به گزارش ایرنا، آسیبهای اجتماعی نظیر حضور در جمعهای ناشناس و احتمال گرایش به مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی از بابت گذران وقت بیشتر با دوستان و رهایی در فضای بیرونی و مجازی، در تابستان بیش از دیگر فصلهای سال احساس میشود.
براین اساس یکی از مهمترین دغدغههای خانواده ها در تابستان، چگونگی گذراندن اوقات فراغت فرزندانشان در طول شبانه روز است.
بنابر نظر کارشناسان خانواده ها باید با شیوههای مختلف علاوه بر آشنا کردن نوجوانان با مهارتهای خود مراقبتی به کنترل و نظارت بیشتر بر آنها بپردازند.
آنها معتقدند که اوقات فراغت در طول سال و بهویژه در تابستان نیازمند برنامه ریزی مناسب است تا ریسک درگیری افراد با ناهنجاریهای اجتماعی را کاهش دهد، چرا که نوجوانان و جوانان بر اثر نداشتن برنامه مناسب برای اوقات فراغت دچار بلاتکلیفی شده و ممکن است در هنگام رها شدن در محیط بیرون از خانه و حتی فضای مجازی به مسیرهای غلط و کارهای مخاطرهآمیز، واکنش مثبت نشان دهند.
تهدید رفتارهای پرخطر در تابستان و تاکید بر نظارت بیشتر والدین
مسوول سابق دفتر مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اهمیت فصل تابستان، گفت: فصل تابستان، به دلیل زمینههای فراغتی و سرگرم کنندهای که دارد، در صورتی که به درستی مورد توجه قرار نگرفته و برنامهریزی مناسبی برای آن صورت نگیرد، ممکن است موجب گرایش کودکان و نوجوانان به رفتارهای پرخطر شود و به همین دلیل، نظارت و مراقبت بیشتری را از سوی والدین میطلبد.
نادر کیایی، از جمله این تهدیدها را در زمان پرسهزنی کودکان و نوجوانان در پارکها و کوچهها، استفاده از بازیها و فیلمهای سرگرم کننده، فراغتهای مجازی و استفاده از اینترنت و شبکههای مجازی، حضور در جمعهای دوستی و رفت و آمد در باشگاهها و سالنهای ورزشی عنوان کرد و گفت: این رفتارها اگر با نظارت و مراقبت والدین همراه نباشند، میتوانند موجب خطرپذیری فرزندان شوند.
وی به خانوادهها توصیه کرد که با ارتقا آگاهی خود در مورد ویژگیهای جسمی، روانی و اجتماعی دوره سنی فرزندان در زمینههای نیازها و مقتضیات دوره کودکی و نوجوانی، ضمن اینکه وقت بیشتری را برای گفت و گو و معاشرت با فرزندان خود صرف می کنند، بر نحوه گذران اوقات فراغت آنها نیز نظارت و مراقبت بیشتری به عمل آورند.
این کارشناس حوزه آسیبهای اجتماعی افزود: خانوادهها باید با برنامهریزی مناسب، فصل تابستان را از یک فرصت صرف تفریحی و سرگرم کننده به یک فرصت تربیتی رشد دهنده برای فرزندان خود تبدیل کنند.
وی با بیان اینکه در کشورهای دیگر در تابستان آموزش های فنی و حرفه ای و فعالیت های کاربردی با توجه به علاقه و ذوق نوجوانان تشکیل می شود افزود: باید با برنامهریزی های مناسب اقدامی صورت گیرد که یک نوجوان با فراگیری یک فن و مهارت در تابستان علاوه بر شکوفایی استعدادهای خود، بتواند نیازهای اندک مالی خود را تامین کند..
افزایش برهکاری در تابستان با بی برنامهگی برای فراغت
یک کارشناس حوزه آسیب های اجتماعی در اصفهان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: پژوهش ها بیانگر این است که میزان بزهکاری در بین دانش آموزانی که هیچ برنامهریزی درست و سالمی برای اوقات فراغت تابستانه ندارند افزایش مییابد.
