این حجم بالای سفرها ، علاوه بر فرصت های اقتصادی ، چالش هایی همچون ترافیک سنگین ، فشار بر زیرساخت های اقامتی ، تخریب محیط زیست ، افزایش هزینه خدمات و عدم توزیع متوازن گردشگران را به همراه دارد که در چنین شرایطی رسانه ها می توانند نقش کلیدی در مدیریت گردشگری نوروزی ایفا کنند .
رسانه های مختلف اعم از دیداری ، شنیداری ، مکتوب و دیجیتال هر یک باظرفیت ها و ابزارهای خاص خود ، قادرند در مدیریت بهینه سفر ، فرهنگ سازی گردشگری مسولانه ، معرفی مقاصد جدید و توزیع متعادل و متوازن گردشگران در سطح استان به نوبه خود ، تاثیرگذار باشند . در سال های اخیر ، توسعه فناوری های دیجیتال و گسترش استفاده از شبکه های اجتماعی باعث شده ، که نقش رسانه های جدید در هدایت گردشگری پررنگ تر از گذشته شود .
مردم قبل از سفر، با استفاده از وب سایت ها ، پلتفرم های گردشگری و صفحات اینستاگرامی اطلاعات لازم را درباره مقصد خود به دست می آورند و همچنین در حین سفر ، از نرم افزارهای نقشه یابی ، پیشنهادهای آنلاین و نظرات سایر گردشگران برای تصمیم گیری استفاده می کنند . این تحول در سبک مصرف رسانه ای ضرورت هم افزایی رسانه های سنتی و دیجیتال را در مدیریت سفرهای نوروزی برجسته می کند .
از سوی دیگر ، رسانه ها علاوه بر جنبه های اطلاع رسانی ، در سیاست گذاری کلان گردشگری نیز نقش مهمی دارند . تولید گزارش های تحلیلی درباره وضعیت گردشگری مازندران ، بررسی چالش های زیست محیطی ، ارائه راهکارهای بهینه سازی مدیریت سفر و معرفی الگوهای موفق گردشگری پایدار ، از جمله وظایفی است که رسانه ها می توانند بر عهده بگیرند بنابراین سفرهای نوروزی فرصتی را فراهم کرده که رسانه ها با یک رویکرد هماهنگ و هدفمند ، در کنار مدیران حوزه گردشگری ، کسب و کارهای محلی و گردشگران ، نقشی فعال و موثر در توسعه پایدار گردشگری مازندران ایفا کنند .
رسانه های دیداری ، بویژه تلویزیون مهمترین ابزار تاثیرگذار در هدایت افکار عمومی و فرهنگ سازی محسوب می شود . در ایام نورز که میلیون ها ایرانی به سفر می روند ، تلویزیون می تواند نقش مهمی در معرفی مقاصد گردشگری ، آگاهی بخشی به گردشگران ، هدایت سفرها به صورت متوازن و کاهش چالش های گردشگری ایفا کند . تلویزیون ، به دلیل دسترسی گسترده و نفوذ بالا از مهم ترین ابزارهای اطلاع رسانی و تبلیغات گردشگری در ایام نوروز است . این رسانه می تواند با بهره گیری از برنامه های متنوع ، گردشگران را در انتخاب مقصد ، زمان مناسب سفر و چگونگی مدیریت سفر راهنمایی کند.
تلویزیون، با تولید و پخش مستندهای ویژه با تمرکز بر مناطق ناشناخته و کمتر شناخته شده مازندران مانند جنگل های هیرکانی ، روستاهای بکر ، بومگردی ها ، مناطق ییلاقی و فرهنگ و آیین های نوروزی در مناطق مختلف استان ، و نیز ساخت و پخش مستندهای کوتاه درباره ظرفیت های اکوتوریسم ، گردشگری کشاورزی ، گردشگری فرهنگی مانند موسیقی ، صنایع دستی و غذاهای محلی می تواند نسبت به معرفی ظرفیت های گردشگری مازندران و هدایت گردشگران تاثیر عمیق داشته باشد .
