فاضل میبدی: بین شیعه و سنی هیچ اختلاف مبنایی وجود ندارد

سفر روز گذشته ی «حسن روحانی» رییس جمهوری به استان سیستان و بلوچستان-استانی كه ویژگی اصلی اش حضور پیروان دو مذهب شیعه و سنی در كنار یكدیگر است-بار دیگر مساله ی ضرورت همزیستی مسالمت آمیز و وحدت میان شیعه و سنی را پیش كشید. روحانی دیروز در جمع مردم زاهدان تصریح كرد: در این كشور شهروند درجه دو نداریم و طبق قانون اساسی تفاوتی بین پیروان مذاهب، اقوام و جنسیت قائل نیستیم.

در این راستا گروه پژوهش های خبری با محمد تقی فاضل میبدی عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، پژوهشگر مسایل دینی و استاد حوزه و دانشگاه گفت و گو كرد و نظر وی را در ارتباط با ضرورت وحدت بین شیعه و سنی و لوازم اصلی آن جویا شد.

از نظر بسیاری، فاضل میبدی روحانی نواندیشی است كه در تلاش است تا چهره یی روشن تر و نوگرایانه از اسلام ارایه كند.

محمد تقی فاضل میبدی در 6 مرداد 1332 در شهر میبد استان یزد زاده شد. در سال 1350 به حوزه ی علمیه ی قم وارد شد. در دوران تحصیل در حوزه ی علمیه ی قم استادان سطح او آیات «باكوبی»، «میرزا یدالله دوزدوزانی»، «سید حسین موسوی تبریزی» و «یوسف صانعی» بودند. استادان فلسفه ی او آیات «یحیی انصاری شیرازی» و «عبدالله جوادی آملی» بودند و درس خارج اصول را برای 6 سال نزد آیت الله «ناصر مكارم شیرازی» خواند و خارج فقه را نیز برای 6 سال نزد مرحوم آیت الله «حسینعلی منتظری» خواند.

از فاضل میبدی تا كنون 3 جلد كتاب و 17 مقاله منتشر شده است. «دین چیست؟»، «حدیث آزادی» و «تساهل و تسامح» عنوان كتاب های وی است. «حدیث عقلانیت» و «یادنامه خاتمی» نیز از جمله مقاله های فاضل میبدی است. حوزه ی مطالعاتی وی بیشتر در مباحث فقه و اصول، فلسفه، ادیان و مذاهب، اخلاق و عرفان است.

فاضل میبدی در گفت و گو با ایرنا به صراحت گفت كه اختلاف شیعه و سنی را قبول ندارد. وی در توضیح این ادعا گفت: بین شیعه و سنی اصلی داریم با عنوان «تعایش» (همزیستی) كه اصلی انسانی است؛ یعنی همه ی آدم ها باید در كنار هم زندگی كنند و این اصل باید در همه جا اجرا شود.

عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه ی علمیه ی قم افزود: به تعداد آدم هایی كه خدا آفریده به همان تعداد سلیقه آفریده است و نباید در این اختلاف سلیقه، اختلاف ایدئولوژیك خلق بشود. من معتقدم همانگونه كه آیت الله سیستانی در نامه یی كه در سال 2007 میلادی نوشتند، بین شیعه و سنی هیچ اختلاف مبنایی وجود ندارد.

به نظر فاضل میبدی دو قشر هستند كه به اختلاف ها بین شیعه و سنی دامن می زنند: یك عده آدم های جاهل مذهبی و یك عده هم كه منافع سیاسی را دنبال می كنند.

نویسنده ی كتاب «تساهل و تسامح» بر اهمیت فرهنگ تساهل و رواداری اشاره كرد و گفت: تساهل و تسامح فقط بین شیعه و سنی نیست؛ بلكه بین تمام ادیان است. در كشور هر كس كه تابع مذهبی باشد حقوقش محترم است و حق شهروندی دارد. حقوق شهروندی برای همه حق قایل شده و همه در برابر قانون مساوی اند. همان گونه كه زن و شوهر با هم اختلاف دارند كه در زندگی مشترك طبیعی است ما نیز اختلاف هایی داریم كه نباید به آن دامن بزنیم.

فاضل میبدی از سخنان رییس جمهوری در جمع مردم زاهدان مبنی بر اینكه «ما شهروند درجه 2 نداریم» دفاع كرد و گفت: چند وقت پیش مطلبی نوشته بودم كه در این كشور به هیچ وجه بحثی با عنوان اختلاف شیعه و سنی نداریم؛ زیرا هیچ اختلاف حقوقی بین شیعه و سنی نیست و اصل همزیستی این را می گوید كه با هر عقیده و اختلافی می بایست در كنار هم زندگی كرد. پیامبر گفت من بت پرستی را قبول ندارم اما سر كسی نزد كه چرا بت پرستی! در اسلام چنین چیزی نداشته ایم كه اگر كسی اسلام را قبول نكرد با او برخورد جزایی شود.

استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به پرسشی درباره ی افزایش تنش های فرقه یی در خاورمیانه گفت: نظر من این است كه یك عده آدم های قدرت طلب با استفاده از جهالت اكثریت در راستای منافع اقلیت در این منطقه دنبال فرقه گرایی و اختلافات مذهبی هستند.

فاضل میبدی درباره ی لوازم همزیستی مسالمت آمیز بین شیعه و سنی 3 پیشنهاد ارایه كرد: دولت سعی كند در استان های سنی نشین از برادران اهل سنت در پست ها و مقام ها بیشتر بهره بگیرد. وظیفه ی رسانه ها و صداو سیما است كه با توجه به این كه برخی از روضه ها و مداحی ها به ویژه در ایام فاطمیه تفرقه انگیز است، نباید زیاد پرورده شود. سمینارهای غیر دولتی و تقویت سمینارهای مردم نهاد هم شكل بگیرد.

نویسنده ی كتاب «حدیث آزادی» بر ضرورت آزادی در بیان عقاید تاكید كرد و گفت: آزادی دو گونه است؛ آزادی در اندیشه و آزادی اظهار عقیده. حقانیت و آزادی منافاتی با هم ندارند. تا عقیده ها اظهار نشود حقانیت ها هم روشن نمی شود. حق موقعی روشن می شود كه آزادی باشد.

وی در مورد برخی رخدادها در تاریخ اسلام كه می تواند مبنای اختلاف و در برخی موارد تنش بین پیروان مذاهب اسلامی باشد، خاطر نشان كرد: اگر اتفاقی در مقطعی تاریخی افتاده است، باید آنجایی كه ما را به سمت اختلاف می برد پر رنگ نكنیم.

فاضل میبدی در پایان گفت و گو با ایرنا تصریح كرد: شیعه و سنی اختلافی با هم ندارند؛ همان گونه كه در سوره ممتحنه آیه 9آمده است «انما ینهیكم الله عن الذین قاتلوكم فی الدین و اخرجوكم من دیاركم وظاهروا علی اخراجكم ان تولوهم و من یتولهم فاولئك هم الظالمون»به این معنا كه «خداوند فقط شما را از دوستی كسانی نهی كرده كه با شما بر سر دین نزاع كرده و شما را از شهرتان بیرون نمودند و در این امر یكدیگر را پشتیبانی كردند، و هر كس آنها را دوست بدارد،پس آنها ستمكارانند».

*گروه پژوهش های خبری

پژوهش**م.س**2054