به گزارش ایرنا، اساس توسعه پایدار، پیشرفت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هر کشور «آموزش و پرورش» است و از آنجایی که «تعلیم و تربیت» نه تنها بنیان رشد فردی بوده، بلکه زیربنای رشد و توسعه کل جامعه را تشکیل می‌دهد؛ کشورهای موفق بطور معمول آموزش را به عنوان یکی از مهمترین اولویت‌های خود قرار می‌دهند.
اصل سی‌ام قانون اساسی دولت را مکلف کرده است تا زمینه آموزش و پرورش و کسب علم و دانش برای همه مردم (تا پایان دوره متوسطه) را به صورت رایگان فراهم کرده و همچنین بسترهای مناسب تحصیلات عالی را تا سر حد کسب خودکفایی کشور، به طور رایگان بسط و توسعه دهد.
بحث برقراری عدالت آموزشی همواره از دغدغه‌های متخصصان تعلیم و تربیت بوده است که این مهم در واقع بر تخصیص منابع برای توسعه و تجهیز مدارس و ایجاد فرصت‌های آموزشی برای همگان تاکید دارد.
بین دو مفهوم «برابری و عدالت» آموزشی تفاوت وجود دارد. در مفهوم برابری، توزیع یکسان منابع دولتی مورد توجه است ولی در عدالت آموزشی علاوه بر منابع، به نتایج و پیامدهای فرصت برابر آموزش و همچنین بازار کار توجه می‌شود.
عدالت آموزشی و دسترسی برابر همگان به فرصت‌های آموزشی برابر، یک اصل مهم در نظام حکمرانی است که اکنون در بسیاری از مناطق شهری و روستایی برای افراد فراهم نشده است.
در برخی مناطق روستایی و به ویژه مناطق عشایری، فرصت آموزش تنها تا پایان دوره متوسطه اول وجود دارد به نحوی که دانش‌آموزان این مناطق به خصوص دختران پس از طی این دوره و به دلیل نبود امکانات آموزشی مناسب مجبور به ترک تحصیل می‌شوند.
تراکم مطلوب در کلاس‌های دوره ابتدایی ۲۰ تا ۲۶ دانش‌آموز است اما اکنون ۵۰ درصد کلاس‌های درس این دوره تحصیلی با تراکم بیش از ۲۶ نفر تشکیل می‌شود و نهضت مدرسه سازی برای برقراری عدالت آموزشی از مناطقی آغاز شد که سرانه آموزشی آنها استاندارد نیست.
طرح بزرگ ملی «خشت گذاری» با هدف ارتقای سطح آموزش مدارس دولتی، با حذف بروکراسی اداری، عدم اتکا به بودجه‌های دولتی، جلب مشارکت و مردم‌محور و همچنین کمک نهادهای حمایتی در دولت چهاردهم پایه گذاری شده و یکی از مهمترین برنامه‌های عملیاتی آن «نهضت عدالت آموزشی با مشارکت مردم» است.
در همین راستا، اواخر سال گذشته رئیس‌جمهور خود آستین بالا زد و «نخستین خشتِ» نهضت عدالت آموزشی را به صورت نمادین گذاشت؛ پزشکیان در سفر بهمن ماه خود به خوزستان در عملیات دیوارچینی یک مدرسه ۱۵ کلاسه در یکی از مناطق محروم و پرجمعیت شهر اهواز که سرانه آموزشی پایینی دارد، مشارکت و به وعده خود که گفته بود حاضر است برای رفع کمبود فضاهای آموزشی حتی شخصا کارگری کند، عمل کرد.
خراسان جنوبی شاگرد اول امور خیر
به اعتقاد رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور نهضت توسعه عدالت در فضاها و تجهیزات آموزشی با مشارکت مردم طلایی ترین فرصت برای جهش نظام تعلیم و تربیت است.
حمیدرضا خان محمدی با تأکید بر اهمیت اجرایی سازی طرح نهضت توسعه عدالت در فضاها و تجهیزات آموزشی با مشارکت مردم، گفت: مطابق دستور رئیس جمهور گفتمان سازی اجتماعی و جریان سازی مردمی اصل اساسی این نهضت است.
وی با بیان اینکه این نهضت زمانی به درستی پیاده سازی می‌شود که نهادسازی اجتماعی از بطن مردم و مطابق با نظام مسائل استان شکل گرفته باشد، گفت: الگوی مدنظر رئیس جمهور از پایین به بالا و جوشش و دغدغه مندی از پایین به بالا (مردم تا مسئولان) است.
رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور که چندی قبل به استان سفری داشت؛ اعتقاد دارد که خراسان جنوبی در همه زمینه‌ها شاگرد اول بوده و با وجود مشکلات اقتصادی در حوزه آموزش و پرورش و ساخت مدرسه نمره قابل قبولی گرفته است.
