متن مذكور به شرح زير است :
* درك گامهاي اوليه در زمينه برنامه هستهيي ايران
در اين تفاهمنامه كه به امضاء طرفين رسيده به نقل از گروه 1+5 (آمريكا، انگليس، آلمان، فرانسه، روسيه و چين به كمك اتحاديه اروپا) با بيان اينكه در مذاكرات جدي و اساسي با ايران با هدف رسيدن به يك راه حل ديپلماتيك و قابل راستيآزمايي كه مانع دستيابي ايران به يك سلاح هستهيي ميشود، شركت داشتهاند، آمده است: رييسجمهور اوباما با صراحت گفته است كه دستيابي به يك راه حل صلحآميز كه ايران را از رسيدن به بمب هستهيي بازدارد به نفع منافع ملي آمريكاست.
اين ادعا در متن آن چه منتشر شده آمده است كه «امروز ايران و گروه 1+5 به مجموعهاي از دركهاي اوليه رسيدند كه پيشرفت برنامه هستهيي ايران را متوقف ميكند و آن را از نظر جنبههاي كليدي عقب ميراند.
اينها اولين محدوديتهاي معناداري است كه ايران پس از نزديك به يك دهه در زمينه برنامه هستهيياش پذيرفته است.»
1+5 معتقدند: گام شش ماهه اوليه شامل محدوديتهاي قابل توجه براي برنامه هستهيي ايران است و به مهمترين نگرانيهاي ما از جمله در زمينه تواناييهاي غنيسازي ايران، ذخاير اورانيوم غنيشده، تعداد و تواناييهاي سانتريفيوژهايش و توانايي ايران براي توليد پلوتونيوم در سطح تسليحاتي با استفاده از رآكتور اراك ميپردازد. مصالحاتي كه ايران متعهد شده است به عنوان بخشي از اين گام اوليه انجام دهد علاوه بر آن شفافيت بيشتر و نظارتهاي سرزدهتر برنامه هستهيياش را در اختيار ما قرار ميدهد.
مذاكره كنندگان با ايران در متن توافقنامه منتشر شده آورده اند: در گذشته اين نگراني مطرح شده بود كه ايران از مذاكرات براي خريد زمان به منظور پيشبرد برنامه هستهيياش استفاده خواهد كرد. اين اقدامات گام اوليه اگر با يكديگر اتخاذ شود كمك ميكند كه ايران نتواند از پوشش مذاكرات براي تداوم پيشبرد برنامه هستهيياش در مدتي كه ما درباره يك راه حل درازمدت و جامع كه همه نگرانيهاي جامعه بينالمللي را برطرف ميكند مذاكره ميكنيم، استفاده كند. در ازاي آن و به عنوان بخشي از اين گام اوليه، گروه 1+5 لغو تحريمهاي محدود، موقتي، هدفمند و قابل بازگشتي را به ايران ارايه مي كند. ساختار اين لغو تحريمها طوري است كه بخش اعظم رژيم تحريمها از جمله ساختار تحريمهاي كليدي نفت، بانكداري و مالي در جاي خود باقي ميماند. گروه 1+5 به اعمال شديد اين تحريمها ادامه خواهد داد. اگر ايران به تعهداتش عمل نكند، ما لغو تحريمهاي محدود را لغو خواهيم كرد و تحريمهاي اضافي به ايران اعمال ميكنيم.
گروه 1+5 و ايران علاوه بر آن درباره پارامترهاي كلي يك راه حل جامع كه برنامه هستهيي ايران را در درازمدت محدود خواهد كرد، تضمينهاي قابل راستيآزمايي مبني بر ماهيت منحصرا صلحآميز فعاليتهاي هستهيي ايران به جامعه بينالمللي ارايه خواهد كرد و اطمينان حاصل ميكند كه هرگونه تلاشي از جانب ايران براي دنبال كردن سلاح هستهيي بلافاصله تشخيص داده خواهد شد، گفتوگو كردند.
مجموعه دركها علاوه بر آن شامل اذعان ايران به اين است كه بايد به همه قطعنامههاي شوراي امنيت سازمان ملل و همينطور مسائل گذشته و حال مربوط به برنامه هستهيي ايران كه توسط آژانس بينالمللي انرژي اتمي مشخص شده است بپردازد. اين شامل حل سوالات مربوط به ابعاد نظامي احتمالي در برنامه هستهيي ايران از جمله فعاليتهاي ايران در پارچين است.
