سفره های خالی از آب

به گزارش ایرنا، مدیرعامل شركت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: برداشت بی رویه آب از منابع زیر زمینی و چاه ها و خشكسالی های 10 سال گذشته باعث شده تا سفره های زیر زمینی از آب خالی شود كه این تهدیدی جدی برای نسل آینده است.

شاهپور رجایی افزود: با كندشدن میزان آبدهی چاهها و اضافه برداشت های بی رویه آب در دشت های استان بوشهر، سفره های آب زیرزمینی آرام آرام خشك و چاه ها می میرند.

وی اضافه كرد: با وجود تاكیدهای فراوان اما عده ای دردشت های استان بوشهر، با نادیده انگاشتن قوانین و مقررات حفظ وصیانت ازآبهای زیرزمینی تا نابودی این سفره ها پیش رفته طوری كه دشت های بوشكان، جم و ریز ممنوعه و این احتمال فراوان وجود دارد كه سفره های آب زیرزمینی دردیگر دشت های استان نیز وداع زودهنگامی را با آن مناطق داشته باشند.

رجایی ادامه داد: براساس گزارش های كارشناسان این شركت، چاه های واقع در حاشیه دشت های استان خشك شده و تا سنگ بستر و یا كاهش آبدهی پیش رفته اند كه این موضوع تهدید نسل های آینده را نیز به دنبال خواهد داشت.

وی بیان كرد: دربرخی دشت های استان از جمله بوشكان، جم، تنگ ارم و دشت پلنگ میزان افت و تنزل سطح آب زیرزمینی به حدی است كه بهره برداران به صورت مستمر با تعمیق و كف شكنی، گمشده خود را می جویند و غافل از این كه سطح آب به سنگ بستر رسیده كه این خود هشدار و خطری جدی است كه باید اذهان عمومی و نیز مسوولان بیش از پیش به آن اهتمام ویژه داشته باشند.

وی ادامه داد: براساس اعلام كارشناسان در 45 درصد دشت های كشور میزان برداشت آب از منابع سطحی و زیرزمینی آنها بیش از 100درصد ظرفیت آب تجدید شونده است، این در حالی است كه متوسط برداشت آب نبایستی از 40 درصد ظرفیت و پتانسیل آب تجدید شونده یك محدوده مطالعاتی و یا یك حوزه تجاوز كند.

رجایی گفت: تنها راه ارتقا و بهره وری در حد نرم های جهانی اصلاح الگوی كشت، رعایت آمایش سرزمین و برنامه ریزی صحیح مدیریت منابع است.

وی كمرنگ شدن هركدام از راهكارهای یاد شده را مساوی با عصر ورشكستگی حیات آب دانست و اظهار كرد: احساس مسوولیت پذیری و به تعبیری و درنتیجه با اولویت قرارگرفتن مدیریت منابع آبی كشور می توان به این مشكل فائق آمد.

مدیرعامل شركت سهامی آب منطقه ای بوشهر گفت: با مدیریت جهادی، عزم و اراده ملی بویژه عزم و اراده بهره برداران و همراستا شدن آنها با تصمیم های كارشناسان و متخصصان فن، می توان افق درخشانی را در صنعت آب استان بوشهر تصور كرد.

رجایی با تاكید برایجاد و تقویت تشكل های آب بران افزود: با توجه به هدر رفت آب در روش آبیاری سنتی نخیلات این شیوه ها باید اصلاح شود.

وی اضافه كرد: باغ های استان بوشهربا مصرف سالانه حدود 545 میلیون مترمكعب، 70 درصد آب مصرفی بخش كشاورزی این استان را به خود اختصاص می دهند.

رجایی ادامه داد: شیوه آبیاری نخلستان های موجود در شبكه های آبیاری و زهكشی استان به صورت غرقابی، حوضچه ای و یا نواری نیماب و نخلستان های خارج از شبكه نیز به صورت تشتكی، قطره ای و جوی پشته ای آبیاری می شود كه از این میان، روش حوضچه ای یا غرقابی پایین ترین راندمان آبیاری را داراست.

وی بد آبیاری كردن را مهمترین مشكل آبیاری نخیلات استان بوشهر دانست و اظهاركرد: نفوذ عمق و حجم زهكشی زیاد، تبخیر بالا، تعدادكم دوره آبیاری و درنتیجه افت كمی و كیفی محصولات مهمترین شاخصه های روش های نادرست آبیاری دراین استان است.