همچنین پخش تیزرهای تبلیغاتی متنوع برای معرفی شهرها و روستاهایی که کمتر مورد توجه گردشگران قرار گرفته اند ، تمرکز بر جاذبه های جدید و معرفی مقاصد جایگزین برای کاهش تراکم سفر در محورهای پرتردد ، و نیز استفاده از تبلیغات هدفمند در شبکه های ملی و استانی برای هدایت گردشگران به مناطق کمتر شلوغ ، می تواند در توزیع متوازن گردشگران در سطح استان عمل کند . و همچنین سایر برنامه هائیکه به عنوان پر مخاطب ترین رسانه نوروزی در هدایت گردشگران می تواند نقش ایفا کند . رسانه های شنیداری به ویژه رادیو و پادکست ها ، نقش مهمی در اطلاع رسانی ، آموزش و هدایت گردشگران ایفا می کنند .
این رسانه ها به دلیل دسترسی آسان ، پوشش گسترده ، امکان استفاده در حین سفر ، خاصا در خودروها و قابلیت انتقال اطلاعات به مخاطبان در هر زمان و مکان ، ابزاری کارآمد در مدیریت گردشگری نوروزی و کاهش چالش های سفر در مازندران محسوب می شوند . با توجه به اینکه نوروز از پر ترافیک ترین ایام سفر به مازندران است ، رادیو و پادکست ها ، در اطلاع رسانی به موقع ، فرهنگ سازی گردشگری مسولانه ،راهنمایی گردشگران و کاهش مشکلات سفر اهمیت زیادی دارند . رادیو با داشتن برنامه های زنده ، بخش های خبری ،گزارش های میدانی و برنامه های آموزشی ، یکی از اثر گذارترین رسانه های در ایام نوروز است .
در ارتباط با رسانه های مکتوب ، شامل روزنامه ها ، مجلات ، هفته نامه ها ، ماهنامه ها و نشریات تخصصی نقش مهمی در تحلیل ، سیاست گذاری و مدیریت گردشگری ایفا می کنند . این رسانه ها ، به دلیل ماهیت تحلیلی ، آرشیوی و ماندگاری بالا ، می توانند در شکل دهی با سیاست های گردشگری ، نقد و بررسی عملکرد دستگاهها و نهادهای مسول و ارائه راهکارهای علمی و عملی برای بهبود وضعیت گردشگری تاثیر گذار باشند .
در ایام نوروز، که گردشگری در مازندران به اوج خود می رسد، رسانه های مکتوب می توانند ، با ارائه تحلیل های عمیق و بررسی چالش ها و فرصت ها ، نقش راهبردی در بهینه سازی مدیریت گردشگری داشته باشند. این نقش را رسانه های مکتوب می توانند سه بخش کلی تحلیل وضعیت موجود ، سیاست گذاری و نظارت بر عملکرد دستگاه ها و نهادهای اجرایی مورد بررسی قرار دهند .
رسانه های مکتوب می توانند با استفاده از گزارش های میدانی ، تحلیل داده های آماری ، مصاحبه با کارشناسان ، نمایی جامع از وضعیت گردشگری در ایام نوروز ارائه دهند . این گزارش ها شامل بررسی روند ورود گردشگران به مازندران در نوروز ۱۴۰۴ و مقایسه با سال های گذشته به صورت استانی یا به تفکیک شهرستانی ، تحلیل وضعیت و مشکلات زیرساختی مانند اقامتگاه ها ، ترافیک جاده ای ، حمل و نقل عمومی ، مدیریت پسماند و ... ، و نیز بررسی میزان رضایت مندی گردشگران از خدمات ارائه شده در بخش های مختلف باشد . برای افزایش تاثیرگذاری ، رسانه های مکتوب ، باید بر تولید محتوای تحلیلی و داده محور ، تعامل بیشتر با نهادهای گردشگری و توسعه روزنامه نگاری تحقیقی تمرکز کرد ، تا گردشگری مازندران به شکلی پایدار و کارآمد مدیریت شود .
