ولایتی: شیوه تیم قبلی مذاكره كننده را قبول ندارم/ از مذاكره كنندگان خود مطمئنیم

دكتر «علی اكبر ولایتی» دیپلمات كهنه كار جمهوری اسلامی ایران كه 16 سال تصدی وزارت امور خارجه را برعهده داشته، در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگاران سیاسی ایرنا افزود: تیم مذاكره كننده هسته ای از افرادی مجرب و پایبند به منافع و مبانی جمهوری اسلامی ایران تشكیل شده كه هر كدام از آنان سابقه طولانی كار دیپلماتیك و مذاكره در صحنه بین المللی دارند و افرادی كارآزموده اند.

وی تصریح كرد: مذاكرات مبانی ای دارد كه اصول آن توسط رهبر معظم انقلاب مشخص شده و دوستان مذاكره كننده باید در این چارچوب مذاكره كنند.

وی با بیان اینكه چارچوب مذاكره مشخص است و تیم مذاكره كننده در داخل این چارچوب مذاكره می كنند، گفت: داشتن صبر و حوصله، شنیدن حرف طرف مقابل و بیان موضع كشورمان را از جمله قواعد مذاكره است و ما از مذاكره كنندگان خود مطمئن هستیم.

وی نگرانی برخی منتقدین به شیوه كار تیم فعلی مذاكره كننده را به نفع مذاكره كنندگان دانست و اظهارداشت: در داخل كشور هر كسی آزاد است و می تواند عقیده خود را بیان كند و این را به حساب دشمنی آن ها نباید قلمداد كرد اما هر كاری روش و چارچوب مشخصی دارد، چون مبانی اصلی آن جزو اختیارات مقام معظم رهبری است و مادامی كه این كار تحت نظارت مقام معظم رهبری انجام می شود، ما نگرانی نداریم.

ولایتی كه پس از انتخاب حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی از سوی مردم به ریاست جمهوری، جایگزین وی در مركز تحقیقات استراتژیك شده است، درباره دلیل افزایش دیدارهای خود با مقامات خارجی گفت: نوعا شخصیت ها و مقامات خارجی از ما درخواست ملاقات می كنند و می خواهند با شرح بیشتری مبانی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را بشنوند كه این اقدام وسیله ای برای تبیین بیشتر مبانی و مواضع جمهوری اسلامی ایران است.

مشروح گفت و گوی اختصاصی ایرنا با دكتر علی اكبر ولایتی مشاور اموربین الملل رهبر معظم انقلاب و رییس مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام بدین شرح است:



***ایرنا: در آستانه دور جدید مذاكرات ایران و 1+5 در وین برای تهیه پیش نویس توافق جامع هستیم اما هر روز انتقادات علیه تیم مذاكره كننده هسته ای و دیپلماسی دولت تدبیر و امید شدت می گیرد؛ اقلیت مخالف دولت یازدهم، یك روز با ساخت فیلم «من روحانی هستم » و روزی با برگزاری همایش «دلواپسیم» درباره توافق ژنو و هجمه به اعضای تیم مذاكره كننده، مرزهای نقد را در می نوردند و مخالفت خود را از طرق مختلف نشان می دهند، شما به عنوان كسی كه سال ها وزیر امورخارجه بوده اید، نظرتان درباره این مخالفت ها چیست؟

+++ ولایتی: جمهوری اسلامی ایران طرفدار مذاكره و ادامه مذاكره است و این جزو سیاست های قطعی جمهوری اسلامی ایران است كه مذاكره باید ادامه پیدا كند. تیم مذاكره كننده نیز از افرادی تشكیل شده كه سابقه طولانی كار دیپلماتیك و بین المللی دارند. همه اعضای تیم مذاكره كننده همكاران من در زمان حضورم در وزارت امورخارجه بودند و من همه آن ها را می شناسم.

همه این ها سابقه و تجربه طولانی در كار مذاكره به خصوص در صحنه بین المللی دارند و افرادی كارآزموده اند.این افراد تا زمانی كه در چارچوب اصول ترسیم شده از سوی مقام معظم رهبری حركت كنند مورد حمایت خواهند بود.

