به گزارش ایرنا، این نشست، نه تنها بار دیگر نشان داد که مرزها مانعی برای پیوند میان ملت‌های هم‌ریشه نیستند، بلکه فرصتی طلایی برای بهره‌گیری از اشتراکات تاریخی و فرهنگی جهت ساختن آینده‌ای بهتر و پربارتر برای مردم هر دو سوی مرز است.
نمی‌توان از برگزاری این نشست مهم و تأثیرگذار سخن گفت بی‌آنکه از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر و مدیریت کارآمد استاندار کردستان، قدردانی نکرد. وی با نگاهی عمیق به ظرفیت‌های نهفته استان و همچنین درک هوشمندانه‌ای از پیچیدگی‌های روابط منطقه‌ای، توانست بستر موثری برای برگزاری نشستی فراهم آورد که نه تنها منافع استانی، بلکه منافع ملی را نیز تامین می‌کند.
در شرایطی که استان کردستان با وجود تمام ظرفیت‌های بی‌نظیر خود همچنان با برخی چالش‌های توسعه‌ای روبروست، مدیریت هدفمند استاندار کردستان و تاکید او بر تبدیل مرزها از محل محدودیت به فرصت، نشانی از رویکردی تازه و آینده‌نگر است که می‌تواند الگویی برای دیگر مناطق مرزی کشور باشد.
کردستان ایران و اقلیم کردستان عراق، نه تنها مرز مشترک دارند بلکه ریشه‌های مشترکی نیز دارند؛ زبان، آیین‌ها، فرهنگ و خاطرات مشترک، پل‌هایی هستند که سال‌هاست مردم این دو خطه از طریق آن با یکدیگر در ارتباط هستند، این اشتراکات فرهنگی و تاریخی، سرمایه‌ای بی‌بدیل است که به باور بسیاری از تحلیل‌گران، از هر قرارداد رسمی سیاسی نیز محکم‌تر و با دوام‌تر است.
مردم دو سوی مرز، قرن‌هاست که در غم و شادی یکدیگر شریک‌اند در دوران سخت آوارگی ناشی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و ظلم‌های حکومت بعث، همین مردم ایران به ویژه کردستان بودند که آغوش خود را به روی آوارگان کُرد گشودند و خاطره‌ای فراموش‌نشدنی از انسانیت و برادری بر جای گذاشتند.
سیاست‌های دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی منطقه‌ای بر پایه «تعامل با همسایگان» و «افزایش همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی» استوار شده بود و حالا دولت چهاردهم با شتابی بیشتر، در حال تعمیق این مسیر است. تاکید صریح دولت بر تقویت ارتباط با اقلیم کردستان عراق، از آن جهت حائز اهمیت است که مرزهای غربی کشور از جمله کردستان، می‌توانند به قطب‌هایی برای جهش اقتصادی، علمی و فرهنگی بدل شوند.
سفر رئیس‌جمهور به اقلیم کردستان و دیدارهای سطح بالا میان مقامات دو طرف، پیام روشنی برای مردم و فعالان اقتصادی دارد «درهای همکاری باز است و سیاست رسمی کشور، بر تعامل، دوستی و توسعه تاکید دارد».
از مهم‌ترین دستاوردهای این نشست، امضای ۱۲ تفاهم‌نامه همکاری در حوزه‌های متنوع اقتصادی، گردشگری، فرهنگی، حمل و نقل و تبادل دانش بود این تفاهم‌نامه‌ها نه صرفاً برگه‌هایی رسمی، بلکه نقشه راهی برای حرکت به سوی آینده‌ای روشن‌تر هستند؛ آینده‌ای که در آن تجارت مشترک رونق می‌گیرد، بازارچه‌های مرزی احیا می‌شوند، گردشگری سلامت جان دوباره می‌گیرد و دانشجویان دو سوی مرز در دانشگاه‌های یکدیگر به تحصیل می‌پردازند.
یکی از محورهای کلیدی مطرح‌شده در نشست سنندج، منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان بود. استاندار کردستان به‌درستی از این منطقه به عنوان «بستری استراتژیک» یاد کرد که می‌تواند به یکی از شریان‌های حیاتی اقتصاد منطقه بدل شود. با رسمی شدن و اجرای طرح جامع این منطقه آزاد، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خواهند توانست با بهره‌مندی از معافیت‌ها و مزایای اقتصادی، در حوزه‌های مختلفی همچون صنایع، فناوری، گردشگری و تجارت وارد عمل شوند.
در این نشست، بر لزوم تاسیس شرکت‌های حمل و نقل و هواپیمایی مشترک میان اقلیم و استان‌های مرزی ایران تاکید شد. پروازهای مستقیم سنندج-سلیمانیه، سنندج-اربیل و سپس تهران، نه تنها موجب سهولت در جابجایی خواهد شد، بلکه خود محرکی برای رشد گردشگری، به‌ویژه گردشگری سلامت خواهد بود.