به عنوان بخشي از يك راه حل جامع، ايران علاوه بر آن كاملا به وظايفش تحت معاهده منع گسترش تسليحات هستهيي (انپيتي) و وظايفش در قبال آژانس عمل كند. در زمينه يك راه حل جامع، تا زماني كه همه چيز مورد توافق قرار نگيرد، توافقي حاصل نميشود. به طور خلاصه اين گام اوليه تا شش ماه اعتبار دارد و يك وضعيت نهايي قابل پذيرش براي آمريكا يا شركاي ما در گروه 1+5 به حساب نميآيد.
*بر اساس توافقنامه منتشر شده از سوي 1+5:
ايران متعهد شده است كه غنيسازي بالاتر از 5 درصد را متوقف كند و ارتباطات فني لازم براي غنيسازي بالاي 5 درصد را برچيند.
ايران تعهد كرده است كه همه ذخاير اورانيوم غني شده تا نزديكي 20 درصد خود را پيش از به پايان رسيدن فاز اوليه به زير 5 درصد تضعيف كند و يا به شكلي تبديل كند كه براي غنيسازي بيشتر مناسب نيست.
* ايران متعهد شده است كه پيشرفت توانايي غنيسازياش را متوقف كند.
هيچگونه سانتريفيوژ نسل بعدي براي غنيسازي اورانيوم نصب نكند يا از آنها استفاده نكند.
تقريبا نيمي از سانتريفيوژهاي نصب شده در نطنز و سه چهارم سانتريفيوژهاي نصب شده در فردو را به كار نيندازد؛ طوري كه نتوان از آنها براي غنيسازي اورانيوم استفاده كرد.
توليد سانتريفيوژش را به تعدادي كه براي تعويض ماشينهاي خراب شده لازم است محدود كند؛ طوري كه ايران نتواند از اين شش ماه براي جمعآوري سانتريفيوژها استفاده كند.
ايران متعهد شده است كه ذخاير اورانيوم با غناي پايين 3/5 درصد خود را افزايش ندهد، طوري كه ميزان آن در پايان شش ماه نسبت به آنچه در آغاز (اين مدت زماني) داريم بيشتر نشود و هرگونه اورانيوم غني شدهي 3/5 درصدي كه به تازگي غنيسازي شده به اكسيد تبديل شود.
ايران متعهد شده است كه فعاليتهايش در اراك را بيشتر از اين پيش نبرد و پيشرفت در زمينه مسير پلوتونيوم را متوقف كند.
ايران متعهد شده است كه رآكتور اراك را راهاندازي و سوختگذاري نكند و توليد سوخت براي رآكتور اراك را متوقف كند. سوخت رآكتور اراك را بيشتر از اين آزمايش نكند. هيچيك از قطعات اضافي رآكتور در اراك را نصب نكند. سوخت و آب سنگين را به سايت رآكتور منتقل نكند. تاسيساتي كه قابليت بازفرآوري داشته باشد، نسازد.
ايران بدون بازفرآوري نميتواند پلوتونيوم را از سوخت مصرف شده جدا كند.
* شفافسازي بيسابقه و نظارت سرزده روي برنامه هستهيي ايران
ايران متعهد شده است كه:
دسترسي روزانه به نطنز و فردو را در اختيار بازرسان آژانس قرار دهد. اين دسترسي روزانه به بازرسان اجازه ميدهد كه تصاوير دوربينهاي امنيتي را بررسي كنند تا از نظارت جامع مطمئن شوند. اين دسترسي اجازه شفافيت بيشتر در زمينه غنيسازي را در اين سايتها ميدهد و زمان تشخيص هرگونه خودداري از پايبندي (نسبت به تعهدات) كوتاهتر ميكند.
دسترسي به تاسيسات مجموعه سانتريفيوژها را براي آژانس فراهم كند.
دسترسي به تاسيسات توليد و انبار قطعات گردانندهي سانتريفيوژها را براي آژانس فراهم كند.
دسترسي به معادن و كارخانههاي توليد اورانيوم را براي آژانس فراهم كند.