نكته دیگر این است كه مذاكرات مبانی دارد كه اصول آن توسط رهبر معظم انقلاب مشخص شده و دوستان مذاكره كننده باید در این چارچوب مذاكره كنند؛ چارچوب مذاكره مشخص است و تیم مذاكره كننده در داخل این چارچوب مذاكره می كنند و مادامی كه مذاكره كنندگان در همین مسیر هستند نباید مذاكره كنندگان تضعیف شوند.



** مذاكره قواعد خاص خود را دارد

***ایرنا: با توجه به اینكه در مناظره های دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری منتقد شیوه مذاكره یكی دیگر از نامزدها بودید، چشم انداز مذاكرات كنونی را چطور ارزیابی می كنید؟

+++ولایتی: من شیوه گذشته مذاكره را قبول نداشتم؛ مذاكره قواعد خاص خود را دارد و باید در مذاكره حوصله لازم را بكار برد و حرف طرف مقابل را شنید و حرف حق خودمان را باید بزنیم.ادامه دادن مذاكره و صبر و حوصله نشان دادن به معنای آن نیست كه انسان از چارچوب و خط تعیین شده خارج شود. به هر حال من آن شیوه مذاكره را قبول نداشتم.

روشی كه اكنون مذاكره كنندگان ما دنبال می كنند، شیوه ای است كه حكایت از تجربه این ها در مذاكره می كند و برای مذاكره باید افراد مجرب و با تجربه را بكارگرفت. تا آنجایی كه مربوط به كار جمهوری اسلامی ایران می شود ما هم از كار خود و هم از مذاكره كنندگان مطمئن هستیم و اینكه طرف مقابل چه می كند ،ممكن است صد درصد برای ما قابل پیش بینی نباشد چون بعضی طرف های مقابل مثل وزیر خارجه آمریكا روش های نامطلوب دارند. بعنوان مثال وزیر خارجه آمریكا بعد از یكی از مذاكرات به محض پایان آن شروع به حرف زدن علیه ایران كرد.به نظرم، این وزیرخارجه آنقدر اعتماد به نفس ندارد كه آنچه را در پشت میز مذاكره بیان می كنند در عموم نیز بیان كند، ظاهرا برای راضی كردن صهیونیست ها و لابی آنها در داخل آمریكا و بعضی دیگر از منتقدین نوع برخوردشان برخوردی منافقانه است؛ یعنی پشت میز مذاكره یك چیز می گویند اما وقتی بیرون می روند چیز دیگری.

البته این ها در مذاكره تعیین كننده نیست، در مذاكره آنچه تعیین كننده است عزم طرفین است كه جمهوری اسلامی ایران با عزم راسخ به پشت میز مذاكره می رود؛ عزم راسخی كه حاكی از این است كه ما از حق خودمان كه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است، به هیچ وجه صرف نظر نمی كنیم و حتی حاضر به تقلیل آن نیز نیستیم .

ما باید بتوانیم از انرژی هسته ای در جهت صلح آمیز به صورت عملی استفاده كنیم و غنی سازی در حد معمول برای سوخت راكتورهای هسته ای كه تولید برق می كنند، داشته باشیم.

ما برای آب شیرین كن هایی كه در كنار خلیج فارس و دریای عمان لازم داریم و نیز برای رفع علاج كم آبی در جنوب ایران، حتما باید از آب شیرین كن استفاده كنیم كه بهترین شكل آب شیرین كن، استفاده از راكتور هسته ای است.

انرژی هسته ای یك انرژی پاك است كه همه دنیا به دنبال آن هستند؛ آنها می دانند كه ما نمی خواهیم سلاح هسته ای درست كنیم چرا كه این امر از سوی مقام معظم رهبری تحریم شده و در این زمینه فتوا داده اند. علت اینكه با ما مخالفت می كنند این است كه می خواهند تولید مواد غنی سازی شده در حد راكتورهای تولید كننده انرژی فقط در انحصار آن ها باشد و با هر شرایطی كه می خواهند در اختیار كشورهای دیگر بگذارند و اگر ایران بخواهد این كار را كند معنی آن این است كه از حوزه انحصاری آن ها خارج می شود و آن ها با این مخالف هستند و جمهوری اسلامی ایران هم به هیچ وجه حاضر نیست كه از این حق خود بگذرد.

