دال پلو:
در اين بازي افراد شركت كننده به 2 گروه تقسيم مي‌شوند. در صورتي كه تعداد بازيكنان در اين بازي فرد باشد، گروهي كه يك نفر عضو كمتر دارد به عوض عضوي كه كم دارد مي‌تواند يك نوبت بيشتر سنگ پرتاب كند. هر گروهي 3 عدد سنگ نسبتا بزرگ به عنوان دال يا نشانه به فاصله 1٫5 الي 2 متري پشت سر هم روي زمين قرار مي‌دهند، در ضمن گروه مقابل نيز مي‌بايست دال‌هاي خود را درست روبه روي دال‌هاي اين گروه در فاصله مشخصي بنا به توافق دو گروه قرار دهند.
براي مشخص شدن گروه شروع كننده بازي به روش تر يا خشك اقدام مي‌كنند يعني يك تكه سنگ را برمي‌داشتند يك طرف آن را خشك و طرف ديگر را تر مي‌كردند و هر گروه يك طرف را انتخاب مي‌كردند و گروهي كه سمت سنگي كه داخل زمين قرار گرفته را انتخاب كرده‌اند شروع كننده بازي هستند. پس از مشخص شدن اينكه كدام گروه ابتدا بايد تيراندازي با سنگ را شروع كند هر عضوي از آن گروه به نوبت سنگي را به طرف دال‌هاي گروه مقابل پرتاب مي‌كند و فقط در صورتي كه يكي از آن‌ها بتواند دالي از گروه مقابل را بزند يا به اصطلاح محلي (بكشد) مي‌تواند به عنوان جايزه سنگ ديگري نيز به طرف دال‌هاي گروه مقابل پرتاب كند. زماني كه تعداد افرادي كه در اين گروه هستند همگي سنگ‌هاي خود را پرتاب كردند اگر موفق شوند همه دال‌هاي گروه مقابل را بيندازند ولي دالي از خودشان بر زمين نيفتد، يك فرو براي آن‌ها محسوب مي‌شود. اگر گروهي بتواند هر 3 دال طرف مقابل را بيندازد يك فرو براي او محسوب مي‌شود و ضمنا اگر يك يا 2 عدد از دال‌هاي خودش هم زده شود يك تيل معادل نصف فرو است و براي او محسوب مي‌شود. بازي به همين نحو تا زماني كه به حدود و شرايطي كه از قبل براي بازي تعيين كرده‌اند برسد، ادامه پيدا مي‌كند. اين بازي بيشتر در ايام نوروز به ويژه در سيزده بدر و هم چنين در موقعيت‌هاي مناسبي از قبيل عروسي ميان جوانان به اجرا در مي‌آيد.
كلورونكي (كلاوركني):
كلورونكي يكي از محبوب‌ترين بازيهاي محلي است كه تعداد بازيكنان آن حتما بايد زوج باشد. افراد شركت كننده به 2 گروه مساوي تقسيم مي‌شوند. در گروه اول كه هر نفر كلاهي بر سر دارد و يا با دستمالي كه چهار طرف آن را گره زده‌اند سر خود را بسته‌اند، به شكل دايره‌وار چهار دست و پا روي زمين مي‌نشينند.
دسته 6 نفري ايستاده بناي حمله به دسته نشسته را مي‌گذارد تا كلاه آن‌ها را بربيايند و در مقابل دسته نشسته نيز به حالت دفاعي درآمده و سعي مي‌كنند با زدن قو (به معني قوزك پا) از خود دفاع كنند. اگر يكي از 6 نفردسته نشسته موفق شود با پا به يكي از افراد ايستاده بزند، دسته ايستاده بازي را باخته و بايد به جاي گروه نشسته روي زمين قرار بگيرند. در صورتي كه يكي از افراد گروه ايستاده موفق به ربودن كلاه رقيب شود، با قدم‌هاي بلند دوان دوان از ميدان بازي دور مي‌شود تا كلاه را به دالگه (مكاني دورتر از بازي كه افراد قبل از شروع بازي بين خود مشخص و تعيين مي‌كنند دالگه مي‌تواند يك درخت يا تخته سنگي باشد) بزند. اگر شخص رباينده كلاه موفق شود آن را به دالگه برساند، افراد گروه ايستاده بازي را برده‌اند و دوباره گروه نشسته روي زمين باقي خواهند ماند و اگر فردي كه كلاهش را ربوده‌اند موفق شود كلاه خود را پس بگيرد جاي 2 گروه با هم عوض خواهد شد.
خومن چوش:
اين بازي بيشتر در شب‌هاي تاريك انجام مي‌شود و تعداد بازيكنان آن نيز بايد زوج باشند تا به 2 دسته مساوي تقسيم گردند. يكي از بازيكنان ابتدا چوبي را به همه نشان داده و سپس آن را به نقطه‌اي دور پرتاب مي‌كند، سپس همه بازيكنان براي پيدا كردن چوب دستي به تكاپو مي‌افتند. هر گاه يكي از هر 2 دسته چوب را بيابد، پايش را بر روي آن قرار داده و فرياد مي‌زند خومن چوش (من چوب را پيدا كرده‌ام) و همه بازيكنان به سمت او مي‌دوند و گروهي كه چوب را پيدا كرده‌اند برنده بازي محسوب مي‌شوند و از نقطه‌اي كه چوب را يافته‌اند تا نقطه‌اي كه چوب را پرتاب كرده‌اند بر دوش گروه بازنده سوار مي‌شوند.
