آشنایی با رشته مهندسی عمران
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 89/06/24
علمی آموزشی.عمران.مهندسی
گزارش- آرش پاک اندیش *: به جرات می توان گفت که رشته مهندسی عمران پایه
ای ترین و قدیمی ترین علم مهندسی بشریت است. این گزارش برای کسانی که می
خواهند درباره رشته مذکور اطلاعاتی کسب نمایند- به ویژه داوطلبان- کنکور
می تواند دید نسبتا مشخصی را منتقل کند.
یک مهندس عمران پس از پایان تحصیل و کسب تجربه کافی و اخذ مدارک مربوطه
از سازمان نظام مهندسی به طور کلی خود قادر به طراحی سازه های مختلفی
همچون بناهای مسکونی، برج ها، پل ها، سدها و ساخت راه ها و تونل ها می
باشد. برای مثال برای طراحی یک برج در اصل یک مهندس عمران باید تعداد
ستون ها و بارهای وارده بر آنها را محاسبه کند و درنهایت نوع و ویژگی های
ستون ها ، تیرها ، سقف ها و پی (فونداسیون ) را با مد نظر قرار دادن خاک
زیر سازه تعیین نماید. بنابراین مهندس عمران باید دارای توان محاسبه بالا
در ریاضیات و درک قوی در فیزیک بخصوص در بخش استاتیک باشد.
دروسی که در مقطع کارشناسی باید گذرانده شود حدود 140 واحد می باشد که می
توان به 5قسمت کلی تقسیم نمود که عبارتند از:
قسمت اول : دروس عمومی (حدود 25 واحد) هستند که می توان به اندیشه 1 و ،2
زبان عمومی، ادبیات فارسی و دروسی از این قبیل اشاره کرد.
قسمت دوم : دروس پایه (حدود 25 واحد) که شامل ریاضیات عمومی 1 و 2 ،
فیزیک 1، آزمایشگاه فیزیک 1، معادلات ، آمارواحتمالات مهندسی، محاسبات
عددی، اقتصاد مهندسی، مهندسی سیستم ها (تحقیق در عملیات 1) می باشند.
این دروس اطلاعاتی به دانشجو می دهند که در دروس اصلی و تخصصی این رشته
کاربرد فراوان دارند.
شایان ذکر است که این دو دسته دروس فوق برای اکثریت رشته های مهندسی
مشترک می باشند.
قسمت سوم : دروس اصلیند که حدود 65 واحد است . مهمترین درس اصلی مهندسی
عمران استاتیک و پس از آن مقاومت مصالح می باشد که پایه تمام دیگر دروس
هستند. سه درس مهم تحلیل سازه (1و2)، طراحی سازه های بتن آرمه (1و2) ،
طراحی سازه های فولادی (1و2) ، راهسازی و روسازی موجب می شوند دانشجوی
عمران به یک مهندس عمران تبدیل شود. البته به درس مهم مکانیک خاک و
مکانیک سیالات در این میان باید اشاره نمود. قسمت مشکل دیگر مهندسی عمران
پروژه های آن می باشد که از نظر کمیت و گستردگی در بین دیگر رشته ها مثال
زدنی است.
پروژه تخصصی، پروژه سازه بتن آرمه، پروژه سازه فولادی، پروژه راهسازی،
پروژه آب و فاضلاب و متره و برآورد از جمله آنها می باشند. که در آنها
دانشجوی عمران باید آنچه را که در دروس تئوری فوق آموخته است به شکل عملی
در آورده و سازها و راه هایی را طراحی نماید .
قسمت چهارم : دروس تخصصی اند است (حدود 15 واحد) که درس های اصلی را به
صورت تخصصی تری پیگیری می کند. مانند : اصول طراحی تونل ، اصول طراحی سد.
و قسمت پنجم شامل دروس اختیاری است که به صورت متنوع دانشجویان آن را
انتخاب می کنند . این درسها که حدود 15 واحد است به دانشجو اجازه می دهد
که در زمینه بعضی گرایشهای مرتبط به عمران اطلاعلات بیشتری کسب کند. مانند
: طراحی و معماری ، نقشه برداری و عملیات 2 ، اصول طراحی پل و اطلاعات
دیگری در زمینه مهندسی عمران .
همانطور که گفته شد مهندس عمران با گذراندن دروس فوق توانایی محاسبه
ابنیه ها و راه ها را خواهد داشت.
امکان ادامه رشته عمران تا دکتری در داخل کشور وجود دارد. در مقطع
کارشناسی ارشد، رشته عمران دارای 12 گرایش زیر می باشد:
- سازه
- مهندسی زلزله
- مکانیک خاک و پی
- راه و ترابری
- مهندسی آب
- سازه های هیدرولیکی
- سازه های دریایی
- برنامه ریزی حمل و نقل
- مهندسی مدیریت و ساخت
- مهندسی محیط زیست
- مهندسی رودخانه
- مهندسی آب و فاضلاب
گاهی اوقات این رشته با رشته معماری اشتباه گرفته می شود. رشته معماری در
حقیقت بیشتر جنبه هنری دارد و اغلب برای طراحی ظاهری بناها به کار می
رود. به عبارتی دیگر استفاده از فضاهای موجود و تبدیل آن برای رفع نیازها
به نحو احسن از وظایف یک مهندس معمار می باشد. برای مثال طراحی اتاق ها
و جای گیری آنها و فضاسازی داخلی و طراحی نمای خارجی یک ساختمان از
وظایف مهندس معمار و طراحی ساختمان از نظر سازه ای و محاسباتی (فونداسیون
، ستون، تیر و سقف ها) از وظایف مهندس عمران محسوب می شود.
گاهی نیز به دلیل تشابه اسمی رشته مهندسی عمران - عمران با مهندسی عمران
- نقشه برداری اشتباه گرفته می شود. باید توجه داشت که این دو رشته تفاوت
های زیادی با یکدیگر دارند، بر فرض مثال دو گرایش تحلیل سیستم ها و
تکنولوژی صنعتی از رشته صنایع اختلاف زیادی باهم ندارند (در حد 10-12 واحد
از 145 واحد)، اما این دو گرایش عمران به طور کامل از یکدیگر مستقل می
باشند.
به طور کلی مهندس نقشه بردار، ترازها و شیب های موجود در سطحها را
بررسی می کند. و به منظور انجام پروژه های عمرانی که به دست مهندسین
عمران انجام می شود نقشه ای از مکان پروژه تهیه می کند. حیطه کاری مهندس
نقشه بردار نیز می تواند بسیار وسیع می باشد.
بازار کار برای مهندسین عمران بسیار گسترده است و از درآمد مکفی برخوردار
می باشد. از آن جا که کشور ما در حال توسعه می باشد از نظر کمیت به
مهندسی عمران نیاز بالایی دارد از این رو بازار کار وسیعی خواهد داشت.
در رابطه با جنسیت دانشجویان باید گفت که محیط کار و شرایط آن گاهی بسیار
مشکل و طاقت فرسا می شود (مهندسین ناظر و حاضر در محل پروژه ) که بیشتر
با شرایط بدنی آقایان سازگار تر است و خانم ها اکثرا در قسمت محاسبه حضور
دارند.
----------------------------------------------------------------------
-----------------------
* کارشناس عمران
شماره 036 ساعت 12:54 تمام