دسترسي به اطلاعات طراحي رآكتور اراك را كه از مدتها پيش خواستار آن بوديم فراهم كند. اين اقدام، اطلاعاتي بسيار مهم را درباره اين رآكتور كه پيش از اين در دسترس قرار نداشت، ارايه ميكند.
دسترسي بيشتري به رآكتور اراك را براي بازرسان فراهم كند.
برخي دادهها و اطلاعات كليدي كه در پروتكل الحاقي توافقنامه پادماني آژانس بينالمللي انرژي اتمي و كد اصلاح شده 3/1 به آن اشاره شده است، ارايه كند.
* مكانيزم راستيآزمايي
از آژانس بينالمللي انرژي اتمي خواسته ميشود كه بسياري از اين گامهاي راستيآزمايي را كه در راستاي نقش اين سازمان در زمينه بازرسيها در ايران است، انجام دهد. علاوه بر آن گروه 1+5 و ايران نسبت به برقراري يك كميسيون مشترك براي همكاري با آژانس به منظور نظارت بر اجرا و حل مسائلي كه ممكن است پيش آيد متعهد شدهاند.
اين كميسيون مشترك علاوه بر آن با آژانس براي تسهيل رفع نگرانيهاي حال و گذشته در زمينه برنامه هستهيي ايران از جمله گام نظامي احتمالي برنامه هستهيي ايران و فعاليتهاي ايران در پارچين، كار ميكند.
* لغو محدود، موقتي و قابل بازگشت تحريمها
در ازاي اين گامها، گروه 1+5 لغو تحريمهاي محدود، موقتي، هدفمند و قابل بازگشتي را ارايه ميكند و در عين حال بخش اعظم تحريمهايمان از جمله ساختار تحريمهاي نفتي، مالي و بانكداري را حفظ ميكنيم. اگر ايران به تعهداتش عمل نكند، لغو تحريمها را لغو ميكنيم. گروه 1+5 به طور مشخص متعهد شده است كه:
به مدت شش ماه، اگر ايران به تعهداتش تحت اين توافق عمل كند، تا جايي كه تحت سيستمهاي سياسيشان امكانپذير باشد تحريمهاي هستهيي جديدي را اعمال نكنند.
برخي تحريمها در زمينه طلا و فلزات گرانبها، بخش خودروسازي ايران و صادرات پتروشمي ايران را به حالت تعليق درآورد و احتمالا حدود 1/5 ميليارد دلار درآمد را در اختيار ايران قرار دهد.
مجوز بازرسيها و تعميرات مرتبط با ايمني در داخل ايران را براي برخي خطوط هوايي خاص ايراني بدهد.
اجازه دهد كه خريد نفت ايران در سطح فعلي كه به نحو قابل توجهي كاهش يافته است يعني سطوحي كه 60 درصد كمتر از دو سال پيش است باقي بماند.
در مدتي كه ايران به تعهداتش عمل ميكند، 4/2 ميليارد دلار از اين فروشها اجازه پيدا ميكند در اقساط به ايران انتقال يابد.
اجازه دهد كه 400 ميليون دلار به صورت كمكهاي تحصيلي دولتي از صندوقهاي ايراني محدودي مستقيما به موسسات آموزشي شناخته شده در كشورهاي ثالث انتقال يابد تا هزينههاي تحصيلي دانشجويان ايراني تسويه شود.
* تعاملات انساندوستانه
تعاملات انساندوستانه كه طبق قانون آمريكا اجازه آن داده شده است را تسهيل بخشند. تعاملات انساندوستانه با صراحت از تحريمهاي كنگره مستثني قرار داده شده است تا اين كانال، دسترسي به هيچگونه منبع جديد درآمدي را در اختيار ايران قرار ندهد. تعاملات انساندوستانه، تعاملات مربوط به خريد غذا، كالاهاي كشاورزي، دارو، ابزارآلات پزشكي توسط ايران است؛ ما علاوه بر آن معاملات مربوط به هزينههاي پزشكي را كه در خارج از كشور به وجود آمده است تسهيل ميبخشيم. ما اين كانال را براي نفعرساني به مردم ايران برقرار خواهيم كرد.