مریم ژاله افزود: این بزهکاری در قالب گرایش به سمت افراد نامناسب و خلافکار، گرفتار شدن در دام باندهای مواد مخدر و یا جمعهای اخلاقی نامناسب بروز و ظهور میکند.
وی اظهار داشت: این در حالیست که نقش خانواده در سمت و سو بخشیدن به اوقات فراغت با برنامهریزیهای سالم و تفریحی بسیار موثر است.
رییس پیشین مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی آموزش و پرورش اصفهان افزود: زمانی که نوجوان و یا جوان، بدون هرگونه برنامهریزی مشخصی وارد وادی فراغت تابستانه شود و تمام وقت خود را به بطالت بگذراند، گرایش بیشتری به انجام برخی از ناهنجاریهای اجتماعی پیدا خواهد کرد که این خود میتواند هم تهدیدی جدی برای خودش و هم چالشی بزرگ برای سلامت جامعه باشد.
وی اظهار داشت: در این راستا مسوولیت خانوادهها در قبال فرزندانشان در فصل تابستان بسیار سنگین و حساس است و هر گونه کوتاهی میتواند ضربات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
ژاله یادآور شد: از سویی با توجه به اینکه بالغ بر ۲۰ نهاد متولی اوقات فراغت هستند باید از ماهها قبل برنامهریزی های مناسبی توسط کارشناسان متخصص و با تجربه برای جامعه هدف که همانا نوجوانان و جوانان هستند صورت گیرد.
به گفته وی، آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از جمله دستگاههای متولی مهم برای برنامهریزی اوقات فراغت هستند که هر ساله در قالب پایگاهها و مراکز خود، برنامههای مختلفی را برای جمع کثیری از کودکان و نوجوانان دارند.
وی، نکته مهم در کنار حضور دانشآموزان در کلاس های اوقات فراغت را آموختن و آشنا کردن آن ها با مهارت های زندگی و خود مراقبتی عنوان کرد و گفت: افراد باید از سن کودکی چگونگی حضور در اجتماع را یاد بگیرند و از خوود مراقبت کنند.
پیشگیری از آسیب های اجتماعی با خود مراقبتی
این کارشناس آسیب های اجتماعی بر ارائه آموزش مهارت های خودمراقبتی به فرزندان از سوی خانواده و دستگاههای متولی تعلیم و تربیت بهمنظور پیشگیری از آسیبهای اجتماعی به ویژه در فصل تابستان تاکید کرد.
وی خاطرنشان کرد: خودمراقبتی اجتماعی به طور معمول شامل ارتباط فرد با دیگران است و لازمه آن یادگیری مهارتهای ارتباطی است.
ژاله خود مراقبتی موثر را شامل مزایایی برای سلامتی از جمله کاهش مشکلات روحی و روانی، احساس ارزشمندی و بهبودی خلق و خو، حفظ سلامتی جسمی و روحی، افزایش انرژی، کاهش استرس و بهبود تاب آوری، استحکام روابط بین فردی، بالارفتن اعتماد به نفس و عزت نفس و افزایش انگیزه برای موفقیت عنوان کرد.
وی، با بیان اینکه خود مراقبتی از ۲ جهت دارای اهمیت است گفت: از یک سو جنبه ارتقای دهنده برای زندگی نوجوانان دارد و از سویی باعث جلوگیری از به وجود آمدن بسیاری از مشکلاتی می شود که در سطح گسترده می تواند هزینه های سنگینی را هم بر فرد و هم بر جامعه تحمیل کند.
ژاله تصریح کرد: خود مراقبتی همانگونه که از نامش مشخص است رفتاری آگاهانه برای جلوگیری از ورود نوجوانان وجوانان به عرصه شوم بزهکاری است.
نظر شما