ترفه بازي:
ترفه بازي از جمله بازيهاي زمستاني است كه در بين بچه‌هاي روستا و عشاير لرستان بيشتر متداول و مرسوم است. تعداد بازيكنان آن 10 نفر است كه به 2 دسته 5 نفري تقسيم مي‌شوند و يك دسته در ميان دايره‌اي كه به شعاع 5 متر رسم شده مي‌ايستند و هر كدام رشته طناب يا كمربندي زير پاي خود قرار مي‌دهند و دسته 5 نفري ديگر در بيرون دايره قرار گرفته و مرتب در اطراف افرادي كه داخل دايره قرار دارند، مي‌چرخند و تلاش مي‌كنند كمربندها را از زير پاي آن‌ها بردارند. هر گاه يكي از 5 نفر دسته خارج از دايره موفق به برداشتن كمربند شود، با آن به افراد داخل دايره حمله مي‌كند و شروع به زدن آن‌ها مي‌كند. افراد داخل دايره كه حق ندارند از دايره خارج شوند هنگام فرار از ضربات طرف مقابل سعي مي‌نمايند با پا به قوزك پاي حريف خارج از دايره بزنند تا خود را از اين موقعيت رها كنند. اگر كسي از افراد خارج از دايره بزند، بازي متوقف مي‌شود و بازيكنان 2 دسته جاي خود را عوض مي‌كنند و بازي به همين منوال ادامه مي‌يابد.
گل زركي:
تعداد بازيكنان در اين بازي از 4 الي 10 نفر و بيشتر هم مي‌شود و اين بازي بيشتر مخصوص پسران نوجوان مي‌باشد و در شب‌هاي مهتابي و بيشتر در شب‌هاي تابستاني در زمين صاف و هموار انجام مي‌گيرد. افراد به 2 گروه مساوي تقسيم مي‌شوند و يك تكه چوبي را به اندازه 20 الي 30 سانتي‌متر انتخاب مي‌كنند و محلي را به عنوان الگه در نظر مي‌گيرند. بنا به توافق طرفين چوب را به دست يكي از افراد مي‌دهند تا آن را به هر جهتي كه مي‌خواهد پرتاب كند هنگام پرتاب چوب، افراد 2 گروه گوش خود را تيز مي‌كنند تا از صداي افتادن آن بفهمند چوب به كجا افتاده است. سپس همگي با سرعت به جستجوي آن مي‌روند، ضمنا در حين تلاش براي يافتن چوب، افراد هر 2 گروه همديگر را زير نظر قرار مي‌دهند تا مبادا يكي از افراد گروه مقابل چوب را يافته و به دالگه برساند. اگر فردي از يك گروه توانست چوب را بيابد و به دالگه برساند، آن گروه برنده است ولي اگر در حين رساندن چوب به دالگه افراد گروه مقابل چوب را از او بگيرند و خودشان به دالگه برسانند آن گروه برنده محسوب مي‌شود.
جفتو:
معناي اين كلمه در اصل جفت 2 مي‌باشد. جفت 2 به معناي به صورت جفت جفت دويدن است و بازي به اين صورت مي‌باشد كه 2 نفر محلي را به عنوان مقصد در نظر مي‌گيرند و در حضور عده‌اي به عنوان تماشاچي اقدام به دويدن مي‌كنند و هر كسي كه زودتر به مقصد تعيين شده برسد، برنده محسوب مي‌شود. لازم به توضيح است كه در گذشته اين بازي بين 2سوار نيز انجام مي‌گرفت.كه هر كدام داراي ويژگي‌هاي خاص خود است.
به گزارش ايرنا اداره كل ورزش و جوانان استان لرستان طي ايام تعطيلات نوروزي اقدام به برگزاري مسابقات و جشنواره هاي متنوع با محوريت بازيهاي بومي و محلي استان كرده است.هر بازي محلي دنيايي از باورهاي فرهنگي يك قوم و يك محل را در دل خود به امانت دارد، لذا با فراموشي هر يك از اين بازيها در زمانه‌اي كه تكنولوژي مدرن در حال گسترش است علاوه بر اينكه بخشي از خاطره نياكان ما را از بين مي‌برد به آساني ظرفيت بسيار زياد اين بازيها را نيز براي ايجاد تنوع در اوقات فراغت را كمرنگ مي‌كند.
اين در حاليست كه روز سيزده بدر و گرد هم آمدن خانواده‌ها از گذشته‌هاي دور تاكنون در استان لرستان مجالي براي انجام بازيهاي محلي مختلف به ويژه دال پلان بوده است.
منبع سايت خبري مير ملاس
سايت خبري ميرملاس استان لرستان روز يكشنبه در گزارشي به شرح بازيها و معرفي برخي از بازيهاي بومي و محلي استان لرستان پرداخته است.