رجایی بیان كرد: مشكل اصلی استان بوشهر بی آبی نیست بلكه بد آبیاری كردن است كه این مهم با تشكیل نهادهای مردم نهاد و تشكلهای آب بران محقق شود.

وی با اشاره به اختلاف نسبت میان میزان آب مصرفی و بهره وری گفت: كمترین نتیجه ای كه از این مقایسه می توان گرفت این است كه هرگاه دولت در امور تصدی گری ورود كند، نتیجه ای حاصل نخواهد شد، در صورتی كه هرگاه مشاركت مستقیم خود مردم در امور باشد، كارایی، بهره وری و در نتیجه راندمان بالاتری حاصل خواهد شد.

مدیرعامل شركت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: هم اكنون این استان درشرایط بحرانی كم آبی قرار دارد و این وضعیت تهدیدی جدی برای بخش های شرب، كشاورزان و صنعت به شمار می رود.

رجایی افزود: 85 درصد آب حوزه آبریز استان بوشهر از استان فارس به این منطقه سرازیر می شود كه آسیب پذیری مناطق پایین دست را نشان می دهد و در شورای عالی آب باید توجه جدی شود كه ساخت تاسیسات و سدها در بالا دست حوزه ها را با برنامه ریزی بهتری انجام دهند.

وی یادآورشد: خشكسالی های مستمر سال های گذشته در كنار اقلیم خشك استان سبب كاهش شدید منابع آب زیرزمینی شده است كه مسوولان در سطوح استانی و ملی باید برای حل مشكل آب این استان تدبیر كنند.

مدیرعامل شركت آب منطقه ای استان بوشهر ادامه داد: در این مدت میزان آبهای سطحی این استان 54 درصد كاهش یافته است.

وی گفت: سالانه 482 میلیون متر مكعب برداشت از آب های سطحی در استان بوشهر انجام می شود و سالی 150 میلیون متر مكعب كسری مخزن است كه بیش از یك متر سطح ایستایی آب را باعث شده است.

رجایی افزود: همزمان با سیطره خشكسالی چندین سیلاب مخرب نیز دراین مدت در استان بوشهر رخ داده است كه این امر ضرورت ساخت سدهای مخزنی را دوچندان كرده است.

وی اضافه كرد: سالانه حدود یك میلیارد متر مكعب آب در استان بوشهر مصرف می شود كه از این مقدار 87درصد در بخش كشاورزی، 2 درصد صنعت و مابقی نیز در بخش آشامیدنی است.

رجایی گفت: مصرف سالانه بخش آب شرب استان بوشهر 115 میلیون متر مكعب است كه 90درصد آن از استان های فارس و كهگیلویه و بویراحمد وارد می شود.

وی افزود: با توجه به افزایش نیاز مصرف باید سالانه 2 درصد به ظرفیت تامین آب شهری و روستایی و 5 درصد نیز به آب صنعت و كشاورزی در استان بوشهر اضافه شود كه در10سال اخیر این امر محقق نشده است وبا مشكلات جدی دربخش آب اشامیدنی مواجه هستیم.

رجایی ادامه داد: خط آبرسانی از سد كوثركه بیش از 60درصد آب مورد نیاز آشامیدن مردم استان بوشهر را از استان كهكیلویه و بویراحمد تامین می كند تا افق سال 85 پیش بینی شده بود و هیچ تدبیری نیز برای اجرای خط دوم آبرسانی از این سد به استان بوشهر تاكنون انجام نشده است.

وی گفت: با وجود مشكلات یادشده و هزینه بالای انتقال آب اما هم اینك دوبرابر استاندارد جهانی از شبكه های داخلی استان بوشهر هدر رفت آب داریم كه اصلاح، نوسازی و شبكه های آبرسانی ضروری است.

رجایی افزود: در استان بوشهر چهار سد بزرگ مخزنی، پنج طرح آبرسانی و شش طرح شبكه آبیاری زهكشی تعریف شده است كه تشریفات قانونی را دریافت كرده اند و اجرای آنها در گرو تامین 18هزار میلیارد ریال است.

وی گفت: براساس برنامه باید سالانه دوهزارو 500 میلیارد ریال دربخش آب استان بوشهر سرمایه گذاری شود تا وضعیت موجود بغرنج تر نشود كه تامین این رقم از منابع عمومی امكان پذیر نیست.