ایران از اوایل دهه 60 به دنبال این امر بوده و هرگز از حقوق خود صرف نظر نمی كند. الان نیز شرایط دنیا طوری نیست كه آمریكایی ها و بعضی از متحدانشان بخواهند به زورگویی قبلی خود و تحریم ها ادامه دهند چون همه اعضای 1+5 مانند یكدیگر فكر نمی كنند.می بینیم به محض اینكه مقداری فضا تغییر كرده است، از كشورهای غربی و غیر غربی به ایران آمده اند و هیات های سیاسی و اقتصادی و غیره آنان به دنبال مذاكره با طرف های ایرانی برای برقراری ارتباطات اقتصادی هستند و این خیلی مشهود است و منحصر به یك یا دو كشور نیست و بنده نیز در ماه های گذشته با ده ها هیات خارجی از كشورهای مختلف در زمینه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و .... دیدار داشتم. این امر نشان می دهد د برای آن هایی كه می خواهند علیه ایران سخت گیری كنند و به ناحق تحریم ها را ادامه دهند، دیگر فضا مثل سابق نیست.



**نباید از اظهار نگرانی برخی نگران باشید

*** ایرنا: شما بیان فرمودید تیم مذاكره كننده و شیوه كار تا زمانی كه در چارچوب اصول تعیین شده مقام معظم رهبری باشد مورد تایید است اما در حال حاضر عده ای در داخل ابراز نگرانی می كنند و می گویند ما دلواپس هستیم. پاسخ شما به آنان چیست؟

+++ ولایتی : اینكه عده ای ممكن است اظهار نگرانی و دلواپسی كنند لزوما به این معنا نیست كه این افراد خلاف مصالح كشور عمل می كنند؛ بالاخره هر كسی عقیده ای دارد و عقیده اش را بیان می كند . اگر واقعا نگران است می گوید من نگران هستم و این اشكالی ندارد چرا كه در داخل كشور هر كسی آزاد است و می تواند عقیده خود را بیان كند و این را به حساب دشمنی آن ها نباید قلمداد كرد ولی هر كاری روش و چارچوب مشخصی دارد، چون تعیین مبانی اصلی مذاكرات جزو اختیارات مقام معظم رهبری است و مادامی كه این كار تحت نظارت مقام معظم رهبری انجام می شود ما نگرانی نداریم برای اینكه مراقبت های كافی از نحوه مذاكرات صورت می گیرد؛ شما هم نباید نگران باشید كه عده ای ممكن است اظهارنگرانی كنند و این اشكالی ندارد.حساسیت داخل كشور نشان می دهد كه این موضوع مساله مهمی است.

آن زمان كه من مذاكرات صلح مربوط به قطنامه 598 را انجام می دادم، افرادی اظهارنگرانی و حساسیت می كردند كه مبادا حقوق ایران نادیده گرفته شود و این ما را مصمم تر می كرد كه در مذاكرات جدی تر وارد شویم.



** انتقاد نباید به تخریب بینجامد

***ایرنا: اینكه موضوعات سیاست خارجی به توده مردم و سطح جامعه كشیده شود، را چگونه ارزیابی می كنید؟

+++ ولایتی: عیبی ندارد، مورد بحث قرار می گیرد. اگر در چارچوب مصالح كشور همه به فكر مصالح كشور هستند چه آنان كه یك جور دیگر فكر می كنند و چه آن هایی كه حامی دولت هستند، این ها همه در چارچوب منافع نظام فكر می كنند منتها هركسی سلیقه ای دارد كه به نظر من مشكلی نیست و اتفاقا در داخل جمهوری اسلامی ایران هیچ نگرانی از تفرقه و تشتت نداریم چون كارها به صورت منسجم پیش می رود و در داخل كشور همانطور كه درباره سیاست های داخلی اظهارنظر می كنند درباره سیاست های خارجی نیز می توانند اظهارنظر كنند و این عیبی ندارد اما این نباید به تخریب بینجامد، انتقاد حتما باید انتقاد باشد و ویژگی انتقاد داشته باشد.



