به گزارش ایرنا، ظهر آخرین جمعه فروردین ماه به همراه جمعی از شعرا و هنرمندان برای شرکت در جشنواره شعر مرزداران وارد شهرستان مرزی بیلهسوار مغان شدیم و بعد از خوش و بش با میزبانان خونگرم، تصمیم گرفتیم تا زمان شروع برنامه، سری به شهر و بازارچه مرزی بیلهسوار بزنیم.
شهرستان بیلهسوار در دشت مغان، در شمال غربی ایران و شمال شرقی استان اردبیل واقع شده و از جهات شرق، شمال شرقی و جنوب شرقی با حدود ۶۸ کیلومتر نوار مرزی با خاک جمهوری آذربایجان همسایه است و گمرک باسابقه و منطقه آزاد تجاری و صنعتی که دفتر آن به تازگی راهاندازی شده از ظرفیتهای اقتصادی مهم این خطه مرزی است.
به همراه کاظم نظری بقا ، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علوم پزشکی و شاپور نظری عکاس و فعال پیشکسوت مطبوعات اردبیل از مقابل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بیلهسوار به سمت مرکز شهر پای پیاده حرکت کردیم.
چند کیلومتر قدم زدیم به میدان مرکز شهر رسیدیم، همه جا خلوت به نظر میرسید، مسیر دسترسی به بازارچه مرزی را از رانندهای سوال کردیم و ایشان با متانت و صمیمیت خاص بیلهسواریها ما سه نفر را سوار کرد تا به بازارچه برساند.
باب گفت و گو در راه باز شد و راننده پرسید اهل کجا هستید و برای چه امری به بیلهسوار تشریف آوردهاید؛ خودمان را معرفی کردیم و درباره جشنواره شعر مرزداران گفتیم که حضور ما در این شهرستان نیز از برکات شهدای مرزدار این خطه از میهن اسلامی است وگرنه این توفیق به ما دست نمیداد.
علت خلوت بودن شهر را از راننده پرسیدیم و گفت: اهل هر کجا که باشید گلایهام را باید مطرح کنم. دکتر بقا گفت: اصالت ما نیز به مغان و شهرهای اطراف برمیگردد، حرف دلتان را راحت بزنید؛ آهی کشید و گفت: از زمان شیوع کرونا تردد مرزی مسافران در مرز بیلهسوار بسته شده و فقط کامیونها و شرکتهای واردات و صادرات فعال هستند.
وی ادامه داد: قبل از کرونا روزانه حدود سه هزار نفر از مرز بیلهسوار تردد میکردند، تجارت چمدانی رونق داشت، کارت مرزنشینی اعتبار داشت، مردان و زنان هر دو سوی مرز، به بازارهای همدیگر رفت و آمد داشتند، چرخ اقتصاد به خوبی میچرخید و همه کسبه و صنوف تا پاسی از شب فعال بودند اما آن سفره با برکت به یکباره با کرونا برچیده شد و بعدها قفل دروازه مرزی محکمتر شد.
او با اشاره به راهاندازی دفتر منطقه آزاد تجاری و صنعتی در بیلهسوار مغان گفت: این درمان درد ما نخواهد بود، چون بستگی کامل به گمرک و تردد مرزی فعال دارد و اگر تجارت نوار مرزی دوباره محقق نشود و بازارچه مرزی به عنوان قلب بیلهسوار خوب کار نکند، گمان نمیکنم سرمایهگذاران برای کار اقتصادی در منطقه آزاد تجاری صنعتی راغب باشند.

وارد محوطه بازارچه مرزی و محدوده گمرک بیلهسوار شدیم و راننده حین پیاده کردن ما گفت: اگر سالیان قبل به این شهرستان آمده باشید، اکنون رکود بازار و مشکلات بازاریان را لمس خواهید کرد.
راست میگفت، سر و ته بازارچه مرزی خلوت بود ، در حالی که قبل از کرونا شلوغی بازار چیزی از همهمه بازار سرپوشیده شهر اردبیل کم نداشت و مسافران دوشادوش هم از مقابل غرفهها به کندی رد میشدند؛ اما امروز در این بازار وسیع با صدها غرفه پوشاک، سوغاتی، وسایل تفریح و سرگرمی، چای و قلیان و خوراکیهای دلپذیر فقط چند نفر قدم میزدند.
آقای نظری وارد چند مغازه شد و صاحبانشان را ندید و برگشت و به ما گفت: مغازهها اغلب باز هستند اما صاحبانشان نیستند، یا جایی جمع شده درد دل می کنند یا در مقابل درب دیگر مغازه با گوشی همراه وقتگذرانی میکنند ، اینها باید وقت سر خاراندن نداشته باشند و مدام مشتریها را پذیرش کنند.
در راه بازگشت از بازارچه، آقایی را دیدیم که سمند خود را از پارکینگ خارج کرده و در حال حرکت است، از ایشان مسیر رسیدن به میدان مرکز شهر را پرسیدیم و او نیز همچون راننده قبلی، ما را سوار کرد و تا فهمید که برای برنامه مرزداران شهید به بیلهسوار سفر کردهایم، خوشحال شد و ما را تا سالن اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی رساند.