از سوی دیگر، استان‌هایی مانند کرمانشاه و آذربایجان غربی با ظرفیت‌های بالای علمی و صنعتی، از جمله پتروشیمی، برق و دانش‌بنیان، آمادگی کامل برای همکاری با اقلیم را دارند همین فرصت‌هاست که باید با رویکردی عملیاتی و با برداشتن موانع بانکی و تحریمی، به دستاوردهای ملموس تبدیل شود.
کردستان ایران، با سابقه‌ای کهن در علم، هنر، عرفان و تمدن، می‌تواند محوریت تقویت روابط فرهنگی میان دو ملت را بر عهده گیرد تبادلات دانشگاهی، همکاری‌های رسانه‌ای، برگزاری جشنواره‌های مشترک فرهنگی و هنری و حتی تدوین کتب درسی مشترک درباره تاریخ و فرهنگ کردی، می‌تواند همگرایی فرهنگی را از سطح نخبگان به میان توده‌های مردم بکشاند.
در سخنان مسئولان اقلیم کردستان عراق، بارها واژه‌هایی مانند "اعتماد"، "برادری"، "همکاری پایدار" و "قدردانی از ایران" شنیده شد این واژگان تنها تعارفات دیپلماتیک نبود، بلکه برگرفته از تجربه زیسته مردمانی است که در روزهای دشوار جنگ و مهاجرت، پناه خود را در ایران یافتند و امروز خواهان مشارکت در آبادانی سرزمین‌شان با همراهی جمهوری اسلامی ایران هستند.
نشست سنندج، نشان داد که اگر اراده و مدیریت وجود داشته باشد، حتی در دنیای پرتنش امروز نیز می‌توان به سوی آینده‌ای مشترک و روشن گام برداشت. مردم کردستان ایران و اقلیم کردستان عراق، فراتر از مرزها و سیاست‌ها، با یکدیگر زندگی کرده و خواهند کرد.
اکنون که سیاست‌های دولت، درهای تعامل و توسعه را گشوده است، نوبت به نهادهای اجرایی، تجار، دانشگاهیان و فعالان فرهنگی دو طرف است تا با برداشتن گام‌های عملی، از این فرصت تاریخی بهره بگیرند.
نقش استان کردستان، با استانداری هوشمند، پرتلاش و اهل تعامل، در این مسیر بسیار کلیدی است این استان می‌تواند به مرکز دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی ایران با اقلیم کردستان بدل شود در مسیر تقویت امنیت، رفاه، توسعه و همزیستی، کردستان نه در حاشیه، بلکه در قلب تحولات قرار دارد.
با این حال، تجربه‌های پیشین در سطح ملی و منطقه‌ای به‌روشنی نشان داده‌اند که امضای تفاهم‌نامه‌ها، گرچه گامی ضروری و امیدبخش در مسیر توسعه همکاری‌هاست، اما بدون پیگیری جدی، تبدیل به اسناد فراموش‌شده‌ای می‌شوند که نه تأثیری در معیشت مردم دارند و نه تغییری در روابط اقتصادی و فرهنگی ایجاد می‌کنند. در همین راستا، نشست سنندج و امضای ۱۲ تفاهم‌نامه میان ایران و اقلیم کردستان عراق، باید آغازی برای عملیاتی‌سازی دقیق این توافقات باشد، نه پایان راه.
برای آنکه این تفاهم‌نامه‌ها به مرحله اجرا برسند، ضرورت دارد کمیته‌های مشترکی میان طرفین تشکیل شود که به‌طور منظم روند اجرایی شدن مفاد هر توافق‌نامه را رصد، گزارش و در صورت نیاز اصلاح کنند. تدوین جدول زمانی مشخص، تعیین نهادهای مسئول و شاخص‌های ارزیابی عملکرد، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند این تفاهم‌ها را از کاغذ به عرصه عمل برسانند.
نکته قابل توجه آن است که اجرای موفق این توافقات، مستقیماً به بهبود زندگی مردم دو سوی مرز، توسعه پایدار منطقه، افزایش اشتغال، رونق تجارت و تحکیم روابط فرهنگی و اجتماعی میان اقوام کرد منجر خواهد شد. مردم مناطق مرزی که سال‌ها با چالش‌های معیشتی و عدم توسعه‌یافتگی مواجه بوده‌اند، اکنون بیش از هر زمان دیگری نیازمند لمس نتایج ملموس چنین توافقاتی هستند.
در نهایت، مسئولیت نهادهای اجرایی در هر دو طرف، به‌ویژه در سطح استانی و محلی، در تحقق این اهداف تعیین‌کننده است. نگاه بلندمدت استاندار کردستان و مدیریت منسجم وی در ایجاد بسترهای همکاری، می‌تواند این تفاهم‌نامه‌ها را از یک رخداد تشریفاتی به نقطه عطفی در روابط ایران و اقلیم کردستان تبدیل کند.
نظر شما