به گزارش ایرنا، کشاورزی به عنوان پایه اساسی تولید مواد غذایی، نقشی بی‌بدیل در تأمین سفره مردم و تحقق امنیت غذایی جامعه ایفا می‌کند، این بخش حیاتی نه‌تنها ضامن سلامت و استمرار تأمین نیازهای اولیه مردم است، بلکه با تولید محصول‌های متنوع و سالم، زمینه‌ساز رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی و توسعه پایدار کشور به شمار می‌آید.
در جهانی که چالش‌هایی نظیر تغییرهای اقلیمی، افزایش جمعیت و محدودیت منابع طبیعی گریبانگیر ملت‌ها است، ارتقای بهره‌وری و به‌کارگیری فناوری‌های نوین در کشاورزی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای حفظ و تقویت امنیت غذایی و سلامت جامعه به حساب می‌آید.
بی‌تردید هر گام در جهت تقویت این بخش، گامی مؤثر در راستای آینده‌ای مطمئن‌تر و سالم‌تر برای نسل‌های امروز و فرداست.
تولید محصولات کشاورزی سالم از دیرباز با بهره‌گیری از روش‌هایی همچون سمپاشی و ضدعفونی با سموم و آفت‌کش‌های شیمیایی همراه بوده است؛ اما با رشد و توسعه چشمگیر فناوری‌های نوین در سال‌های اخیر، شیوه‌های موثرتری برای ضدعفونی و دفع آفات محصولات کشاورزی به کار گرفته می‌شود که عوارض کمتری برای محیط زیست و سلامت مصرف‌کنندگان به همراه دارد.
امروزه بخش کشاورزی نیز همگام با سایر حوزه‌ها، از قطار فناوری عقب نمانده و با ورود دانش انرژی هسته‌ای، گام‌های مهمی در مسیر تولید محصولات سالم‌تر و باکیفیت‌تر برداشته است.
استفاده از پرتوهای هسته‌ای به عنوان جایگزینی ایمن برای سموم شیمیایی، یکی از نوآوری‌های موثر در این بخش به شمار می‌رود؛ به‌گونه‌ای که در کشورهایی مانند آمریکا، بیش از ۵۰ درصد محصولات کشاورزی با این فناوری ضدعفونی و آفت‌زدایی می‌شود.
در ایران نیز فناوری هسته‌ای در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی مورد توجه قرار گرفته و برخی استان‌ها به‌ویژه در سال‌های گذشته گام‌های موثری در این زمینه برداشته‌اند تا ضمن ارتقای کیفیت محصولات، سلامت غذای سفره‌های مردم و امنیت غذایی جامعه را تضمین کنند.
استان ایلام با آن که کوچک است و اقلیم کوهستانی دارد، اما به سبب خاک غنی و مستعد، یکی از قطب‌های مهم کشور در تولید محصولات کشاورزی، به‌ویژه گندم و کلزا، به شمار می‌آید و بخش قابل توجهی از نیاز کشور را تأمین می‌کند.
کارشناسان معتقدند کشاورزی ایلام نیز باید همپای علم و فناوری نوین، حرکت کند تا کیفیت و کمیت محصولات خود را افزایش دهد و همچنان در مسیر توسعه پایدار و تامین امنیت غذایی مردم نقش‌آفرین باشد.
لزوم جذب سرمایه‌گذار برای توسعه فناوری هسته‌ای در کشاورزی ایلام
در حالی که استان ایلام با داشتن ۳۴۰ هزار هکتار زمین زراعی و ظرفیت صادراتی ویژه از طریق مرز مهران، نقش قابل توجهی در تولید و صدور محصولات کشاورزی کشور ایفا می‌کند، توسعه فناوری‌های نوین از جمله به‌کارگیری انرژی هسته‌ای در این بخش، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است؛ امری که تحقق آن نیازمند ورود و حمایت جدی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است.
حرکت کشاورزی ایلام به سمت دانش‌بنیان شدن
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام در سال‌های اخیر گام‌های اولیه را برای بهره‌گیری از انرژی هسته‌ای در بخش کشاورزی استان برداشته است.
رئیس این مرکز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد که رایزنی‌هایی با سازمان انرژی اتمی انجام شده و در دوره مدیریت پیشین جهاد کشاورزی استان، تفاهم‌نامه‌ای سه‌جانبه میان سازمان انرژی اتمی ایران، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی و سازمان جهاد کشاورزی ایلام منعقد شده است.
«علی نجفی‌فر» یادآور شد براساس این تفاهم‌نامه، سازمان انرژی اتمی ایران آمادگی کامل خود را برای ارائه خدمات مشاوره فنی و برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه متخصصان بخش خصوصی و دولتی استان اعلام کرده است.
وی افزود که با همکاری و مشارکت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، امکان استفاده از انرژی هسته‌ای برای ضدعفونی و آفت‌زدایی محصول‌هایی مانند غلات، حبوبات و خشکبار به کمک امواج الکترومغناطیسی فراهم می‌شود.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام تأکید کرد: در حالی‌که سموم شیمیایی تنها حدود ۹۰ درصد پوسته خارجی محصولات را ضدعفونی می‌کنند، امواج الکترومغناطیسی قادرند به طور 100 درصدی، افزون بر پوسته، مغز و هسته فرآورده‌ها را نیز از آفات، قارچ‌ها و میکروب‌های مضر پاکسازی کرده که این امر موجب افزایش ماندگاری محصول و کاهش ضایعات انباری می‌شود.
