بلیکس خطاب به غرب: به ایران ضمانت های امنیتی و بهای لازم پرداخت کنید

بلیکس خطاب به غرب: به ایران ضمانت های امنیتی و بهای لازم پرداخت کنید # وین، خبرگزاری جمهوری اسلامی 25/05/84 سیاسی.اتمی.ایران.بلیکس "هانس بلیکس" رییس پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی و همچنین ریــیس سابــق کارشناسان خلع سلاح سازمان ملل متحد، طی گفت وگویی با روزنامه "نتس ام سونتاک" چاپ سوییس به موضوع بحران هسته ای ایران و راه های خروج از آن پرداخته است. وی در این گفــت وگو همانند گفت وگوی مشابهی کـــه روز قبل با "نـــوی زوریخر سایتونک" دیگرروزنامه آلمانی زبان سوییس انجام داد، از غرب خواسته است برای خروج از بحران هسته ای ایران، باید به این کشــور ضمانت های لازم امنیتی و بهای در خوری پرداخت شود. متن این گفت وگو که به صورت سووال و جواب تنظیم و در شماره روز دوشنبه نتس ام سونتاک منتشر شده، به شرح ذیل است: س: آقای بلیکس، بحران هسته ای ایران را تا چه حد خطرناک می بینید؟ ج: من در مقایسه با کره شمالی، خطــر برنامه هسته ای ایران را کمتر می بینم هر چند که مذاکرات اخیر با کره شمالی نسبتا خوب بوده اسـت. ضمنا کره شمــالی ادعا می کند که پلوتونیوم لازم برای ساخت بمب اتمی را دارد که این امر درباره ایران صدق نمی کند. س: با این وجود چه چیزی تغییر می کند؟ ج: سازمان سیا آمریکا اعلام کرده که ایران بـــا سـاخت بمب اتمی 10 سال دیگر فاصله دارد . به عقیده من آمریکا نیـــز امروز بر خلاف گذشته به گونه دیگری با این دو کشور رفتار می کند. س: چرا اینگونه شده است ؟ ج: شاید واشنگتن متوجه شده که تهدید نظامی ریسک های زیادی بـــه همراه دارد و درســت واکنشی را نشان می دهـد که در اصل قرار بوده از آن جلوگیری شود. وقتی که هر هفته شاهد باشیم کــه از دیدگاه آمریکا فقط راه حل نظامی برای حل مشکل هسته ای ارایه می شود، این موضوع می تواند هم دعوت از پیونک یانک و هم از تهران باشد که هر چه سریعتر بمب اتمی را بسازند، زیـــرا از دیدگاه آنها داشتن این سلاح می تواند به عنــوان ابزار بازدارنده در زمینه حمله نظامی احتمالی آمریکا به حساب آید. دلیـل دوم می تواند آن باشد که امروز دیگر "جان بولتون" در وزارت امور خارجه آمریکا مسوول این دو پرونده نیست که در سابق چندان نظــر صلح آمیزی در زمینه حل این دو نداشت. س: ایران تا چه حد در زمینه ساخت بمب اتمی جدی است ؟ ج: من فکر می کنم که در بین جناح های مختلف در ایران برداشت ها در این زمینه متفاوت است. شاید برخی بر این عقیده باشند کــه عملکرد هنــد و کره شمالی باید برای آنها الگو باشد و برخی نیز شاید به اقتصاد کشور فکر کرده و بر این عقیده باشند که باید از غنی سازی اورانیوم انصراف حاصل کرد. ضمنا شاید جناحی نیز باشد که به دنبال گفتمان سیاسی مستقیم با آمریکا است. س: آیا مشکل در اینجا است که در صورت تسلیم، ایران فکر می کند که تنها برک برنده خود را از دست خواهد داد؟ ج: آنچه ما امروز شاهد آن هستیم، بـیشتر نشان از آن دارد که طرفین تلاش می کنند تا امتیازات بیشتری بدست آورند. غـرب امروز از ایران می خواهد که از تبدیل اورانیوم خام به گاز هگزا فلورید و همــچنین غنـی سازی اورانیوم انصراف حاصل کنــد و ایـران نیز در مقابل استدلال می کند که در چنین صورتی وابستگی هسته ای اش به غرب زیاد خواهد شد.