*مدنظر قرار دادن لغو محدود تحريمها
به طور كلي حدود 7 ميليارد دلار حاصل از لغو تحريمها بخش كوچكي از هزينههايي است كه ايران در مدت زمان اين فاز اوليه تحت تحريمهايي كه در جاي خود باقي خواهد ماند دريافت خواهد كرد. دسترسي به بخش اعظم داراييهاي خارجي ايران كه حدود 100 ميليارد دلار است به واسطه تحريمها امكانپذير نيست يا محدود است.
در شش ماه آينده فروش نفت خام ايران نميتواند افزايش يابد. تحريمهاي نفتي به تنهايي در مقايسه با آنچه ايران در يك دوره شش ماهه در سال 2011 يعني پيش از اجرايي شدن اين تحريمها به دست آورد، باعث از دست رفتن حدود 30 ميليارد دلار درآمد توسط ايران ميشود كه حدود 5 ميليارد دلار در ماه است. اگرچه ايران اجازه دسترسي به 4/2 ميليارد دلار از درآمدهاي نفتياش را خواهد داشت، حدود 15 ميليارد دلار از درآمدهايش در طول اين مدت به حسابهاي مسدود شدهاش در خارج از كشور ريخته خواهد شد. به طور خلاصه ما انتظار داريم كه موجودي پول ايران در حسابهاي مسدود شدهاش در خارج از كشور تحت مفاد اين توافق افزايش يابد، نه كاهش.
گروه 1+5 با تاكيد بر «حفظ فشار اقتصادي به ايران و حفظ ساختار تحريمهايشان» آوردهاند: در طول فاز اوليه، ما به اعمال شديد تحريمهايمان عليه ايران از جمله اتخاذ اقدامات عليه كساني كه سعي ميكنند از تحريمهايمان اجتناب كنند يا آنها را دور بزنند ادامه خواهيم داد. تحريمهايي كه روي فروش نفت خام تاثير ميگذارند همچنان به دولت ايران فشار وارد خواهند آورد.
1+5 در توافقنامه منتشر شده مدعي شده اند: ما در همكاري با شركاي بينالملليمان فروش نفت ايران را از 2/5 ميليون بشكه در روز در اوايل سال 2012 به يك ميليون بشكه در روز در مرحله كنوني رساندهايم و توانايي فروش تقريبا 1/5 ميليون بشكه در روز را از ايران گرفتهايم. يعني از دست رفتن بيش از 80 ميليارد دلار از اوايل سال 2012 كه ايران هرگز نميتواند آن را جبران كند. تحت اين گام اوليه، ممنوعيت فروش نفت خام به اتحاديه اروپا در جاي خود باقي خواهد ماند و فروش نفت ايران به حدود يك ميليون بشكه در روز محدود خواهد شد كه موجب ميشود ايران هر ماه 4 ميليارد دلار بيشتر را در زمينه فروش نفت از دست بدهد.
تحريمهايي كه روي صادرات كالاهاي نفتي به ايران تاثير ميگذرارد كه باعث از دست رفتن ميلياردها دلار درآمد ميشود، در جاي خود باقي خواهد ماند.
بخش اعظم حدود 100 ميليارد دلار ايران كه در منابع ارزي خارجي اين كشور قرار دهد طبق تحريمها همچنان خارج از دسترس يا محدود است.
* بخشهاي مهم ديگر رژيم تحريمهاي ما در جاي خود باقي ميمانند، از جمله:
تحريمها عليه بانك مركزي ايران و حدود 24 بانك ايراني مهم و موسسات مالي ديگر؛
تحريمهاي ثانويه، به موجب قانون تحريمهاي جامع ايران، پاسخگويي و بيبهرهسازي (CISADA) و برخي قوانين ديگر، عليه بانكهايي كه با افراد و موسسات تحريم شده توسط آمريكا تعامل تجاري دارند.
تحريمها عليه كساني كه دامنه گستردهاي از ديگر خدمات مالي مانند انواع مختلف بيمه را به ايران ارائه ميكنند؛ و دسترسي محدود شده به سيستم مالي آمريكا همه تحريمهاي مربوط به ششصد شخص و موسسه كه به خاطر حمايت از برنامه هستهيي و موشك بالستيك ايران هدف قرار داده شدند، در جاي خود باقي خواهد ماند.