نجفی‌فر با اشاره به مشکلات انبارداری و فسادپذیری غلات، خشکبار و حبوبات اعلام کرد که ورود شرکت‌های فرآوری بذر و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به این حوزه می‌تواند تحولی اساسی در کاهش ضایعات و افزایش دوام محصولات در استان رقم بزند.
وی با تأکید بر رشد سریع به‌کارگیری انرژی هسته‌ای در کشاورزی جهان گفت که کنترل موثر آفات، قارچ‌ها و عوامل بیماری‌زا و همچنین ضدعفونی و استریل‌سازی غلات، حبوبات و خشکبار از مهم‌ترین کاربردهای این فناوری نوین در استان ایلام خواهد بود.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام با اشاره به الگوهای کشت و ظرفیت‌های پیدا و نهفته صادراتی استان به ویژه با وجود مرز مهران، جذب سرمایه‌گذار برای ایجاد واحدهای پیشرفته ضدعفونی محصول‌های کشاورزی با امواج الکترومغناطیسی را گامی نخست و راهبردی در مسیر توسعه دانست.
افق‌های روشن با استفاده از پرتودهی گاما
بر پایه این گزارش، امواج الکترومغناطیسی می‌توانند بسته به ظرفیت دستگاه، بین ۸۰۰ کیلوگرم تا یک تن محصول را در هر ساعت آفت‌زدایی و ضدعفونی کنند.
افزون بر این، فناوری هسته‌ای می‌تواند در حوزه‌هایی مانند خاک‌شناسی، اصلاح ژنتیکی بذر و محصول و حتی تولید ارقام جدید گیاهی نیز مورد استفاده قرار گیرد؛ حوزه‌هایی که ورود جدی‌تر آنها، نویدبخش تحولی بزرگ در کشاورزی استان خواهد بود.
نوع پیشرفته‌تر این فناوری، استفاده از امواج پرتو گاما است که امکان ضدعفونی محصولات به‌ویژه برای صادرات را حتی به‌صورت بسته‌بندی‌شده فراهم می‌کند.
برخی استان‌های کشور با بهره‌گیری از این فناوری، توانسته‌اند محصولات صادراتی خود را از نظر سلامت و ماندگاری به سطح استانداردهای بین‌المللی برسانند.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام با اشاره به نقش کلیدی مرز مهران به عنوان مهم‌ترین گذرگاه صادرات کالا به عراق، تصریح کرد که راه‌اندازی مرکز پرتودهی اشعه گاما در این مرز می‌تواند کیفیت و دوام محصولات کشاورزی را به طرز چشمگیری افزایش داده و مسیر صادرات استان و حتی کشور را هموارتر کند.
افق‌های روشن توسعه کشاورزی ایلام
استان ایلام با برخورداری از بیش از ۳۴۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و کمتر از پنج هزار هکتار باغ، همواره به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی غرب کشور مطرح بوده است.
قرار گرفتن در مسیر صادراتی مرز مهران که مهم‌ترین گذرگاه زمینی ایران به عراق محسوب می‌شود، جایگاه ویژه‌ای به این استان در تأمین و صادرات محصولات کشاورزی به بازارهای منطقه داده است.
هر ساله بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی به ویژه اقلام فسادپذیر همچون صیفی، غلات و میوه از استان ایلام و از طریق این مرز به کشورهای همسایه صادر می‌شود.
با این حال، فسادپذیری بالای بسیاری از محصولات چالش مهمی برای کشاورزان و صادرکنندگان ایلامی به شمار می‌رود، به‌گونه‌ای که بخشی از محصولات پیش از رسیدن به بازار هدف، کیفیت اولیه خود را از دست داده و دچار افت ارزش صادراتی می‌شوند.
در این میان، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین به‌ویژه فناوری هسته‌ای و راه‌اندازی مراکز پرتودهی نظیر اشعه گاما، می‌تواند نقش موثری در افزایش ماندگاری، کیفیت و ایمنی محصولات کشاورزی استان ایفا کند.
تحقق آرمان کشاورزی نوین و صادرات‌محور در استان ایلام، مستلزم عزم جدی مدیران، جذب و جلب مشارکت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و توجه ویژه به فناوری‌های روز دنیا است.
فناوری هسته‌ای با قابلیت‌هایی مانند آفت‌زدایی کامل، ضدعفونی و استریل محصولات و همچنین امکان اصلاح ژنتیکی بذور، افقی روشن برای توسعه کیفی کشاورزی استان به شمار می‌آید؛ افقی که می‌تواند نه تنها سفره مردم ایران، بلکه بازارهای مصرفی کشورهای همسایه را نیز از محصولات سالم و باکیفیت ایلام بهره‌مند سازد.
بدون تردید، راه‌اندازی مرکز پرتودهی اشعه گاما در مرز مهران گامی راهبردی در مسیر ارتقای امنیت غذایی، افزایش توان صادراتی و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی استان خواهد بود.
رویکردی که ایلام را به الگویی موفق در بخش کشاورزی دانش‌بنیان و صادرات‌محور تبدیل و به ارتقای جایگاه این استان در تحقق امنیت غذایی کشور بیش از پیش کمک خواهد کرد.
نظر شما