يزد از بزرگترين مجتمع هاي ذخاير توارثي انار جهان

در مكاتب طب سنتي از انار براي درمان بيماري هاي قلبي، عفوني، دندان درد و گوش درد استفاده مي كنند.

به نوشته ابوعلي سينا در كتاب قانون، تمام قسمت هاي ميوه انار خاصيت دارويي دارد. به نوشته اين دانشمند ايراني، 'گل' انار خون ريزي را بند آورده و لثه ها را تقويت مي كند، پوست درخت انار هم براي معالجه التهاب كبد، سرفه و زخم كاربرد دارد.

همزمان با پيشرفت دانش بشري از قرن نوزدهم تاكنون تحقيقات زيادي در مورد خواص و تركيبات انار در مجامع علمي جهان از جمله در ايران انجام شده و از پوست ميوه آن در صنايع داروسازي و رنگرزي استفاده مي شود.

همچنين انار منبع خوبي از ويتامين B، K و C است .

علاوه بر ميوه و برگ انار،از چوب آن بعنوان سوخت و از شاخه هاي نازك آن در توليد صنايع دستي استفاده مي شود.

يزدي ها، پيشينه طولاني و تجربه بالايي در باغداري و بويژه ايجاد باغ هاي انار در ايران دارند، برداشت محصول انار در اين خطه به مدت سه ماه از اوايل شهريورماه شروع و تا اواخر ماه آبان ادامه دارد .

بخشي از فعاليت بهره برداران كشاورزي اين خطه كه اغلب عرصه هاي آن بياباني و كويري است، به كشت ارقام مختلف انار اختصاص دارد و بخشي از محصول انار استان به خارج صادر مي شود .

با توجه به پيشينه، تجربه بالاي يزدي ها در باغداري و حضور كارشناسان برجسته كشاورزي، كلكسيون ذخاير توارثي انار ( بانك ژن گياهي) كشور در يزد ايجاد شد و همزمان با تاسيس اين كلكسيون(مجموعه) در سال 1366 شمسي 762رقم انار از استان هاي مختلف ايران در آن موقع به جز همدان جمع آوري و به يزد انتقال يافت .

** افزايش جهاني طرفداران مصرف محصول ارگانيك

معاون باغباني جهاد كشاورزي استان يزد از محصول انار به عنوان يك كالاي با ارزش ارگانيك كه مصرف در مناطق جهان خصوصا در جمهوري اسلامي ايران طرفداران زيادي پيدا كرده، ياد كرد .

مهندس 'علي محمد ذبيحي' در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، سطح زيركشت باغ هاي انار استان را شش هزار و 981هكتار اعلام كرد و افزود: از اين مقدار شش هزار و 432هكتار بارور و بقيه نهال است .

وي توليد سالانه محصول انار استان را 104هزار و 617 تن و ارزش اقتصادي هر كيلوگرم اين محصول ارگانيك را در زمان برداشت هفت هزار ريال ذكر كرد و گفت: اين در حالي است انار استان پس از عرضه به بازار هاي داخلي استان و نيز ساير مناطق كشور از قرار كيلويي 20 تا 30هزار ريال به فروش مي رسد .

** ارزش بالاي اقتصادي انار

با توجه به اظهارات ذبيحي، ارزش انار توليدي استان افزون بر 732ميليارد ريال است كه پس از عرضه به بازارهاي مصرف اين رقم به 5/3تا 5/4برابر مي رسد .

معاون باغباني جهاد كشاورزي استان يزد عمده انار توليدي استان را ميخوش، ملس يزدي، اصفهاني، گل( Gel) تفت، شيرين شهوار، شيرين كروج، ملس ساوه ، حصيبي و ... ذكر كرد .

وي از شهرستان هاي يزد، ميبد، تفت، اردكان، مهريز و ابركوه به عنوان مناطق عمده توليد انار استان ياد كرد .

** كرم گلوگاه انار چالشي براي باغداران

معاون باغباني جهاد كشاورزي يزد، از كرم 'گلوگاه انار' به عنوان مهم ترين چالش رشته باغداري استان ياد كرد كه موجب ايجاد پوسيدگي در داخل ميوه مي شود .

وي يادآور شد: مشكل اصلي شيوع اين آفت وجود باغ هاي قديمي انار است كه صاحبان آن مبازره با كرم گلوگاه انار را جدي نگرفته و باعث شيوع آفت در باغ هاي همجوار مي شوند .

** انار يزد در بازارهاي جهاني

اين مقام مسئول ادامه داد: انار استان يزد به عنوان يك محصول ارگانيك علاوه بر داخل كشور ، در بازار بين المللي از جمله در كشورهاي هند، پاكستان، ژاپن، كره جنوبي، حوزه خليج فارس، حتي اروپا و ايالات متحده آمريكا طرفداراني دارد .

ذبيحي تصريح كرد: در چند سال گذشته با توجه به مساله تحريم ها، چالش هايي نسبت به عرضه اين محصول در بازار كشورهاي هدف بروز كرد كه متاسفانه برخي كشورها جايگزين ما شد .

وي تاكيد كرد: انار از جمله محصول باغباني است كه پوست آن در صنايع رنگرزي و آب آن در صنايع غذايي كاربري دارد .

به گفته معاون باغباني جهاد كشاورزي استان يزد، محققان تعدادي از كشورها از جمله ايران به ارزش دارويي بالا در هسته داخل انار كه ارزش اقتصادي بالايي دارد، پي برده اند و صاحبان صنايع دارويي از مواد موجود در هسته هاي داخل انار در توليد لوازم آرايشي، استفاده مي كنند .

