های بلندمدتِ سرویس های اطلاعاتی و جاسوسی بریتانیا روی ایران و كشورهای عرب زبان است؛ برای همین هم به دو زبان فارسی و عربی شبكه تلویزیونی تاسیس می كند.
نمی دانم اگر علی صیاد شیرازی امروز زنده بود، به كدام دستاورد نظامی اش بیشتر می بالید: به خدمات پیش از انقلاب، به شكست تجزیه طلبان غرب ایران در آغاز انقلاب، به عملیات آزادسازی خرمشهر و دیگر رشادت های دفاع مقدس یا به گنجاندن تجربه های جنگ در دروس نظامی و افزودن واحد «معارف جنگ» در رشته های دانشگاه افسری ارتش. اما من بی تردید این را بزرگترین دستاورد حیات نظامی صیاد می دانم كه یك عمر برای عزت ایران مبارزه كرد و در نهایت به دست گروهی شهید شد كه عمری را در كنار صدام حسین برای اشغال ایران جنگیده بود و شكست خورده بود.
خدا را شكر امروز كشور در صلح و امنیت به سر می برد. این روزها، ما، رسانه ها، نخبگان كشور و اندیشمندان اگر می خواهیم ارزش های دفاع مقدس را زنده نگاه داریم، باید از ارزش هایی چون وحدت ملی و فداكاری برای كشور، «دفاع كنیم.»
------------------------------------------------------------------------------
* كارشناس ایرنا
------------------------
پیوندها:
(1): نقش نیروی هوایی در عملیات آزادسازی خرمشهر - زمان رضاخانی
http://www.irna.ir/fa/News/81175067/%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%B1
(2): وقتی مبانی اقتدار، متكی به مردم باشد - زمان رضاخانی
http://www.irna.ir/fa/News/81442946/
تهران - ایرنا - امروز ایران در صلح و امنیت به سر می برد و كشور، نیازمند دفاع در برابر حملات نرم رسانه ای و تقویت ارزش هایی چون میهن دوستی و از خودگذشتگی است كه باعث پیروزی در عملیات آزادسازی خرمشهر شد.