تحريمها عليه سرمايهگذاريهاي درازمدت و ارائه خدمات فني به بخش انرژي ايران در جاي خود باقي خواهد ماند.
تحريمها عليه برنامه نظامي ايران در جاي خود باقي خواهد ماند.
تحريمهاي گسترده آمريكا عليه تجارت با ايران در جاي خود باقي خواهد ماند و جلوي دسترسي ايران به هرگونه تعاملي با بزرگترين اقتصاد جهان را خواهد گرفت.
همه تحريمهاي شوراي امنيت سازمان ملل در جاي خود باقي خواهد ماند.
همه تحريمهاي هدفمند ما در رابطه با حمايت ايران از تروريسم، نقش بيثباتكننده ايران در بحران سوريه و سابقه بد حقوق بشرش در ميان نگرانيهاي ديگر در جاي خود باقي خواهد ماند.
*يك راهحل جامع
در فاز اوليه شش ماهه، گروه 1+5 درباره محتواي يك راهحل جامع مذاكره خواهد كرد. تا اينجا خطوط پارامترهاي كلي راهحل جامع گامهاي ملموسي را ترسيم ميكند كه به جامعه بينالمللي اطمينان ميدهد كه فعاليتهاي هستهيي ايران منحصرا صلحآميز خواهد بود. در رابطه با اين راهحل جامع: هيچگونه توافقي در زمينه راهحل جامع صورت نميگيرد، تا زماني كه موافقت در زمينه همه چيز حاصل شود. در شش ماه آينده ما تشخيص خواهيم داد كه آيا راهحلي كه به ما اطمينان كافي دهد كه برنامه هستهيي ايران صلحآميز است وجود دارد يا خير؟ اگر ايران نتواند نگرانيهاي ما را حل كند، ما آمادهايم كه تحريمها و فشار را افزايش دهيم.
* نتيجهگيري:
به طور خلاصه اين گام اوليه به نوبه خود پيشرفت بسيار زيادي است. بدون اين توافقنامه مرحلهاي ايران ميتواند چرخش هزاران سانتريفيوژ ديگر را آغاز كند. ميتواند سانتريفيوژهاي نسل جديد را كه مدت زمان فوران (اشاره به رسيدن ايران به آنچه غرب توانايي ساخت سلاح هستهيي ميكند) را كوتاهتر ميكند، نصب كند.
ميتواند راكتور آب سنگين اراك را سوختگذاري و راهاندازي كند. ميتواند ذخاير اورانيوم 20 درصدي خود را از آستانه اورانيوم لازم براي ساخت بمب فراتر ببرد. ايران تحت شرايط درك گام اوليه هيچ يك از اين موارد را نميتواند انجام دهد.
علاوه بر آن بدون اين رويكرد مرحلهاي، ائتلاف تحريمهاي بينالمللي تضعيف خواهد شد، زيرا ايران اين استدلال را براي جهان مطرح خواهد كرد كه درباره رسيدن به يك راهحل ديپلماتيك جدي بود و ما نبوديم. در آن صورت نميتوانستيم شركايمان را در زمينه عمل مهم اعمال تحريمهايمان با خود همراه كنيم. ما با اين گام اوليه برنامه هستهيي ايران را متوقف ميكنيم و به عقب ميرانيم و يك گزينه مشخص را در اختيار ايران قرار ميدهيم؛ به تعهداتش عمل كند و با حسن نيت براي رسيدن به يك توافق نهايي مذاكره كند يا كل جامعه بينالمللي با انزوا و فشار بيشتر واكنش نشان خواهد داد.
مردم آمريكا يك راهحل صلحآميز و پايدار را كه مانع دستيابي ايران به سلاح هستهيي شود و رژيم منع اشاعه جهاني را تقويت كند ترجيح ميدهند.
اين راهحل پتانسيل تحقق اين هدف را دارد. آمريكا از طريق ديپلماسي قاطع و اصولي نقش خود را براي تحقق صلح بيشتر، امنيت و همكاري در ميان كشورها ايفا خواهد كرد.
1104
تهران - ايرنا - سايت خبري تحليلي انتخاب امروز بدون ذكر منبع خود ، متني را منتشر كرد كه از آن به عنوان متن كامل توافقنامه ايران با 1+ 5 ياد كرده است.