** مادام كه مذاكره كنندگان در چارچوب اصول حركت می كنند مورد تایید رهبری هستند

*** ایرنا: شما خودتان دیپلمات ارشد و با تجربه ای هستید و بخوبی می دانید برای رسیدن یك مذاكره به نتیجه، طرفین باید گام های متوازنی بردارند اما منتقدان مثلا درباره راكتور آب سنگین اراك كه طرف غربی به بهانه سیاسی می گوید درباره آن نگرانی دارد، معتقدند كه باید ایستادگی كرد و به همین شیوه باقی بماند، در حالیكه سازمان انرژی اتمی درصدد است طراحی این راكتور را كه تا تكمیل آن دو سه سال باقی مانده است، به گونه ای انجام دهد كه نه تنها این راكتور آب سنگین باقی بماند، بلكه به بهانه سیاسی، پاسخ فنی و علمی بدهند تا به پرونده هسته ای ایران خاتمه داده شود.پاسخ شما به این انتقادات فنی درباره اراك، فردو و سانتریفیوژها چیست؟

+++ ولایتی: اگر در داخل كشور عده ای اظهار دلواپسی و نگرانی كنند این می تواند به نفع تیم مذاكره كننده نیز تمام شود زیرا به طرف مقابل می گوید در داخل كشور ما یك چنین حساسیت هایی در بین مردم ما است و افراد و گروه های مختلف ضمن اینكه همه هدف واحد دارند و آن هم حفظ منافع ملی است اما نگران این هستند كه مبادا از حقوق هسته ای ایران چیزی كم شود و این موضع مذاكره كنندگان را تقویت می كند و ما نباید نگران باشیم اما در مورد راكتور اراك، تعداد سانتریفیوژها، فردو و موضوع غنی سازی و رادیوداروها جمهوری اسلامی ایران سر موضع خودش است. یعنی از اراك و فردو و نیز تعداد سانتریفیوژها و كیفیت آن ها برای اینكه نیازمندی های خود را در رابطه با مواد غنی سازی شده برای مصرف راكتورهایی كه در آینده تعداد آن زیادتر خواهد شد، دست برنمی دارد.

در عین حال ایران تمام نظارت های آژانس بین المللی انرژی اتمی را در چارچوب معاهده ان. پی. تی كه امضا كرده است، می پذیرد؛ بنابراین این ها مشخص و مسلم است و دوستان مذاكره كننده نیز می دانند كه ایران دست از راكتور آب سنگین اراك برنمی دارد و فردو را رها نمی كند، فردو به عنوان یك جای امن برای كار غنی سازی تعبیه شده است چرا ایران باید این جای امن را رها كند؟ رها كنند كه آن ها بتوانند آن را از بین ببرند؟ معلوم است كه این كار را نمی كند.

درباره تعداد سانتریفیوژها كه ایران نمی خواهد این سانتریفیوژها به صورت نمادین بگردد بلكه می خواهد تولیداتی داشته باشند كه این تولیدات به درد ایران بخورد. ما با روس ها سر قضیه نیروگاه اتمی بوشهر قرارداد 10 ساله داریم، بعد از 10 سال باید خودمان سوخت آن را تامین كنیم و معلوم است كه این راكتور چه مقدار مصرف دارد. علاوه بر این روس ها پیشنهاد فروش تعداد بیشتری از راكتورها كرده اند. استفاده از انرژی هسته ای به خاطر آلودگی محیط و هم اینكه انرژی فسیلی دیر یا زود تمام می شود، در دستور كار درازمدت ما است و ما باید در این فاصله از این فرصت استفاده كنیم تا در حوزه هسته ای نیز در آینده خودكفا باشیم.مادامی كه این مبانی حفظ شود ما هیچ نگرانی نداریم و اگر كسانی اظهارنگرانی می كنند، باز موضع مذاكره كنندگان ما را تقویت می كند.

اصل این است كه مذاكره كنندگان ما در چارچوب اصول، مذاكره می كنند و مادامی كه در چارچوب اصول حركت می كنند مورد تایید مقام معظم رهبری هستند، و من شخصا آن ها را می شناسم ؛ اینها افرادی مجربند و به منافع و مبانی جمهوری اسلامی ایران پایبند هستند.