۳۰ بهمن سال گذشته استاندار خراسان جنوبی نیز در آیین خشت‌گذاری نهضت توسعه عدالت آموزشی، با حضور در پروژه ساخت مدرسه ۶ کلاسه بیرجند، خود به آجرچینی پرداخت.
این پروژه‌ها با مشارکت خیران و گروه‌های جهادی تا پایان ۱۴۰۴ ساخته می‌شود که ۷۱ فضای آموزشی جدید و ۴۲ هزار متر مربع فضای آموزشی به استان اضافه خواهد کرد.
کنرود سربیشه، نقطه هدف تحقق عدالت آموزشی
به گفته مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی طرح محرومیت‌زدایی آموزشی یکی از برنامه‌های دولت چهاردهم با نظر شخص رئیس جمهور است که منطقه «کُنرود» سربیشه به عنوان یکی از نقاط هدف مشخص شده تا با کمک گروه‌های جهادی و مردم مدرسه ای احداث شود.
حامد رخسار پور سرانه متوسط دانش آموزی کشور را حدود پنج متر مربع اعلام کرد و گفت: این شاخص در استان ۶.۷۷ متر مربع بوده و از میانگین کشوری بالاتر هستیم گرچه با استاندارد فاصله داریم.
وی یادآور شد: شهرستان بیرجند به دلیل دارا بودن کمترین سرانه فضای آموزشی (۴.۷۲ متر مربع) و نیاز به افزون بر هزار ۲۰۰ کلاس درس جدید، در اولویت اول قرار گرفته و ۱۶ پروژه از مجموع ۸۵ پروژه نهضت به این شهرستان اختصاص یافته است.
قاین دارای بیشتری مدارس فرسوده استان
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی عنوان کرد: با توجه به رشد جمعیت دانش آموزی باید پیش بینی لازم برای سه سال آینده داشته باشیم.
وی با بیان اینکه قاین با ۲۷۱ کلاس بیشترین مدارس فرسوده استان را دارا است افزود: ۳۱۱ نمازخانه هم برای مدارس استان نیاز داریم.
رخسارپور با تاکید بر اینکه مدرسه خشتی، گلی و سنگی در استان نداریم ادامه داد: مدرسه کانکسی بالای ۱۲ نفر، مدارس نفتی یا بخاری گازی هم در استان حذف شده است.
وی، همچنین از تکمیل بیش از ۴۲ هزار متر مربع فضای آموزشی تا پایان پروژه‌های نهضت توسعه عدالت آموزشی خبر داد و تأکید کرد این طرح به ارتقای کیفیت آموزش و بهسازی مدارس کمک خواهد کرد.
پیشرفت ۵۰ درصدی پروژه‌های عدالت آموزشی
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی از مردم و گروه‌های جهادی خواست تا در زمینه‌های مختلف، از جمله امور بنایی و فنی، برای تکمیل سریع‌تر این پروژه‌ها کمک کنند و افزود: مشارکت عمومی در این طرح نه تنها به صورت مالی بلکه از طریق همکاری‌های فنی و اجرایی می‌تواند نقش مهمی در پیشبرد این نهضت داشته باشد.
وی یادآور شد: ساخت ۸۵ مدرسه با حدود ۴۰۵ کلاس درس در قالب طرح نهضت توسعه عدالت در فضاهای آموزشی استان تعریف شده است که از این تعداد ۸۱ درصد آن آغاز و تاکنون با پیشرفت ۵۰ درصدی همراه است.
رخسار پور ادامه داد: پروژه‌های اولویت‌دار به ترتیب در شهرستان‌های بیرجند ۱۶ پروژه، نهبندان ۱۱ پروژه، سربیشه هفت پروژه، قاین ۶ پروژه، درمیان، زیرکوه، سرایان، طبس و فردوس هرکدام پنج پروژه، بشرویه چهار پروژه و خوسف ۲ پروژه تعریف شده است.
وی ابراز امیدواری کرد که با اجرای این پروژه‌ها و سایر طرح‌های در دست اقدام، بیش از ۴۲ هزار متر مربع به فضای آموزشی استان افزوده و بخشی از کمبود ۲هزار و ۸۰۰ کلاس درس رفع شود.
تراکم بیش از ۳۵ دانش آموز در ۰.۱۵ مدارس خراسان جنوبی
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی افزود: افزایش سرانه آموزشی در مناطقی بوده که سرانه آنها زیر سه مترمربع است که در استان نداریم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه توجه به مدارس با کلاس‌های بیش از ۳۵ دانش آموز از دیگر نظام مسایل این نهضت بوده است، افزود: سه مدرسه در خراسان جنوبی با ۳۲ کلاس درس، تراکم بالای ۳۵ دانش آموز دارند که معادل ۰.۱۵ درصد از مدارس استان است.
نظر شما