ضمنا نباید فراموش شود که امروز در کنار غرب، چین و روسیه نیز اورانیوم را برای مصارف اقتصادی غنـــی مـی سازند. از سوی دیگر این موضوع نیز مطرح است که شاید غرب بر این عقیده باشد که ایران با داشتن منابع عظیم نفت و گاز، چه نیازی به انرژی اتمی دارد. ولـی هیچکس تا به امروز این موضوع را درباره مکزیک و یا روسیه مطرح نســـاخته است. س: غرب چه چیزی را باید به ایران عرضه کند؟ ج: ضمانت امنیتی از سوی آمریکا. من فکر نمی کنم که ایرانی ها در رویای آن باشند که آمریکا آنها را دوست داشته باشد، ولی آمریکایی ها حداقل باید به ایران این قول را بدهند کــه هیــچ برنامه ای برای حمله نظامی و یا بی ثبات کردن حکومت آنها را ندارند. س: آیا این موضوع رویایی نیست ؟ ج: من تصور نمی کنم که این موضوع رویایی باشد. زیرا جناحهایی در دولت "جورج بوش" بوده و هستند که خواهان گفتمان سیاسی با ایران می باشند. س: برخی استدلال می کنند که مقاصد هسته ای ایران به خــاطر جـنک آمریکا علیه عراق بوده است. آیا شما نیز بر این عقیده هستید؟ ج: خیر. مقاصد هسته ای ایران از اوایل دهه هشتاد آغاز شد. مـن آن زمان در آژانس بین المللی انرژی اتمی مشغول به کار بودم و ما از ابعـاد گسترده این برنامه اطلاعی نداشتیم. ضمنا من تصور نمی کنم که ایران خود را در خـطر بمب اتمی اسراییل احساس کند.قصد ایران برای داشتن برنامه هسته ای به خاطر احساس خطر از سوی عراق بود و ما در سال 1991 شاهد بودیم کــه عراق در این زمینه تا چه حد پیش رفته بود. س: چرا ایران به عنوان عضو پیمان منع گسترش ســـلاح هسته ای (ان.پی.تی ) بخشی از برنامه هسته ای خود را پنهان نگاهداشته بود؟ ج: این موضوع برای من هم روشن نیست. شـاید هم همین موضوع است که امروز باعث شده غرب فکر کند واقعا این کشور به دنبال ساخت سلاح اتمی است. شــاید هم ایران به این خاطر که بتواند از گردونه کنترل شدید آمریکا در زمـــینه تهیه فن آوری هسته ای خود خارج شود، دسـت به چنین کاری زده بود و یا شاید هم به خاطر آنکه می خواسته از حمله نظامی به تاسیسات هسته ای خود جلوگیری کند، زیرا اسراییل در سال 1981 تاسیسات اتمی عراق را نابود ساخت، اقــدام به این عمل کرده باشد. س: غرب اینک چه باید بکند؟ ج: من امروز می بینم که آمریکا و اروپا رفتار خود درباره کره شمالی و ایران را تغییر داده اند. آمریکا در سال 1992 قراردادی را بــا کره شمالی امضا کرد کـه ساخت دو نیروگاه اتمی آب سبک در آن نیز پیش بینی شده بود در حالی که آن زمان فشار برروسیه وارد می ساخت که از به پایان رساندن نیروگاه بوشهر که از همین نوع بود، خودداری کند. الـبته هر دو ایـن رفتارهـا باعث نشد کــه برنامه هسته ای ایران و کره شمالی متوقف شود، ولی اینک وضعیت به گونه دیگری تغییر کرده و آمریکا از کره شمالی می خواهد که به طـور کلی از برنامه هسته ای خود صرف نظر کند و در مقابل با داشتن برنامه هسته ای غیـر نظامی تحت کنترل، توسط ایران موافق است. این در حالی اســت کـه معاهده منع گسترش سلاح هسته ای هیچ موضوعی را بی پاسخ نگذاشته و تاکید کرده که اعضای معاهده می توانند برنامه هسته ای غیر نظامی داشته باشنــد و همــزمان داشتن برنامه هسته ای نظامی را برای آنها ممنوع کرده است. امروز از ایران خواسته می شود کـه از برنامه هسته ای خود کلا انصراف حاصل کند، در حالی که هم ایران و هم کره شمالی حق داشتن برنامه هسته ای غیر نظامی را دارند. ایران باید داوطلبانه از این برنامه انصراف حــاصل کند و در این زمینه دادن ضمانت امنیتی به آن می تواند کارساز باشد. اروپام/371