او بسیار متشخص و باتجربه به نظر میآمد، اسم و رسمش را پرسیدم و گفت که "قربانعلی فرهمند" از اعضای ستاد اقامه نماز جمعه و از همکاران دفتر امام جمعه بیلهسوار است و سالها کارمند و رئیس جمعیت هلال احمر شهرستان بوده و به زیر و بم منطقه آشناست.
او نیز از وضعیت بازارچه مرزی گله کرد و افزود: کار و زندگی هزاران نفر از جمعیت شهرستان به بازارچه مرزی گره خورده و بسته شدن مرز، ضربه زیادی به معیشت اهالی زده است.
فرهمند ادامه داد: حجتالاسلام جابر عزیزی امام جمعه بیلهسوار به عنوان فریاد رسای شهرستان محروم و مظلوم بیلهسوار، بارها وضعیت دشوار بازاریان و کسبه این خطه را به مسئولان گوشزد کرده اما باز شدن مرز و از سرگرفته شدن تردد مرزی تجار و بازرگانان نیاز به دیپلماسی خارجی و تدبیر سیاسی کلان دارد.
درست زمان تلاوت قرآن و آغاز آیین اختتامیه شعر مرزداران بیلهسوار بود که فرهمند ما را به مراسم رساند و وارد محل برگزاری برنامه شدیم؛ سخنرانیها، شعرخوانیها و حتی موسیقی سنتی عاشیقی نیز از مرزداری بیلهسواریها در یورش نیروهای شوروی در شهریور ۱۳۲۰ و شهادت چندین هموطن جان برکف و مدافع مرز حکایت میکرد.

نوبت سخنرانی امام جمعه بیلهسوار رسید و همانگونه که انتظار میرفت، درد دل بیلهسواریها را فریاد زد و از انتظار مردم این خطه از دکتر پزشکیان برای رایزنی با جمهوری آذربایجان جهت بازگشایی تردد مرزی سخن راند.
حجتالاسلام عزیزی گفت: مردم ولایتمدار و مومن بیلهسوار در خیلی از شاخصها از جمله کمکرسانی به جبههها در جنگ تحمیلی، اعزام بیشترین نیرو و رزمنده، مقابله با قشون روس در سوم شهریور ۱۳۲۰، تولید گندم، جو، عدس و سویا و برگزاری جشنوارههای ملی نظیر تئاتر مرزداران، شعر مرزداران و کوچ عشایر جزو اولین یا پیشروترین شهرستانها هستند.
وی افزود: از طرف این مردم غیور و مرزدار از رئیس محترم دولت وفاق می خواهم در اولین سفر خود به جمهوری آذربایجان، بازگشایی تردد مرزی را با جدیت پیگیری کند زیرا گمرک، بازارچه و اقتصاد شهرستان بیلهسوار نه تنها برای استان اربیل، بلکه برای شمالغرب ایران تاثیرگذار است.
امام جمعه بیلهسوار ادامه داد: دولت چهاردهم این شهرستان مرزی را دریابد و به داد مردم برسد، داد و ستد و معیشت بخش عظیمی از مردم به رونق دوباره تجارت مرزی و چرخه اقتصادی بازار مرزی بستگی دارد ، متاسفانه تاکنون یک درصد از قابلیت گمرک این شهرستان احیا شده و چندین هکتار زمین محوطه آن بلااستفاده است و مدیران استان نیز باید توجه ویژهای به بیلهسوار داشته باشند.
دلسوزی امام جمعه نسبت به کسبه و اصناف بیلهسوار و کف زدنهای حضار به نشانه استقبال از سخنان حجتالاسلام عزیزی کاملا آشکار بود و اشک در چشمان برخی حاضران در مجلس حلقه زده بود ، گویی حرف دل همه اهالی این خطه، فقط و فقط رونق تجارت مرزی و چمدانی و تردد مسافران و تجار است.
من و همراهانم دکتر بقا و استاد نظری به یاد بالاترین رای دشت مغان و به ویژه اهالی بیلهسوار به دکتر پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری افتادیم ، امروز خواسته این مردم زحمتکش و مرزدار در پیشانی ایران اسلامی، چیزی جز بهرهمندی از موهبت نوار مرزی نیست و اگر محقق شود، سبب رفع بیکاری، توقف مهاجرت و حتی بازگشت مهاجران به خانه و کاشانه خود خواهد شد.
مردمی که به گفته محبوب حسینی فرماندار بیلهسوار، در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با تقدیم ۱۳۸ شهید و ۳۳۰ جانباز و هشت آزاده سرافراز به نظام اسلامی ادای دین کردهاند و امروز چیزی جز برخورداری از ظرفیت نوار مرزی و مناسبات اقتصادی فعال با کشور همسایه که از تاکیدات مقام معظم رهبری برای همه سرحدات کشور است، مطالبه نمیکنند.
نظر شما