*** ایرنا: از زمان انتصاب جنابعالی به عنوان رییس مركز تحقیقات استراتژیك دیدارهایتان با شخصیت ها و مقامات خارجی افزایش یافته است. برخی می گویند شما احیاگر دیپلماسی غیررسمی هستید. دیدگاه شما در این زمینه چیست؟

+++ ولایتی: نوعا شخصیت ها و مقامات خارجی از ما درخواست ملاقات می كنند و همانطور كه شما اشاره كردید، آنها می خواهند با یك شرح بیشتری مبانی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را بشنوند.با توجه به تجربه و اطلاعی كه از دیپلماسی كشور دارم، این درخواست ملاقات ها را رد نمی كنم مثلا خانم اشتون از اروپا وقت ملاقات را گرفت و آمد و بسیاری دیگر از جمله هیات ایتالیایی، فرانسوی و غیره كه به ایران آمدند و هر كدام در خصوص دیدگاه جمهوری اسلامی ایران درباره عراق، سوریه ، لبنان و اوكراین سوال كردند و گفتند ما می خواهیم با شرح بیشتری از عمق سیاست جمهوری اسلامی ایران مطلع شویم كه بنده نیز قبول كردم. این وسیله ای برای تبیین بیشتر مبانی و مواضع جمهوری اسلامی ایران است و آن را مفید می دانم.



***ایرنا: انتخابات سوریه نزدیك است یا توجه به نامزدی آقای بشار اسد و فشارهای غربی و حامیانشان برای بركناری وی نظر شما در خصوص انتخابات ریاست جمهوری سوریه چیست؟ ضمنا ارزیابی شما از انتخابات عراق كه با موفقیت برگزار شد، چیست؟

+++ ولایتی: در مورد سوریه آقای بشار اسد امروزه محبوبیتش در بین مردم سوریه بیش از آغاز بحران است. مردم سوریه تا به حال در یك چنین آزمایش سختی رییس جمهور خود را نیازموده بودند. دشمنانی كه بسیاری از آن ها از طرف خارجی ها تحریك شده و مورد حمایت مرتجعین منطقه و آمریكا و صهیونیست ها بودند، تا چند صد متری كاخ محل اقامت آقای اسد آمدند ولی وی ایستاد و مقاومت كرد و امروز تقریبا این جنگ تحمیل شده یك نوع جنگ بین المللی كوچك بود علیه سوریه كه مجموعه كشورهای غربی و تعدادی از كشورهای عربی و بعضی كشورهای همسایه سوریه به این كشور تحمیل كرده بودند؛ تقریبا در این جنگ سوریه فاتح شده و انتخاباتی هم اگر شود پیش بینی من این است كه در كنار حضور ناظرین داخلی و خارجی به احتمال زیاد انتخابات با پیروزی آقای بشار اسد خاتمه خواهد یافت.

در مورد عراق نیز انتخاباتی صورت گرفت كه این نمونه ای از شجاعت آقای نوری مالكی نخست وزیر عراق است كه زیر فشار انفجارات و تهدیدهای دست نشاندگان بیگانه یعنی همین افراطی های وهابی، انتخابات را برگزار كرد. مردم عراق با وجود این فشارها حدود 60 درصد در انتخابات شركت كردند؛ هنوز نتایج معلوم نشده است اما قرائن و آثار نشان می دهد كه اقای مالكی و متحدینش بالاترین رای ها را آورده اند و به احتمال زیاد آقای مالكی بتواند با كمك دیگر متحدینش برای نوبت سوم دولت عراق را تشكیل دهد. هر چند كه رسما این موضوع اعلام نشده و نمی توان اظهارنظر قطعی كرد ولی براساس ارزیابی قرائن می توانم عرض كنم به احتمال زیاد بالای 50 درصد مجددا آقای مالكی موفق می شود یك دولت ائتلافی تشكیل دهد و اكثریت را در مجلس به عنوان نخست وزیر داشته باشد.

سیام**9254**1572