** يزد از بزرگترين مجتمع ذخاير توارثي انار جهان است

رييس كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور (بانك ژن گياهي) نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، اعلام كرد كه از سال 1366شمسي نسبت به جمع آوري ارقام مختلف انار از مناطق مختلف كشور به جز همدان اقدام شد كه 762رقم انار تاكنون جمع آوري و به يزد منتقل و در سطح 20هكتار كشت شد .

'محمدرضا وظيفه شناس'، افزود: آن زمان از همدان گزارشي مبني بر وجود ارقام انار دريافت نشد اما هم اكنون شاهد كشت ارقام مختلف انار سازگار با شرايط آب و هوايي در استان همدان هستيم .

وي اضافه كرد: از مجموع ارقام انار جمع آوري شده ، 600 رقم انار بومي و محلي و بقيه كه 162رقم هست، غيرمثمر است .

اين دانش آموخته رشته دكتراي تخصصي فيزيولوژي ميوه ادامه داد: هر يك از اين ارقام مربوط به منطقه اي است كه سازگاري خاصي با آن منطقه دارد كه هدف از اين اقدام بررسي ويژگي و خصوصيت گياهي درخت انار از لحاظ مقاومت به سرما ، شوري خاك، آفات ، خشكي، بيماري ها و ... است.

به گفته وظيفه شناس ، با تلاش كارشناسان ذخيره گاه خوبي از درختان انار با جمع آوري رقم هاي مختلف در يزد ايجاد شده و كارشناسان آب و خاك، باغباني، آفات و بيماري ها و همچنين خبرگان مسائل اقتصادي انار با اين مركز پژوهشي و مطالعاتي انار كشور همكاري دارند .

** حضور كارشناسان در كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور

رييس كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور در ادامه اظهار داشت: هم اكنون 9نفر از اعضاي هيات علمي و كارشناسان اين نهاد و پنج نفر هم از دانشگاه ها و ساير مراكز تحقيقاتي كشور در اجرا و انجام پروژه هاي استاني و ملي انار با مركز كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور در يزد همكاري دارند .

وي با اشاره به اجراي 57 طرح تحقيقاتي از سال 1366شمسي تاكنون در مركز كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور در يزد اعلام كرد كه در اين مدت در تهيه 31پايان نامه دانشجويي نيز با دانشگاه هاي كشور همكاري شده است.

** خاصيت دارويي برخي ارقام انار

وظيفه شناس درباره نتايج جمع آوري، انتقال و كشت 762رقم انار در يزد اظهار داشت: هدف دست اندركاران ايجاد اين كلكسيون شناسايي گونه هاي سازگار با آب و هواي سرد، شوري خاك، خشكي ، بيماري ها و آفات گياهي است كه برخي از اين ارقام خاصيت دارويي دارند .

رييس كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور تصريح كرد: اين مركز اعتبار مصوب ندارد، متاسفانه بانك هاي ژن گياهي اعتبار خاصي هم ندارد و بودجه مورد نياز با مساعدت سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي كشور تامين مي شود .

به گفته وي، كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور در يزد زير نظر موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر اداره مي شود.

** 12سال انتظار براي تامين بودجه

وظيفه شناس ،كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور در يزد را ' از بزرگترين مجتمع هاي كلكسيون انار جهان' دانست و خواستار همكاري بيشتر مقام هاي استاني شد .

وي همكاري بيشتر با مراكز تحقيقاتي و دانشگاه هاي كشور را بخشي از رسالت و وظيفه اين مركز ياد كرد و گفت: با توجه به سن بالاي درختان كشت شده در زمين هاي اين كلكسيون در يزد، نياز به پشتيبان براي ادامه كار داريم.

اين كارشناس ارشد فيزيولوژي ميوه تصريح كرد: براي پيشگيري از آسيب هاي احتمالي از 762رقم موجود ، 12سال قبل تعدادي خزانه انار از كلكسيون ذخاير توارثي انار در يزد تهيه و به مهريز (شهر مهريز در 30 كيلومتري جنوب شهر يزد قرار دارد) انتقال يافت.

وظيفه شناس تاكيد كرد: به دليل كمبود اعتبار تاكنون انتقال خزانه هاي انار به سايت اصلي مهريز صورت نگرفته است كه احتمال آسيب مي رود .

** شروع برنامه راهبردي انار

رييس كلكسيون ذخاير توارثي انار كشور در بخش پاياني سخنانش از شروع برنامه راهبردي انار كشور خبر داد و درباره اهميت انتقال خزانه انار به مهريز هم گفت: هدف از اين كار پيشگيري از آسيب هاي احتمالي به مبدا ارقام انار جمع آوري شده، اصلاح، سازگاري و حفظ ارقام موجود در كشور است .

وي تاكيد كرد: با توجه به اهميت مركز ياد شده علاوه بر مقام هاي محلي و كارشناسان تحقيقاتي و اعضاي هيات علمي دانشگاه ها و دانشجويان كشور ، شماري از مقام هاي كشورهاي كره، ژاپن، آمريكاي لاتين و حتي كشورهاي اروپايي در سفر به ايران از بزرگترين مجتمع كلكسيون انار جهان در يزد نيز بازديد كردند. ك/4

2047*/1968

از : عباسقلي اشكورجيري