مدیرعامل شركت آب منطقه ای استان بوشهر اضافه كرد: تامین اعتبار فاینانس خارجی سد های باغان و دشت پلنگ از شورای اقتصاد در دولت یازدهم صادر شده است كه به دلیل ضرورت باید در صدر لیست تامین اعتبار فاینانس ها قرار گیرد.

وی گفت: علاوه بر هشت هزارو 520 میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز برای اجرای طرح های سد سازی، شش هزارو 759میلیارد ریال نیز برای ارجای طرح های آبی دردست مطالعه در استان بوشهر از طریق فاینانس باید تامین شود.

رجایی یادآورشد: استان بوشهر از عقب ماندگی مزمنی در بخش طرح های آبی برخوردار است طوری كه دربخش سد و خطوط آبرسانی در چندین سال گذشته اقدامی نشده است.

وی گفت: 60 هزار هكتار از اراضی استان بوشهر زیر پوشش شبكه آبیاری و زهكشی قرار دارند كه با توسعه سدها می توان كمك شایانی به توسعه بخش كشاورزی و اشتغال استان كرد.

رجایی ادامه داد: تامین آب آشامیدنی مطمئن استان بوشهر تا سال 1425 با میزان 145 میلیون متر مكعب از اهداف برنامه ریزی شده این شركت است كه از طریق احداث سدهای مخزنی و انتقال آب میان حوزه ای از استان های همجوار صورت می گیرد.

مدیرعامل شركت آب منطقه ای استان بوشهر افزود: سند چشم انداز 20 ساله كشور برای بهره برداری از آب های سطحی، طرح های تعادل بخشی سفره های آب های زیرزمینی را تعیین كرده است كه وزارتخانه های جهاد كشاورزی و نیرو متعهد شده اند در چهار برنامه پنج ساله توسعه كشور درهر برنامه 25 درصد از این كسری را جبران كنند تا پس از20 سال این كسری ها برطرف و به تعادل برسد.

رجایی در باره سد چم شیر در استان كهگیلویه و بویراحمد بیان كرد: با توجه به پیشرفت 32 درصدی این طرح تاكنون اجرای فرازبند این سد كه از جنس RCC و تونل انحراف آن كه به قطر 12 متر و طول تقریبی 700 متر است، پایان یافته و مورد بهره برداری قرار گرفته است.

وی گفت: از 110 هزار هكتار اراضی زیر پوشش این شبكه، 36 هزار هكتار اراضی در شهرستان های گناوه و دیلم خواهد بود كه بزودی شبكه های آبیاری و زهكشی آن اجرا و این مهم نقش چشمگیری دررونق كشاورزی شمال استان به دنبال خواهد داشت.

وی همچنین به نحوه اجرای شبكه های آبیاری و زهكشی این اراضی اشاره كرد و افزود: آب ورودی به استان بوشهر( شهرستان های گناوه و دیلم) با احداث یك سد انحرافی در پایین دست سد چم شیر و احداث یك تونل انتقال آب از این سد انحرافی به طول هفت كیلومتر و قطر تمام شده 6/4 متر به دشت های یادشده در استان بوشهر انتقال خواهد یافت.

رجایی با اشاره به درجه اهمیت و حیاتی بودن این طرح از مدیران و مسوولان استان بوشهر خواست با توجه ویژه به این طرح، آنرا در اولویت های مهم كاری خود قرار دهند.

مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان بوشهر گفت: با توجه به این كه امسال و سال آینده هیچ مقدار آبی به ظرفیت موجود افزوده نخواهد شد با كمك و مشاركت مردم می توانیم از شرایط بحران بگذریم .

كیقباد یاكیده افزود: صرفه جویی پنج تا هفت درصدی مشتركان آب در استان بوشهر شرایط گذر از بحران را فراهم می كند.

وی اضافه كرد: هفته صرفه جویی آب فرصت خوبی است تا مشتركان دراستان بوشهر استفاده بهینه از آب را به عنوان یك فرهنگ درخانواده خود نهادینه كنند.

مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان بوشهر اضافه كرد: نگاه به آب به عنوان كالایی دردسترس، فراوان و ارزان باید تغییر كرده و این مایع حیاتی را كالایی پر ارزش و كمیاب تلقی كنیم كه مصرف مدبرانه آن سرلوحه كا رها قرار گیرد.

یاكیده گفت: طول شبكه های توزیع آب شهرهای استان بوشهر سه هزارو200 كیلومتر است كه 40درصد آن به دلیل قدمت و شرایط جغرافیایی فرسوده و نیازمند نوسازی و بازسازی است.