در زمینه نقش رسانه های دیجیتال و شبکه های اجتماعی در هدایت گردشگری نوروزی در استان مازندران نیز، با گسترش فناوری های ارتباطی ، رسانه های دیجیتال و شبکه های اجتماعی به ابزارهای قدرتمندی برای هدایت و مدیریت گردشگری نوروزی تبدیل شده اند. در نوروز که مازندران یکی از مقاصد اصلی گردشگری ایرانی خواهد بود ، استفاده هوشمندانه از این رسانه ها می تواند در کاهش مشکلات سفر ، توزیع متوازن گردشگران ، بهبود خدمات و توسعه پایدار گردشگری تاثیرگذار باشد. این رسانه ها از طریق اطلاع رسانی سریع ، تعامل دو طرفه ، تاثیر گذاری به رفتار گردشگران و تسهیل و ارائه خدمات گرشگری ، نقش مهمی در بهینه سازی تجربه سفر و کاهش های موجود دارند .
یکی از مشکلات اصلی در نوروز ، ترافیک سنگین و تغییرات ناگهانی وضعیت جاده ها و شرایط جوی است . رسانه های دیجیتال می توانند اطلاعات حیاتی را به صورت آنلاین و لحظه ای به گردشگران ارائه کنند. همچنین گردشگران برای برنامه ریزی سفر خود، از محتوای دیجیتال مانند مقالات ،ویدئو ها و پادکست ها استفاده می کنند ، لذا این محتوا ها می توانند در قالب راهنمای جامع سفر به مازندران ( بهترین مسیرها ، جاذبه های گردشگری ، اقامتگاه ها و غذاهای محلی ) و ویدئو های معرفی مناطق کمتر شناخته شده و ناشناخته برای توزیع متوازن گردشگران، نقشه های دیجیتال تعاملی با اطلاعات دقیق درباره امکانات رفاهی ، پمپ بنزین ها و مراکز اقامتی و پذیرایی و ... باشند .
همچنین تاثیر اینفلوئنسرها و تولیدکنندگان محتوا برای انتخاب مقاصد گردشگری است. بسیاری از مردم قبل از تصمیم گیری برای سفر به تجربیات سایر گردشگران در شبکه های اجتماعی مراجعه می کنند. لذا اینفلوئنسرهای سفر و گردشگری با تولید محتوا جذاب و مستند از سفرهای خود می توانند، تجربیات واقعی از خدمات گردشگری را ارائه دهند و در بهبود کیفیت خدمات تاثیر گذاشته و گردشگری مسولانه را ترویج کنند و گردشگران را به رعایت اخلاق زیست محیطی تشویق کنند.
دیگر مورد، نقشی است که خبرگزاری های رسمی و سایت های خبری در مدیریت سفرهای نوروزی ایفا کردند. گردشگری نوروزی در مازندران همواره با حجم بالای سفر ها، چالش های مدیریتی و نیازهای گسترده اطلاع رسانی همراه بوده است. در این بین خبرگزاری های رسمی و سایت های خبری به عنوان منابع معتبر و قابل اعتماد می توانند ، نقش کلیدی در مدیریت سفرهای نوروزی ایفا کنند.
این رسانه ها با انتشار اخبار دقیق ، گزارش های تحلیلی ، ارائه توصیه های ایمنی و انعکاس وضعیت لحظه ای جاده ها و خدمات گردشگری ، در هدایت صحیح گردشگران ، کاهش بحران ها و بهبود تجربه سفر اثر گذار باشند . همچنانکه در فوق اشاره شد ، خبرگزاری ها و سایت های خبری رسمی به عنوان منابع معتبر و مورد اعتماد هستند، که می توانند با اطلاع رسانی سریع ، معرفی ظرفیت های جدید ، مدیریت بحران ، فرهنگ سازی و ارائه تحلیل های دقیق نقش مهمی در بهبود کیفیت سفرهای نوروزی و مدیریت چالش های گردشگری مازندران ایفا کنند. بنابراین برای افزایش تاثیرگذاری این رسانه ها ، ضروری است که همکاری نزدیکی بین آن ها و نهادهای دولتی ، بخش خصوصی و پلتفرم های دیجیتال برقرار شود تا بتوان تجربه ای بهتر ، ایمن تر و پایدارتر را برای گردشگری نوروزی رقم زد .
**عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران پژوهشگر حوزه گردشگری
نظر شما