وی افزود: برای تحقق این مهم سالانه باید یكهزار میلیارد ریال اعتبار به شركت آب و فاضلاب استان بوشهر اختصاص یابد تا امكان نوسازی 125 كیلومتر فراهم شود این درحالی است كه به دلیل كمبود اعتبار در شرایط كنونی فقط امكان نوسازی سالی 25 كیلومتر وجود دارد.

مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان بوشهر یادآورشد: هم اینك هدر رفت آب به دلیل شكستگی و فرسودگی خطوط و شبكه در این استان 30درصد است.

وی گفت: بیش از 90درصد آب شرب استان بوشهر از استان های همجوار تامین می شود كه امكان افزایش این مقدار وجود ندارد.

یاكیده افزود: در این ارتباط ساخت تاسیسات آب شیرین كن با مشاركت بخش خصوصی یكی از راهكارهای در دستور كار شركت آب و فاضلاب استان بوشهر برای تامین آب شرب است.

وی اظهاركرد: تاكنون عملیات اجرایی دو كارخانه آب شیرین كن در شهرهای بوشهر و كنگان آغاز شده است و چهار واحد دیگر نیز برای مناطق شمالی و جنوبی این استان در دست مطالعه است.

مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان بوشهرگفت: تنها راه مقابله با افزایش طولانی مدت نوبت بندی وجلوگیری ازقطعی آب د این استان تجدید نظر در نحوه مصرف و مدیریت این بخش توسط مشتركان است.

یاكیده افزود: از32 شهر زیرپوشش شركت آب و فاضلاب استان بوشهر آب مصرفی شش شهر درشهرستان های دشتستان و جم از منابع داخلی و چاه تامین می كنند كه همیشه نوبت بندی هستند.

وی اضافه كرد: از 26 شهر باقیمانده نیز شهرهای گناوه و دیلم به دلیل منابع داخلی و قرار گرفتن در ابتدای خط آبرسانی كوثر دربرخی اوقات نوبت بندی برای مشتركان اعمال می شود.

مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان بوشهر اضافه كرد: بوشهر به عنوان مركز استان نیز درهمه فصول سال نوبت بندی است كه شدت و ضعف و گستره اعمال نوبت بندی بستگی به میزان آب ورودی دارد.

یاكیده ادامه داد: در بقیه شهرهای استان بوشهر نیز در فصل تابستان نوبت بندی اما در زمستان توزیع آب عادی می شود.

وی گفت: هم اینك درشبانه روز300 هزار متر مكعب آب از طریق خط كوثر و منطقه كازرون استان فارس وارد استان بوشهر می شود كه 30درصد این مقدار به دلیل فرسودگی شبكه هدر می رود.

یاكیده افزود: شركت آب و فاضلاب كشور سرانه آب مصرفی را در مناطق شهری 200 لیتر برای هر نفر اعلام كرده است كه با لحاظ نشدن پرت در مصرف، این میزان هم اینك دراستان بوشهر تامین شده است و درصورت مدیریت مصرف نیازی به نوبت بندی آب درشهرهای این استان نیست.

وی بااشاره به این كه بیش از 90درصد آب مصرفی استان بوشهر از استان های همجوار تامین می شود گفت: افق طراحی خط آبرسانی كوثر تا سال 1385 است و برای احداث خط موازی جدید نیز شش تا هفت هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است ضمن این كه چندین سال نیز اجرای آن زمان بر است.

مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان بوشهر افزود: هفت درصد آب تولیدی دراین استان نیز به دلیل خشكسالی طولانی مدت و كاهش سفرهای آب منابع زیرزمینی سطح آب رو به كاهش است.

یاكیده ادامه داد: در وضعیت فعلی تا دو سال دیگر هیچ گونه منابع آب جدیدی برای توزیع در شبكه وجود ندارد و عبور از مشكلات نیازمند همراهی مشتركان است.

وی گفت:عملیات اجرایی ساخت دو كارخانه آب شیرین كن هر كدام با ظرفیت 10 هزار متر مكعب در روز در شهرهای بوشهر و كنگان آغاز شده است و ایجاد چهار كارخانه دیگر نیز در دست مطالعه است.

مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان بوشهر افزود: طول شبكه های توزیع آب در این استان سه هزارو 200 كیلومتر است كه 40درصد آن به دلیل قدمت فرسوده است.

یاكیده گفت: سالانه باید 125 كیلومتر از شبكه توزیع آب استان بوشهر نوسازی شود كه به دلیل كمبود اعتبار فقط 25كیلومتر قابل نوسازی است.

وی گفت: پارسال 200 میلیارد ریال از منابع ملی و 175 میلیارد ریال نیز از منابع استانی اعتبار به شركت آب و فاضلاب استان بوشهر اختصاص یافت كه برای ساخت و تجهیز مخازن ذخیره، توسعه و نوسازی شبكه و دیگر امور هزینه شد.

یاكیده افزود: آب موجود در شبكه های توزیع استان بوشهر بهداشتی و سالم است و روزانه 500 مورد كنترل توسط این شركت و 30درصد این شمار نیز توسط دانشگاه علوم پزشكی به شكل مستقل و پنهانی نمونه برداری و كنترل می شود.

مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان بوشهر اضافه كرد: تفكیك آب شرب و بهداشتی در حد ایده است و اجرای آن نیازمند تامین اعتبار و برنامه ریزی است.

وی گفت: شركت آب و فاضلاب استان بوشهر به تنهایی قادر به فرهنگ سازی برای مصرف صحیح آب در جامعه نیست و تحقق این مهم مستلزم همكاری بین بخشی و حمایت رسانه هاست.

نماینده ولی فقیه دراستان و امام جمعه بوشهر گفت: ایجاد شورای عالی مدیریت آب برای برنامه ریزی جامع و نظارت كارآمد وهماهنگ میان منابع آب و جمعیت دراین استان برای مدیریت بحران كم آبی ضروری است.

آیت الله غلامعلی صفایی بوشهری افزود: این استان به سبب نداشتن منابع تامین آب همواره با چالش كم آبی روبه رو است كه با درایت وتدبیر مدیران مربوط تاكنون این مهم مدیریت شده است.

وی یادآورشد: آب درشرایط كنونی یك بحران جهانی است و باید با مدیریت دانش بنیان درحل مشكل كم آبی تدابیری اتخاذ شود.

امام جمعه بوشهر اضافه كرد: برای حل مشكل بی آبی و كم آبی استان بوشهر از دیرباز توجهی نشده است كه به دلیل مشكلات ایجاد شده برای برون رفت از وضعیت موجود نیاز به عزم ملی و مدیریت جهادی دارد.

وی گفت: با توجه به اهمیت مشاركت خیران در رسیدگی به امور مختلف جامعه، لازم است نیكوكاران درتامین آب شرب، ایجاد و نوسازی شبكه های توزیع آب نیز همچون سایر بخش ها مشاركت فعال كنند.

صفایی بوشهری افزود: پیشگیری از اسراف از مهم ترین سفارش های ائمه اطهار(ع) و بزرگان دینی است در زمینه مدیریت صحیح مصرف یكی از شیوه های كاهش چالش های فراروی تامین و توزیع آب در استان بوشهر است.

وی با بیان این كه خشكسالی درسال های اخیر به مشكل كم آبی استان بوشهر افزوده است یادآورشد: هم اینك منابع آب پایدار در این استان وجود ندارد طوریكه نبود مدیریت آبهای سطحی، استفاده غیر اصولی از آبهای زیرزمینی، كمبود بارش و نزولات آسمانی‏ استان را دچار بحران بی آبی كرده است.

امام جمعه بوشهراظهاركرد: با وجود اهمیت آب در حیات چرخه طبیعت ارزان ترین كالا امروز دركشور آب شرب است اما این امر نباید زمینه استفاده بیش ازحد نیاز از آب را در بین مشتركان فراهم كند.

وی بااشاره به نزول باران به صورت سیلابی در استان بوشهر گفت: باید با ایجاد سدهای مخزنی افزون بر ذخیره آب مورد نیاز امكان تقویت سفرهای زیرزمینی را نیز فراهم كرد.

صفایی بوشهری گفت: ایجاد تاسیسات آب شیرین كن با توجه به وجود ساحل بیكران دراستان بوشهر ازدیگر راهكارهای حل مشكلات كم آبی در این استان است.

امام جمعه بوشهر افزود: مشاركت و تعامل بین بخشی دستگاه های اجرایی با متولیان امور آب و فاضلاب نیز از دیگر ضرورت ها برای رفع بحران كم آبی در این استان است. ك/4

628/539 /675